Barnaskólinn í Vestmannaeyjum 1880-1930/Barnaskólinn/Gjörðabók/Gjörðabók fyrir skólanefndina í Vestmannaeyja skólahéraði 1909-1932 texti bls. 141-150

Bls. 141

Árið 1929, miðvikudaginn 15. maí var skólanefndarfundur haldinn kl 8 ½ síðdegis að Ásgarði.
Af nefndarmönnum voru mættir: formaður Árni Filippusson, Hallgrímur Jónasson, sra Sigurjón Árnason og Jes A. Gíslason, fjarverandi á alþingi var Jóhann Þ. Jósepsson.
Auk nefndarmanna var viðstaddur á fundinum skólastjóri Páll Bjarnason.
Var þar og þá tekið fyrir:
Lagðar fram prófskýrslur yfir nýafstaðið vorpróf í barnaskólanum til athugunar. Skólastjóri skýrði nefndinni frá því, að fjárhagsnefnd bæjarins hefði falið sér að líta eftir til útvegunar í utanför sinni nauðsynlegum kennsluáhöldum handa skólanum. Og yrði það síðan lagt fyrir fjárhagsnefnd til athugunar og samþykktar, áður en kaup slíkra áhalda yrðu fullgerð.
Formaður skólanefndar skýrði nefndinni frá því, að bæjarstjóri hefði falið nefndinni að annast um kaup á skólaborðum þeim, sem þyrftu í hina nýju viðbótar-byggingu skólans. Skólastjóri skýrði frá því í sambandi við borð þessi, að húsameistari ríkisins hefði lofað að leggja til teikningar yfir slík borð og ennfr. að húsameistarinn hallaðist eindregið að eins manns kennsluborðum. Annars kvað skólastjóri tveggja manna borð vel nothæf, auk þess sem þau mundu ekki dýrari en sem svaraði þriðjungi verði eins manns borða. Hinsvegar væri æskilegt að fengin væru nokkur eins manns kennsluborð. Nefndin fól formanni nefndarinnar að sjá um útvegun kennsluborðanna, sem mundu verða allt að 60 að tölu, miðað við tveggja manna borð, þó væri æskilegt að í þeirri tölu væru nokkur eins manns borð.
Skólastjóri skýrði frá því, að hann hefði í Reykjavíkurferð sinni, samkv. því sem honum var falið á hendur af skólanefndinni, átt tal við kennslumálastjóra og dómsmálaráðherra um niðurfærslu skólaskylduraldursins, og hefðu þeir báðir tekið vel í þá málaumleitan, og mundi skólanum lagðir til 2 kennarar frá ríkisins hálfu að fengnum nægilegum skýrslum þar að lútandi.
Nefndin var sammála um það, að Anna Konráðsdóttir yrði skipuð í kennarastöðu þá við barnaskólann, sem hún hefur verið sett til að þjóna síðara hluta skólaársins.

Bls. 142

Nefndin fól formanni skólanefndar að sjá um, að slegið yrði upp til umsóknar kennarastöðum þeim við barnaskólann, sem lausar kynnu að verða fyrir næsta kennsluár.
Fleira ekki tekið fyrir. Fundi slitið.

Árni Filippusson, Hallgr. Jónasson, J. A. Gíslason

Sigurjón Árnason, Páll Bjarnason

---

Árið 1929, miðvikudaginn 17. júlí var skólanefndarfundur haldinn að Ásgarði. Af nefndarmönnum voru mættir: Árni Filippusson formaður nefndarinnar, sra Sigurjón Árnason, Jóhann alþingismaður Jósepsson og Jes A. Gíslason. Fjarverandi utanbæjar, Hallgrímur Jónasson barnakennari.
Var þar og þá tekið fyrir:
Formaður skólanefndarinnar skýrði frá því, að samkv. símtali við fræðslumálastjóra fengjust tveir nýir viðbótarkennarar til skólans, sem leiddi af niðurfærslu skólaskyldualdursins. Samkv. því yrðu þrjár kennarastöður auglýstar við skólann, með umsóknarfresti til miðs ágústs, og lofaði fræðslumálastjóri að sjá um þá auglýsingu. Aftur á móti áleit fræðslumálastjóri óþarft að auglýsa fjórðu stöðuna, þar sem kennari hefði verðið settur í þá stöðu þegar Eiríkur Hjálmarsson, sem gegnt hafði þessari stöðu veiktist og varð að láta af embætti sínu við skólann. En þriðja staðan, sem auglýst er, er kennarastaða sú við skólann, sem Bjarni Bjarnason kennari hafð sagt lausri, er hann vék hjeðan alfarinn til Reykjavíkur.
Þá gaf formaður nefndinni þá upplýsingu, að fræðslumálastjóri hefði ekki séð sér fært að þessu sinni að mæla með því að settur yrði sérstakur leikfimiskennari við skólann. Yrði það að bíða til næsta árs.
Síðan las formaður upp bréf frá Margréti S. Konráðsdóttur dags. í Kaupmannahöfn 30. júní þ. á., þar sem Margrét sækir um að sér verði veitt handavinnukennsla við skólann næsta vetur. Sækir hún um þá stöðu með því skilyrði að launin verði ekki lægri en venjuleg byrjunarlaun kennara, að meðtaldri dýrtíðaruppbót, og að hún fái ákveðið svar við þessari umsókn sinni fyrir lok yfirstandandi júlímánaðar.

Bls. 143

Nefndin sá sér ekki fært að svo stöddu, að taka ákvörðun um umsókn Margrétar, og helst ekki fyrr en henni yrði fullljóst um hver afdrif leikfimiskennslan mundi fá hjá landsstjórninni, sem að sumu leyti er enn ekki ákveðið. AFtur á móti áleit nefndin í fullmikið ráðist, ef bærinn yrði að taka að sér að öllu leyti útgjöld tveggja nýrra embætta við skólann n. l. leikfimis - og handavinnu, en áleit liggja nær að halda uppi leikfimiskennslu úr því að leikfimishúsið væri nú orðið fullgert að kalla, eða yrði það að minnsta kosti, að haustinu til.
Því næst las formaður upp bréf frá skólastjóra Páli Bjarnasyni dags. 17. og 21. júní í Kaupmannahöfn um skólaborð, stóla og kennsluáhöld handa skólanum. Hvað áhaldakaupin snerti kom nefndin sér saman um að fela Páli Bjarnasyni heimild til að verja til áhaldakaupa fyrir barnaskólann 900 krónum, og skyldi hann kaupa þau áhöld, sem skólastjóri áliti óhjákvæmilegust. Ennfremur var nefndin sammála um það að fela skólastjóra að kaupa stóla þá, sem hann getur um í bréfi sínu eða 1 stól í hverja stofu.
Um skólaborðin sá nefndin sér ekki fært að taka ákvörðun að svo stöddu, eða ekki fyrr en nefndin hefði leitað sér upplýsingar um það, hvort ekki væri hægt að fá jafngóð borð gerð hér á landi, fyrir sama verð.
Þá tók nefndin til umræðu unglingaskóla Eyjanna og var nefndin sammála um, að hallast að þeim kennara, Þorsteini Víglundssyni, sem forstjóra þess skóla, með sömu kjörum og síðastliðið skólaár.
Fleira ekki tekið fyrir. Fundi slitið.

Árni Filippusson, J. A. Gíslason

Sigurjón Árnason, Jóhann Þ. Jósefsson

Bls. 144

Árið 1929, fimmtud. 1. ágúst var fundur haldinn að Ásgarði af skólanefnd Vestmannaeyjabæjar.
Af nefndarmönnum mættu þrir: Formaður Árni Filippusson, sra Sigurjón Árnason og Jes A. Gíslason. Fjarverandi voru þeir Jóhann alþingismaður Jósefsson og Hallgrímur kennari Jónasson.
Var þar og þá tekið fyrir.
Efni fundarins var að ræða um kaup á skólaborðum þeim, sem getur um í síðustu fundargerð. Hafði einum nefndarmannanna, Jes A. Gíslasyni, verið falið að leita upplýsingar hjá einhverjum kunnugum manni í Reykjavík um skólaborð: hvar best mundi að fá þau gerð þar eða í nágrenninu og hvað þau mundu kosta. Í því efni hafði hann snúið sér til Sigurðar Jónssonar barnaskólastjóra í Reykjavík, og hafði í dag meðtekið bréf frá honum dags. 31. f. m., þar sem Sigurður telur ólíklegt að hægt verði að fá smíðuð skólaborðin í Reykjavík eða nágrenninu, bæði sökum anna og eins sökum þess að ekki mundi vera til nothæft efni þar sem líklegast væri að reyna fyrir sér, n. l. hjá Dvergi í Hafnarfirði. Bréf þetta var lagt fram og lesið upp á fundinum.
Eftir nokkrar umræður varð nefndin sammála um það, að fela skólastjóra Páli Bjarnasyni, sem enn dvelur ytra, að annast útvegun á borðum þeim sem þarfnast í barnaskólann hér.
Það skal tekið fram, ráðstöfun þessari til skýringar, að skólastjóri Sigurður Jónsson telur verð á skólaborðum þeim sem hér um ræðir 75-80 kr. í Reykjavík, en sýnishorn af borðum þeim sem hingað hafa verið send frá Danmörku kosta hingað komin rúmar 40 kr. íslenskar, og telur nefndin þau borð vel viðunandi að efnis gerð.
Nefndin fól formanni sínum að síma Páli skólastjóra þessa ráðstöfun nefndarinnar hið fyrsta, með því að tíminn er orðinn stuttur og nefndinni ókunnugt um hvenær skólastjóri muni hverfa heim.
Fleira ekki tekið fyrir. Fundi slitið.

Árni Filippusson, J. A. Gíslason

Sigurjón Árnason

Bls. 145

Árið 1929, sunnud. 4. ágúst átti skólanefnd Vestmannaeyjabæjar fund með sér að Ásgarði kl. 8 e. h.
Af nefndarmönnum voru mættir: Árni Filippusson, formaður nefndarinnar, sra Sigurjón Árnason, Hallgrímur Jónasson, kennari, Jes A. Gíslason.
Jóhann Þ. Jósefsson alþingismaður var fjarverandi.
Var þar og þá tekið fyrir:
Að ræða um það að fá sérstakan leikfimis- eða íþróttakennara fyrir barnaskólann og unglingaskólann ef slíkt álitist fært fyrir einn og sama kennara, og skyldi kennarinn kostaður af ríkinu á sama hátt og aðrir fastir kennarar skólans. Nefndin telur heppilegt að sá kennari sem hefði á hendi leikfimis- eða íþróttakennsluna í skólanum, gæti tekið að sér og hefði á hendi áframhaldandi kennslu að sumrinu til í sundi og leikfimi.
Nefndin var sammála um að mæla með Friðriki Jessyni til starfans, sem hæfum leikfimis- og íþróttakennarar, bæði að því er inni- og útiíþróttir snertir.
Nefndin fól formanni nefndarinnar, að koma þessari málaleitan hið fyrsta á framfæri við hlutaðeigandi stjórnarvöld.
Fleira ekki gert. Fundi slitið.

Árni Filippusson, J. A. Gíslason

Sigurjón Árnason, Hallgr. Jónasson

---

Árið 1929, mánudaginn 26. ágúst kl. 6 e. h. var skólanefndarfundur Vestmannaeyjabæjar haldinn að Ásgarði. Af nefndarmönnum mættu: Árni Filippusson formaður, sra Sigurjón Árnason, Hallgrímur Jónasson kennari og Jes A. Gíslason. Fjarverandi var einn skólanefndarmannanna: Jóhann Þ. Jósefsson, alþingismaður í utanför. Var þar og þá tekið fyrir:
Að veita meðmæli mð þrem kennurum í þrjár kennarastöður við barnaskólann hér, sem auglýstar höfðu verið lausar til umsóknar í Lögbirtingablaðinu nr. 29, 18. júlí þ. á. með umsóknarfrest til 25. ágúst þ. á.

Bls. 146

Um kennarastöður þessar höfðu nefndinni borizt eftirtaldar umsóknir:
1. Anna Matthíasdóttir frá Grímsey
2. Arnbjörn Sigurgeirsson frá Selfossi
3. Ársæll Sigurðsson frá Skammadal, Mýrdal
4. Eiríkur Einarsson, Þóroddsstöðum, Ölfusi
5. Guðný Helgadóttir frá Grund í Mjóafirði
6. Hannibal Valdimarsson ?
7. Jes A. Gíslason, Hóli, Vestmannaeyjum
8. Valdemar Pálsson, Spóastöðum, Biskupstungum

Eftir að umsóknirnar höfðu verið athugaðar hver um sig, ásamt meðfylgjandi skjölum, snéri nefndin sér að því að veita umsækjendum meðmæli sín. Var þá fyrst gengi til atkvæða um sra Jes A. Gíslason og samþykkti nefndin með öllum greiddum atkvæðum (3) að veita honum meðmæli sín. Sjálfur greiddi sra Jes A. Gíslason ekki atkvæði. Auk þess lá fyrir skólanefndinni brjef frá þeim skólanefndarmanni, Jóhanni Þ. Jósefssyni, sem var fjarverandi, þar sem hann mælir sjerstaklega með því, að sra Jes A. Gíslason fái kennarastöðu við skólann.
Þá var gengið til atkvæða um Ársæl Sigurðsson frá Skammadal í Mýrdal, og hlaut hann samhljóða atkvæði allra (4) viðstaddra nefndarmanna. Eftir nokkrar umræður var því næst gengið til atkvæða um þau Arnbjörn Sigurgeirsson frá Selfossi og Önnu Matthíasdóttur frá Grímsey. Hlaut Arnbjörn 3 atkvæði, en Anna eitt.
Samkvæmt því sem nú hefur verið tekið fram, hefur það orðið samþykki meiri hluta skólanefndarinnar að veita meðmæli sín um, að Stjórnarráðið setji í hinar þrjár kennarastöður þá sem hér segir:
Sra Jes A. Gíslason
Ársæl Sigurðsson og
Arnbjörn Sigurgeirsson
og var formanni skólanefndar falið, að koma meðmælum nefndarinnar ásamt umsóknum viðkomandi með fylgiskjölum til hlutaðeigandi stjórnarvalda, og ennfremur, að þeim umsækjendum, sem ekki hlutu meðmæli meirihluta skólanefndar, verði sem fyrst sendar tilkynningar um það.

Bls. 147

Þá var mættur á fundinum unglingaskólastjóri, Þorsteinn Víglundsson. Lét hann í ljósi þá ósk sína, að unglingaskólinn fengi til umráða að öllu leyti að minnsta kosti eina stofu. Nefndin taldi sennilegt, að það mundi geta tekist, en vildi ekki að svo stöddu taka fasta ákvörðun um það fyrr en skólastjóri Páll Bjarnason kæmi heim úr utanför sinni. Einnig minntist hann á leikfimis og handavinnukennslu í skólanum, og lét nefndin í ljósi það álit sitt að í því efni mætti ekki vera afturför frá því sem áður hefur verið, og ákvað nefndin í sambandi við handavinnukennsluna í unglingaskólanum, að leggja þeim skóla til eina saumavél.
Fleira ekki tekið fyrir. Fundi slitið.

Árni Filippusson, Sigurjón Árnason, J. A. Gíslason

Þorst. J. Víglundsson, Hallgr. Jónasson

---

Árið 1929, miðvikud. 18. sept. kl. 5 e. h. var skólanefndarfundur Vestmannaeyjabæjar haldinn að Ásgarði.
Allir skólanefndarmennirnir mættu á fundinum og auk þess skólastjóri Páll Bjarnason. Var þar og þá tekið fyrir:
Lagt var fram brjef frá fræðslumálastjóra dags. 26. ág. þ. á., sem tilkynnir, að ráðuneytið hafi með brjefi dags. 21. ág. s. á. skipað Önnu Konráðsdóttur til þess að vera kennari við barnaskólann í Vestmannaeyjum, frá 1. okt. þ. á. að telja.
Ennfremur lagt fram bréf frá fræðslumálstjóra dags. 9. sept. þ. á. svohljóðandi:
„Hjer með tilkynnist skólanefndinni, að ráðuneytið hefur með brjefi dags. 9. þ. m.,
1.) Fallist á, að börn í skólahjeraði Vestmannaeyja skulu skólaskyld 8 ára gömul.
2.) Sett þá séra Jes A. Gíslason, Ársæl Sigurðsson og Arnbjörn Sigurgeirsson til þess að vera kennara við barnaskólann í Vestmannaeyjum um eitt ár frá 1. okt. næstkomandi að telja.“

Bls. 148

Var því næst tekið til umræðu: handavinna í skólanum. Um þetta urðu nokkrar umræður og urðu nefndarmenn ásáttir um það, að ekki væri rjett að minnka handavinnukennslu í skólanum frá því sem var í fyrra, og að sú kennsla næði aðallega eða eingöngu til stúlkubarna í skólanum en piltunum yrði bættur upp sá halli með aukinni leikfimi. Fannst þó nefndinni að ekki gæti verið um færri handavinnutíma að ræða, en sem svaraði 2 stundum á dag eða tólf stundum á viku. Nefndin fól formanni nefndarinnar með aðstoð skólastjóra að útvega handavinnukennara handa skólanum.
Nefndin var sammála um það, að skólastjóri kenndi ekki meira en sem svaraði 2 stundum á dag, og mætti sleppa tímum þegar honum þætti þörf krefja þess.
Fleira ekki tekið fyrir. Fundi slitið.

Árni Filippusson, Sigurjón Árnason, J. A. Gíslason

Páll Bjarnason, Jóhann Þ. Jósefsson, Hallgr. Jónasson

---

Árið 1929, mánud. 30. september kl. 5 e. h. var skólanefndarfundur Vestmannaeyjabæjar haldinn að Ásgarði.
Af skólanefndarmönnum mættu á fundinum Árni Filippusson, formaður nefndarinnar, Hallgr. Jónasson kennari, Jes A. Gíslason og Jóhann Þ. Jósefsson alþingismaður. Fjarverandi var sra Sigurjón Árnason, sem tilkynnti forföll. Auk þessara mættu á fundinum skólastjórarnir Páll Bjarnason og Þorsteinn Víglundsson.
Var þar og þá tekið fyrir:
Lögð fram bréf frá eftirtöldum:
Sigvalda Benjamínssyni, sem sækir um undanþágu frá skólagöngu fyrir dóttur sína Bjarney, 13 ára að aldri.
Árna Sigfússyni, sem sækir um undanþágu fyrir son sinn John Árna, 9 ára að aldri.
Stefáni Gíslasyni, sem sækir um undanþágu fyrir son sinn Árna, 9 ára að aldri.
Kr. Linnet,sem sækir um undanþágu fyrir börn sín Henrik og Elísabet.
Fyrir tvö hin fyrstu, Bjarney og John Árna er jafnframt sótt um inntöku í unglingaskóla Vestmannaeyja. Um Árna Stefánsson er þess getið, að ætlast sé til hann njóti viðlíka fræðslu heima sem í skólanum. En sem ástæða fyrir beiðninni er sérstakl. tekið fram að málfæri þess barns sé töluvert áfátt. Kr. Linnet tekur það fram, að ætlast sé til að Andrea Bjarnadóttir, kennslukona, sjái um kennslu Henriks og Elísabetar.
Nefndin var sammála um að veita fyrrtöldum fimm börnum undanþágu þá sem farið er fram á, þó að því tilskyldu, að börnin komi til vorprófs, ýmist í barnaskólanum eða unglingaskólanum.
Ennfremur lágu fyrir og voru lögð fram bréf frá þrettán sjöundadags aðventistum um beiðni að 22 börn fái undanþágu frá því að ganga í skóla bæjarins, en ætlast sé til að börn þessi njóti kennslu í nýbyggðu skólahúsi sértrúarflokks þessa þar sem sami kennari og sá í fyrra, Sigfús Hallgrímsson, hafi kennslu á hendi við skóla þennan á kennsluári því, sem í hönd fer.
Eftir nokkrar umræður varð skólanefndin sammála um að veita fyrir sitt leyti undanþágu þá, sem sértrúarflokkur þessi fer fram á, fyrir þessi 22 börn.
Þá tók nefndin til umræðu salerni í barnaskólanum, og voru allir sammála um það að þeim var svo áfátt, að ekki mætti viðunandi heita. Nefndin samþykkti að láta gera bót á þessu nú þegar og fól formanni sínum í samráði við skólastjóra að koma salernum skólans í viðunandi horf, svo að börnunum stafaði ekki hætta af þeim hvað heilsuna snertir.
Fleira ekki tekið fyrir. Fundi slitið.

Árni Filippusson, Jóhann Þ. Jósefsson, J. A. Gíslason

Þorst. J. Víglundsson, Hallgr. Jónasson, Páll Bjarnason

Bls. 150

Árið 1929, fimmtudaginn 31. október kl. 5:30 e. h. var skólanefndarfundur haldinn í Ásgarði. Allir skólanefndarmennirnir voru mættir á fundinum nema sra Sigurjón Árnason sem var í Reykjavíkurferð. Auk nefndarmanna var mættur á fundinum skólastjóri Páll Bjarnason.
Var þar og þá tekið fyrir:
Lagt fram bréf frá Jóni Sverrissyni dags. 31. okt. þ. á., þar sem hann fyrir hönd Fiskifélagsins sækir um, að fá léða kennslustofu í barnaskólanum til afnota fyrir námskeið í bátavélafræði. Nefndin var sammála um, að ljá umsækjendum eina stofu og lúti þeir algerlega eftirliti skólastjóra og Hallgríms kennara Jónassonar að því er kennslustofuna snertir, bæði hvað viðkemur tíma og meðferð.
Þá var lagt fram bréf dags. 29. okt. þ. á. frá þeim Sveinbirni Gíslasyni byggingarfulltrúa bæjarins og Jóni A. Gissurarsyni. Þér sækja um að fá lánaða eina kennslustofu í barnaskólanum „á hverju virku kvöldi fram eftir vetrinum“ til þess að halda þar iðnskóla fyrir nokkra iðnnema, og að húsnæðið verði lánað endurgjaldslaust. Nefndin var sammála um að lána umsækjendum eina kennslustofu, og skuli þeir lúta algerlega eftirliti skólastjóra, þó skal kennslunni ávallt lokið fyrir kl. 8 að kvöldi.
Ennfremur voru lögð fram tvö bréf, annað frá Georg Gíslasyni, dags. 22. okt. þ. á. fyrir hönd íþróttafélagsins „Þór“. Sækir hann um að fá aðgang að leikfimissal barnaskólans 2 kvöld í viku t. d þriðjudagskvöld og fimmtudagskvöld, til glímuæfinga og ef til vill fleiri íþrótta. Hitt bréfið var frá Gísla Finnsyni f. h. Knattspyrnufélagsins „Týr“, dags. 25. okt. þ. á. Sækir hann um að fá aðgang að leikfimissal skólans í vetur, þrjú kvöld í viku, mánudag, miðvikudag og föstudag, til glímu og leikfimisæfinga.
Nefndin var sammála um að leyfa þessum félögum aðgang að leikfimissalnum tvö kvöld í viku hvorn, á tímabilinu frá kl. 6 – 8., þó með því skilyrði, að einhver sá, sinn úr hvorum flokki, sem formaður skólanefndar og skólastjóri taki gildan, hafi umsjón með allri umgengni félaganna í salnum og ábyrgist gagnvart skólanefnd alla misfellur og skemmdir, sem þar kynnu að hljótast af veru þeirra þar.

• Efnisyfirlit: Barnaskólinn í Vestmannaeyjum 1880-1930