„Binni í Gröf“: Munur á milli breytinga

Úr Heimaslóð, Sögusetri Vestmannaeyja
Fara í flakk Fara í leit
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
 
(27 millibreytingar ekki sýndar frá 6 notendum)
Lína 1: Lína 1:
'''Benóný Friðriksson''' var fæddur 7. janúar 1904 og hann lést 12. maí 1972. Benóný var betur þekktur sem '''Binni í Gröf''' og var hann landsfrægur aflamaður.  Hann fæddist í [[Um Vestmannaeyjar|Vestmannaeyjum]] og var sonur formannsins Friðriks Benónýssonar og Oddnýjar Benediktsdóttur. Kona Binna var Katrín Sigurðardóttir frá Þinghól í Hvolhreppi og áttu þau saman 8 börn. Mörg börn Binna tóku föður sinn til fyrirmyndar og starfa við sjóinn.
[[Mynd:Binni2.jpg|thumb|300px|Binni í Gröf]]
'''Benóný Friðriksson''' var fæddur 7. janúar 1904 og hann lést 12. maí 1972. Benóný var betur þekktur sem '''Binni í Gröf''' og var hann landsfrægur aflamaður.  Hann fæddist í [[Um Vestmannaeyjar|Vestmannaeyjum]] og var sonur formannsins [[Friðrik Benónýsson (Gröf)|Friðriks Benónýssonar]] og [[Oddný Benediktsdóttir (Gröf)|Oddnýjar Benediktsdóttur]]. Eiginkona Binna var [[Katrín Sigurðardóttir (Sóleyjarhlíð)|Sigríður Katrín Sigurðardóttir]] og áttu þau saman 7 börn.  


== Sjómennska ==
== Sjómennska ==
Alveg frá upphafi beindist hugur Binna að sjónum. Ekki var hann gamall þegar hann hóf að dorga í höfninni og eyddi hann góðum tíma af æsku sinni niðri á [[Vestmannaeyjahöfn|höfn]]. Ekki var hann fermdur þegar hann hóf að róa. Það var á smáferju hjá [[Jakob Tranberg|Jakobi Tranberg]] og kom strax í ljós mikill áhugi og fiskisæld. Ásamt þremur vinum sínum hóf Binni formennsku á sexæring 15 ára gamall. Fiskuðu félagarnir mikið undir styrkri stjórn Binna.
Alveg frá upphafi beindist hugur Binna að sjónum. Ekki var hann gamall þegar hann hóf að dorga í höfninni og eyddi hann góðum tíma af æsku sinni niðri á [[Vestmannaeyjahöfn|höfn]]. Ekki var hann fermdur þegar hann hóf að róa. Það var á smáferju hjá [[Jakob Tranberg (Jakobshúsi)|Jakobi Tranberg]] og kom strax í ljós mikill áhugi og fiskisæld. Ásamt þremur vinum sínum hóf Binni formennsku á sexæring 15 ára gamall. Fiskuðu félagarnir mikið undir styrkri stjórn Binna.


Binni gerðist með afbrigðum góður sjó- og aflamaður, einhver mesti sem við Vestmannaeyjar hefur fiskað. Binni réri fyrstu vertíðar sínar á vélbát á m/b Nansen og var hann formaður á bátnum í forföllum Jóhanns á [[Brekka|Brekku]].  Árið 1926 var honum boðið að taka formennsku á vélbátnum m/b Gúllu. Þar var hann starfandi þrjár vertíðir, síðan tók hann við bátnum Newcastle, og var svo með vélbátana m/b Gottu, m/b Heklu, m/b Gulltopp, e/s Sævar, m/b Þor og m/b Andvara. Eftir það keypti hann skipið m/b [[Gullborg VE|Gullborg]] og varð landsþekktur fyrir formennsku sína á þeim bát. Það var hans happaskip.  
Binni gerðist með afbrigðum góður sjó- og aflamaður, einhver mesti sem við Vestmannaeyjar hefur fiskað. Binni reri fyrstu vertíðir sínar á vélbát á m/b Nansen VE 102, 1920. Vélamaður þar 1921-1924 og var hann formaður á bátnum í forföllum Jóhanns á [[Brekka|Brekku]].  Árið 1926 var honum boðið að taka formennsku á vélbátnum m/b Gúllu. Þar var hann starfandi sjö vertíðir, síðan tók hann við bátnum Newcastle, og var svo með vélbátana m/b Gottu, Maunt Heklu, m/b Gulltopp, e/s Sævar VE 102,(var áður varðskip og hét Þór) og m/b Andvara. Eftir það keypti hann skipið m/b [[Gullborg VE|Gullborg]] 1954-1970 (ásamt Einari Sigurðssyni frá Heiði) og varð landsþekktur fyrir formennsku sína á þeim bát. Það var hans happaskip.  


Binni varð aflakóngur í Vestmannaeyjum árið 1954 og hélt þeim titli samfellt í 6 vertíðir og fékk titilinn samtals sjö sinnum. Nokkrum sinnum varð hann hæstur yfir landið.
Binni varð aflakóngur í Vestmannaeyjum árið 1954 og hélt þeim titli samfellt í 6 vertíðir og fékk titilinn samtals sjö sinnum. Nokkrum sinnum varð hann hæstur yfir landið.
[[Mynd:AHOFNGU4.jpg|thumb|300px|Áhöfn Gullborgar Re 38 uppi á dekki
Skipshöfn Benónýs Friðrikssonar á Gullborgu. Sjá nánari uppýsingar með því að smella á myndina]]


Benóný hafði ávallt duglegri skipshöfn að stjórna enda samrýmdist hverskonar seinagangur og stirðleiki ekki skapi skipstjórans.
Benóný var ávallt með úrvals mannskap enda samrýmdist hvers konar seinagangur og stirðleiki ekki skapi skipstjórans.
 
[[Óskar Kárason]] samdi formannavísu um Binna:
:''Hræðist aldrei hroða sjá
:''hraustur Grafar Binni.
:''Þundur fiskinn þykir sá,
:''það skal haft í minni.
 
Óskar samdi seinna aðra vísu um hann:
:''Binni með sjómanns sinni,
:''svalur frá Gröf er talinn,
:''Friðriks arfi, þó iðan
:''ill vilji þiljur fylla,
:''Gullborgu létt á lullar
:''leiður ei þétt til veiða.
:''Æðstan kóng afla hæstan
:''Ísalands hann ég lýsi.


== Áhugamál og önnur afrek ==
== Áhugamál og önnur afrek ==
Á yngri árum var Binni fimur með boltann og keppti með [[Knattspyrnufélagið Týr|knattspyrnuliði Týs]] og var í fremstu röð í fimleikum.  Önnur hreyfing var Binna hugleikin og eyddi hann góðum tíma í lundaveiði þó að tækifærin kæmu sjaldan. Hann hafði dálæti af vísum og kunni ógrynni af þeim ásamt því að kveðast á við félaga.
Á yngri árum var Binni fimur með boltann, hann var einn af stofnendum  [[Knattspyrnufélagið Týr|Knattspyrnufélagsins Týs]] og keppti með þeim en hann var einnig í fremstu röð í fimleikum.  Önnur hreyfing var Binna hugleikin og eyddi hann góðum tíma í lundaveiði þó að tækifærin kæmu sjaldan. Hann hafði dálæti á vísum og kunni ógrynni af þeim ásamt því að kveðast á við félaga.


Binni var sæmdur fálkaorðunni árið 1971 fyrir störf sín.  
Binni var sæmdur fálkaorðunni árið 1971 fyrir störf sín.  
==Fjölskylda==
Eiginkona Binna var [[Katrín Sigurðardóttir (Sóleyjarhlíð)|Sigríður Katrín Sigurðardóttir]] (Fædd á Stórólfshvoli í Hvolhreppi, Rang. 26. maí 1909 og látin 28. júní 1979 frá Þinghól í Hvolhreppi) og áttu þau saman 7 börn.
* [[Sævar Benónýsson]] 1931 - 1982
:Skipstjóri, síðast bús. í Vestmannaeyjum.
* [[Jóna Sigríður Benónýsdóttir]] 1935 - 1984
:Síðast bús. í Keflavík.
* [[Sjöfn Benónýsdóttir|Sjöfn Kolbrún Benónýsdóttir]] 1937
* [[Oddný Jóhanna Benónýsdóttir]] 1939 - 1995
:Húsfreyja í Eyvindarmúla, Fljótshlíðarhr., Rang.
* [[Friðrik Benónýsson (yngri)|Friðrik Gissur Benónýsson]] 1941
* [[Benóný Benónýsson]] 1947
* [[Sigurður Grétar Benónýsson]] 1950
* [[Svanhildur Guðrún Benónýsdóttir]] 1951
== Myndir  ==
<Gallery>
Mynd:KG-mannamyndir 1418.jpg
Mynd:KG-mannamyndir 10035.jpg
Mynd:Blik1976 johannes bls195.jpg
Mynd:Saga Vestm., E., I., 112ca.jpg
Mynd:Saga Vestm., E., I., 128g.jpg
Mynd:Saga Vestm., E., II., 64f.jpg
Mynd:Blik 1967 292.jpg
Mynd:KG-mannamyndir 1408.jpg
Mynd:KG-mannamyndir 1514.jpg
</gallery>




{{Heimildir|
{{Heimildir|
* Benóný Friðriksson. Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1972. bls. 46.  
* Benóný Friðriksson. ''Sjómannadagsblað Vestmannaeyja''. 1972, bls. 46.  
* Óskar Kárason. ''Formannavísur''. Vestmannaeyjum, 1950.
* Óskar Kárason. ''Formannavísur II''. Vestmannaeyjum, 1956.
* Íslendingabók. [http://www.islendingabok.is]
* Viðbætur við heimildir: Gísli Eyjólfsson frá Bessastöðum
}}
}}
[[Flokkur:Fólk]]
[[Flokkur:Formenn]]
[[Flokkur:Aflakóngar]]
[[Flokkur:Aflakóngar]]
[[Flokkur:Týrarar]]

Núverandi breyting frá og með 31. janúar 2024 kl. 16:37

Binni í Gröf

Benóný Friðriksson var fæddur 7. janúar 1904 og hann lést 12. maí 1972. Benóný var betur þekktur sem Binni í Gröf og var hann landsfrægur aflamaður. Hann fæddist í Vestmannaeyjum og var sonur formannsins Friðriks Benónýssonar og Oddnýjar Benediktsdóttur. Eiginkona Binna var Sigríður Katrín Sigurðardóttir og áttu þau saman 7 börn.

Sjómennska

Alveg frá upphafi beindist hugur Binna að sjónum. Ekki var hann gamall þegar hann hóf að dorga í höfninni og eyddi hann góðum tíma af æsku sinni niðri á höfn. Ekki var hann fermdur þegar hann hóf að róa. Það var á smáferju hjá Jakobi Tranberg og kom strax í ljós mikill áhugi og fiskisæld. Ásamt þremur vinum sínum hóf Binni formennsku á sexæring 15 ára gamall. Fiskuðu félagarnir mikið undir styrkri stjórn Binna.

Binni gerðist með afbrigðum góður sjó- og aflamaður, einhver mesti sem við Vestmannaeyjar hefur fiskað. Binni reri fyrstu vertíðir sínar á vélbát á m/b Nansen VE 102, 1920. Vélamaður þar 1921-1924 og var hann formaður á bátnum í forföllum Jóhanns á Brekku. Árið 1926 var honum boðið að taka formennsku á vélbátnum m/b Gúllu. Þar var hann starfandi sjö vertíðir, síðan tók hann við bátnum Newcastle, og var svo með vélbátana m/b Gottu, Maunt Heklu, m/b Gulltopp, e/s Sævar VE 102,(var áður varðskip og hét Þór) og m/b Andvara. Eftir það keypti hann skipið m/b Gullborg 1954-1970 (ásamt Einari Sigurðssyni frá Heiði) og varð landsþekktur fyrir formennsku sína á þeim bát. Það var hans happaskip.

Binni varð aflakóngur í Vestmannaeyjum árið 1954 og hélt þeim titli samfellt í 6 vertíðir og fékk titilinn samtals sjö sinnum. Nokkrum sinnum varð hann hæstur yfir landið.

Áhöfn Gullborgar Re 38 uppi á dekki Skipshöfn Benónýs Friðrikssonar á Gullborgu. Sjá nánari uppýsingar með því að smella á myndina

Benóný var ávallt með úrvals mannskap enda samrýmdist hvers konar seinagangur og stirðleiki ekki skapi skipstjórans.

Óskar Kárason samdi formannavísu um Binna:

Hræðist aldrei hroða sjá
hraustur Grafar Binni.
Þundur fiskinn þykir sá,
það skal haft í minni.

Óskar samdi seinna aðra vísu um hann:

Binni með sjómanns sinni,
svalur frá Gröf er talinn,
Friðriks arfi, þó iðan
ill vilji þiljur fylla,
Gullborgu létt á lullar
leiður ei þétt til veiða.
Æðstan kóng afla hæstan
Ísalands hann ég lýsi.

Áhugamál og önnur afrek

Á yngri árum var Binni fimur með boltann, hann var einn af stofnendum Knattspyrnufélagsins Týs og keppti með þeim en hann var einnig í fremstu röð í fimleikum. Önnur hreyfing var Binna hugleikin og eyddi hann góðum tíma í lundaveiði þó að tækifærin kæmu sjaldan. Hann hafði dálæti á vísum og kunni ógrynni af þeim ásamt því að kveðast á við félaga.

Binni var sæmdur fálkaorðunni árið 1971 fyrir störf sín.

Fjölskylda

Eiginkona Binna var Sigríður Katrín Sigurðardóttir (Fædd á Stórólfshvoli í Hvolhreppi, Rang. 26. maí 1909 og látin 28. júní 1979 frá Þinghól í Hvolhreppi) og áttu þau saman 7 börn.

Skipstjóri, síðast bús. í Vestmannaeyjum.
Síðast bús. í Keflavík.
Húsfreyja í Eyvindarmúla, Fljótshlíðarhr., Rang.

Myndir



Heimildir

  • Benóný Friðriksson. Sjómannadagsblað Vestmannaeyja. 1972, bls. 46.
  • Óskar Kárason. Formannavísur. Vestmannaeyjum, 1950.
  • Óskar Kárason. Formannavísur II. Vestmannaeyjum, 1956.
  • Íslendingabók. [1]
  • Viðbætur við heimildir: Gísli Eyjólfsson frá Bessastöðum