84.677
breytingar
„Blik 1953/Per Sivle“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 5: | Lína 5: | ||
::::::::::<big><big><big>Per Sivle</big></big></big> | |||
<big>Gamalt orðtæki segir: „Þegar neyðin er stærst, er hjálpin næst“. Þetta á sér æði oft stað í lífi þjóðanna ekkert síður en í lífi okkar einstaklinganna.<br> | <big>Gamalt orðtæki segir: „Þegar neyðin er stærst, er hjálpin næst“. Þetta á sér æði oft stað í lífi þjóðanna ekkert síður en í lífi okkar einstaklinganna.<br> | ||
| Lína 11: | Lína 11: | ||
Ófrelsi og ófarnaður eru kunnir fylgifiskar.<br> | Ófrelsi og ófarnaður eru kunnir fylgifiskar.<br> | ||
Á 19. öldinni veittist báðum þjóðunum hjálpin mikla: Þær eignuðust báðar afburða menn á sviði bókmennta og stjórnmála. Þeir sviptu smám saman burt andlegum og efnalegum fjötrum, þó að allt gengi það starf seinna hér en með norsku þjóðinni.<br> | Á 19. öldinni veittist báðum þjóðunum hjálpin mikla: Þær eignuðust báðar afburða menn á sviði bókmennta og stjórnmála. Þeir sviptu smám saman burt andlegum og efnalegum fjötrum, þó að allt gengi það starf seinna hér en með norsku þjóðinni.<br> | ||
Einn af andans afbragðsmönnum norsku þjóðarinnar á síðari hluta 19. aldar var Per | Einn af andans afbragðsmönnum norsku þjóðarinnar á síðari hluta 19. aldar var Per Sivle, ljóðskáldið og sagnahöfundurinn.<br> | ||
Per | Per Sivle fæddist í Flám í Sogni 1857. Hann ólst upp í nágrannabyggðinni, Voss. Um 16 ára aldur hóf hann nám í lýðháskóla. Síðan fór Per Sivle til Oslóar og hóf þar langskólagöngu. Hann átti að verða prestur. Það varð hann þó aldrei. Hann varð að hætta námi sökum sjúkleika og gerðist blaðamaður.<br> | ||
Sivle hóf snemma að skrifa sögur, varð skáld sagna og ljóða, og skipar þjóðskáldabekk Norðmanna með mörgum öðrum andans stórmennum þeirra, sem við vitum nokkur deili á, svo sem Björnson, Ibsen, Lie, Kielland, Garborg, Vinje, Aasen o.fl.<br> | Sivle hóf snemma að skrifa sögur, varð skáld sagna og ljóða, og skipar þjóðskáldabekk Norðmanna með mörgum öðrum andans stórmennum þeirra, sem við vitum nokkur deili á, svo sem Björnson, Ibsen, Lie, Kielland, Garborg, Vinje, Aasen o.fl.<br> | ||
Per Sivle dó 1904, fátækur og misskilinn af samtíð sinni. Örlög hans voru á ýmsa lund ekki ósvipuð örlögum Jónasar Hallgrímssonar. Báðir eru þeir nú skáld í ,,muna og munni“ þjóða sinna.<br> | Per Sivle dó 1904, fátækur og misskilinn af samtíð sinni. Örlög hans voru á ýmsa lund ekki ósvipuð örlögum Jónasar Hallgrímssonar. Báðir eru þeir nú skáld í ,,muna og munni“ þjóða sinna.<br> | ||
| Lína 19: | Lína 19: | ||
:::::::::::::::[[Þorsteinn Þ. Víglundsson|''Þ.Þ.V.'']] | :::::::::::::::[[Þorsteinn Þ. Víglundsson|''Þ.Þ.V.'']] | ||
'''NÁLIN''' | :::::::::<big><big><big>'''NÁLIN'''</big></big></big> | ||
O, — já og jæja. Það gerist margt furðulegt í þessum heimi. Þér finnst oft þú getir tæpast trúað meira en helmingnum af því.<br> | O, — já og jæja. Það gerist margt furðulegt í þessum heimi. Þér finnst oft þú getir tæpast trúað meira en helmingnum af því.<br> | ||
| Lína 34: | Lína 34: | ||
Næsta haust fæddist hún Anna, elzta dóttir okkar. Hún var myndarleg og lagleg stúlka og naumast fermd, þegar hún hafði biðil á hverjum fingri. Svo giftist hún þá að Stóra-Hvoli. Þar sem hún er húsmóðir enn í dag, eins og þið vitið.<br> | Næsta haust fæddist hún Anna, elzta dóttir okkar. Hún var myndarleg og lagleg stúlka og naumast fermd, þegar hún hafði biðil á hverjum fingri. Svo giftist hún þá að Stóra-Hvoli. Þar sem hún er húsmóðir enn í dag, eins og þið vitið.<br> | ||
Já, svo eignaðist hún einnig dóttur, sem látin var heita í höfuðið á henni Ingibjörgu. Hún dvaldi svo hérna lengst af hjá okkur, hún Ingibjörg litla, þegar hún fór að geta staulazt um og gengið. Svo vildi það til eitt sumarið, —hún mun hafa verið nær fjögurra ára gömul, — að hún tók að kenna sér meins í hægra fætinum. Þegar fram leið, gat hún naumast typpt í hann. Síðan kom í ljós ígerð í hælnum, sem varð svo ljót, að ég og kelli mín ókum til læknisins með barnið.<br> | Já, svo eignaðist hún einnig dóttur, sem látin var heita í höfuðið á henni Ingibjörgu. Hún dvaldi svo hérna lengst af hjá okkur, hún Ingibjörg litla, þegar hún fór að geta staulazt um og gengið. Svo vildi það til eitt sumarið, —hún mun hafa verið nær fjögurra ára gömul, — að hún tók að kenna sér meins í hægra fætinum. Þegar fram leið, gat hún naumast typpt í hann. Síðan kom í ljós ígerð í hælnum, sem varð svo ljót, að ég og kelli mín ókum til læknisins með barnið.<br> | ||
Jú. Þorsteinn skar í ígerðina, það gjörði hann. ,,Hér er eitthvað hart inni fyrir,“ sagði hann. Og svei mér þá, ef hann ekki allt í einu dró út nál, og hvort sem þið trúið mér eða ekki, þá get ég bölvað mér upp á það, að blár silkiþráðarspotti var í nálarauganu, já, svo sannarlega. „Þarna færðu nálina þína aftur, kelli mín,“ sagði ég. En þá varð læknirinn alveg steinhissa. Og hann afréð, að nálin, eins og hún kom fyrir, skyldi sendast læknaskólanum í Osló. Þar skyldi hún geymast í glasi sem tákn og guðsundur, sagði hann. Þar er hún enn þann dag í dag. Og skyldi | Jú. Þorsteinn skar í ígerðina, það gjörði hann. ,,Hér er eitthvað hart inni fyrir,“ sagði hann. Og svei mér þá, ef hann ekki allt í einu dró út nál, og hvort sem þið trúið mér eða ekki, þá get ég bölvað mér upp á það, að blár silkiþráðarspotti var í nálarauganu, já, svo sannarlega. „Þarna færðu nálina þína aftur, kelli mín,“ sagði ég. En þá varð læknirinn alveg steinhissa. Og hann afréð, að nálin, eins og hún kom fyrir, skyldi sendast læknaskólanum í Osló. Þar skyldi hún geymast í glasi sem tákn og guðsundur, sagði hann. Þar er hún enn þann dag í dag. Og skyldi eitthvert ykkar koma þangað, þurfið þið ekki annað en ganga inn um dyrnar og bera kveðju mína og hans Þorsteins, og þá fáið þið að sjá með ykkar eigin augum, að ég hefi ekki logið einu einasta orði.<br> | ||
Þegar ég sagði honum gamla Skóla-Knúti frá þessu atviki, sagði hann, að þetta væri samkvæmt biblíunni, því að þar stæði, að það skyldi koma fram í þriðja og fjórða lið, og | Þegar ég sagði honum gamla Skóla-Knúti frá þessu atviki, sagði hann, að þetta væri samkvæmt biblíunni, því að þar stæði, að það skyldi koma fram í þriðja og fjórða lið, og Ingibjörg litla var einmitt þriðji liðurinn. | ||
{{Blik}} | {{Blik}} | ||