Annar áratugurinn

Útgerð á 20. öld

• Fyrsti áratugurinn
• Annar áratugurinn
• Þriðji áratugurinn
• Fjórði áratugurinn
• Fimmti áratugurinn
• Sjötti áratugurinn
• Sjöundi áratugurinn
• Áttundi áratugurinn
• Níundi áratugurinn
• Tíundi áratugurinn

Á tímabilinu 1910-1920 hófu veiðar 45 nýir bátar og voru margir þeirra nokkuð stærri en þeir sem fyrir voru og var m/b Óskar, sem smíðaður var í Eyjum þeirra stærstur eða 16 tonn. Einnig var m/b Emma keypt til Eyja á þessu tímabili og var hún um 16 tonn. Báðir voru þessir bátar frábrugðnir þeim sem fyrir voru að því leyti að þeir voru „kútter“-byggðir og auk þess tvímastra og hvorugt mastrið hægt að leggja niður, og var seglabúnaðurinn í samræmi við það. Voru þetta fyrstu bátarnir af þessari gerð sem Vestmannaeyingar eignuðust, en seinna urðu þeir þó mun fleiri.

Bætt hafnaraðstaða hvetur til stærri báta

Gerð hafnargarðanna var erfitt verkefni.

Árið 1914 var hafist handa um gerð syðri hafnargarðsins og tók það nokkur ár, og var verkinu vart lokið fyrr en 1920. Veitti garðurinn mun betra skjól í innri höfninni en áður var, og var hafnarfestunum komið fyrir þar. Lágu þær frá austri til vesturs. Átti hver bátur sitt legufæri sem tengt var hafnarfestunum og var millibil milli festinga hvers báts haft það langt að ekki var hætta á að bátarnir rækjust saman. Höfnin var þó enn mjög grunn, en hinir smærri bátar flutu þó ávallt við legufæri sín, en þeir stærri tóku niðri um fjöru og var því reynt að hafa þá þar sem mest dýpi var.

Bæjarbryggjan steypt

Stokkhellubryggjan gamla, eða bæjarbryggjan eins og hún var síðar nefnd, var steypt upp og síðar endurbætt mjög árið 1911, þannig að smærri bátarnir flutu oftast nær að henni og þeir stærri þegar hásjávað var og bætti þetta mjög alla aðstöðu til að losna við aflann þegar að landi var komið. Hvatti þessi bætta aðstaða menn einnig til að afla sér stærri og afkastameiri báta.

Stærri og afkastameiri bátar

Líf og fjör á bryggjunni.

Vélbátar voru í lok áratugarins 61 að tölu og var brúttó stærð þeirra samtals 609 tonn og meðalstærð því alveg um 10 tonn.

Heildarafli Vestmannaeyjaflotans varð þennan áratug samtals 93.543 tonn, og var aflinn á þessum árum nær allur verkaður í salt og sólþurrkaður til útflutnings á þar til gerðum þerrireitum. Það sést einnig á þessum tölum að heildarafli flotans á þessum tveimur áratugum hefur aukist um 37.553 tonn.

Netaveiðar hefjast

Eins og minnst er á í kaflanum um fyrsta áratuginn hóf Þorsteinn í Laufási fyrstur manna tilraun með netaveiðar í þorskanet í Eyjum á vertíðinni 1908, og aftur 1910, en þær mistókust. Bæði vegna þess að netin voru ranglega útbúin, og einnig vegna þess að engin spil voru komin í bátana og netin því dregin af handafli sem útilokaði það algerlega að draga nema á grunnu vatni. Ýmsar fleiri tilraunir voru gerðar með lagningu þorskaneta en alltaf mistókust þær og leit þá ekki vel út með netaveiðar Vestmannaeyinga, en menn vissu að slíkar veiðar höfðu verið stundaðar á Faxaflóasvæðinu með ágætum árangri.

Það var ekki fyrr en á vertíðinni 1916 að þrír formenn Magnús á Vesturhúsum, á Hansínu VE 100, Stefán í Gerði á Halkion VE 140 og Gísli Magnússon í Skálholti, á Óskari II VE 185, hefja veiðar í þorsknet. Reyndar hafði norskur maður A. Förland komið til Eyja 1905, sem kunni vel til í netaveiðum og stundaði þær í þrjár vertíðir á Skeiðinni VE 78, sem hann leigði af Sigurði á Heiði, en hann hafði mest norska áhöfn svo að Vestmannaeyingar kynntust því ekki svo mikið þá. Veiðarnar hjá þremenningunum gengu vel enda nú komin spil í flestalla bátana (1912). Og varð þetta til þess að almennt var farið að stunda veiðar í þorskanet á hverri vertíð eftir það. Jókst heildarafli hjá Vestmannaeyjabátum eftir það til mikilla muna, og leiddi það til þess að fjárhagsafkoma útgerðarinnar varð mun betri en áður.

Tilraunir til togaraútgerðar - Upphaf togaraútgerðar frá Vestmannaeyjum

Árið 1919 réðust Vestmannaeyingar í kaup á togara, þó að engir möguleikar væru á því að hann flyti inn höfnina, því að höfnin var ekki gerð fyrir togara.

Vestmannaeyjahöfn á öðrum áratug 20. aldar.

En þó var keypt tólf ára gamalt skip frá Bretlandi og var andvirði þess ásamt veiðarfærum greitt að fullu áður en það kom til landsins.

Togarinn hlaut nafnið Draupnir og var skrásettur í Vestmannaeyjum. Fór hann í sína fyrstu veiðiferð 18. mars 1920, kom til Eyja með fullfermi af saltfiski 17. apríl og lagðist fyrir akkeri úti á ytri höfninni. En þegar til kom þótti ekki tiltækt að skipa aflanum upp úr skipinu, allra síst á þessum tíma þegar mestar annir voru hjá bátaflotanum, og var skipið látið fara til Reykjavíkur og landa þar og var togarinn svo gerður þaðan út og gekk útgerðin þar ekki sem best. Fleiri tilraunir voru ekki gerðar til togaraútgerðar í Vestmannaeyjum fyrr en árið 1945 þegar Helgafell VE-32 var gert út.