Jón Guðmundsson (Gjábakka)

Jón Guðmundsson bóndi á Gjábakka fæddist 31. júlí 1843 og lést í Vesturheimi.
Faðir hans var Guðmundur bóndi í Bráðræði á Akranesi, vinnumaður víða, f. 20. apríl 1809, d. 28. maí 1877, Jónsson bónda, síðast á Arkarlæk á Akranesi, f. 1762, d. 12. ágúst 1817, Jónssonar bónda í Vestra-Skorholti í Melasveit í Borgarfirði, f. 1727, jarðsettur 27. apríl 1785, Hannessonar, og konu Jóns í Vestra-Skorholti, Kristínar húsfreyju, f. 1740, varð úti milli bæja 31. janúar 1785, Jónsdóttur.
Móðir Guðmundar í Bráðræði og síðari kona Jóns á Arkarlæk var Ingveldur húsfreyja, f. 1774, d. 18. júlí 1843, Bjarnadóttir bónda, lengst í Galtarholti í Mýr., f. 1750, d. 18. febrúar 1822, Jónssonar, og konu Bjarna, Margrétar húsfreyju, f. 1751, d. 8. júní 1815, Jónsdóttur.

Móðir Jóns á Gjábakka og barnsmóðir og sambýliskona Guðmundar í Bráðræði var Steinunn, síðar vinnukona á Eystri-Hól í Vestur-Landeyjum, f. 29. desember 1808 í Eystra-Fróðholti á Rangárvöllum, d. 31. maí 1866, Gunnarsdóttir bónda þar, f. 1742 á Háfi í Holtum, d. 6. nóvember 1829, Árnasonar bónda á Háfi, f. 1692, Gunnarssonar, og ókunnrar móður Gunnars í Eystra-Fróðholti.
Móðir Steinunnar í Bráðræði og síðari kona Gunnars í Eystra-Fróðholti var Kristín húsfreyja, skírð 27. september 1772, d. 24. maí 1843, Jónsdóttir bónda í Vetleifsholti í Holtum, f. 1744, Jónssonar, og konu Jóns í Vetleifsholti, Guðrúnar húsfreyju, f. 1744, Atladóttur.

Jón á Gjábakka var tökubarn á Eystri-Hól í V-Landeyjum 1845, var léttadrengur á Þingskálum á Rangárvöllum 1855, vinnudrengur á Brekkum þar 1860.
Hann fluttist til Eyja um 1861, var vinnumaður á Búastöðum 1870.
Jón var bóndi á Gjábakka 1880, en missti Veigalín 1884. Hann bjó enn á Gjábakka 1890, en var leigjandi á Búastöðum hjá Kristínu Gísladóttur 1901.
Hann fluttist til Vesturheims frá Búastöðum 1903. Börn hans Anna Steinunn og Skúli fóru frá Gjábakka sama ár, en árið áður hafði Jónína Veigalín og Jóhanna Sigríður farið vestur.

Kona Jóns, (31. október 1874), var Veigalín Eiríksdóttir húsfreyja á Gjábakka, f. 28. nóvember 1843, d. 23. júní 1884. Hún var ekkja eftir Jón Jónsson lóðs og formann á Blíð, f. 18. nóvember 1842, drukknaði með Eiríki föður hennar 26. febrúar 1869.
Börn þeirra hér:
1. Jónína Veigalín Jónsdóttir húsfreyja í Nýjabæ, f. 11. september 1873. Hún fór til Vesturheims frá Nýjabæ 1902 með eiginmanni, barni og tengdamóður sinni.
2. Jóhanna Sigríður Jónsdóttir, f. 15. september 1876, d. 16. apríl 1916. Hún fór til Vesturheims 1902 frá Dalbæ með manni sínum Jóni Filippussyni sjómanni og syni þeirra Ólafi Vídalín Jónssyni þriggja ára.
3. Anna Steinunn Jónsdóttir, f. 24. september 1879, d. 16. júní 1956. Hún fór til Vesturheims 1903, vinnukona, frá Nýborg.
4. Eiríkur Jónsson, f. 20. júní 1882. Hann fór til Vesturheims frá Vilborgarstöðum 1903, 21 árs.

---

Heimildir

• Samantekt: Víglundur Þór Þorsteinsson.
• Borgfirzkar æviskrár. Margir höfundar. Sögufélag Borgarfjarðar 1969-2007.
• Holtamannabók II – Ásahreppur. Valgeir Sigurðsson og fleiri. Ritstjórn: Ragnar Böðvarsson. Ásahreppur 2007.
• Íslendingabók.is.
• Manntöl.
• Rangvellingabók. Valgeir Sigurðsson. Rangárvallahreppur, Hellu 1982.
• Vesturfaraskrá 1870-1914. Júníus H. Kristinsson. Sagnfræðistofnun Háskóla Íslands 1983.