„Vestmannaeyjabær“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
m (mynd) |
||
| (9 millibreytingar ekki sýndar frá 4 notendum) | |||
| Lína 2: | Lína 2: | ||
== Landnám og fyrstu aldir == | == Landnám og fyrstu aldir == | ||
Í upphafi [[landnám]]s komu Vestmannaeyjar fyrst við sögu, en þá flýðu þrælar Hjörleifs, fóstbróður Ingólfs Arnarsonar, til Eyja eftir að hafa drepið Hjörleif og fylgdarlið hans. Þá segir í Landnámu að [[Herjólfur Bárðarson]] hafi fyrstur manna numið land í Vestmannaeyjum um 900. | Í upphafi [[landnám]]s komu Vestmannaeyjar fyrst við sögu, en þá flýðu þrælar Hjörleifs, fóstbróður Ingólfs Arnarsonar, til Eyja eftir að hafa drepið Hjörleif og fylgdarlið hans. Þá segir í Landnámu að [[Herjólfur Bárðarson (landnemi)|Herjólfur Bárðarson]] hafi fyrstur manna numið land í Vestmannaeyjum um 900. | ||
[[Gissur hvíti]] og [[Hjalti Skeggjason]] | [[Gissur hvíti]] og [[Hjalti Skeggjason]] reistu kirkju á [[Hörgaeyri]], sunnan við [[Heimaklettur|Heimaklett]], í kringum árið 1000 og var það fyrsta kirkja sem byggð var á Íslandi. | ||
Vestmannaeyjar voru í bændaeign fram á 12. öld er þær komust í eigu Skálholtsstóls. Í byrjun 15. aldar verða þær síðan eign Danakonungs. | Vestmannaeyjar voru í bændaeign fram á 12. öld er þær komust í eigu Skálholtsstóls. Í byrjun 15. aldar verða þær síðan eign Danakonungs. | ||
Árið 1609 urðu Vestmannaeyjar sérstök sýsla og árið 1874 | Árið 1609 urðu Vestmannaeyjar sérstök sýsla og árið 1874 ríkiseign. | ||
Árið 1627 réðust [[Tyrkjaránið|sjóræningjar]] á land í Eyjum og rændu 242 og drápu 36 | Árið 1627 réðust [[Tyrkjaránið|sjóræningjar]] á land í Eyjum og rændu 242 íbúa og drápu 36. Í Vestmannaeyjum bjuggu um 500 manns á þessum tíma, aðeins 200 manns sluppu undan árásinni. Af þeim, sem seldir voru til þrælkunar í Algeirsborg, komu aðeins 22 aftur til Eyja. | ||
Í [[Jarðabók Árna Magnússonar|Jarðabók Árna Magnússonar]] frá 1703 eru íbúar í Vestmannaeyjum 318 | Í [[Jarðabók Árna Magnússonar|Jarðabók Árna Magnússonar]] frá 1703 eru íbúar í Vestmannaeyjum taldir 318. Á 18. öld fækkaði þeim heldur, og um aldamótin 1800 bjuggu aðeins 173 í Eyjum. | ||
[[Mynd:Vestmannaeyjar um 1930.jpg|thumb|350px|left|Vestmannaeyjabær um 1930.]] | [[Mynd:Vestmannaeyjar um 1930.jpg|thumb|350px|left|Vestmannaeyjabær um 1930.]] | ||
Meðan konungsútgerð og útgerð einokunarkaupmanna | [[Mynd:Horft af Heimakletti 1953.jpg|thumb|350px|left|Vestmannaeyjabær um 1953]] | ||
Meðan konungsútgerð og útgerð einokunarkaupmanna hélst við lýði voru Eyjamenn skyldaðir til að róa á dönskum skipum. Þegar einokuninni lauk áttu eyjaskeggjar því engin vertíðarskip og þau skip sem fyrir voru í Vestmannaeyjum seld. Lítið var því um útgerð á 19. öldinni, en gerðar voru tilraunir til þilskipaútgerðar á seinni hluta aldarinnar. Þær tilraunir gengu ekki vel. | |||
[[Vélbátaútgerð]] hófst upp úr 1906 og fjölgaði vélbátum ört á næstu árum | [[Vélbátaútgerð]] hófst upp úr 1906 og fjölgaði vélbátum ört á næstu árum. Árið 1912 voru 58 vélbátar, sem reru frá Vestmannaeyjum sem þá voru orðnar stærsta verstöð á landinu. Óhætt er að segja að fiskveiðar og fiskvinnsla, ásamt þjónustu við sjávarútveginn, hafi upp frá því verið burðarás atvinnulífs í Vestmannaeyjum. Með tilkomu vélbátaútgerðar margfaldaðist íbúafjöldi Eyjanna úr 550 manns árið 1900 í 2.033 árið 1918. | ||
== Vestmannaeyjar verða kaupstaður == | == Vestmannaeyjar verða kaupstaður == | ||
Árið 1918 fengu Vestmannaeyjar kaupstaðarréttindi og kusu Eyjamenn sína fyrstu bæjarstjórn 16. janúar 1919. Þá voru Eyjamenn orðnir rúmlega 2.000 og síðasti áratugurinn verið með | Árið 1918 fengu Vestmannaeyjar kaupstaðarréttindi og kusu Eyjamenn sína [[Fyrsta bæjarstjórn Vestmannaeyja|fyrstu bæjarstjórn]] 16. janúar 1919. Þá voru Eyjamenn orðnir rúmlega 2.000 og síðasti áratugurinn verið með gullgrafarabrag. | ||
== Deildir bæjarins == | == Deildir bæjarins == | ||
Vestmannaeyjabær starfrækir ýmsar deildir og stofnanir: | Vestmannaeyjabær starfrækir ýmsar deildir og stofnanir: | ||
* [[ | * [[Fjölskyldu- og fræðslusvið Vestmannaeyjabæjar]] | ||
* [[Umhverfis- og framkvæmdasvið Vestmannaeyjabæjar]] | * [[Umhverfis- og framkvæmdasvið Vestmannaeyjabæjar]] | ||
* [[Stjórnsýslu- og fjármálasvið Vestmannaeyjabæjar]] | * [[Stjórnsýslu- og fjármálasvið Vestmannaeyjabæjar]] | ||
* [[Þjónustumiðstöð Vestmannaeyja]] — Sér um viðhald og aðra þjónustu fyrir bæinn. | * [[Þjónustumiðstöð Vestmannaeyja]] — Sér um viðhald og aðra þjónustu fyrir bæinn. | ||
| Lína 42: | Lína 42: | ||
* [[Athvarfið]] | * [[Athvarfið]] | ||
* [[Sambýlið]] | * [[Sambýlið]] | ||
* [[Skammtímavistunin Búhamri 17]] | * [[Dag- og skammtímavistun|Skammtímavistunin Búhamri 17]] | ||
* [[Slökkvilið Vestmannaeyja]] | * [[Slökkvilið Vestmannaeyja]] | ||
* [[Malbikunarstöð Vestmannaeyja]] | * [[Malbikunarstöð Vestmannaeyja]] | ||
| Lína 51: | Lína 51: | ||
== Sjá einnig == | == Sjá einnig == | ||
* [[Bæjarstjórn]] | |||
* [[Íbúafjöldi í Vestmannaeyjum]] | * [[Íbúafjöldi í Vestmannaeyjum]] | ||
[[Flokkur:Um Vestmannaeyjar]] | [[Flokkur:Um Vestmannaeyjar]] | ||
Núverandi breyting frá og með 27. nóvember 2013 kl. 10:25
Landnám og fyrstu aldir
Í upphafi landnáms komu Vestmannaeyjar fyrst við sögu, en þá flýðu þrælar Hjörleifs, fóstbróður Ingólfs Arnarsonar, til Eyja eftir að hafa drepið Hjörleif og fylgdarlið hans. Þá segir í Landnámu að Herjólfur Bárðarson hafi fyrstur manna numið land í Vestmannaeyjum um 900.
Gissur hvíti og Hjalti Skeggjason reistu kirkju á Hörgaeyri, sunnan við Heimaklett, í kringum árið 1000 og var það fyrsta kirkja sem byggð var á Íslandi.
Vestmannaeyjar voru í bændaeign fram á 12. öld er þær komust í eigu Skálholtsstóls. Í byrjun 15. aldar verða þær síðan eign Danakonungs.
Árið 1609 urðu Vestmannaeyjar sérstök sýsla og árið 1874 ríkiseign.
Árið 1627 réðust sjóræningjar á land í Eyjum og rændu 242 íbúa og drápu 36. Í Vestmannaeyjum bjuggu um 500 manns á þessum tíma, aðeins 200 manns sluppu undan árásinni. Af þeim, sem seldir voru til þrælkunar í Algeirsborg, komu aðeins 22 aftur til Eyja.
Í Jarðabók Árna Magnússonar frá 1703 eru íbúar í Vestmannaeyjum taldir 318. Á 18. öld fækkaði þeim heldur, og um aldamótin 1800 bjuggu aðeins 173 í Eyjum.
Meðan konungsútgerð og útgerð einokunarkaupmanna hélst við lýði voru Eyjamenn skyldaðir til að róa á dönskum skipum. Þegar einokuninni lauk áttu eyjaskeggjar því engin vertíðarskip og þau skip sem fyrir voru í Vestmannaeyjum seld. Lítið var því um útgerð á 19. öldinni, en gerðar voru tilraunir til þilskipaútgerðar á seinni hluta aldarinnar. Þær tilraunir gengu ekki vel.
Vélbátaútgerð hófst upp úr 1906 og fjölgaði vélbátum ört á næstu árum. Árið 1912 voru 58 vélbátar, sem reru frá Vestmannaeyjum sem þá voru orðnar stærsta verstöð á landinu. Óhætt er að segja að fiskveiðar og fiskvinnsla, ásamt þjónustu við sjávarútveginn, hafi upp frá því verið burðarás atvinnulífs í Vestmannaeyjum. Með tilkomu vélbátaútgerðar margfaldaðist íbúafjöldi Eyjanna úr 550 manns árið 1900 í 2.033 árið 1918.
Vestmannaeyjar verða kaupstaður
Árið 1918 fengu Vestmannaeyjar kaupstaðarréttindi og kusu Eyjamenn sína fyrstu bæjarstjórn 16. janúar 1919. Þá voru Eyjamenn orðnir rúmlega 2.000 og síðasti áratugurinn verið með gullgrafarabrag.
Deildir bæjarins
Vestmannaeyjabær starfrækir ýmsar deildir og stofnanir:
- Fjölskyldu- og fræðslusvið Vestmannaeyjabæjar
- Umhverfis- og framkvæmdasvið Vestmannaeyjabæjar
- Stjórnsýslu- og fjármálasvið Vestmannaeyjabæjar
- Þjónustumiðstöð Vestmannaeyja — Sér um viðhald og aðra þjónustu fyrir bæinn.
- Fiska- og Náttúrugripasafn Vestmannaeyja
- Bókasafn Vestmannaeyja
- Byggðasafn Vestmannaeyja
- Hraunbúðir — Dvalarheimili aldraðra
- Leikfangasafn Vestmannaeyja
- Kertaverksmiðjan Heimaey — Verndaður vinnustaður.
- Félagsheimili Vestmannaeyja
- Íþróttamiðstöð Vestmannaeyja
- Náttúrustofa Suðurlands
- Héraðsskjalasafn Vestmannaeyja
- Athvarfið
- Sambýlið
- Skammtímavistunin Búhamri 17
- Slökkvilið Vestmannaeyja
- Malbikunarstöð Vestmannaeyja
- Sorpeyðingarstöð Vestmannaeyja
- Nýsköpunarstofa Vestmannaeyja
- Vinnuskólinn