77.488
breytingar
„Blik 1971/Sigurður Sigurðsson, lyfsali og hugsjónir hans“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
Blik 1971/Sigurður Sigurðsson, lyfsali og hugsjónir hans (skoða efni)
Útgáfa síðunnar 27. desember 2020 kl. 18:32
, 27. desember 2020ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 30: | Lína 30: | ||
Þegar fóstursonur rektorsins hafði aldur til, hóf hann nám í Latínuskólanum og stefndi að stúdentsprófi. En því lauk hann aldrei. Ef til vill hefur þar nokkru um valdið hverflyndi hans og ýmsar hneigðir, sem illa samrýmdust námi og skólasetu.<br> | Þegar fóstursonur rektorsins hafði aldur til, hóf hann nám í Latínuskólanum og stefndi að stúdentsprófi. En því lauk hann aldrei. Ef til vill hefur þar nokkru um valdið hverflyndi hans og ýmsar hneigðir, sem illa samrýmdust námi og skólasetu.<br> | ||
Svo liðu árin við drykkju og meinlítið dufl og nokkurt sjálfsnám. Þá var rímað og ort, og oft var þá ,,unga skáldið“ hátt uppi. Og svo tók tilhugalífið við, lyfti hug á æðri svið og hreinsaði þankann. <br> | Svo liðu árin við drykkju og meinlítið dufl og nokkurt sjálfsnám. Þá var rímað og ort, og oft var þá ,,unga skáldið“ hátt uppi. Og svo tók tilhugalífið við, lyfti hug á æðri svið og hreinsaði þankann. <br> | ||
Síðan var hugsað til hjúskapar. Konuefnið var [[Anna Guðrún Pálsdóttir]] prests í Gaulverjabæ Sigurðssonar og konu hans mad. Margrétar A. Þórðardóttur sýslumanns í Árnessýslu Guðmundssonar. Þannig var frú Anna lyfsalafrú í Vestmannaeyjum systurdóttir séra [[Oddgeir Þórðarson Guðmundsen|Oddgeirs Þórðarsonar Gudmundsen]] að [[Ofanleiti]]. <br> | Síðan var hugsað til hjúskapar. Konuefnið var [[Anna Guðrún Pálsdóttir (Arnarholti)|Anna Guðrún Pálsdóttir]] prests í Gaulverjabæ Sigurðssonar og konu hans mad. Margrétar A. Þórðardóttur sýslumanns í Árnessýslu Guðmundssonar. Þannig var frú Anna lyfsalafrú í Vestmannaeyjum systurdóttir séra [[Oddgeir Þórðarson Guðmundsen|Oddgeirs Þórðarsonar Gudmundsen]] að [[Ofanleiti]]. <br> | ||
Þessi skyldleiki við sóknarprestinn Vestmannaeyjum átti sinn þátt í því, | Þessi skyldleiki við sóknarprestinn Vestmannaeyjum átti sinn þátt í því, | ||
að svo varð afráðið, að þau hjón, Sigurður og Anna, settust að í Eyjum, eftir að hann hafði fengið lyfsalaleyfið. Búsetuna afréðu þau fyrir orð landlæknis, en þau höfðu hugsað sér að reka lyfsölubúð annars staðar. <br> | að svo varð afráðið, að þau hjón, Sigurður og Anna, settust að í Eyjum, eftir að hann hafði fengið lyfsalaleyfið. Búsetuna afréðu þau fyrir orð landlæknis, en þau höfðu hugsað sér að reka lyfsölubúð annars staðar. <br> | ||
| Lína 60: | Lína 60: | ||
Útgerðarmenn í Vestmannaeyjum stofnuðu Fiskifélagsdeildina Létti veturinn 1914 með 60-70 félagsmönnum. <br> | Útgerðarmenn í Vestmannaeyjum stofnuðu Fiskifélagsdeildina Létti veturinn 1914 með 60-70 félagsmönnum. <br> | ||
Mánudaginn 17. desember 1917 var haldinn aðalfundur Léttis. Þá tók ný stjórn við forustu þar. Sú stjórn mótaði þá svo markvert starf í sveitarfélaginu, að þess verður minnzt í Vestmannaeyjum um langa framtíð. Það starf verður síðar kafli í sjálfri Íslandssögunni. <br> | Mánudaginn 17. desember 1917 var haldinn aðalfundur Léttis. Þá tók ný stjórn við forustu þar. Sú stjórn mótaði þá svo markvert starf í sveitarfélaginu, að þess verður minnzt í Vestmannaeyjum um langa framtíð. Það starf verður síðar kafli í sjálfri Íslandssögunni. <br> | ||
Formaður Fiskifélagsdeildarinnar Léttis var þá kjörinn [[Páll Bjarnason]] frá Götu á Stokkseyri, þáverandi ritstjóri Skeggja og síðar skólastjóri barnaskóla Vestmannaeyja um nær tvo áratugi. Við gjaldkerastarfinu í Létti tók þá Sigurður Sigurðsson lyfsali, og ritari stjórnarinnar var kosinn [[Þorsteinn Jónsson (Laufási)|Þorsteinn Jónsson]], útgerðarmaður og skipstjóri í Laufási. <br> | Formaður Fiskifélagsdeildarinnar Léttis var þá kjörinn [[Páll Bjarnason skólastjóri|Páll Bjarnason]] frá Götu á Stokkseyri, þáverandi ritstjóri Skeggja og síðar skólastjóri barnaskóla Vestmannaeyja um nær tvo áratugi. Við gjaldkerastarfinu í Létti tók þá Sigurður Sigurðsson lyfsali, og ritari stjórnarinnar var kosinn [[Þorsteinn Jónsson (Laufási)|Þorsteinn Jónsson]], útgerðarmaður og skipstjóri í Laufási. <br> | ||
Mikið hafði til þessa verið um það rætt í Eyjum, að bráða nauðsyn bæri til, að Vestmannaeyingar eignuðust björgunarskip. Bátstapar voru tíðir og slysin geigvænleg. Farizt höfðu þar í sjó um 160 hraustir sjómenn s.l. 17 ár eða frá aldamótunum. Líka var um það rætt, að björgunarbáturinn gæti jafnframt verið varðskip til varnar útlendum togurum til að veiða upp í landsteinunum svo að segja dag eftir dag og viku eftir viku mestan hluta ársins, svo að Eyjamönnum sjálfum var varnað þess að veiða fisk á eigin miðum. Helzt var það von og trú almennings nú í Eyjum, að Fiskifélagsdeildin léti nú mál þetta til sín taka í samvinnu við þingmann kjördæmisins, [[Karl Einarsson|Karl sýslumann Einarsson]]. <br> | Mikið hafði til þessa verið um það rætt í Eyjum, að bráða nauðsyn bæri til, að Vestmannaeyingar eignuðust björgunarskip. Bátstapar voru tíðir og slysin geigvænleg. Farizt höfðu þar í sjó um 160 hraustir sjómenn s.l. 17 ár eða frá aldamótunum. Líka var um það rætt, að björgunarbáturinn gæti jafnframt verið varðskip til varnar útlendum togurum til að veiða upp í landsteinunum svo að segja dag eftir dag og viku eftir viku mestan hluta ársins, svo að Eyjamönnum sjálfum var varnað þess að veiða fisk á eigin miðum. Helzt var það von og trú almennings nú í Eyjum, að Fiskifélagsdeildin léti nú mál þetta til sín taka í samvinnu við þingmann kjördæmisins, [[Karl Einarsson|Karl sýslumann Einarsson]]. <br> | ||
Í heild báru Eyjamenn mikið traust til stjórnarmanna Léttis eftir fundinn 17. desember og væntu mikils af þeim og starfi þeirra. <br> | Í heild báru Eyjamenn mikið traust til stjórnarmanna Léttis eftir fundinn 17. desember og væntu mikils af þeim og starfi þeirra. <br> | ||
Hinn 12. jan. 1918 birti Eyjablaðið Skeggi grein um björgunarmálið. Hana skrifaði [[Guðni J. Johnsen]]. Þessi grein er ein sú allra skeleggasta, sem ég hef rekizt á um þetta mikilvæga mál, og ef til vill hafði hún meiri áhrif til framkvæmda í máli þessu, en Eyjabúar hafa nokkru sinni gert sér í hugarlund. Ágæti þessarar greinar veldur mér nokkrum heilabrotum vegna þess, að ég hef hvergi séð hennar minnzt, þar sem skráð hefur verið og skrifað um kaupin á fyrsta björgunar- og varðskipi íslenzku þjóðarinnar, sem er eitthvert mikilvægasta og markverðasta brautryðjendastarf, sem nokkru sinni hefur verið af hendi innt með íslenzku þjóðinni. Ég spyr: Getur hin ríkjandi þögn um þessa blaðagrein verið sprottin af því, að Guðni J. Johnsen var fylgjandi ,,hinum arminum“, og ekki þeim, sem á þessum tíma og næstu tvo áratugina „áttu kaupstaðinn“ til nytja sér og frama? Ég birti þessa umræddu grein á öðrum stað hér í ritinu. Réttlætiskenndin knýr mig til þess að biðja Blik að geyma hana fyrir okkur öll, sem unnum skapandi hugsun og manngöfgi. Hún er birt á bls. 84 hér í ritinu. <br> | Hinn 12. jan. 1918 birti Eyjablaðið Skeggi grein um björgunarmálið. Hana skrifaði [[Ritverk Árna Árnasonar/Guðni Hjörtur Johnsen|Guðni J. Johnsen]]. Þessi grein er ein sú allra skeleggasta, sem ég hef rekizt á um þetta mikilvæga mál, og ef til vill hafði hún meiri áhrif til framkvæmda í máli þessu, en Eyjabúar hafa nokkru sinni gert sér í hugarlund. Ágæti þessarar greinar veldur mér nokkrum heilabrotum vegna þess, að ég hef hvergi séð hennar minnzt, þar sem skráð hefur verið og skrifað um kaupin á fyrsta björgunar- og varðskipi íslenzku þjóðarinnar, sem er eitthvert mikilvægasta og markverðasta brautryðjendastarf, sem nokkru sinni hefur verið af hendi innt með íslenzku þjóðinni. Ég spyr: Getur hin ríkjandi þögn um þessa blaðagrein verið sprottin af því, að Guðni J. Johnsen var fylgjandi ,,hinum arminum“, og ekki þeim, sem á þessum tíma og næstu tvo áratugina „áttu kaupstaðinn“ til nytja sér og frama? Ég birti þessa umræddu grein á öðrum stað hér í ritinu. Réttlætiskenndin knýr mig til þess að biðja Blik að geyma hana fyrir okkur öll, sem unnum skapandi hugsun og manngöfgi. Hún er birt á bls. 84 hér í ritinu. <br> | ||
Eftir að þessi grein birtist í Skeggja, vaknaði verulegur áhugi á björgunarbátsmálinu með öllum almenningi í Eyjum. Mikið var rætt um málið á heimilum Eyjabúa og á félagsfundum. <br> | Eftir að þessi grein birtist í Skeggja, vaknaði verulegur áhugi á björgunarbátsmálinu með öllum almenningi í Eyjum. Mikið var rætt um málið á heimilum Eyjabúa og á félagsfundum. <br> | ||
Á þingmálafundi, sem haldinn var í Eyjum 7. apríl 1918 var mál þetta tekið til umræðu og deilt fast á þingmanninn fyrir það, að hafa ekkert gert til framdráttar hugsjóninni, síðan hún var vakin fyrst eða fyrir 4 árum. <br> | Á þingmálafundi, sem haldinn var í Eyjum 7. apríl 1918 var mál þetta tekið til umræðu og deilt fast á þingmanninn fyrir það, að hafa ekkert gert til framdráttar hugsjóninni, síðan hún var vakin fyrst eða fyrir 4 árum. <br> | ||
| Lína 110: | Lína 110: | ||
Einhvernveginn hef ég það á tilfinningunni, að Sigurður lyfsali hafi aldrei fundið sjálfan sig, eftir að hann fluttist burt úr Eyjum. Hann mun hafa ánetjast þar Bakkusi meir og átakanlegar en nokkru sinni fyrr. Sigurður lyfsali andaðist 4. ágúst 1939. <br> | Einhvernveginn hef ég það á tilfinningunni, að Sigurður lyfsali hafi aldrei fundið sjálfan sig, eftir að hann fluttist burt úr Eyjum. Hann mun hafa ánetjast þar Bakkusi meir og átakanlegar en nokkru sinni fyrr. Sigurður lyfsali andaðist 4. ágúst 1939. <br> | ||
Kristján Einarsson frá Stakkadal skrifaði grein um hann í Morgunblaðið 10. ágúst (1939) og standa þessi orð þar m.a.: ,,Hann var snjallasta skáld þeirra manna, er ég þekkti, og hann bar í hjarta sínu svo lifandi og einlægan áhuga fyrir velferð Íslands, atvinnuvegum þess og menningu, að með afbrigðum má telja. Þetta tvennt sannaði Sigurður hverjum þeim, sem heyrði hann og þekkti störf hans ... Ást hans á tungunni féll svo undravel saman við ást hans og virðingu á skáldskapnum. Þar mátti ekki sjást blettur né hrukka á hugsun né formi.“ <br> | Kristján Einarsson frá Stakkadal skrifaði grein um hann í Morgunblaðið 10. ágúst (1939) og standa þessi orð þar m.a.: ,,Hann var snjallasta skáld þeirra manna, er ég þekkti, og hann bar í hjarta sínu svo lifandi og einlægan áhuga fyrir velferð Íslands, atvinnuvegum þess og menningu, að með afbrigðum má telja. Þetta tvennt sannaði Sigurður hverjum þeim, sem heyrði hann og þekkti störf hans ... Ást hans á tungunni féll svo undravel saman við ást hans og virðingu á skáldskapnum. Þar mátti ekki sjást blettur né hrukka á hugsun né formi.“ <br> | ||
Lyfsalahjónin Sigurður og Anna eignuðust eina stúlku barna. Hún hét [[Helga Sigurðardóttir | Lyfsalahjónin Sigurður og Anna eignuðust eina stúlku barna. Hún hét [[Helga Sigurðardóttir (Arnarholti)|Helga]]. Fædd árið 1907. Giftist [[Steindór Sigurðsson (rithöfundur)|Steindóri Sigurðssyni]], rithöfundi, árið 1929. Andaðist í júlí 1931. Eignuðust eitt barn, sem hlaut nafn Sigurðar afa síns, skáldsins frá Arnarholti. <br> | ||