Álsey

Eyjar

Heimaey
Surtsey
Elliðaey
Bjarnarey
Álsey
Suðurey
Brandur
Hellisey
Súlnasker
Geldungur
Geirfuglasker
Smáeyjar
- Hani
- Hæna
- Hrauney
- Grasleysa

Sker

Álsey (Álfsey) liggur um 3.5 km vestur af Stórhöfða og er þriðja stærsta úteyjan, um 0.25km². Eyjan er gyrt háum hömrum, að norður hliðinni undanskilinni, og eru þeir næstum eggsléttir austan og sunnan til. Eyjan er hálend og er 137 m hár grasi þakinn hryggur á miðri eyju og er hallinn mikill niður á brúnirnar. Af þessum sökum er lundabyggð þétt í Álsey og er lundinn mikið veiddur og þar er einnig fé haft á beit. Veiðikofi Álseyinga er staðsettur norðan megin á eyjunni.

Höfuðlausi sigmaðurinn

Fyrir neðan Molda í Álsey er allstórt svartfuglabæli sem sjaldan hefur verið farið á eftir að eftirfarandi atburður gerðist.

Fyrir löngu voru nokkrir menn við sig í Álsey. Einn þeirra fór á þetta bæli en þegar hann var dreginn upp aftur vantaði höfuðið á hann. Menn vissu ekki með hvaða hætti höfuðið hafði farið af honum en eftir þennan atburð voru sigamenn tregir til þess að fara á þetta bæli.

Nokkru fyrir síðustu aldamót voru þeir Magnús Vigfússon frá Presthúsum og Sigurður Sigurðsson frá Kirkjubæ við aðsókn í Álsey. Sigurður vildi fara á bælið en Magnús aftraði því. Hann sagðist ekki vilja fá hann hauslausan upp aftur.

Úr örnefnaskrá Gísla Lárussonar

VIII. Álfsey liggur því nær frá austri til vesturs, ca 400-500 faðma (?) frá Brandi í útnorður. Hún er stærst úteyja næst Ellirey. Hálendi er eftir henni frá austri til vesturs, þannig að halli er að norðaustan í sjó niður, en suður af er halli lítill fyrir miðju og standberg 60 faðmar á hæð. Er þetta svæði nefnt Sléttimoldi . Austur af Sléttamolda er halli og grasi vaxið lengra niður, svo og þar sem hryggurinn endar að austan. Er það nefnt Lend . Á Lend eru þessi örnefni: Til suðausturs er rennslétt brekka, en mjög snögg, nefnd Slægja (hefir þar aldrei slegið verið svo menn viti). Þá er fyrir neðan brún bekkur, lítið grasivaxinn, Svelti , fýlabyggð.

Þá er Teinahringsbæli – svartfuglabæli – stórt, ekki langt frá sjó (< Tíærings- átti að vera hægt að hvolfa þar tíæring, sbr. áttæring > áttahrings). Þá er norðar í Lendinni nefnt Landnorðursnef . Fyrir vestan Landnorðursnef, en norður af Lend er móhryggur, Hella . Hér fyrir vestan eru 2 brekkur, sú neðri er nefnd Siggafles , en sú efri Lúsafles . Austur úr Siggaflesi í sjó út er mjór tangi, Mjóistígur , en niður af Siggaflesi við sjó er nefndur (Ókindabás ) Kindabás . Fyrir vestan Sléttamolda er Brattimoldi , þar niður af Útsuðurskórar – svartfuglabæli. Hér upp af frá Lend og vestur að skarði er nefnist Nóngil , er nefnt Hryggur og er sunnan megin Nóngils stór grasbrekka, sem gengur lengst niður sunnan á móti, og vestur á enda eyjarinnar nefnd Lækjarbrekka og takmarkar Útsuðursnef hana að vestan. Þar upp af, en vestur af Lækjarbrekku, er allmikið svæði á hamrinum, Vestursvelti , fýlabyggð, en ofan við það og vestur af háeynni, Langaofanferð . Fyrir neðan hana er nefnt Háuflár ; er þar gengið upp af sjó til fugla. Hér fyrir norðan er fýlabyggð mikil, Slakki .

Langur tangi gengur nú hér út úr eynni, smáhallandi niður og myndast þannig eins og höfn til norðausturs og er tanginn nefndur Þjófanef . Nafnið tilorðið að sögn einhvern tíma er gengið var upp á eyna, fundu menn þar útlenskar voðir – skemmdar – og er ætlun manna að þær hafi verið látnar þar sem andvirði á stolnu fé er vantaði þá. Var tangi þessi áður nefndur „Húnanef“ (var karta á nefinu sem myndaði eins og hún). Er uppganga á Þjófanef bæði að austan og vestan. Af nefinu upp á eyna er tæpt einstigi.

Þar sem tanginn myndast upp við eyna, er gat gegnum tangann fyrir neðan sjávarmál, sést efri brún gatsins aðeins í stórbrimum, eða við lagfjöru. Þegar sól er komin í vestur, sést alltaf sólargeislinn í gegnum gatið. Myndast eins og krókur inn í eyna, þar sem gatið er og er það svæði nefnt Gat og nefið fyrir austan Gatnef . Er svæðið hér upp af allt að Nóngili nefnt Nef , en niður af Nóngili að austan er nefnt Djúpafles . Hér austur af, en niður af hryggnum norðanmegin er nefnt Bringir . Þá er gil, sem liggur ofan af eynni norðanmegin, Vatnsgil (rennur vatn eftir því). Fyrir vestan Vatnsgil er aðaluppganga á eyna nefnd Lundakór og Ögmundarkór.