Jón Þorgeirsson (Oddsstöðum)

Jón Þorgeirsson bóndi í Mýrdal, síðar bóndi og hagyrðingur á Oddsstöðum, fæddist 1808 á Rauðhálsi í Mýrdal og lést 6. júní 1866 í Vanangri.
Faðir hans var Þorgeir bóndi á Ketilsstöðum í Mýrdal, f. 1768, d. 1. maí 1834 á Dyrhólum, Eiríksson bónda í Dyrhólahverfi og Ketilsstöðum, f. 1736, d. 2. október 1814, Sigurðssonar, f. (1710), Arnbjörnssonar og ókunnrar móður Eiríks.
Móðir Þorgeirs á Ketilsstöðum og kona Eiríks var Björg húsfreyja, f. 1734, d. 22. september 1825 á Dýrhólum, Sigurðardóttir.
Móðir Jóns Þorgeirssonar og barnsmóðir Þorgeirs var Ástríður vinnukona víða u. Eyjafjöllum, síðar hjá Jóni syni sínum á Oddsstöðum, f. 1782, (nefnd Ástríður Jónsdóttir á mt. 1850), en var Einarsdóttir bónda í Ystabæliskoti u. Eyjafjöllum, f. 1759, d. 23. desember 1804, Vigfússonar, og konu Einars Vigfússonar, Sesselju húsfreyju, f. 1745 á Núpi u. Eyjafjöllum, d. 8. september 1825, Tómasdóttur, og móður Sesselju, Vigdísar, f. 1721, Jónsdóttur.

Jón var fósturbarn á Presthúsum í Mýrdal 1816, fósturbarn í Fjósum þar við fermingu 1823, vinnumaður á Skagnesi í Mýrdal 1825.
Hann var komin til Eyja 1828 og var þá vinnumaður á Vesturhúsum, búsettur í Kastala 1829 og 1836 með Elínu fyrri konu sinni, sjómaður og húsbóndi á Oddsstöðum 1840. Þar voru með þeim Jóni, Ástríður dóttir hans 15 ára og Kristín Jónsdóttir vinnukona 24 ára.
Jón bóndi eignaðist barn með Kristínu vinnukonu 1843.
Hann var enn á Oddsstöðum 1860.
Eftir Jón eru formannavísur og Suðureyjarbragur og bragur um Magnús Kristjánsson mormóna, er hann tók þá trú. Einnig eru til vísur um kaptein Kohl, honum eignaðar. ( Á.Á). Sjá neðar.
Jón þótti afburða bjargveiðimaður samkv. Á.Á. Hafði hann forystu í uppgöngu í Súlnasker áratugum saman. Hann hrapaði eitt sinn í Vestururðinni í Elliðaey og varð haltur eftir það, kallaður „Jón halti“.
Hann lést 1866.

Jón var tvíkvæntur:
I. Fyrri kona Jóns,(29. júní 1828), var Elín Einarsdóttir húsfreyja, f. 1797 í Eyjum, d. 30. júní 1854.
Barn þeirra hér
1. Bergur Jónsson, f. 5. janúar 1834, d. 19. janúar 1834 úr ginklofa.

II. Síðari kona hans, (9. nóvember 1854), var Margrét Halldórsdóttir húsfreyja, f. 16. janúar 1832 í Steinasókn u. Eyjafjöllum, d. 15. febrúar 1919.
Börn Jóns og Margrétar:
2. Eiríkur Jónsson, f. .2. nóvember 1855, á lífi 1882, þá vinnumaður í Stakkagerði.
3. Elín Jónsdóttir, f. 10. nóvembeer 1856, d. 12. apríl 1911, vinnukona hjá Agnesi Aagaard sýslumannsfrú, síðar húsfreyja á Helluvaði á Rangárvöllum, móðir Ingunnar í Skuld og amma Skuldarsystkina.
4. Jón Jónsson Vestmann, f. 10. mars 1860. Hann fluttist til Austfjarða, bjó í Mjóafirði og á Seyðisfirði. Hann fór til Vesturheims 1901 frá Sörlastöðum í Seyðisfirði, ásamt konu sinni Soffíu Hallgrímsdóttur og syni þeirra Jóni Vestmann yngri, eins árs.
5. Eyjólfur Jónsson, f. 18. ágúst 1862. Hann var alinn upp hjá Jóni og Sesselju í Gvendarhúsi, en varð bóndi á Vesturhúsum, kvæntur Valgerði Eiríksdóttur.

III. Barn Jóns með Sigríði Ámundadóttur, f. 1798:
6. Ástríður Jónsdóttir húsfreyja á Löndum og Vilborgarstöðum, f. 28. júlí 1825 í Mýrdal, d. 3. janúar 1904, kona Þórðar Einarssonar sjávarbónda á Viðborgarstöðum, f. 1822, d. 27. mars 1860.

IV. Barn með Elínu Guðmundsdóttur í Steinmóðshúsi, f. 27. ágúst 1796.
7. Elín Jónsdóttir, f. 5. júlí 1826, d. 10. júlí 1826 úr ginklofa.

V. Barn Jóns með Kristínu Jónsdóttur vinnukonu:
8. Guðmundur Jónsson, f. 4. janúar 1843, d. 11. janúar 1843 úr ginklofa.

Vísur Jóns um kaptein Kohl (sjá nánar Úr fórum Árna Árnasonar/Kveðið um Kohl):

Danakappi drjúgum hér

drengi flengja þorir.

Ráfar títt í Venus-ver,

vopna-grér það temur sér.

Hann er að kenna hermannssið,

hann er að renna um stræti,

hann er að grenna heill og frið,

hann er að spenna kvenfólkið.

---

Heimildir

• Samantekt: Víglundur Þór Þorsteinsson.
• Eyjar og úteyjalíf – Úrval verka Árna Árnasonar. Sögufélag Vestmannaeyja í samstarfi við Safnahús Vestmannaeyja 2012.
• Íslendingabók.is.
• Manntöl.
• Prestþjónustubækur.
• Saga Vestmannaeyja. Sigfús M. Johnsen. Ísafoldarprentsmiðja h.f. 1946.
• Sögur og sagnir úr Vestmannaeyjum: Úr dagbókarblöðum Agnesar Aagaard, sýslumannsfrúar í Vestmannaeyjum.
• Vestur-Skaftfellingar 1703-1966. Björn Magnússon. Leiftur 1970-1973.