Blik 1967/Aagaardshjónin í Vestmannaeyjum
Fullu nafni hét hann Michael Marius Ludvico Aagaard. Hann var sýslumaður í Vestmannaeyjum á árunum 1872-1891 eða 19 ár samfleytt.
Þó ekki væri nema einu einasta atriði í ævi þessa Dana til að dreifa, þá á hann það vissulega skilið, að Blik geymi nokkur orð til minningar um hann. Þar á ég við ást hans á íslenzkri tungu og þá þekkingu, sem hann aflaði sér í íslenzku, leikni hans í að tala hana og skrifa.
M.M.L. Aagaard var fæddur 30. jan. 1839 á Odden-Möllegaard í Sindalsókn við Hörring í Danmörku. Hann lauk stúdentsprófi við latínuskólann í Álaborg vorið 1858 og lögfræðiprófi 27. jan. 1868.
Sýslumaðurinn var lágur maður vexti og grannvaxinn, bjarthærður með ljósrautt alskegg. Þessi Dani var ljóngáfaður og átti kímnigáfu í ríkum mæli, léttlyndur, góðviljaður og alþýðlegur valdsmaður. Dugnaðar- eða afkastamaður til vinnu mun hann ekki hafa verið, en sparsamur í meðferð opinbers fjár og svo eigin og heiðarlegur í hvívetna.
Einhverntíma rakst sá, sem þetta skrifar, á það í fundargjörð sýslunefndar Vestmannaeyjasýslu, að borinn var upp til samþykktar reikningur frá Aagaard sýslumanni. Reikningurinn fjallaði um kostnað sýslumanns af skrifstofurekstri hans umliðið ár. Nam upphæðin nákvæmlega 1 krónu, segi og skrifa einni krónu. Þar er tekið fram, að reikningurinn hafi verið samþykktur einróma og mótatkvæðalaust! Mig minnir þetta vera árið 1875. Oftar nam ársreikningur sýslumanns yfir kostnaðinn við rekstur sýslumannsskrifstofunnar 1-2 kr. Þó þótti sýslumaðurinn ekki hagsýnn og tómlátur nokkuð og daufgerður. Og hann virðist gjörsamlega hafa skort skilning á gildi sögulegra gagna og nauðsyn á því að vernda skjalasafn sýslunnar eða sýslumannsembættisins. Því til sönnunar er geymsla hans á skjölum embættisins á barnaskólaloftinu í Dvergasteini, þar sem þau lágu um hans daga út um allt loftið, og börnin léku sér að því að rifa þau og rjátla við þau. Þar tróðu þau líka ofaná þeim og mýsnar gerðu sér gott af þeim og hreiðruðu um sig í skjalahaugnum. Ýmis sýsluskjöl héðan frá þessum árum bera þess vitni, svo sem sum þeirra, er geymd eru í Þjóðskjalasafni og Byggðarsafni Vestmannaeyja. En drengskaparmaður var Aagaard sýslumaður og góður fátækri alþýðu í Eyjum, skilningsríkur á basl hennar og bágindi.
Ef eitthvert sérstakt áhugamál tók Aagaard sýslumann föstum tökum, gat hann fórnað því tíma og starfi, - óþreytandi í elju sinni við það. Svo var það t.d. um íslenzkunámið. Hann varð brátt hrifinn af móðurmálinu íslenzka, er hann tók að kynna sér það, eftir að hann var skipaður sýslumaður í Vestmannaeyjum.
Áður en hann fór til Íslands til þess að taka við embættinu 1872, lærði sýslumaðurinn íslenzku hjá Eiríki Jónssyni varaprófasti á „Garði“ í Kaupmannahöfn.*
* Eiríkur Jónsson var fæddur 1822 að Hoffelli í Hornafirði, sonur séra Jóns Bergssonar, sem síðar var prestur að Einholti á Mýrum, og fyrri konu hans, Sigríðar Eiríksdóttur bónda að Hoffelli. Eiríkur Jónsson innritaðist í Hafnarháskóla 1846. Þar las hann fyrst guðfræði, en hvarf frá því námi og tók að leggja stund á málfræði. Hann samdi „Oldnordisk Ordbog“. Eiríkur var styrkþegi Árnasafns frá 1872 og vara-umsjónarmaður á „Garði“, stúdentaheimili Íslendinga í Kaupmannahöfn, frá 1874 til dauðadags 30. apríl 1899.
Eiríkur Jónsson var einn þekktasti Íslendingur í Kaupmannahöfn í sínum tíma. (Hafnarstúdentar).
M.M.L. Aagaard sýslumaður settist að í Vestmannaeyjum vorið 1872, ókvæntur og á lausum kili. Hann fékk þá inni í Nöjsomhed.
Þegar hann hafði verið sýslumaður í Eyjum í 2 ár, fékk hann slæma ígerð í hægri hönd. Þorsteinn Jónsson, héraðslæknir, ráðlagði sýslumanni að sigla um vorið (1874) og leita sér fullkominnar lækningar við handarmeininu. Sýslumaður dvaldist í Kaupmannahöfn fram á sumarið 1874 undir læknishendi og fékk bót meinsemdarinnar, en þó með þeim hætti, að þrír fingurnir beygðust inn í höndina. Hann varð þannig varanlega bæklaður á henni.
Í ágústmánuði um sumarið fór sýslumaður heim til Íslands með póstskipinu Diönu, sem átti að koma við í Vestmannaeyjum á leið sinni til Reykjavíkur. Svo fór samt, að skipið sigldi til Reykjavíkur án þess að koma við í Eyjum. Á útleið skyldi það þá koma þar við, svo að sýslumaður fór aftur með skipinu, taldi það fljótast fyrir sig til þess að komast heim til embættis síns. En það var póstskipið Diana, sem sigldi rakleitt til Kaupmannahafnar langt fyrir sunnan Eyjar. Varð því sýslumaður af heimkomunni í það sinn.
En allt á sinn tíma og sínar orsakir. Í Kaupmannahöfn bar nú saman fundum hans og stúlku, sem hann hafði kynnzt áður en hann var skipaður sýslumaður í Vestmannaeyjum. Þá höfðu þau bæði keypt sér fæði á sama matsöluhúsinu í Kaupmannahöfn, er stúlka þessi stundaði nám þar til undirbúning námi í kennaraskóla Frk. Zahles. Þessi stúlka var Agnes Mathilde Adelaide Grandjean. Þarna felldu þau hugi saman, meðan sýslumaður beið eftir Íslandsferð á nýjan leik og þau bundust hjúskaparheitum.
Þetta ástarlíf sýslumanns hindraði ferð hans til Íslands um nokkrar vikur, því að þau afréðu að ganga í hjónaband, áður en hann færi frá Kaupmannahöfn. Þau giftust 26. sept. 1874. Daginn eftir steig sýslumaður á skipsfjöl og sigldi frá konu sinni heim til Íslands með póstskipinu Díönu.
Enn sigldi skipið fram hjá Vestmannaeyjum til Reykjavíkur.
Sýslumaður vildi nú ekki eiga á hættu að hafna í Kaupmannahöfn í þriðja sinn þetta ár. Hann fór því landveginn austur yfir Fjall og hugðist komast til Vestmannaeyja yfir sundið. Fyrst gisti hann á Eyrarbakka hjá Guðmundi verzlunarstjóra Thorgrímsen við Lefolliisverzlun (1847-1887) og dvaldist þar um hríð í góðu yfirlæti. Frá Eyrarbakka fór hann að Odda á Rangárvöllum. Þar gisti hann margar nætur við mikla vinsemd og gestrisni hjá prófastinum séra Ásmundi Jónssyni, prófasti í Odda. (Séra Ásmundur sat Oddastað 1836-1846 og aftur 1854-1880. Hann var þar forveri Matthíasar skálds Jochumssonar).
Í október fór sýslumaður niður að Krossi í Landeyjum, því að útlit var þá orðið fyrir leiði til Vestmannaeyja. Á Krossi gisti hann í 10 nætur og beið eftir Eyjaleiði. Loks komst hann heim til Eyja 11. nóv. um haustið. Þá voru liðnar 6 vikur og 3 dagar betur frá því að hann lagði af stað frá Kaupmannahöfn á leið til Eyja, annað sinn sama árið.
Þau ár, sem Aagard sýslumaður var konulaus í Eyjum, bjó hann í Njösomhed. (Sjá grein um Njösomhed í Bliki 1960).
Hinn 5. júní 1875 kom hin unga kona Aagaards sýslumanns til Vestmannaeyja með póstskipinu frá Kaupmannahöfn. Og sýslumannshjónin tóku að búa í Nöjsomhed.
Frú Agnes Aagaard sýslumannsfrú var frá Kolding í Danmörku, bjó þar með móður sinni, sem var ekkja.
Frú Aagaard hreifst strax af fegurð Eyjanna. Meðan ástargleðin og sæla hveitibrauðsdaganna gagntók sál og sinni, fann hún ekki til neinna leiðinda í Eyjum, þó að breytingin væri mikil frá svo að segja allsnægtunum og fjölmenninu í Kaupmannahöfn með menningu á flestum sviðum til umhverfis, þar sem fátæktin, umkomuleysið og menningarleysið á öllum sviðum blasti hvarvetna við auga og einangrunin lokaði flestum leiðum.
En svo tóku áhrif hinnar miklu breytingar að gera vart við sig. Einmanaleikinn og innilokunarkenndin gagntók sálarlífið. Frúin fór einförum. Langar stundir úr deginum, er maður hennar var í embættisönnum, sat hún austur á klöppum austan við Skansinn, þar sem báran blíða í sól og kyrrð gjálfraði við klapparsnös. Frúnni fannst hún færa sér kveðjur frá fjarlægum sundum. Stundum sat frúin vestur á Eiði og hafði þá gjarnan hana Maríu litlu Bjarnasen hjá sér. Stúlkan litla undi sér við að kasta steinum út í sjóinn, meðan frúin hugleiddi tilveruna og þessi sérkennilegu örlög sín. Og svo varð hún tvisvar fegin eins og jafnan sá, sem á steininn sezt. Á heimleiðinni flaug henni í hug, hvort hún ætti það ekki eftir, að gefast upp, hverfa heim frá maka sínum. Nei, aldrei skyldi hún hverfa heim frá Maríusi sínum, sem hún unni hugástum, - heldur þola og þrauka.
Hinn 20. júní 1876 fæddi frú Agnes Aagaard fyrsta barn sitt. Það var sveinbarn. Séra Brynjólfur Jónsson skírði brátt drenginn. Hann skyldi bera þrjú nöfn eins og faðirinn og var skírður Christen Anton Sophus.
Leiðindin hurfu um sinn, því að barnið tók allan hug móðurinnar og fullnægði að einhverju eða mestu leyti heimþrá, – fyllti tóm sálarlífsins.
Næsta ár flutti til sýslumannshjónanna dönsk stúlka að nafni Signe Schumacher. Hún kom frá Danmörku, var 17 ára að aldri (fædd 1860), lífsglöð og lífgandi. Hún heillaðist af sýslumannsfrúnni og þær hvor af annarri, svo að heill og ánægja þróuðust með þeim, og frú Aagaard gleymdi umhverfinu og einangruninni.
Signe Schumacher var vinnukona hjá sýslumannshjónunum fram undir 1890. Þá hvarf hún til Reykjavíkur og fékk sér atvinnu þar. Eftir að sýslumannshjónin fluttu til Danmerkur (1891), hvarf Signe Schumacher líka heim til ættlands síns og stofnaði til verzlunarreksturs í Herning. Seinna varð hún meðeigandi í verzlun frænku sinnar. Hún stundaði þannig verzlunarstörf meginhluta ævi sinnar. Hún lézt 1933, - vönduð kona til orðs og æðis, lífsglöð og góð, segja þeir, sem bezt þekktu hana.
Stuttu eftir fæðingu fyrsta barns síns, Sophusar, fluttust sýslumannshjónin að Uppsölum „vestur í heiðinni, suðvestur af Nýjatúni“, eins og stendur í merkum heimildum. Uppsalir voru timburhús, sem Gísli verzlunarstjóri Bjarnasen hafði byggt og leigði nú sýslumannshjónunum. Það var lélegt hús, byggt af miklum vanefnum. Á aðalhæð voru tvær stofur og eldhús ásamt gangi. Uppi voru þrjú herbergi. Uppsölum fylgdi útihús. - Í Uppsölum brakaði og hrikkti í austan stórviðrum, - húsið skalf og nötraði, svo að sýslumannsfrúin var skelkuð og flýði stundum heimilið með börnin. Sönn saga er af því t.d., að einu sinni í hvassviðri lét frú Ásdís í Stakkagerði, kona Árna hreppstjóra Diðrikssonar, vinnumenn sína sækja frú Aagaard og börnin og færa sér heim í Stakkgerði.
Í Uppsölum fæddist sýslumannshjónunum tveir drengir: Gunnar, f. 7. jan. 1878 og Otto Grandjean, f. 21. okt. 1881.
Oft var glatt á hjalla í Uppsölum á þeim árum, er sýslumannshjónin bjuggu þar. Sýslumannsfrúin hafði yndi af að gleðja aðra og hressa svolítið upp á yngri kynslóðina í Eyjum alveg sérstaklega. Hún stuðlaði að því með skemtunum heima í Uppsölum, að unga fólkið í Eyjum gæti skemmt sér, kynnzt og kveikt eilítið hvað í öðru. Ekki var danska vinnukonan, hún ungfrú Signe Schumacher, utan við þær skemmtanir. Nei, alveg hið gagnstæða. Hún var einmitt hrókur alls fagnaðarins, hló og dansaði og var hvers manns hugljúfi, svo að Eyjastrákar hrifust af. Allir vildu þeir með henni vera. En engum gaf hún kost á meiru en dansi. Og orðstír hennar lifði lengi í Eyjum, eftir að hún fluttist þaðan sökum þess, hversu hún var lagin að draga af unga fólkinu drungann og feimnina, rétta það dálítið úr andlega kútnum og kenna því að dansa. - Já, yndisleg var hún Scuhmacher, sagði eitt sinn aldraður Eyjabúi við mig fyrir 30-40 árum. Þegar hann var strákur, fékk hann að horfa á dansinn í „stóru stofunni“ í Uppsölum.
Á 40 ára afmæli sýslumanns 30. jan. 1879 var glatt á hjalla í Uppsölum eins og oftar. Þá var boðið til skemmtisamkomu um 40 manns. Veitt var súkkulaði og kaffi með „dönsku bakkelsi“ og brauði. Og þá var dansað þar til kl. hálf þrjú um nóttina. Og auðvitað var dansað í „stóru stofunni“!
Frá Uppsölum fluttust sýslumannshjónin að Hlíðarhúsi til hjónanna Gísla útgerðarmanns Stefánssonar og Soffíu Andersdóttur. Gísli hafði þá látið byggja við íbúðarhús sitt og hækkað það um aðra hæðina til þess að geta leigt þar sýslumannshjónunum. Þau fluttu að Hlíðarhúsi 1883. Þaðan fluttu svo sýslumannshjónin að Vilborgarstöðum árið eftir. Þar fengu þau inni í Norðurbænum, en Sigurður Sigurfinnsson skipstjóri hafði byggingu fyrir þeirri jörð. Hann bjó sjálfur í Boston, í þéttbýlinu nálægt höfninni. Í Norðurbænum á Vilborgarstöðum bjuggu síðan sýslumannshjónin, þar til þau fluttust burt úr Eyjum.
Norðurbærinn á Vilborgarstöðum var byggður úr grjóti, torfi og timbri. Bærinn var byggður í tveim lengjum. Tvær burstir sneru fram á hlaðið, og skyldi timburveggur húslengjur þessar að. Suður- og Norðurveggur voru hlaðnir upp úr grjóti og torfi. Á þökunum var timburklæðning lögð tjörupappa. Í suðurhúsinu (Suðurbænum) voru tvær stofur, en í norðurbænum ein stofa, eldhús og lítið herbergi.
Á Vilborgarstöðum fæddist þeim hjónum tvö börn, sveinarnir Kjartan, f. 26. sept. 1884 og Kristian, f. 28. sept. 1887. Hinn síðari lézt hvítvoðungur.
Aftari röð frá v.: Christen Anton Sophus og Otto Grandjean. - Fremri frá v.: Gunnar og Kjartan.
Gunnar Aagaard.
Hann fæddist að Uppsölum í Eyjum 7.jan. 1878. Hann var lyfjafræðingur að menntun og starfi.
Otto Aagaard.
Hann fæddist að Uppsölum í Eyjum 21. okt, 1881. Hann var tannlæknir að menntun og starfi.
Kjartan Aagaard.
Hann fæddist í Norðurbænum á Vilborgarstöðum 26. sept. 1884. Lauk stúdentsprófi við Efterslægtselskabets Skole í Kaupmannahöfn 1903, cand. phil. 1904, cand. jur. 1909. Og gerðist bæjarfógetafulltrúi í Horsens 1910. Varð fulltrúi í Rigsadvokaturen 1919 og sakadómari í Vejle 1. maí 1925.
Elzti sonur þeirra hjóna var fermdur 22. júní 1890. Þá hugðu þau honum nám í Lærða skólanum í Reykjavík. En hvernig varð þeim það kleift að kosta hann til náms í Reykjavík, koma honum þar fyrir og greiða fyrir hann þar húsnæði, fæði o.fl., sem menntaskólanemi þurfti með? Nei, með þeim launum, sem sýslumaðurinn í Vestmannaeyjum hafði þá, voru engin tök á því. Hjónin afréðu því, að frúin flytti til Reykjavíkur sumarið 1890, tæki þar leigða íbúð, byggi þar næsta vetur með drengjunum þeirra og annaðist þá, meðan þeir gengju í skóla í höfuðstaðnum, elzti sonurinn, Sophus, í Latínuskólann (nú Menntaskólinn) og hinir drengirnir í barnaskóla Reykjavíkur, þeir sem til þess hefðu aldur. Frúin var sjálf kennaraskólagengin og var því vel vaxin því að hjálpa sonum sínum við námið.
Um miðjan ágúst 1890 fluttist síðan frú Aaagaard til Reykjavíkur með drengina þeirra fjóra, Sophus 14 ára, Gunnar 12 ára, Ottó 9 ára og Kjartan 6 ára. Þau fengu inni hjá Birni múrara, sem bjó á horni Skólavörðustígs og Bankastrætis. Aagaard sýslumaður keypti sér fæði og þjónustu hjá hjónunum á Vestri-Löndum, Sigfúsi og Jónínu, veturinn þennan, sem frúin bjó í Reykjavík með drengjunum þeirra. Sýslumannshjónin og hjónin á Vestri-Löndum voru mikið vinafólk.
Aagaard sýslumaður hafði sótt um betur launað sýslumannsembætti, en ekki fengið áheyrn ennþá. Þó hafði hann von.
Þegar nú danska dómsmálaráðuneytið frétti það, að sýslumannshjónin í Vestmannaeyjum hefðu unnið til „að skilja“ til þess að geta veitt sonum sínum æskilega skólagöngu eða menntun, snart það valdhafana dönsku. Hér var það þó landsmaður þeirra, sem átti hlut að máli! —
Og Aagaard sýslumanni buðust tvær stöður, sem hann gat valið um. Önnur var sýslumannsstaðan í Árnessýslu. Sú staða var mun betur launuð en sýslumannsstaðan í Vestmannaeyjum. Hin staðan var birkidómaraembættið á Fanö í Danmörku. Það embætti kaus hann sér fremur en Árnessýsluna, því að bæði hjónin þráðu að setjast að á ættlandi sínu. Hinn 14. jan. 1891 var M.M.L. Aagard sýslumaður skipaður birkidómari í Fanö.
Hinn 14. maí 1891 sigldi Asgaards-fjölskyldan frá Reykjavík með eimskipinu Lauru á leið til Kaupmannahafnar.
Eitt örnefni í Eyjum er kennt við sýslumanninn M.M.L. Aagaard. Það er Sýslumannskór framan í Hánni norðan við Hástein. Sagan segir, að sýslumaður og þau hjónin hafi á stundum í blíðskaparveðri haft yndi af að ganga vestur að bergopi þessu, sitja þar og virða fyrir sér fegurðina til austurs, Heimaklett, Bjarnarey, Höfnina og austurhluta Heimaeyjar, - Helgafell í suðaustri og svo hina heillandi landsýn til norðurs.
Um 1890 rak hér hval á fjörur Eyjabúa. Þá hélt sýslumaður uppboð á hvalkjöti og margir buðu í. Gunna Pála (Guðrún Pálsdóttir yngri) var stödd á uppboði þessu. Hún var jafnan kerskin og kvað stundum vísur, sem særðu og egndu til reiði.
Ekki veit ég, hvernig Aagaard sýslumaður gaf tilefni til þess, að Gunna orti eftirfarandi vísu til háðungar hinum danska sýslumanni, sem var hið mesta ljúfmenni og hafði vissulega ekkert til hennar lagt, því að sízt sýndi hann alþýðu manna hér valdsmannsrembing eða stærilæti.
En vísa þessi er þannig:
- „Sulturinn gerir sætan mat,
- sjá má það á halnum,
- þegar kjálka gamalt gat
- gandelið kaus af hvalnum.
- Lille fanden, lille fanden
- langar mjög í spik.
- Gefið honum gandelið af hvalnum;
- sýslumanni, sýslumanni
- svoddan hæfir prik.“
Orðið gandel þýðir æxlunarlimur hvals og er skylt orðunum gandur og göndull.
Táknrænt um skaplyndi Aagaards sýslumanns og þroska er svar hans, þegar vísan var flutt honum. Hann sagði: „Jæja, kerlingargreyið, hún hefur viljað gefa mér gott gönguprik.“ Sýslumaður setti sig inn í sálarlíf Gunnu Pálu og fannst ekki taka því að hlaupa upp á nef sér, þó að hún sýndi honum litla virðingu fremur en svo mörgum öðrum. Lífið hafði leikið hana grátt. Það vissi sýslumaður. Hann fann því fremur til með henni en hitt, að hann gæti reiðst henni. Það er þroskamerki hins göfuga manns.
Frú Agnes Aagaard, sýslumannsfrú í Vestmannaeyjum og síðar birkidómarafrú í Fanö í Danmörku var sérstök gæðakona, léttlynd, góðviljuð og alþýðleg.
Frú Aagaard og Jónína húsfreyja á Vestri-Löndum kynntust náið þau 16 ár, sem frú Aagaard dvaldist í Eyjum. Þar bundust vináttu- og tryggðabönd, sem héldust óbreytt um árabil eða þar til Jónína húfreyja féll frá (1906). Frú Aagaard bar ávallt hlýjan hug til Eyjanna og íslenzku þjóðarinnar í heild eftir dvölina hér. Í bréfum sínum til frú Jónínu ræddi hún stundum um fátæktina og eymdina á öllum sviðum heima í Eyjum og lét í ljós, að hún hefði í rauninni ekki skilið, hve það allt var bágborið fyrr en hún settist að í Danmörku með manni sínum og börnum.
Marga fataböggla sendi frú Aagaard vinkonu sinni á Vestri-Löndum með póstskipinu Lauru. Þau föt skyldi hún nota handa sér og sínum eða gefa þau fátækum, eftir því sem þau gátu komið að mestum og beztum notum. Stundum launaði frú Jónína þessar fatasendingar með því að senda frú Aagaard saltfisk eða sauðskinn, - vörur, sem voru lítt fáanlegar í Danmörku eða kostuðu þar mikla peninga.
(Efni þessarar greinar um Aagaardshjónin hefi ég tínt saman úr einkabréfum og minnisgreinum, sem góðviljað fólk hefur lánað mér eða gefið. Kann ég því hjálplega og góða fólki alúðarþakkir fyrir.
Saga einstaklingsins er ívaf heildarsögunnar).
Hann fæddist í Nöjsomhed í Eyjum (sjá Blik 1960) 20. jún 1876. Ólst upp í Vestmannaeyjum til fermingaraldurs.
Gekk í Latínuskólann (Menntaskólann) í Reykjavík veturinn 1890-1891. Lauk stúdentsprófi við Menntaskólann í Ripum í Danmörku 1896, cand. phil. 1897 og cand. jur. 14. febr. 1903. Sama ár var Sophus settur bæjarfógetafulltrúi í Skive.
Áríð 1919, 1. okt., var Sophus Aagaard skipaður lögreglustjóri í Odensehéraði.
Sophus Aagaard kvæntist 4. apríl 1904 Johanne Lauridsen, dóttur N.A. Lauridsen yfirkennara í Nordby á Fanö.
Sophus Aagaard var 14 ára gamall, þegar móðir hans fluttist með þá bræður til Reykjavíkur til þess að greiða þeim aðgang að skólum. Að sjálfsögðu gekk Sophus hér í barnaskólann og lauk hér barnaskólanámi. En jafnframt því að ganga í barnaskólann kenndi Árni Filippusson í Ásgarði drengnum heima og bjó hann sérstaklega undir menntaskólanámið.
Tugir ára liðu.
Í júlí-mánuði árið 1931 steig hér á land í Eyjum dönsk stúlka. Ellen Aagaard kvaðst hún heita og var dóttir Aagaards lögreglustjóra í Odense. Hún var að vitja bernsku- og æskuslóða föður síns. Ellen Aagaard dvaldist hér um skeið og heimsótti ýmsar fjölskyldur, sem Aagaards-fjölskyldan hafði verið kunnug og handgengin, þegar sýslumannshjónin áttu hér heima. Meðal þeirra fjölskyldna voru hjónin í Ásgarði Árni Filippusson og Gíslína Jónsdóttir.
Hinn 13. marz árið eftir (1932) skrifaði Sophus Aagaard lögreglustjóri Árna Filippussyni hlýlegt og vinsamlegt bréf. Hann ávarpaði Árna:
„Min kære gamle Lærer“. Síðan þakkar hann Árna og fjölskyldu hans fyrir hlýlegar móttökur veittar dótturinni. Svo segir lögreglustjórinn: „Næst hinni dugmiklu móður minni, sem lézt 1929, á ég yður mest að þakka þá undirstöðuþekkingu, sem mér var nauðsynleg til framhaldsnáms, embættisprófs og frama.“
Á öðrum stað (í grein um byggð og líf í Eyjum á uppvaxtarárum hans) segir þessi íslenzki Dani: „Danmörk er land feðra minna, en Ísland er fæðingarland mitt, og römm er sú taug, sem tengir mig bernskulandinu, þar sem ég lifði hamingjusömu lífi. Mér er það ánægja og gleði að vera þannig bundinn þessum löndum. Bæði þjóðernin eiga tök í mér og hafa mótað mig og markað, svo að ég er hvorki hreinræktaður Dani né Íslendingur. Þess vegna kalla Danir mig Íslending og hið gagnstæða mundi ég vera álitinn þar heima. Þannig telur hvorug þjóðin sig eiga mig.
Það gladdi mig stórlega að Ísland fékk sjálfstæði og ég óska og vona, að þróunin verði sú, að íslenzka þjóðin verði þátttakandi í samvinnu bræðraþjóðanna á Norðurlöndum og þar jafnrétthár aðili hverra hinna.“
- Sophus Aagaard.