Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1974/ Konungskoman 1974
Dagana 5. til 8. júní sótti góður gestur land vort heim, þjóðhöfðingi frænda okkar Norðmanna, Ólafur V. konungur.
Vestmannaeyingum var þjóðhöfðingi norsku þjóðarinnar sérstakur aufúsugestur. Margur hefur rétt Vestmannaeyingum hjálp í þeim erfiðleikum, sem á dundu vegna eldgossins og allrar þeirrar skelfilegu eyðileggingar og umróts, sem það olli. En óhætt mun að fullyrða, að engir reyndust okkur Vestmannaeyingum, íslenzkri þjóð, slíkir vinir sem frændþjóðirnar á Norður-löndum, tel ég hér granna okkar Færeyinga í þessum hópi, en framlag þeirra var einstætt. Austan yfir hafið kom útrétt hönd hjálpar og bræðralags.
Auk rausnarlegra fjárframlaga sýndu Norðmenn þá sérstöku vináttu, að bjóða öllum börnum Vestmannaeyjakaupstaðar til Noregs sumarið 1973 og einnig fjölda aldraðra héðan frá Eyjum.
Akveðið var, að Ólafur konungur kæmi til Vestmannaeyja í lok hinnar opinberu heimsóknar sinnar til landsins. Kom fljótlega til tals, að Vestmannaeyjaflotinn sigldi á móti konungi. Slík hátíðarsigling hefur tvisvar áður verið gerð frá Eyjum; við komu Kristjáns X Danakonungs til Íslands árið 1921 og er forseti Íslands, hr. Ásgeir Ásgeirsson, kom í heimsókn til Vestmannaeyja árið 1955.
Er skemmst frá að segja, að stærstur hluti bátaflotans fór flöggum prýddur á móti konungssnekkjunni Norge og fylgdarskipum snekkjunnar, tveimur norskum tundurspillum og varðskipinu Óðni. Komu skipin til Vestmannaeyja að morgni 8. júní í fögru veðri.
Bátunum var skipt í tvær fylkingar og voru um 25 bátar í hvorri fylkingu, samtals 50 skip, auk smábáta, sem hópuðust í kringum konungsskipið. Siglt var inn fyrir Faxasker og sigldu bátarnir á vesturstefnu, en konungsskipið og fylgdarskipin sigldu á milli fylkinga til austurs.
Fánar og skrautvimplar bátanna blöktu fallega í norðvestan kalda. Þegar siglt var framhjá konungsskipinu, var heilsað með íslenska fánanum. Margir bátar voru með norska fána í framsiglu.
Fyrstu bátarnir heilsuðu konungi inn af Flúðum, klukkan átta um morguninn, og hrópuðu þá skipverjar og farþegar, sem voru fjölmargir, taktfast, ferfalt húrra fyrir konungi. Bátarnir sneru síðan við í kjölfar konungsskipsins, sem hélt inn á Ytri höfnina og stöðvaði fyrir austan Klettsnef; fór konungur þar ásamt föruneyti í léttbát, sem hélt til hafnar. Léttbátnum fylgdi fjöldi lítilla hraðbáta og hylltu menn konung. Mikill mannfjöldi fagnaði konungi, er hann sté á land á gömlu bæjarbryggjunni. Hann ók síðan með fylgdarliði og ráðamönnum bæjarins inn á nýja hraunið og skoðaði sig um.
Stutt móttaka var að því loknu á Hótel Vestmannaeyjar og flutti Magnús Magnússon bæjarstjóri ávarp og þakkaði konungi framlag Norðmanna og hjálp á neyðarstundu okkar Vestmannaeyinga. Konungur svaraði með ágætri ræðu þar sem hann þakkaði móttökur og kvaðst vona, að framtíð Vestmannaeyja yrði sveipuð í sama sólargeisla, sem nú væri úti fyrir, en veður var hið fegursta, sól og norðan andvari.
Klukkan 11:30 fór konungur aftur á skipsfjöl og kvaddi hann mikill mannfjöldi, en lítil stúlka á þjóðbúningi færði konungi blóm.
Bátaflotinn hélt nú aftur úr höfn og raðaði sér í breiðfylkingu austan við Klettsnef, meðan konungur fór um borð í snekkju sína.
Þegar konungsskipið hélt af stað í austur, settu bátarnir á fulla ferð og fylgdu konungsskipinu austur fyrir Bjarnarey, en þá beygðu þeir frá í sveigboga til bakborða.
Þessi móttaka sjómanna þótti takast ágætlega og vakti ánægju allra. Þetta var ánægjuleg morgunstund og eftirminnileg. Samhugur og þakklæti á hátíðlegu augnabliki.
Um heimsókn konungs til Vestmannaeyja rituðu blöðin lofsamlega.
Morgunblaðið ritar: „Ólafur Noregskonungur fékk ógleymanlegar móttökur í heimsókn sinni til Vestmannaeyja í gær“.
Vestmannaeyjablaðið Dagskrá skrifaði um komu Noregskonungs í grein, sem bar fyrirsögnina, Sómi Vestmsnnaeyja.
„Hin myndarlega móttaka, sem Ólafur V Noregskonungur fékk hér í Eyjum verður að teljast til fyrirmyndar. Eiga þar nú eins og fyrri daginn einhvern stærstan hlut skipstjórnarmenn, útvegsbændur ásamt sjómönnum Eyjanna. Hópsiglingin til móts við konungssnekkjuna var tilkomumikil og óneitanlega minnti siglingin út úr höfninni á aðra rúmlega ársgamla hópsiglingu, sem farin var héðan við aðrar og erfiðari aðstæður. En báðum var það sameiginlegt að ekkert var þar fumið eða æðrast, heldur rólegar og yfirvegaðar athafnir. Sjómannastéttin hefur verið okkar stolt og enn einu sinni hefur hún sannað, að hún er sómans verð. Hinn mikli fólksfjöldi niður við höfn, er konungur sté á land bar einnig vott um þann hug, sem Vestmannaeyingar bera til Noregs og norsku þjóðarinnar“.
Á leið til hafnar var konungi sent skeyti:
Kongeskibet Norge.
Til hans Majestæt Olav V — Konge af Norge.
Söfolkerne pa fiskerbåderne fra Vestmanöerne sender hans Majestœt Olav V - Konge af Norge hjertelige hilsener med önske om god rejse. Tak for al den hjælp som Deres Majestæt og det norske folk har ydet os.
Vi siger farvel med alt for Norge.
Söfolkerne fra Vestmanöerne.
Snúið á íslenzku:
Konungsskipið Noregur - Til hans hátignar Ólafs V. Noregskonungs. Sjómenn á fiskiskipaflota Vestmannaeyja senda hans hátign Olafi V. Noregskonungi hjartanlegar kveðjur með ósk um góða ferð. Við þökkum alla þá hjálp, sem yðar hátign og norska þjóðin hefur veitt okkur. Við kveðjum með þvi að segja Noregi allt. (Einkunnarorð konungs).
Sjómenn í Vestmannaeyjum.
Síðar um daginn barst svarskeyti frá konungi. Var það lesið upp á kvöldskemmtun sjómannadagsins. Skeytið er svohljóðandi:
K.S. Norge / LAMA-via Reykjavíkurradíó 8/6 14:15 GMT.
Til sjöfolkene på Vestmannaeyjar.
Jeg takker sjöfolkene på Vestmanmteyjar for venlig hilsen og for eskortering ved min ankomst og avreise. Jeg önsker dere alle alt godt for fremtiden.
Olav R.
Þýtt:
Frá konungsskipinu Norge um Loflskeytastöðina í Reykjavík kl. 14:15, laugardaginn 8. júni.
Til sjómanna i Vestmaunaeyjum.
Ég þakka sjómönnum i Vestmannaeyjum fyrir vinsamlega kveðju og fyrir fylgdina við komu mín og brottför. Ég óska yður öllum alls hins besta í framtíðinni.
Ólafur konungur (R = rex = konungur).
Á næstu opnu bregðum við upp svipmyndum af komu Noregskonungs til Vestmannaeyja og hópsiglingunni. Ef til vill langar eitthvert Vestmannaeyjabarnið að senda vini sínum í Noregi blað með myndum frá komu þjóðhöfðingja þeirra til Vestmannaeyja.
En vonandi er, að þau tengsl, sem margur hefur bundið við frændþjóðirnar í hringiðu mikilla atburða, séu upphaf að nánari samvinnu og traustri vináttu við vini og frændur í löndum og eyjum austan hafsins.
