64.236
breytingar
„Saga Vestmannaeyja II./ III. Atvinnuvegir, 3. hluti, framhald 3“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
Saga Vestmannaeyja II./ III. Atvinnuvegir, 3. hluti, framhald 3 (skoða efni)
Útgáfa síðunnar 24. apríl 2012 kl. 21:09
, 24. apríl 2012ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 55: | Lína 55: | ||
Á síðara hluta 18. aldar og framan af 19. öldinni voru sjóslysin öllu færri, enda sjósókn og útgerð nú um langan tíma minni en verið hafði öldina á undan. En frá því fyrir miðja 19. öldina, er útgerðin færðist aftur verulega í aukana, og fram eftir öldinni fjölgar sjóslysunum.<br> | Á síðara hluta 18. aldar og framan af 19. öldinni voru sjóslysin öllu færri, enda sjósókn og útgerð nú um langan tíma minni en verið hafði öldina á undan. En frá því fyrir miðja 19. öldina, er útgerðin færðist aftur verulega í aukana, og fram eftir öldinni fjölgar sjóslysunum.<br> | ||
1815 fórst bátur milli lands og eyja, drukknuðu þar 12 manns, þar á meðal [[Jón Þorleifsson|Jón Þorleifsson]] fyrrverandi sýslumaður í eyjunum. — 1818 drukknuðu 8 menn af skipi milli lands og eyja.³⁵)<br> | 1815 fórst bátur milli lands og eyja, drukknuðu þar 12 manns, þar á meðal [[Jón Þorleifsson|Jón Þorleifsson]] fyrrverandi sýslumaður í eyjunum. — 1818 drukknuðu 8 menn af skipi milli lands og eyja.³⁵)<br> | ||
— 1821 fannst ensk skúta á hvolfi við Vestmannaeyjar og í henni fimm menn dauðir.³⁶) Mörg útlend skip munu hafa farizt við Vestmannaeyjar, þótt fregnir hafi eigi farið af. Á 19. öld strönduðu oft skip eða sigldu á land við Vestmannaeyjar, einkum franskar fiskiskútur, stundum á innsiglingu inn á höfnina; varð í flestum tilfellum mannbjörg. — 1822 drukknaði maður við Vestmannaeyjar. — Hinn 5. marz 1834 fórst eyjaskipið [[Þurfalingur (áraskip)|Þurfalingur]], teinæringur, við [[Nausthamar]], og fórust þá 11 manns. Formaður [[Jónas Vestmann]]. — Á vertíð 1842, hinn 26. marz, fórst bátur með 7 mönnum. Formaður [[Ellert Christian Schram]]. Hann var afi Ellerts Kr. Schrams skipstjóra í Reykjavík. 18. nóvember s.á. fórst bátur í fjárflutningaferð í Elliðaey með 6 mönnum. Formaður [[Vigfús Bergsson]] frá [[Stakkagerði]]. Vigfús var með duglegustu formönnum og sjósóknurum á sinni tíð. Hann var faðir [[Jón Vigfússon í Túni|Jóns bónda og smiðs Vigfússonar]] í Túni. [[Sigríður Einarsdóttir í Stakkagerði|Sigríður Einarsdóttir]] ekkja hans deyði 1897 nær 97 ára. — Vorið 1847, 13. maí, lagði hákarlajakt út frá eyjunum. Formaður [[Morten Ericsen]] við 6. mann. Til skips þessa spurðist aldrei síðan. Morten Ericsen var danskur og fyrri maður [[Maddama Roed|Johanne Roed]] veitingakonu. Hinn 1. okt. 1847 drukknaði [[Símon Jónsson í Norðurgarði|Símon bóndi Jónsson]] í [[Norðurgarður|Norður-Garði]] með skipshöfn sinni í landferð. Fórst skipið í lendingu við Landeyjasand og drukknuðu 4 karlmenn og 2 konur. Þær voru [[Ragnhildur Jónsdóttir frá Draumbæ]] og [[Guðríður Þorleifsdóttir frá Oddsstöðum]]. – Í marz 1852 drukknuðu hér 4 menn. — 1857 drukknuðu 2 menn. 6. febr. 1857 fórst skip, er lagði út frá Dyrhólaey í Mýrdal og ætlaði til eyja. Drukknuðu þar 19 manns. — 1858 drukknuðu tveir menn af smáferju skammt fyrir utan [[Klettsnef]]. — Bátur fórst 1859 héðan með 12—13 manns, flestum undan Eyjafjöllum. — 1861 tók mann út af skipi. — 1863 fórst þilskipið [[Hansína (þilskip)|Hansína]]. Formaður [[Sæmundur Ólafsson frá Stakkagerði]] við 7. mann. Þann 17. júní sama ár fórust þrír menn af báti við [[Elliðaey]]. Formaður [[Helgi Jónsson frá Kornhól]]. — Í apríl 1867 fórst þilskipið [[Helga (þilskip)|Helga]]. Form. [[Magnús Oddsson]] lóðs frá Kirkjubæ við 6. mann. — 22. febr. 1869 fórst sexæringurinn [[Blíður (áraskip)|Blíður]] með allri áhöfn, formaður [[Eiríkur Hansson bóndi á Gjábakka]], á [[Breki|Breka]] milli Bjarnareyjar og Elliðaeyjar, í [[Útilegan|Útilegunni]] svokallaðri, er lengi var í minnum höfð. Komust skip þá ekki að landi fyrir norðvestan fárviðri og lágu lengi undir Bjarnarey í hörku frosti. Var mjög af mörgum dregið, er menn loks náðu landi, og tveir menn höfðu dáið, meðan legið var, úr kulda og vosbúð, gamall maður og unglingspiltur. — 13. marz 1874 fórst sexæringurinn [[Gaukur (áraskip)|Gaukur]] suður af Klettsnefi með 7 mönnum. — 10. apríl 1876 sigldi frönsk skúta á þilskipið [[Olga (þilskip)|Olgu]] frá Vestmannaeyjum, skipshöfnin bjargaðist. — 5. apríl 1881 drukknuðu 3 menn af bát austan undir Yztakletti. — 16. júní 1883 drukknuðu 3 menn af fiskiferju, er fannst á floti vestur af Stórhöfða. Var einn maður örendur í ferjunni, er var keypafull af sjó, og færi öll úti. Ætluðu menn, að illhveli hefði grandað skipinu. Formaður var [[Bjarni Ólafsson í Svaðkoti|Bjarni bóndi Ólafsson]] í [[Svaðkot]]i. — 12. jan. 1887 fórst bátur með 4 mönnum út undir Bjarnarey. Formaður var [[Jósef Valdason]] þilskipaskipstjóri.³⁷) — Í aprílmánuði 1888 fórst þilskipið [[Jósefína ( | — 1821 fannst ensk skúta á hvolfi við Vestmannaeyjar og í henni fimm menn dauðir.³⁶) Mörg útlend skip munu hafa farizt við Vestmannaeyjar, þótt fregnir hafi eigi farið af. Á 19. öld strönduðu oft skip eða sigldu á land við Vestmannaeyjar, einkum franskar fiskiskútur, stundum á innsiglingu inn á höfnina; varð í flestum tilfellum mannbjörg. — 1822 drukknaði maður við Vestmannaeyjar. — Hinn 5. marz 1834 fórst eyjaskipið [[Þurfalingur (áraskip)|Þurfalingur]], teinæringur, við [[Nausthamar]], og fórust þá 11 manns. Formaður [[Jónas Vestmann]]. — Á vertíð 1842, hinn 26. marz, fórst bátur með 7 mönnum. Formaður [[Ellert Christian Schram]]. Hann var afi Ellerts Kr. Schrams skipstjóra í Reykjavík. 18. nóvember s.á. fórst bátur í fjárflutningaferð í Elliðaey með 6 mönnum. Formaður [[Vigfús Bergsson]] frá [[Stakkagerði]]. Vigfús var með duglegustu formönnum og sjósóknurum á sinni tíð. Hann var faðir [[Jón Vigfússon í Túni|Jóns bónda og smiðs Vigfússonar]] í Túni. [[Sigríður Einarsdóttir í Stakkagerði|Sigríður Einarsdóttir]] ekkja hans deyði 1897 nær 97 ára. — Vorið 1847, 13. maí, lagði hákarlajakt út frá eyjunum. Formaður [[Morten Ericsen]] við 6. mann. Til skips þessa spurðist aldrei síðan. Morten Ericsen var danskur og fyrri maður [[Maddama Roed|Johanne Roed]] veitingakonu. Hinn 1. okt. 1847 drukknaði [[Símon Jónsson í Norðurgarði|Símon bóndi Jónsson]] í [[Norðurgarður|Norður-Garði]] með skipshöfn sinni í landferð. Fórst skipið í lendingu við Landeyjasand og drukknuðu 4 karlmenn og 2 konur. Þær voru [[Ragnhildur Jónsdóttir frá Draumbæ]] og [[Guðríður Þorleifsdóttir frá Oddsstöðum]]. – Í marz 1852 drukknuðu hér 4 menn. — 1857 drukknuðu 2 menn. 6. febr. 1857 fórst skip, er lagði út frá Dyrhólaey í Mýrdal og ætlaði til eyja. Drukknuðu þar 19 manns. — 1858 drukknuðu tveir menn af smáferju skammt fyrir utan [[Klettsnef]]. — Bátur fórst 1859 héðan með 12—13 manns, flestum undan Eyjafjöllum. — 1861 tók mann út af skipi. — 1863 fórst þilskipið [[Hansína (þilskip)|Hansína]]. Formaður [[Sæmundur Ólafsson frá Stakkagerði]] við 7. mann. Þann 17. júní sama ár fórust þrír menn af báti við [[Elliðaey]]. Formaður [[Helgi Jónsson frá Kornhól]]. — Í apríl 1867 fórst þilskipið [[Helga (þilskip)|Helga]]. Form. [[Magnús Oddsson]] lóðs frá Kirkjubæ við 6. mann. — 22. febr. 1869 fórst sexæringurinn [[Blíður (áraskip)|Blíður]] með allri áhöfn, formaður [[Eiríkur Hansson bóndi á Gjábakka]], á [[Breki|Breka]] milli Bjarnareyjar og Elliðaeyjar, í [[Útilegan|Útilegunni]] svokallaðri, er lengi var í minnum höfð. Komust skip þá ekki að landi fyrir norðvestan fárviðri og lágu lengi undir Bjarnarey í hörku frosti. Var mjög af mörgum dregið, er menn loks náðu landi, og tveir menn höfðu dáið, meðan legið var, úr kulda og vosbúð, gamall maður og unglingspiltur. — 13. marz 1874 fórst sexæringurinn [[Gaukur (áraskip)|Gaukur]] suður af Klettsnefi með 7 mönnum. — 10. apríl 1876 sigldi frönsk skúta á þilskipið [[Olga (þilskip)|Olgu]] frá Vestmannaeyjum, skipshöfnin bjargaðist. — 5. apríl 1881 drukknuðu 3 menn af bát austan undir Yztakletti. — 16. júní 1883 drukknuðu 3 menn af fiskiferju, er fannst á floti vestur af Stórhöfða. Var einn maður örendur í ferjunni, er var keypafull af sjó, og færi öll úti. Ætluðu menn, að illhveli hefði grandað skipinu. Formaður var [[Bjarni Ólafsson í Svaðkoti|Bjarni bóndi Ólafsson]] í [[Svaðkot]]i. — 12. jan. 1887 fórst bátur með 4 mönnum út undir Bjarnarey. Formaður var [[Jósef Valdason]] þilskipaskipstjóri.³⁷) — Í aprílmánuði 1888 fórst þilskipið | ||
[[Jósefína (þilskip)|Jósefína]] með 9 manna áhöfn. Formaður var [[Páll Bjarnason (formaður)|Páll Bjarnason]]. — Á vertíð 1891 hvolfdi skipinu [[Blíða (áraskip)|Blíðu]] við Klettsnef, og drukknaði þar einn maður, en öllum hinum var bjargað af öðrum bát. — 9. febr. 1895 drukknaði hér merkisbóndinn [[Lárus Jónsson]] hreppstjóri á Búastóðum, við annan mann. — 1893 fórst áttæringur frá Vestmannaeyjum, landskip, í útróðri með allri áhöfn. Formaður var Jón Brandsson, merkisbóndi í Hallgeirsey, og skipverjar úr Landeyjum. — 1896 drukknaði [[Guðjón Jónsson í Sjólyst|Guðjón Jónsson]] sýslunefndarmaður í Sjólyst.<br> | |||
Eins og áður segir urðu oft slys í ferðum milli lands og eyja. Stærsta þess konar slys, sem vitað er um í seinni tíð, varð á uppstigningardag 1901, er bátur undan Eyjafjöllum, Fjallaskip, fórst í eyjaferð með 27 manns, 21 karlmanni og 6 konum, skammt austur frá eyjum, nálægt Klettsnefi. Komst 1 maður af af 28, er á skipinu voru. Formaður var Björn Sigurðsson frá Skarðshlíð.<br> | Eins og áður segir urðu oft slys í ferðum milli lands og eyja. Stærsta þess konar slys, sem vitað er um í seinni tíð, varð á uppstigningardag 1901, er bátur undan Eyjafjöllum, Fjallaskip, fórst í eyjaferð með 27 manns, 21 karlmanni og 6 konum, skammt austur frá eyjum, nálægt Klettsnefi. Komst 1 maður af af 28, er á skipinu voru. Formaður var Björn Sigurðsson frá Skarðshlíð.<br> | ||
Lík manna, er drukkna við Vestmannaeyjar, reka mjög sjaldan þar á land, en það kemur fyrir, að lík sjódrukknaðra manna, er farizt hafa jafnvel fast uppi í landsteinum í eyjunum, rekur við Landeyja- eða Fjallasand.³⁸) Í Vestmannaeyjum eimdi eftir af hinum æfagamla sið hér á landi og trú á því, að hani vísaði | Lík manna, er drukkna við Vestmannaeyjar, reka mjög sjaldan þar á land, en það kemur fyrir, að lík sjódrukknaðra manna, er farizt hafa jafnvel fast uppi í landsteinum í eyjunum, rekur við Landeyja- eða Fjallasand.³⁸) Í Vestmannaeyjum eimdi eftir af hinum æfagamla sið hér á landi og trú á því, að hani vísaði | ||
| Lína 86: | Lína 87: | ||
9) Annálar 1400—1800, bls. 302.<br> | 9) Annálar 1400—1800, bls. 302.<br> | ||
10) Skýrslur um Kötlugos,, Safn t.s.Ísl. IV, 223, 229, 234, 244.<br> | 10) Skýrslur um Kötlugos,, Safn t.s.Ísl. IV, 223, 229, 234, 244.<br> | ||
11) Fræg er áminningarræða séra [[Högni Stefánsson|Högna Stefánssonar]], er var aðstoðarprestur í Kirkjubæ hjá séra [[Bjarnhéðinn Guðmundsson|Bjarnhéðni]], er hann hélt í Landakirkju til | 11) Fræg er áminningarræða séra [[Högni Stefánsson prestur|Högna Stefánssonar]], er var aðstoðarprestur í Kirkjubæ hjá séra [[Bjarnhéðinn Guðmundsson|Bjarnhéðni]], er hann hélt í Landakirkju til | ||
tveggja formanna fyrir ofdirfsku þeirra í sjósókn og fyrir helgidagabrot. | tveggja formanna fyrir ofdirfsku þeirra í sjósókn og fyrir helgidagabrot. | ||
Ræða þessi er ennþá til.<br> | Ræða þessi er ennþá til.<br> | ||