Gísli Lárusson

Gísli Lárusson

Gísli

Gísli Lárusson fæddist 16. febrúar 1865 á Kornhóli í Vestmannaeyjum og lést 27. september 1935. Hann var bóndi, gullsmiður og útgerðarmaður í Stakkagerði. Foreldrar hans voru Lárus Jónsson hreppstjóri og Kristín Gísladóttir.

Gísli nam gullsmíði og tók sveinsbréf 1885. Hann starfaði sem gullsmiður og úrsmiður í Eyjum. Jafnframt var hann bóndi í Stakkagerði, formaður á áraskipinu Frið og fróðleiksmaður. Hann var fjölfróður um sögu byggðarlagsins og sérstaklega um dýralífið í sjónum kringum Eyjarnar og fuglalífið í björgum þeirra. Gísli tók saman mikið örnefnasafn sem hefur verið varðveitt í handritasafni Fornleifafélagsins og hjá Örnefnastofnun Íslands. Þetta örnefnasafn hans var notað m.a. af Þorkeli Jóhannessyni sem tók saman rit um Örnefni í Vestmannaeyjum. Hluti Örnefnasafns Gísla birtist einnig hér víða á þessum vef.

Hann átti sæti í hreppsnefnd og sýslunefnd, var í stjórn ýmissa félaga í Vestmannaeyjum s.s. Ísfélags, Björgunarfélags, togarafélagsins Draupnis og kaupfélagsins Herjólfs. Hann var framkvæmdastjóri kaupfélagsins Bjarma í 10 ár. Hann var einn af stofnendum Framfarafélags Vestmannaeyja

Gísli var meðlimur Góðtemplarareglunnar í 50 ár.

Eiginkona og afkomendur

Eiginkona hans var Jóhanna Sigríður Árnadóttir, dóttir Árna Diðrikssonar í Stakkagerði og konu hans, Ásdísar Jónsdóttur frá Djúpavogi. Jóhanna var forstöðukona Kvenfélagsins Líknar.

Börn Gísla og Jóhönnu voru:
1. Theodóra Ásdís húsfreyja, f. 23. mars 1897, d. 1920, giftist dönskum manni og flutti til USA.
2. Árni bókhaldari, hafnargjaldkeri, f. 2. mars 1889, d. 8. september 1957, bjó síðar í Rvík, kvæntur Sigurbjörgu Sigurðardóttur húsfreyju frá Hólalandi í Borgarfirði eystra, f. 1. október 1886, d. 25. janúar 1967.
3. Lárus Kristján, f. 12. nóvember 1892, d. 5. maí 1912, ókvæntur.
4. Kristín húsfreyja, f. 26. október 1901, d. 17. desember 1957, gift Bjarna Sighvatssyni bankastjóra, f. 22. júlí 1892, d. 20. ágúst 1953.
5. Georg Lárus kaupmaður, f. 24. ágúst 1895, d. 27. febrúar 1955.

Úr fórum Árna Árnasonar símritara:
Bjargveiðimannatal.
Gísli Lárusson var lágur vexti, en þrekinn um herðar og vel sterkur maður. Hann var ákaflega lipur og léttur og fyrr og síðar talinn einhver snjallasti veiðimaður og fjallgöngumaður, sem Eyjarnar hafa nokkurn tíma alið. Var hann jafnvígur laus og í bandi og sýndi oft undraverða leikni og áræði.
Hann var aðeins 15 ára, er hann seig mesta sig Eyjanna, þ.e.a.s. Stórhellana í Hellisey, síðan hvert stórsigið eftir annað og hélt þessu áfram um áraraðir. Við hann er kenndur Gíslakór í Álsey og Gíslanef í sömu ey, hvort tveggja merkir staðir og vel þekktir í bjargveiðisögu Vestmannaeyja.
Gísli var líka góður formaður og fengsæll, úrsmiður og gullsmiður, útgerðarmaður og kaupfélagsstjóri í mörg ár við hf. Bjarma. Hann var kátur og skemmtilegur í viðmóti, einn fróðasti maður í sögu eyjanna, glöggur og skyggn á verðmæti og undur lífsins. Heimili hans var ætíð rómað vegna gæða og risnu.

Úr fórum Árna Árnasonar, efnisyfirlit

---

Heimildir

• Páll Eggert Ólason. Íslenskar æviskrár, frá landnámstímum til ársloka 1940, V. bindi. Reykjavík, Hið íslenska bókmenntafélag, 1952.
• Ýmsir. Gullsmiðatal 1991, Reykjavík, Félag íslenskra gullsmiða, 1991.
• Þorsteinn Þ. Víglundsson. Blik, Ársrit Vestmannaeyja 1972, Vestmannaeyjum, Þorsteinn Þ. Víglundsson, 1972.