Eva Pálsdóttir (Kirkjubæ)

Eva Hólmfríður Pálsdóttir húsfreyja frá Kirkjubæ fæddist 22. janúar 1812 á Brekkum í Holtum í Rangárvallasýslu og lést 28. maí 1866.
Foreldrar hennar voru sr. Páll Jónsson, þá aðstoðarprestur í Efraholtsþingum, síðar prestur á Kirkjubæ í Eyjum, f. 9. júlí 1779, drukknaði í Eystri-Rangá 15. september 1846, og kona hans Guðrún Jónsdóttir húsfreyja og ljósmóðir, f. 16. maí 1791, d. 14. febrúar 1850.

Systkini hennar, sem lifðu bernskuna voru:
1. Guðrún eldri húsfreyja, f. 18. apríl 1814, d. 28. júní 1909.
2. Guðrún yngri („Gunna skálda”) húsfreyja, f. 16. október 1815, d. 3. marz 1890.
3. Kristín vinnukona, ógift, f. 17. marz 1817, d. um 1900 í Straumfirði á Mýrum.
4. Solveig húsfreyja og ljósmóðir, f. 8. október 1821, d. 24. maí 1886.
5. Páll trésmíðanemi, f. 19. febrúar 1833, hrapaði til bana úr Hábarði í Elliðaey 20. ágúst 1857.

Eva var með fjölskyldu sinni í Saurbæ í Holtum til ársins 1818, er hún fluttust til Eyja. Hún var með þeim á Búastöðum í fyrstu, meðan faðir hennar var aðstoðarprestur sr. Bjarnhéðins Guðmundssonar, en þau fluttust að Kirkjubæ, er Páll varð prestur þar eftir sr. Bjarnhéðin.
Eva fermdist 15 ára. Var hún sögð skáldmælt. Hún fluttist að Velli í Hvolhreppi 1830, þá ófrísk vinnukona og eignaðist barn þar 1831. Faðir þess var Ólafur Guðmundsson kvæntur bóndi og þjóðhagasmiður á Kirkjubæ, en hann kvæntist síðar Guðrúnu yngri systur hennar. Eva var hjá foreldrum sínum á Kirkjubæ 1835 með Magnús son þeirra Ólafs 4 ára og Guðrúnu dóttur sína og Jóns Samúelssonar eins árs.
Hún giftist Jóni á því ári.
Þau bjuggu á Löndum 1835, í Dölum 1837 við fæðingu Páls, í Dalahjalli 1840 með Magnús 9 ára hjá sér, en dóttirin Guðrún hafði látist 1835 úr landfarsótt og 3 börn, sem höfðu fæðst þeim Jóni létust skömmu eftir fæðingu. Þannig liðu ár þeirra með barneignum og barnamissi.
1847 missti Eva Magnús son sinn. 1850 var Magnús Símon með þeim þriggja ára og var enn með þeim 1860, 12 ára, og lifði móður sína rúma viku.
Eva lést 1866 í Steinshúsi eftir 14 barnsfæðingar og eitt barn á lífi við andlát sitt, en það dó skömmu síðar.

I. Barnsfaðir Evu var Ólafur Guðmundsson kvæntur bóndi á Kirkjubæ, f. 17. janúar 1798, d. 14. júní 1869.
Barn þeirra var
1. Magnús Ólafsson, f. 1831 í Hvolhreppi, d. 26. september 1847.

II. Maður Evu, (19. nóvember 1835), var Jón Samúelsson sjómaður frá Miðjanesi á Reykjanesi í A-Barð., þá til heimilis í Tómthúsi, f. 1802, d. 1. júní 1866.
Börn þeirra hér:
2. Guðrún Jónsdóttir, f. 12. ágúst 1834, d. 3. desember 1835 úr landfarsótt.
3. Páll Samúel Jónsson, f. 3. ágúst 1836, d. 10. ágúst 1836 úr „barnaveikinni“, líklega ginklofi.
4. Páll Jónsson, f. 28. september 1837, d. 5. október 1837 úr ginklofa.
5. Elín Rebekka Jónsdóttir, f. 21. júní 1839. Hefur líklega dáið ung.
6. Eva Jónsdóttir, f. 7. ágúst 1841, d. 23. ágúst 1841 úr ginklofa.
7. Geirmundur Jónsson, f. 11. janúar 1843, d. 18. janúar 1843 úr ginklofa.
8. Pétur Jónsson, f. 29. maí 1844, d. 6. júní 1844 úr ginklofa.
9. Elías Jónsson, f. 2. júlí 1845, d. 10. júlí 1845 úr ginklofa.
10. Árni Jónsson, f. 23. júlí 1847. Hefur líklega dáið ungur.
11. Magnús Símon Jónsson, f. 7. janúar 1849, d. 7. júní 1866 úr „hastarlegri heilabólgu“.
12. Páll Jónsson, 11. febrúar 1850, d. 19. febrúar 1850 „af barnaveikin“, líklega ginklofi.
13. Samúel Jónsson, f. 10. maí 1853, d. 21. maí 1853 „af barnaveikin“, líklega ginklofi.

---

Heimildir

• Samantekt: Víglundur Þór Þorsteinsson.
• Holtamannabók I – Holtahreppur. Valgeir Sigurðsson og fleiri. Ritstjórn: Ragnar Böðvarsson. Rangárþing ytra, Hellu 2006.
• Manntöl.
• Prestþjónustubækur.