Blik 1963/Mormónarnir í Vestmannaeyjum, 4. grein

Efnisyfirlit 1963

SIGFÚS M. JOHNSEN:

(4. grein)

Loptur Jónsson o.fl.

Loptur Jónsson fæddist 20. júlí 1814 í Butru í Teigssókn í Fljótshlíðarþingum. Hann var færður til skírnar að Hlíðarendakoti daginn eftir. Prestaköllin voru þá tvö í Fljótshlíð. Foreldrar Lopts voru hjónin Þorgerður Loptsdóttir, ættuð úr Skaftafellssýslu, og Jón Árnason, er fæddur var í Múlakoti um 1772, Árnasonar Jónssonar frá Pétursey í Mýrdal.
Kona Jóns Árnasonar í Múlakoti og móðir Jóns föður Lopts var Þorbjörg Ólafsdóttir á Heylæk Arngrímssonar prests í Fljótshlíðarþingum, síðar á Kirkjubæ í Vestmannaeyjum Péturssonar prests að Ofanleiti Gissurarsonar, sem var af nafnkunnri prestsætt norðanlands.
Jón Árnason og kona hans bjuggu á fleiri stöðum í Fljótshlíð, en fluttust brátt þaðan með börn sín ung og bjuggu lengi síðan á Bakka í Landeyjum. Þar ólst Loptur upp ásamt systkinum sínum, Árna, síðar bónda á Vilborgarstöðum í Eyjum (f. í Teigi 1812), og þrem systrum. Ein þeirra var Guðrún kona Einars bónda í Hrífunesi Bjarnasonar, en hennar verður getið hér síðar. Önnur systir Lopts var Ingibjörg (f. í Teigi 1815) og Sigríður, er seinna varð húsfreyja á Bakka, kona Jóns Oddssonar bónda þar, sem ættaður var austan af Síðu. Afkomendur þeirra eru í Vestmannaeyjum.
Loptur Jónsson var fermdur í Krosskirkju 14 ára gamall (1828) og fær þann vitnisburð hjá sóknarpresti, að hann sé „skikkanlegt og gott ungmenni“ og vel að sér.

Í fyrra skrifaði Sigfús M. Johnsen, fyrrverandi bœjarfógeti, grein í Blik um fyrstu íslenzku hjónin, sem fluttu til Ameríku, Margréti Gísladóttur, systur Þorgerðar í Skel og Samúel Bjarnason. Árið 1938 reistu konur af íslenzku bergi brotnar, í Spanish Fork í Utah þennan minnisvarða um þessi hjón og aðra íslenzka mormóna, er land námu í Utah. Víkingaskipið efst á minnismerkinu er lýst upp með sterkum rafmagnsljósum.

Til Vestmannaeyja flyzt Loptur frá Bakka árið 1836. Fer hann þangað ráðinn fyrirvinna til ekkjunnar Guðrúnar Hallsdóttur í Þorlaugargerði. Þá var mjög algengt, að ungir bændasynir réðust fyrirvinnur til ekkna í Vestmannaeyjum, sem misst höfðu menn sína í sjóinn.
Svo fór um Lopt Jónsson sem margar aðrar fyrirvinnur, að hann kvæntist ekkjunni. Þá var Loptur 22 ára og Guðrún Hallsdóttir 41 árs að aldri. Þannig var 19 ára aldursmunur á þeim hjónum. Þau eignuðust eitt barn, dreng, sem dó ungur.
Börn Guðrúnar af fyrra hjónabandi, stjúpbörn Lopts, voru: Guðrún, f. í Þorlaugargerði 26. maí 1825, og Jón, f.s.st. 1829*.
Loptur bóndi Jónsson í Þorlaugargerði var mjög vel greindur, veru- og manntaksmaður mikill, svo sem sagt hafði verið um föður hans, smiður góður bæði á tré og járn, eins og hann átti kyn til.

* Jón Oddsson, maður Guðrúnar Hallsdóttur, var einn þeirra þriggja bænda fyrir ofan Hraun, er fórust á teinæringnum Þurfaling 5. marz 1834. Skipið fórst á Hnyklinum, sandrifi skammt fyrir austan Nausthamar. Alls drukknuðu af því 13 manns en 4 var bjargað. Formaður á Þurfaling var Jónas Vestmann. Hinir tveir bændurnir fyrir ofan Hraun voru Magnús Gíslason, ættaður frá Gjábakka, fyrri maður Þuríðar Erasmusdóttur, er síðar giftist Jóni Símonarsyni, föður Jóns bónda Jónssonar í Gvendarhúsi. Þriðji bóndinn var Jón Þorkelsson í Svaðkoti.

Í Vestmannaeyjum var um þessar mundir sem oftar mikið val manna, greindir og skörulegir menn meðal bænda og tómthúsmanna, dugnaðarformenn og sjósóknarar miklir.
Loptur var bæði framtakssamur og fylginn sér. Með atorku sinni og vitsmunum komst hann í fremsta fylkingararm. Hann var t.d. foringi í úteyjasóknum í sínum leigumála, og var jafnan lagt mikið upp úr þeirri forustu. Jafnan voru valdir til hennar úrvalsbændur.
Loptur var heppinn og stjórnsamur formaður á vetrarvertíðum og vann sér fljótlega álit almennings, varð hreppstjóri og sáttasemjari. Þegar Eyjamenn vildu kjósa sér fulltrúa á þjóðfundinn 1851, varð Loptur fyrir valinu. Kosning hans var hins vegar afturkölluð sökum þess, að hann þótti þá allt í einu vera staðinn að því, svo að eigi var hrakið, að hafa stutt að útbreiðslu mormónatrúar í Vestmannaeyjum.
Loptur Jónsson hneigðist fljótt að mormónatrúnni, er farið var að boða hana í Eyjum. Hann tók Guðmund Guðmundsson frá Ártúnum, mormónatrúboða, á heimili sitt, og voru þar í Þorlaugargerði haldnar mormónasamkomur. Þær sótti fólk víðsvegar að, bæði af næstu bæjum og „neðan úr Sandi“. En allt átti að fara með leynd. Fljótt varð þó uppvíst, hverjir sóttu samkomurnar enda prestssetrið á næstu grösum.
Þegar undirskriftarskjalið mikla gegn mormónum (um það hefur áður verið getið) kom fram, náðist samþykki allra án undantekningar, sem komnir voru yfir fermingaraldur, nema þeirra, sem tekið höfðu trúna eða voru fylgjendur mormóna. Með skjal þetta fóru hreppstjórarnir o.fl. rétta boðleið sem þingboð væri á hvern bæ. — Þessi fámenni hópur mormóna í Eyjum einangraðist þannig og bjó sig brátt undir að yfirgefa Eyjar, flytja þaðan á brott til fyrirheitna landsins Utah. Þar blasti við framundan ný veröld, Sólskinsland með sælu þessa heims og annars, þeim til handa, er höfðu kjark og dug og hikuðu hvergi. — Fjórir af þeim, sem skrifuðu ekki undir kæruskjalið, fóru aldrei vestur um haf. Voru það hjónin í Gvendarhúsi, Jón Símonarson og Þuríður Erasmusdóttir, og hjón á Kirkjubæ, Ólafur smiður Guðmundsson og Guðrún Pálsdóttir, — dóttir séra Páls Jónssonar skálda. Hún var seinni kona Ólafs. Þau skildu.

Sóknarprestur Lopts, séra Jón Austmann, mun hafa tekið sér nærri hvarf hans frá hinni hreinu lúthersku trú. Vinátta var góð með þeim, og samgöngur tíðar milli nágrannaheimilanna í Þórlaugargerði og Ofanleiti. Þeir töldu einnig til frændsemi, þó að eigi væri all náin, báðir komnir af séra Pétri Gissurarsyni að Ofanleiti. Séra Jón gefur Lopti góðan vitnisburð í skýrslu sinni um mormóna 1853. Segir prestur þar, að hann hafi með sannri ánægju kjörið Lopt meðhjálpara, telur hann greindan mann, búinn mörgum kostum, en grillufullan og sérvitran. Þar mun hann eiga við hneigðir hans að mormónatrúnni.
Drykkjuskaparöld var hér mikil á þessum tímum. Loptur Jónsson er sagður hafa verið vínhneigður og drukkið stundum illa, þó að eigi hafi það komið oft fyrir. Tóbaksmaður var hann hins vegar með afbrigðum.
Þeim, sem tóku mormónatrú, var stranglega bönnuð öll neyzla áfengis og tóbaks. Þar dugðu engin undanbrögð. Það sýndi sig, er Samúel Bjarnason hlaut að segja sig úr flokknum um hríð, unz hann sigraðist að lokum til fulls á drykkjuhneigð sinni og var endurreistur í flokknum, svo sem greint er frá í þætti hans. Bindindisheitið hjá mormónum var merkilegt fyrirbæri og hafði mikilvægt menningargildi hér á þessari vínöld. Slík krafa um algjört bindindi var óþekkt hér, áður en Kohl sýslumaður kom til Eyja og stofnaði herfylkinguna.
Í henni voru nær allir vopnfærir menn í Eyjum og bindindisheit þar helg skylda, sem varðaði áminningu við fyrsta brot og algjöra brottvikningu við annað brot. Kohl sýslumaður naut mikils álits hjá almenningi í Vestmannaeyjum, en var harður og óvæginn í garð mormóna. Hann bannaði þeim að halda samkomur. Þar gekk hann of langt, því að lög voru engin fyrir því, en lítt var um það fengizt, því að brottfararhugur var í mormónum, er sáu sér naumast vært í Eyjum í framtíðinni, en biðu þess eins að hljóta mormónaskírn, áður en þeir legðu af stað vestur til fyrirheitna landsins.
Vissulega hafði dofnað yfir mormónahreyfingunni, er Þórarinn Hafliðason féll frá og Guðmundur Guðmundsson hvarf úr Eyjum til lands og enginn var því vaxinn að halda uppi trúboðinu. Undir niðri var sami trúaráhuginn hjá þessum fámenna hópi, þó að hann rækti trú sína með meiri leynd, því að ekkert lát var á baráttunni gegn mormónatrúnni af hendi sóknarprests og hinna verzlegu yfirvalda í Eyjum. En mormónarnir stóðu fast saman og héldu dyggan vörð um hópinn og trú sína, enda þótt hann yxi lítið. Danski trúboðinn P.J. Lorentsen kom um þessar mundir sínum aðþrengdu trúbræðrum til hjálpar, og hlutu þeir þá skírnina, sem hennar höfðu beðið. Það var árið 1853.
Þegar séra Jón Halldórsson, prófastur á Breiðabólstað í Fljótshlíð, vísiteraði í Vestmannaeyjum sumarið 1853, samdi séra Jón Austmann skýrslu um mormónana handa prófasti. Sjálfur átti prófastur í stríðu að standa vegna mormónahreyfingarinnar eftir komu Guðmundar Guðmundssonar aftur í Rangárvallasýslu, en þar tók hann að boða trúna ósleitilega þann stutta tíma, sem hann dvaldist þar. Var prófasti þetta mikið áhyggjuefni ekki síður en Eyjapresti á sínum tíma. Ekki er kunnugt um, að Guðmundur hafi skírt nokkurn til mormónatrúar, meðan hann var á landi, en áhrifa hans hefur gætt lengi hjá einstaka manni eins og síðar kom í ljós. Meðal þeirra hefur Þórður Diðriksson verið. Sennilegt er, að Guðmundur hafi skírt hann. Þórður var orðinn mormóni, er hann fluttist út af landi til Vestmannaeyja sumarið 1855. Þar hafði hann að vísu oft dvalizt áður og átti þar bræður búsetta. Frá Eyjum tók Þórður sér far til Kaupmannahafnar með einu af dönsku kaupskipunum. Þaðan fór hann síðan til Utah og gerðist síðar mormónabiskup þar. Hann ritaði ævisögu sína, svo sem kunnugt er.
Biskup hafði ritað séra Jóni prófasti og átalið hann fyrir lina sókn gegn mormónatrúboðinu í Vestmannaeyjum og Rangárvallasýslu. Séra Jón prófastur endurvarpaði þeirri ásökun á séra Jón Austmann, er aftur fór að lifna yfir mormónatrúnni í Eyjum. Séra Jón Austmann var þá orðinn nokkuð hniginn að aldri og sjóndapur. Þessar hnippingar kirkjuyfirvaldanna stöfuðu mikið af þeim ríku áhrifum, er Loptur Jónsson hafði í mormónatrúboði sínu. Séra Jón Austmann var gramur út í kirkjuyfirvöldin og fannst þau meta lítils, hve hann til þessa hafði barizt skelegglega gegn hinum nýja trúarbragðaflokki. Vissulega átti prestur ríkan þátt í því, hversu trúboðum mormóna varð lítið ágengt í Eyjum. Það verður þó að játa, að betri og öruggari aðstoðarmann í þessari baráttu gat séra Jón naumast fengið en séra Brynjólf Jónsson, sem gerðist aðstoðarprestur hans 1852. Samt fjölgaði mormónum í sókninni. Séra Jón segir í fyrrnefndri skýrslu sinni: „Ekki er um að tala, hvað við báðir prestarnir í sameiningu höfum gjört okkar bezta til í þessu efni og það af helgum stað, þ.e. í kirkjunni. Hann einkum þ. 8. (sunnudag) eftir trínitatis með svo gott tilefni, en ég þ. 9., (þ.e. sunnudagana 17. og 24. júlí 1853).

„En hér skal meira til en krydduð eintóm fínheit. Hér skal til röggsemd og alvörugefni með gjörvöllum krafti að mér finnst.“ Þessum síðustu orðum mun prestur beina til sjálfs biskupsins.
Þessi tilvitnuðu orð prestsins sanna bezt, hversu honum fannst trúboð Lopts Jónssonar áhrifaríkt, er hann gekk opinberlega í hinn mormónska trúarbragðaflokk sumarið 1853 og lét skíra sig mormónaskírn. Hins vegar mun það víst, að Loptur játaðist mormónatrúnni árið 1851 og hafði fylgt þeim síðan.

Lopti mætti nú andúð margra. Brigður voru bornar á það, að hann mætti gegna áfram sáttasemjarastörfum. Meðhjálparastarfið lagði hann að sjálfsögðu niður.

Mormónarnir í Eyjum einangruðust og fluttust margir brott af landinu til hins fyrirheitna lands, Utah. Þar misstu Vestmannaeyjar margt dugandi og gott fólk, sem seint var bætt.
Loptur Jónsson fór vestur um haf til Ameríku um England vorið 1857, eins og greint er frá í kirkjubókinni. (Ekki 1856, eins og sums staðar er talið). Í för með honum var kona hans, Guðrún Hallsdóttir húsfreyja í Þórlaugargerði, og börn hennar tvö, stjúpbörn Lopts, Guðrún Jónsdóttir, 32 ára, og Jón Jónsson, 28 ára. Eins og áður getur, eignuðust þau hjón, Loptur og Guðrún, einn son. Hann var skírður Loptur (f. 18. des. 1838) og lézt vikugamall.
Með hjónunum vestur fór einnig fósturdóttir þeirra, Ingunn Larsdóttir, — dóttir Lars Tranbergs skipstjóra í Larshúsi, er Tranberg kallaði síðar London, og er það fyrsta húsið með því nafni í Vestmannaeyjum**. Tvær stúlkur, er tekið höfðu mormónatrú og vistazt síðan í Þórlaugargerði, fóru með húsbændum sínum til Utah. Þær voru Anna Guðlaugsdóttir frá Ketilsstöðum í Mýrdal Eyjólfssonar og k.h. Ingibjargar Ingimundardóttur (f. 30. sept. 1835). Hún mun hafa verið heitkona Jóns Jónssonar, stjúpsonar Lopts. Þau giftust skömmu eftir að vestur kom. Hin stúlkan var Vigdís Björnsdóttir bónda á Hjallanesi á Landi Gíslasonar Guðmundssonar. Vigdís var komin yfir þrítugt, er hún fór vestur. Hún giftist enskum manni, W. Holt að nafni. Þau bjuggu við góð efni. Hún stundaði lengi ljósmóðurstörf í Spanish-Fork og andaðist þar háöldruð. ** Húsnafnið London í Tyrkjaránssögunni er fyllsta markleysa, því að útgefendunum, sem skorti kunnugleik, sást yfir, að London í jarðabókinni, er skrifuð var á bjagaðri dönsku, á að vera tómthúsnafnið Löndum. — Móðir Ingunnar Larsdóttur var fyrri kona Tranbergs skipstjóra, Guðrún Sigurðardóttir, komin af kjarnafólki úr Landeyjum, móðursystir Ingunnar sýslumannsfrúar á Velli og Sigurðar í Skarðshlíð. Ingunni Larsdóttur hafði faðir hennar komið í fóstur til hjónanna Lopts og Guðrúnar í Þórlaugargerði eftir lát konu sinnar. Ingunn tók aldrei mormónatrú. Hún skildi við fósturforeldra sína í Englandi, fór þaðan til Kaupmannahafnar til skyldfólks síns þar. Hún var þá 17 ára gömul. Hún giftist í Höfn og eignaðist ágætan mann, undirforingja í sjóliðinu, seinna herdómara, Mogesen að nafni. Ingunn þótti hin mesta merkiskona og auðsýndi löndum sínum í Höfn mikla góðvild og gestrisni. Hún dó háöldruð.

Hjónin Jón Jónsson og Anna Guðlaugsdóttir settust einnig að í Spanish-Fork og bjuggu þar lengi og urðu háöldruð, eins og margt af þessu fólki. Jón fékk orð á sig fyrir góðar gáfur. Hann eignaðist aðra konu þar vestra að mormónasið þá og átti börn með báðum konunum, fjögur með hvorri. Þau komust upp.
Önnur kona Jóns Jónssonar hét Ingibjörg Jónsdóttir Skúlasonar. Sonur þeirra var Loptur byggingafræðingur og söngfræðingur.
Guðrún Jónsdóttir, stjúpdóttir Lopts mormónatrúboða, giftist aldrei og varð aldrei við karlmann kennd. Hún tók sér land og bjó á því að mestu ein síns liðs og búnaðist vel. Hún andaðist í Spanish-Fork 1916, þá rúmlega níræð.
Þórlaugargerðisheimilið var í röð efnaðri heimila í Eyjum á sinni tíð. Þar var haldið mikið uppboð og selt allt innanstokks, er hjónin tóku sig upp til vesturferðarinnar, svo og kvikfénaður, bátshlutur og fleira. Fólk, er vestur flutti, hafði með sér töluvert af íslenzkum fatnaði. Mun það hafa bjargað lífi og heilsu margra í löngu og hrakningasömu landferðalögunum á áfangastað.
Að sögn Ingunnar höfðu báðar mæðgurnar í Þórlaugargerði með sér skautbúninga sína (gamla skautið). En sú varð venjan, að kvenfólkið saumaði sér sirskjóla til að nota í sumarhitunum vestra, en karlmennirnir notuðu þá bláu léreftsskyrturnar, er þeir voru vanir að ganga í heima að sumrinu.
Í för með Lopti Jónssyni og þeim hjónum vestur var einnig Guðný Erasmusdóttir, öldruð ekkja Árna Hafliðasonar í Ömpuhjalli (Mandal). Hún var greindarkona og kynsæl og kemur töluvert við sögu mormóna vestra. Hún var systir Þuríðar í Gvendarhúsi og Eyjólfs Erasmussonar á Vesturhúsum.
Einnig var með í förinni Magnús Bjarnason beykir frá Helgahjalli (Klöpp), nágranni Guðnýjar gömlu, bráðgreindur maður, og k.h. Þuríður Magnúsdóttir. Bæði voru þau hjón úr Landeyjum. Þau höfðu með sér eins árs gamalt barn sitt, Kristínu, og vinnukonu, sem einnig hét Kristín (Magnúsdóttir). Hún mun ekki hafa verið mormónatrúar. Fleira fólk frá Eyjum var með í för Lopts til Englands.
Loptur Jónsson lagði af stað með vesturfararhóp sinn á seglskipi frá Vestmannaeyjum. Ferðin til Englands mun hafa tekið langan tíma sökum óhagstæðs veðurs. Frá Liverpool fór síðan hópurinn með vesturfaraskipi til New York. Þaðan var farið landveginn yfir þvera Ameríku til Utah. Loptur og fólk hans varð samferða stórum innflytjendahópi frá öðrum löndum. Farangur allur og vistir var flutt á uxavögnum og handkerrum, sem menn skiptust á að draga, hver sem bezt gat en konur ýttu jafnan á eftir vögnunum klæddar karlmannsbúningi. Börn og lasburða fólk sat í vögnunum og kerrunum. Um nætur svaf fólkið í tjöldum. Mörg tjöld og tjaldvagnar voru með í leiðangrinum. Loptur Jónsson og fólk hans var í 18 vikur á leiðinni yfir landið. Þar af langan tíma yfir eyðimörkina miklu. Loks komst það til Salt Lake City.
Loptur Jónsson settist að með fjölskyldu sína í Spanish-Fork. Þar bjó Samúel Bjarnason fyrir. Loptur fékk stóra jörð til ábúðar, eins og fyrstu landnemarnir höfðu hlotið, og gerðist brátt stórbóndi. Heimili þeirra hjóna var fjölmennt, og varð Loptur brátt forgöngumaður um margt meðal landa sinna. Málefnum mormóna og trú sinni sinnti hann af miklum áhuga og varð biskup hjá mormónum.
Sennilega mun Loptur hafa rækt það boðorðið, er ofarlega var þá hjá mormónum til að uppfylla jörðina, að eiga fleiri en eina konu. Orðrómur hafði borizt um það hingað heim, en börn átti Loptur engin, er upp komust, svo að vitað sé.
Loptur skrifaði kunningjum sínum heima ýmislegt um Utah og erfiðleika frumbýlingsáranna þar, en fljótt hafði löndum hans tekið að vegna betur. Í þeirra hópi var margt dugandi manna og kvenna, verkmenn miklir, hagleiksmenn, ágætir smiðir á tré og járn. Í þessu þjóðfélagi skapaðist fljótt velmegun. Í ýmsu tilliti stóðu mormónar framar öðrum, t.d. í félagslyndi innbyrðis og í hjálpsemi hver við annan, frábærri reglusemi og áberandi skipulagningargáfu. Þeir stóðu brátt í fararbroddi í fræðslu- og skólamálum og ýmsu öðru, er laut að uppeldi barna. Barnagarðar og leikskólar mormóna tóku langt fram því, sem þekktist annars staðar, og margt fleira mætti tína til í þeim efnum (sjá bók Fitzgerald um mormóna).
Vorið 1873 kom Loptur Jónsson aftur til Vestmannaeyja í trúboðserindum. Þá var hann orðinn mormónabiskup. Í för með honum var Magnús Bjarnason frá Helgahjalli. Nú hófst á ný trúboðshreyfing í Eyjum, er færðist smám saman í aukana. Hún varð þess valdandi, að enn á ný tók fólk að flytjast frá Eyjum til Utah, og svo úr nærsveitunum, en þaðan var flest Eyjafólk ættað. Einnig fór þá vestur fólk úr Skaftafellssýslu, Reykjavík og Húnavatnssýslu (af Vatnsnesi) og víðar að. Síðan héldust Utah-ferðirnar frá Vestmannaeyjum fram á síðasta tug aldarinnar, og fór þaðan fjöldi fólks. Skulu hér aðeins taldir þeir, sem fóru vestur með Lopti vorið eða fyrri hluta sumars 1874, eftir eins árs dvöl hans í Eyjum. Fólk þetta var farið úr Eyjum, áður en þjóðhátíðin mikla var haldin í Herjólfsdal í ágúst 1874.
Þetta ár dvaldist Loptur Jónsson í Stakkagerði hjá Árna Diðrikssyni bróður Þórðar, en Magnús Bjarnason var til húsa á Löndum hjá Sveini Þórðarsyni beyki þetta ár. Upp í land hafa þeir einnig brugðið sér til að boða trúna og jafnvel farið til Reykjavíkur.
Ekki hafði Lopti förlazt í sjómennskunni, meðan hann var fyrir vestan. Mormónabiskupinn var formaður í Eyjum á vetrarvertíð 1874 og einn af aflakóngunum þar um vorið. Magnús mun hins vegar hafa stundað beykisstörf.
Þegar Loptur fór vestur 1874, fylgdi honum álíka stór hópur vesturfara eins og í fyrra skiptið (1857). Meðal þeirra var Halldóra Árnadóttir Arngrímssonar frá Undirhrauni í Meðallandi.

Tveir kunnir mormónar. Jón Thordarson, til vinstri, var háttsettur hjá hinni mormónsku kirkju. Hann kom hingað til Eyja 1903 ásamt Lofti G. Bjarnasyni í trúboðserindum. Þeir voru í Eyjum til miðs sumars 1906, en fóru þá áleiðis til Utah. Jón var sonur Árna frá Löndum hér Árnasonar frá Múlakoti í Fljótshlið Jónssonar og konu hans Solveigar dóttur Sveins beykis á Löndum hér Þórðarsonar, prófasts á Felli, og Helgu Árnadóttur frá Mandal Hafliðasonar. Jón skrifaði sig Thordarson. Í þessari Íslandsferð sinni kynntist Jón Málfríði Ólafsdóttur frá Akranesi og giftust þau síðar í Utah, en Jón gerðist stórbóndi í Castle Valley. Loftur G. Bjarnason, til hægri, var sonur Gísla Einarssonar frá Hrífunesi Bjarnasonar og konu hans Halldóru Árnadóttur frá Undirhrauni í Meðallandi Arngrímssonar. Hún var ekkja Lofs Jónssonar frá Þórlaugargerði. Loftur Bjarnason var fæddur 1879, en lézt í Logan 1939. Hann var skólastjóri og síðar frœðslumálastjóri þar. Kona hans var Ida Florence Holladay og lifði hún mann sinn ásamt 3 börnum.

Telja verður víst, að Loptur hafi kvænzt henni í Eyjum í þessari ferð, en Guðrún Hallsdóttir, fyrri kona Lopts, var látin, áður en hann lagði af stað til Íslands árið 1873.
Þetta dvalarár hér heima mun Loptur hafa farið austur í Skaftafellssýslu og heimsótt m.a. systur sína, Guðrúnu Jónsdóttur, konu merkisbóndans Einars Bjarnasonar hreppstjóra í Hrífunesi í Skaftártungu. Guðrún var fædd í Teigi í Fljótshlíð 1813.
Gísli sonur Einars og Guðrúnar í Hrífunesi dvaldist í Vestmannaeyjum veturinn 1873—1874, er Loptur móðurbróðir hans var þar í trúboðserindum. Hann varð þar þegar fyrir áhrifum af frænda sínum. Móðir hans varð og hrifin af hinum nýja fagnaðarboðskap, er bróðir hennar flutti, og afréð hún að fara vestur til Utah með bróður sínum frá manni sínum og heimili. Þeirra erinda fór hún út til Vestmannaeyja til fundar við bróður sinn. Með honum fór hún síðan vestur um haf með dætur sínar Þorgerði og Helgu og fósturdóttur sína, Gróu Þorláksdóttur, þá 10 ára. Systurnar Þorgerður og Helga voru um tvítugt, er þær fóru vestur. Þær giftust báðar mormónabiskupum í Utah, Helga mrs. Nelson, dönskum manni. Þeirra sonur var J. Nelson, lögfræðingur. Þorgerður giftist enskum manni, mr. Snell að nafni*** .
Loptur Jónsson lézt af slysi í heimabæ sínum Spanish-Fork 1874, skömmu eftir að hann kom úr trúboðsferð sinni til Íslands. Varð hann mörgum harmdauði, því að hann hafði notið mikils álits samborgara sinna.

*** Einn þeirra tómthúsmanna, sem vestur fór frá Eyjum með Lopti Jónssyni, var Sigurður Árnason frá Elínarhúsi í Eyjum. Hann var sonur Árna bónda Hannessonar í Skarðshlíð undir Eyjafjöllum. Hann kom ungur til Vestmannaeyja og kvæntist þar ekkjunni Vilborgu Þórðardóttur Sveinssonar, er átt hafði Jón Pétursson í Elínarhúsi Jónsson. Með Vilborgu og Árna fóru vestur börn hennar að fyrra hjónabandi Guðríður Soffía, 12 ára, Ólöf, 10 ára, Jóhann, 9 ára, og Vilhjálmur Jóhann, 7 ára. —
Sigurður Árnason var mikill dugnaðarforkur. Hann keypti stóra jörð og bjó miklu búi í eða nálægt Spanish-Fork. Börn Vilborgar ólust upp hjá þeim hjónum, mönnuðust vel, giftust og eignuðust börn. — Vilhjálmur Jóhann stjúpsonur Sigurðar var bóndi í Tabor í Kanada, dugnaðarmaður og búforkur. Hann kvæntist Sólrúnu dóttur Guðmundar Guðmundssonar frá París í Vestmannaeyjum (Tómthúsið París hét áður Sæmundarfjós eða Sæmundarhjallur) Guðmundssonar bónda á Sauðhúsvelli undir Eyjafjöllum Guðmundssonar í Stóru-Mörk. — Kona Guðmundar tómthúsmanns í París var Jóhanna Guðmundsdóttir Hávarðssonar í Gvendarhúsi í Eyjum. Þau hjón Guðmundur í París og Jóhanna fluttu frá Vestmannaeyjum til Utah 1888. Með þeim fóru börn þeirra, þar á meðal Sólrún.

Loptur Jónsson er sagður hafa verið karlmannlegur maður, nokkuð stórskorinn í andliti, en þó fremur fríður sýnum með greindarlega andlitsdrætti og göfugmannlegan og festulegan svip. Hann er sagður hafa verið mannkostamaður.
Einar hreppstjóri í Hrífunesi varð mjög uggandi um hag og framtíð konu sinnar og dætra í Utah, er hann frétti lát Lopts mágs síns. Sendi hann þá Gísla son sinn rakleitt til Spanish-Fork til að sækja þær mæðgur. En þetta fór allt á annan veg. Guðrún var orðin heilsulítil og henni eigi treyst til að ferðast heim aftur, svo langa leið. Fleira var það, sem aftraði ferð hennar heim. Sjálfum leizt Gísla Einarssyni vel á sig í Utah og vildi helzt ílengjast þar. Hann skrifaði því föður sínum og óskaði þess, að hann flytti vestur og tæki saman við fjölskyldu sína þar, en það bar engan árangur. Einar í Hrífunesi mátti ekki heyra það nefnt, að flytjast vestur í Mormónalandið. Sagt er, að honum hafi gramizt mjög öll þessi málalok.
Guðrún frá Hrífunesi varð heilsulítil, eftir að hún kom til Utah, og lifði ekki lengi eftir það.
Gísli Einarsson kom til Utah 1875. Hann kvæntist þar Halldóru Árnadóttur ekkju Lopts móðurbróður síns. Hún var 30 árum yngri en Loptur, fyrrv. maður hennar, sem var sextugur, er hann lézt. Gísli og Halldóra bjuggu við mikla rausn í Spanish-Fork. Hann er sagður hafa verið mikil hjálparhella þeirra Íslendinga, er til Utah komu á eftir honum og settust þar að. Hann var fyrir tvennt nafnkunnur maður sérstaklega: dýralækningar og býflugnarækt. Hann var einnig mikill áhugamaður um kirkjuleg málefni mormóna eins og Loptur móðurbróðir hans. Gísli fór í trúboðsferð til Íslands. Hann dó í Spanish-Fork um áttrætt. Sonur Gísla Einarssonar var Loptur, er varð fræðslumálastjóri í Utah, gáfumaður og um flest mjög vel gefinn. Hann kom rúmlega tvítugur til Íslands í trúboðserindum og dvaldist hér hátt á fjórða ár, mest þó við nám. Hann vildi læra íslenzku til fulls og önnur Norðurlandamál. Hann sótti kennslustundir um tíma við Latínuskólann í Reykjavík, að því er hann sjálfur segir frá í æviminningum sínum í Heimskringlu 1939. Hann kom einnig til Vestmannaeyja og var þar alllengi. Þá kynntist sá, sem þetta ritar, honum þar. Loptur fræðslumálastjóri kallaði sig Bjarnason. Hann kom á alþingishátíðina 1930. Með honum var sonur hans, Loptur yngri, síðar háskólakennari. Hann stundaði háskólanám í Ameríku, Þýzkalandi og við Háskóla Íslands.
Tólf manna hópur Íslendinga kom á alþingishátíðina 1930. Þeirra verður nánar getið síðar.