Blik 1936, 1. tbl./Síra Matthías

Þorsteinn Þ. Víglundsson

SÍRA MATTHÍAS

SIÐASTLIÐIÐ ár voru liðin 100 ár frá fæðingu þjóðskáldsins mikla og vinsæla, síra Matthíasar Jochumssonar. Á fæðingardegi hans, 11. nóvember, var hans víða um land minnzt veglega og að verðleikum. Þjóðin hafði þegar fyrir dauða hans viðurkennt hans andlegu leiðsögn og yfirburði og heiðrað hann á ýmsa lund. Allt of fáir hinna ágætustu sona þjóðarinnar eiga þeirri hamingju að fagna.
Svo mikill sem síra Matthías er þegar í hugum þjóðarinnar, þá mun það sannast, eigi þjóðin eftir að eflast að menningu og andlegum þroska, að hann vex með þjóðinni með hverri öldinni sem líður frá hérvist hans.
Margir Íslendingar, sem þegar á æskuskeiði hafa lært að unna karlmannlegri hugsun og ríku og göfugu tilfinningalífi, hafa brátt fellt hlýjan hug til síra Matthíasar og dáð kveðskap hans.
Svo fór um skáldið okkar Eyjabúa, Sigurbjörn Sveinsson. Á æskuskeiði orti hann eftirfarandi afmæliskvæði til síra Matthíasar 1906:

Þú fræga skáld, er hreyfir hörpustrengi

svo háa og djúpa í ódauðlegum brag,

vér óskum að þú megir lifa lengi

og líta margan gleðibjartan dag,

að enn þú megir ljóða' um ljósgræn engi,

um líf og ást og fagurt sólarlag,

að enn þú megir opna mælskusjóðinn;

vér elskum svo þín djúpu, fögru ljóðin.

Að fullu stigin enn þá ein er rimin

þíns aldursstiga. Marga sigurför

þinn andi fór um hauður, sæ og himin

og hefir vaxið upp úr hverri spjör.

Það eitt er víst, þótt geymi grafar kiminn

þitt göfga lík, um aldir sjást þín för;

Ei munu fyrnast „Matthíasar ljóðin“

á meðan lifir tunga vor og þjóðin.

Það leynir sér ekki, að erindi þessi eru sprottin af ást og aðdáun á skáldinu, enda finnst mér, þegar ég ber saman þann skáldskap Matthíasar, sem geymir tilfinningar hans til æskunnar, og það bezta, sem Sigurbjörn hefir skrifað fyrir hana, að skyldleika gæti í hugsun og tilfinningalífi.

Þ. Þ. V.