„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1966/ Þegar Fram VE 176 fórst 14. jan. 1915“: Munur á milli breytinga

Úr Heimaslóð, Sögusetri Vestmannaeyja
Fara í flakk Fara í leit
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 3: Lína 3:
<big><big><center>Þegar [[Fram VE-176|Fram VE 176]] fórst 14. jan. 1915</center></big></big><br>
<big><big><center>Þegar [[Fram VE-176|Fram VE 176]] fórst 14. jan. 1915</center></big></big><br>


<big><center>1</center></big><br>
Laust fyrir síðustu aldamót kom ungur maður ofan úr Rangárvallasýslu til sjóróðra í Vestmannaeyjum. Hann hét [[Magnús Þórðarson (Dal)|Magnús Þórðarson]] frá Kirkjulandi í Landeyjum, síðar kenndur við [[Dalur|Dal]] í Vestmannaeyjum.<br>
Laust fyrir síðustu aldamót kom ungur maður ofan úr Rangárvallasýslu til sjóróðra í Vestmannaeyjum. Hann hét [[Magnús Þórðarson (Dal)|Magnús Þórðarson]] frá Kirkjulandi í Landeyjum, síðar kenndur við [[Dalur|Dal]] í Vestmannaeyjum.<br>
Magnús byrjaði strax sjómennsku á einu af opnu skipunum, sem þá gengu í Eyjum, en ekki hafði hann verið Iengi í Eyjum, er hann gerðist háseti á einu aflamesta skipinu, sem þá gekk, og var það sexferingurinn [[Ísak, áraskip]], sem [[Þorsteinn Jónsson (Laufási)|Þorsteinn Jónsson]] í [[Laufás|Laufási]] stýrði. Var Magnús háseti á því skipi til vertíðarloka 1905, er Þorsteinn lét af formennsku á Ísak og keypti fyrsta vélbátinn, sem hér gekk til þorskveiða. Var það [[Unnur VE-80|Unnur]] fyrsta.<br>
Magnús byrjaði strax sjómennsku á einu af opnu skipunum, sem þá gengu í Eyjum, en ekki hafði hann verið Iengi í Eyjum, er hann gerðist háseti á einu aflamesta skipinu, sem þá gekk, og var það sexferingurinn [[Ísak, áraskip]], sem [[Þorsteinn Jónsson (Laufási)|Þorsteinn Jónsson]] í [[Laufás|Laufási]] stýrði. Var Magnús háseti á því skipi til vertíðarloka 1905, er Þorsteinn lét af formennsku á Ísak og keypti fyrsta vélbátinn, sem hér gekk til þorskveiða. Var það [[Unnur VE-80|Unnur]] fyrsta.<br>
Lína 9: Lína 10:
Magnús fær sér menn í félag, og pantar hann vélbát 7 lesta. Mennirnir voru: [[Ólafur Auðunsson|Ólafur Auðunsson]] [[Þinghóll|Þinghól]], [[Sigurður Ólafsson á Bólstað]] [[Bólstaður|Bólstað]], [[Ritverk Árna Árnasonar/Guðlaugur Jóhann Jónsson|Guðlaugur Jónsson]] [[Stóra-Gerði|Gerði]] og [[Símon Egilsson]] [[Ásgarður|Ásgarði]], og átti hann að vera vélarmaður. Báturinn kom vorið 1906 og nefndi Magnús hann [[Bergþóra VE-88|Bergþóru VE 88]]. Magnús byrjaði strax róðra á þessum nýja báti og hélt honum út yfir sumarið. Var Magnús áfram með bátinn vertíðina 1907 og var með hæstu bátum í Eyjum.<br>
Magnús fær sér menn í félag, og pantar hann vélbát 7 lesta. Mennirnir voru: [[Ólafur Auðunsson|Ólafur Auðunsson]] [[Þinghóll|Þinghól]], [[Sigurður Ólafsson á Bólstað]] [[Bólstaður|Bólstað]], [[Ritverk Árna Árnasonar/Guðlaugur Jóhann Jónsson|Guðlaugur Jónsson]] [[Stóra-Gerði|Gerði]] og [[Símon Egilsson]] [[Ásgarður|Ásgarði]], og átti hann að vera vélarmaður. Báturinn kom vorið 1906 og nefndi Magnús hann [[Bergþóra VE-88|Bergþóru VE 88]]. Magnús byrjaði strax róðra á þessum nýja báti og hélt honum út yfir sumarið. Var Magnús áfram með bátinn vertíðina 1907 og var með hæstu bátum í Eyjum.<br>
Eftir þá vertíð skipti Magnús um vél í bátnum og fékk í hann 10 hestafla Dan-vél, tveggja „sílundra“, en áður var 8 ha. „Dan“, einna „sílundra“ í bátnum.<br>
Eftir þá vertíð skipti Magnús um vél í bátnum og fékk í hann 10 hestafla Dan-vél, tveggja „sílundra“, en áður var 8 ha. „Dan“, einna „sílundra“ í bátnum.<br>
Veturinn 1908 er Magnús með Bergþóru. Hinn 20. febrúar gerSi afspyrnu rok af austri og lá fj öldi báta úti þá nótt, þar á meSal Berg-þóra. Vélarbilun varð hjá Bergþóru og kom enskur togari þeim til bjargar og tók Berg-þóru í slef, viS þaS laskaðist báturinn svo mjög, aS togarinn varS aS taka mennina um borS, en Bergþóra sökk.
Veturinn 1908 er Magnús með Bergþóru. Hinn 20. febrúar gerði afspyrnu rok af austri og lá fjöldi báta úti þá nótt, þar á meðal Bergþóra. Vélarbilun varð hjá Bergþóru og kom enskur togari þeim til bjargar og tók Bergþóru í slef, við það laskaðist báturinn svo mjög, togarinn varð að taka mennina um borð, en Bergþóra sökk.<br>
Hásetar Magnúsar voru þessa vertíS: Ólaf-ur AuSunsson, Stefán GuSlaugsson GerSi, GuSjón GuSjónsson Borgareyrum Eyjafjöll-um, Sveinbjorn GuSmundsson Efstu-Grund Eyjafjöllum og Símon Egilsson ÁsgarSi.
Hásetar Magnúsar voru þessa vertíð: Ólafur Auðunsson, Stefán Guðlaugsson Gerði, Guðjón Guðjónsson Borgareyrum Eyjafjöllum, Sveinbjörn Guðmundsson Efstu-Grund Eyjafjöllum og Símon Egilsson Ásgarði.<br>
Ekki lagði Magnús árar í bát við þetta, pant-aði hann strax tvo báta, átta lesta með 10 hest-afla Dan-vél, og skyldu bátarnir koma um sum-arið 1908. Bátarnir komu á tilskildum tíma og tók Magnús við formennsku á öðrum, en há-seti hans, Stefán Guðlaugsson í Gerði, tók við hinum. Eigendur þessara báta voru að miklu leyti hinir sömu menn og að Bergþóiu.
Ekki lagði Magnús árar í bát við þetta, pantaði hann strax tvo báta, átta lesta með 10 hestafla Dan-vél, og skyldu bátarnir koma um sumarið 1908. Bátarnir komu á tilskildum tíma og tók Magnús við formennsku á öðrum, en háseti hans, Stefán Guðlaugsson í Gerði, tók við hinum. Eigendur þessara báta voru að miklu leyti hinir sömu menn og að Bergþóru.<br>
Bát sinn skirði Magnús Karl 12. VE 136, en Stefán bát sinn Halkion VE 140, og gengu þessir bátar fyrst veturinn 1909. Urðu þeir einhver hin mestu happaskip, sem hér voru á þeim tima. Stefán var með Halkion til vetrar-vertiðarloka 1918.
Bát sinn skírði Magnús [[Karl tólfti VE-136|Karl 12. VE 136]], en Stefán bát sinn [[Halkion VE-140|Halkion VE 140]], og gengu þessir bátar fyrst veturinn 1909. Urðu þeir einhver hin mestu happaskip, sem hér voru á þeim tíma. Stefán var með Halkion til vetrarvertíðarloka 1918.<br>
Veturinn 1914 ákvað Magnús í Dal að panta sér bát og skyldi hann vera 9—10 lesta. Þá voru bátarnir farnir að stækka og fannst Magnúsi hann vera á eftir á Karli 12. Vildi hann fylgja þróuninni. Akveðið var, að bát-urinn skyldi koma til Vestniannaeyja í ágúsl um sumarið. Var þá Magnús búinn að vera formaður með Karl 12. í sex vertíðar og oft-ast með beztu bátum, stundum hæstur.
Veturinn 1914 ákvað Magnús í Dal að panta sér bát og skyldi hann vera 9 - 10 lesta. Þá voru bátarnir farnir að stækka og fannst Magnúsi hann vera á eftir á Karli 12. Vildi hann fylgja þróuninni. Ákveðið var, að báturinn skyldi koma til Vestmannaeyja í ágúst um sumarið. Var þá Magnús búinn að vera formaður með Karl 12. í sex vertíðar og oftast með beztu bátum, stundum hæstur.<br>


<big><center>2</center></big><br>
Stefán Ingvarsson, sem byggði [[Kalmanstjörn]] og bjó þar lengi var árið 1914 til húsa í [[Vallanes|Vallanesi]]. Hann var ættaður úr Höfnum á Reykjanesi, frá Kalmanstjörn og lét hann hús sitt í Eyjum heita eftir því. Stefán var hreystimaður og greinagóður.<br>
Um vorið 1914 ræður Stefán sig austur á Norðfjörð til sjóróðra á m.b. Hrólf, sem þeir áttu Hinrik Þorsteinsson og Vilhjálmur Stefánsson á Tröllanesi. Stefán fór austur í maí 1914 með strandferðaskipi og bjó um sig í lestinni, því að fullt var af fólki og ekki um annað pláss að ræða.<br>
Stefán leggur sig til svefns og sefur inn allan Seyðisfjörð. Dreymir hann þá þann draum, sem hér fer á eftir:<br>
Honum finnst hann vera kominn suður í Hafnir og standa á túninu í Kotvogi. Finnst honum blíðuveður og sér hann fjölda af fólki og horfa allir út a sjóinn. Þar sér hann marga Vestmannaeyinga og skilur hann ekki í því. Þar sér hann [[Guðmundur Eyjólfsson|Guðmund Eyjólfsson]] í [[Miðbær|Miðbæ]], [[Ágúst Eiríksson (Nýja-Kastala)|Ágúst Eiríksson]], [[Vegamót|Vegamótum]]: þá sér hann Ólaf Auðunsson, Þinghól, þá [[Guðjón Jónsson (Oddsstöðum)|Guðjón Jónsson]], [[Oddsstaðir|Oddsstöðum]], og síðast [[Jón Magnússon (formaður)|Jón Magnússon]] á [[Kirkjubær|Kirkjubæ]]. Loks sér hann Vilborgu í Kotvogi sem dáin var fyrir mörgum árum. Hún kemur til Stefáns og segir:<br>
„Þú ert hér?“<br>
„Já, ég er hér,“ segir Stefán við hana.<br>
„Já“, svarar Vilborg. „Komdu nær mér og talaðu við mig.“<br>
Stefán sagði svo frá, að hann hefði verið hálfsmeykur að koma nærri henni, því að hann vissi, að hún var dáin, en samt gjörði hann það.<br>
Þá segir Vilborg við Stefán: „Nú ætla ég að fara að gera út. Ég er búin að fá tvo formenn úr Vestmannaeyjum, hvernig lízt þér á það?“<br>
„Það veit ég ekki.“ segir Stefán.<br>
„Veizt þú það ekki?“ segir Vilborg, „og ert úr Vestmannaeyjum.“<br>
Í því kemur Guðjón á Oddsstöðum til þeirra Stefáns og Vilborgar og segir: „Hann er farinn í sjóinn, hann Magnús í Dal.“<br>
„Nei, hann er ekki farinn ennþá, en það er verst, að hann Jón Stefánsson fer eins,“ segir Vilborg.<br>
Í því finnst Stefáni að sé tekið í öxlina á sér og það vera [[Magnús Guðmundsson (Vesturhúsum)|Magnús Guðmundsson]] á [[Vesturhús|Vesturhúsum]], og vaknar Stefán í þeim svifum. Er þá skipið að leggja að bryggju á Seyðisfirði. Stefán mundi drauminn vel.<br>


2
<big><center>3</center></big><br>
Stefán Ingvarsson, sem byggði Kalmans-tjörn og bjó þar lengi var árið 1914 til húsa í Vallanesi. Hann var ættaður úr Höfnum á Reykjanesi, frá Kalmanstjörn og lét hann hús sitt í Eyjum heita eftir því. Stefán var hreysti-maður og greinagóður.
Nú fer Stefán til Norðfjarðar og rær þar um sumarið og ber ekkert til tíðinda.<br>
Um vorið 1914 ræður Stefán sig austur á Norðfjörð til sjóróðra á m.b. Hrólf, sem þeir áttu Hinrik Þorsteinsson og Vilhjálmur Stef-ánsson á Tröllanesi. Stefán fór austur í mai 1914 með strandferðaskipi og bjó um sig i lestinni, því að fullt var af fólki og ekki um annað pláss að ræða.
Það var eitt sinn í ágústmánuði, að Stefán gekk til [[Sigfús Sveinsson|Sigfúsar Sveinssonar]], því að þar voru Vestmannaeyingar. [[Sigurjón Jónsson (Víðidal)|Sigurjón Jónsson]] í [[Víðidalur|Víðidal]] var þar formaður með bát fyrir Sigfús.<br>
Stefán leggur sig til svefns og sefur inn all-an Seyðisfjörð. Dreymir hann þá þann draum, sem hér fer á eftir:
Hásetar hjá Sigurjóni voru: [[Ágúst Sigurhansson]], [[Ágúst Þórðarson (Aðalbóli)|Ágúst Þórðarson]], [[Aðalból|Aðalbóli]] og [[Ritverk Árna Árnasonar/Gísli Þórðarson (Dal)|Gísli Þórðarson]], [[Dalur|Dal]]. Stefán tekur þá tali og spyr þá hvenær þeir fari til Eyja. Þeir segjast fara bráðlega, og spyrja þeir hann hvenær hann fari. Segist Stefán verða langt fram á haust.<br>
Honum finnst hann vera kominn suður i Hafnir og standa á túninu í Kotvogi. Finnst honum bliðuveður og sér hann fjölda af fólki og horfa allir út a sjóinn. Þar sér hann marga V estmannaeyinga og skilur hann ekki í því. Þar sér hann Guðmund Eyjólfsson í Miðbæ, Agúst Eiríksson, Vegamótum: þá sér hann Qlaf Auðunsson, Þinghól, þá Guðjón Jónsson, Oddsstöðum, og síðast Jón Magnússon á Kirkjubæ. Loks sér hann Vilborgu í Kotvogi sem dáin var fyrir mörgum árum. Hún kemur til Stefáns og segir:
„Það er langur tími,“ segja þeir. „Það er sama hvar maður eyðir tímanum,“ svarar Stefán. „En meðal annarra orða,“ segir Stefán við Ágúst Sigurhansson, „hvenær kemur báturinn hans Magnúsar í Dal?“ Ágúst var ráðinn vélamaður á bátinn. „Það veit ég ekki," svarar Ágúst, „og er mér alveg sama um það.“ Stefán segir: „Alltaf er nú gott vera á nýjum báti.“ Ágúst segir: „Mér lízt ekkert á það, ég hefði helzt viljað vera á Karli gamla áfram,“ og var hann heldur fátalaður.<br>
„Þú ert hér?"
Svo hættir þetta samtal og þeir félagar fara suður eins og um var talað, en Stefán er fram á haust.<br>
,.Já, ég er hér," segir Stefán við hana.
„Já", svarar Vilborg. „Komdu nær mér og talaðu við mig."
Stefán sagði svo frá, að hann hefði verið hálfsmeykur að koma nærri henni. því að hann vissi, að hún var dáin, en samt gjörði hann það.
Þá segir Vilborg við Stefán: „Nú ætla ég fara að gera út. Ég er búin að fá tvo for-menn úr Vestniannaeyjum, hvernig lízt þér á
það?"
„Það veit ég ekki." segir Stefán.
„Veizt þú það ekki?" segir Vilborg. „og ert úr Vestmannaeyjum."
I þvi kemur Guðjón á Oddsstöðum til þeirra Stefáns og Vilborgar og segir: „Hann er far-inn í sjóinn, hann Magnús í Dal."
„Nei, hann er ekki farinn ennþá, en það er verst, að hann Jón Stefánsson fer eins," segir Vilborg.
í því finnst Stefáni að sé tekið í öxlina á sér og það vera Magnús Guðniundsson á Vest-urhúsuni, og vaknar Stefán i þeim svifum. Er þá skipið að leggja að bryggju á Seyðisfirði. Stefán mundi drauniinn vel.


3
<big><center>4</center></big><br>
Nú fer Stefán til Norðfjarðar og rær þar um sumarið og ber ekkert tii tíðinda.
Í ágústmánuði kom bátur Magnúsar í Dal. Þennan bát skírði Magnús [[Fram VE-176|„Fram“ VE 176]]. Bátur þessi var 9 1/2 lest með 12 hestafla Dan-vél, fallegur bátur á allan hátt og ganggóður.<br>
Það var eitt sinn í ágústmánuði, að Stefán gekk til Sigfúsar Sveinssonar. því að þar voru Vestmannaeyingar. Sigurjón Jónsson í Víði-dal var þar formaður með bát fyrir Sigfús.
Magnús átti 4/5 hluta, en Ólafur Auðunsson 1/5. Magnús fór strax að stunda ýmsar ferðir á bátnum upp að Fjallasandi og Landeyjum.<br>
Hásetar hjá Sigurjóni voru: Agúst Sigur-hansson, Agúst Þórðarson, Aðalbóli og Gísli Þórðarson, DalStefán tekur þá tali og spyr þá hvenær þeir fari til Eyja. Þeir segjast fara bráðlega, og spyrja þeir hann hvenær hann fari. Segist Stefán verða langt fram á haust.
í þessum ferðum var [[Ólafur Ingileifsson]] vélamaður og minntist Magnús á það við Ólaf, að varla gæti það komið fyrir, að svona bátur færi í sjóinn; svo var Magnús hrifinn af bátnum. Enda var það svo þá, ef einn kom stærri en annar, þetta þóttu mikil skip og er svo enn í dag.<br>
„Það er langur tími," segja þeir. „Það er sama hvar maður eyðir tímanum," svarar Stefán. „En meðal annarra orða," segir Stefán við Agúst Sigurhansson, „hvenær kemur bát-urinn hans Magnúsar í Dal?" Ágúst var ráð-inn vélamaður á bátinn. „Það veit ég ekki," svarar Agúst, „og er mér alveg sama um það." Stefán segir: „Alltaf er nú gott vera á nýj-um báti." Ágúst segir: „Mér lízt ekkert á það, ég hefði helzt viljað vera á Karli gamla á-fram," og var hann heldur fátalaður.
Svo hættir þetta samtal og þeir félagar fara suður eins og um var talað, en Stefán er fram á haust.


4
<big><center>5</center></big><br>
I ágústmánuði kom bátur Magnúsar i Dal. Þennan bát skírði Magnús „Fram" VE 176. Bátur þessi var 9^/2 lest með 12 hestafla Dan-vél, faltegur bátur á allan hátt og ganggóður.
Nú leið að vertíð 1915 og fór Magnús að fala sér háseta og falaði þá, sem voru með honum veturinn áður, en það voru: [[Eyjólfur Sigurðsson]] frá [[Grund|Syðstu-Grund]], Torfi Einarsson, Varmahlíð, Eyjafjöllum og Einar Ingvarsson, Efstu-Grund, Eyjafjöllum. Ekki gáfu þeir Magnúsi nein loforð um það og leið svo tíminn.<br>
Magnús átti % hluta, en Olafur Auðunsson V5. Magnús fór strax stunda ýmsar ferðir á bátnum upp að Fjallasandi og Landeyjum.
Um þessar mundir slóð hafnargerðin sem hæst. Var verið byggja [[Hringsker|Hringskersgarðinn]]. Áhaldaskúr hafði Höfnin látið byggja í urðunum austur af [[Miðhús|Miðhúsum]] og voru þar geymd ýms verkfæri, sem tilheyrðu höfninni. Þetta var í nóvember.<br>
í þessum ferðum var Ólafur Ingileifsson vélaniaður og niinntist Magnús á það við Ólaf, að varla gæti það komið fyrir, að svona bátur færi í sjóinn; svo var Magnús hrifinn af bátn-um. Enda var það svo þá. ef einn kom stærri en annar, þetta þóttu mikil skip og er svo enn i dag.
Margt manna vann við höfnina, þar á meðal [[Einar Þórðarson]] á Kirkjubæ, bróðir [[Guðjón Þórðarson|Guðjóns]] í [[Hekla|Heklu]].<br>
Eitt sinn er hann á gangi hjá skúrnum og sér þá fimm menn koma á móti sér norður urðir, alla í sjóklæðum. Hann þekkir þá alla nema einn: ganga þeir fram með skúrnum og ætlar Einar að mæta þeim hinum megin við skúrinn. Þegar hann kemur þar, sér hann engan mann. Einari þótti þetta ekki góður fyrirboði, og sagði hann strax frá þessu, en bað menn leyna þessu fyrst um sinn.<br>


5
<big><center>6</center></big><br>
Nú leið að vertíð 1915 og fór Magnús að fala sér háseta og falaði þá, sem voru með honum veturinn áður. en það voru: Eyjólfur Sigurðssoii frá Syðstu-Grund, Torfi Einarsson, Varmahlíð, Eyjafjöllum og Einar Ingvarsson, Efstu-Grund, Eyjafjöllum. Ekki gáfu þeir Magnúsi nein loforð um það og leið svo tím-inn.
[[Sigurður Sverrisson|Sigurð Sverrisson]], sem lengi var formaður hér í Eyjum með m.b. [[Franz|France]], dreymdi draum þann, sem hér fer á eftir:<br>
Um þessar mundir slóð hafnargerðin sem hæst. Var verið að byggja Hringskersgarðinn. Ahaldaskúr hafði Höfnin látið byggja í urð-unuin austur af Miðhúsuin og voru þar geymd ýms verkfæri, sem tilheyrðu höfninni. Þetta var i nóvember.
Honum fannst koma til sín maður, sem átti heima austur í Mýrdal og var dáinn fyrir nokkrum árum. Biður hann Sigurð að lofa sér að róa með honum í vetur. Sigurður þverneitaði þessu í svefninum. „Það gerir ekkert til,“ segir þá maðurinn, „ég fæ að róa með honum Magnúsi í Dal.“<br>
Margt manna vann við höfnina, þar á með-al Einar Þórðarson á Kirkjubæ, bróðir Guð-jóns í Heklu.
Þegar Sigurður vaknaði, var hann ánægður að hafa neitað manninum um plássið. Bjóst hann við, að þetta yrði fyrir slæmu.<br>
Eitt sinn er hann á gangi hjá skúrnum og sér þá fiinm inenn koma á móti sér norður urðir. alla í sjókla:ðuni. Hann þekkir þá alla nema einn: ganga þeir fram með skúrnum og ætlar Einar að mæta þeim hinum megin við skúrinn. Þegar hann kemur þar, sér hann eng-an mann. Einari þótti þetta ekki góður fyrir-boði. og sagði hann strax frá þessu, en bað menn leyna þessu fyrst um sinn.


6
<big><center>7</center></big><br>
Sigurð Sverrisson, seiu lengi var formaður hér í Eyjum með m.b. France, dreymdi draurn þann, sem hér fer á eftir:
Nú vantaði formann fyrir Karl 12. og fóru nú eigendur bátsins til Eyjólfs Sigurðssonar frá Syðstu-Grund (síðar [[Laugardalur|Laugardal]]) og föluðu hann fyrir bátinn. Eyjólfur keypti hluta í bátnum og ákvað að vera formaður með bátinn. Eyjólfur falar Torfa Einarsson og Einar Ingvarsson, og slá þeir föstu að verða á Karli.<br>
Honum fannst konia til sín niaður. sem átti heima austur i Mýrdal og var dáinn fyrir nokkrum árum. Biður hann Sigurð að lofa sér að róa með honum i vetur. Sigurður þverneit-aði þessu í svefninum. „Það gerir ekkert til," segir þá maðurinn, „ég fæ að róa með honum Magnúsi í Dal."
Ekki skildu þeir Torfi og Einar í sjálfum sér að hafa ráðið sig þarna á mikið lélegri bát og með óvönum formanni, þó að allir hefðu þeir mjög mikið álit á Eyjólfi, þar á meðal Magnús Þórðarson. Eyjólfur sýndi síðar á sinni löngu formannstíð, að hann var traustsins verður.<br>
Þegar Sigur'ður vaknaði, var hann ánægður að hafa neitað manninum um plássið. Bjóst hann við, að þetta yrði fyrir slæmu.
Nú er það af Magnúsi að segja, að hann hittir fyrrverandi háseta sína og vill fá hjá þeim svar, hvort þeir ætli að vera hjá sér um veturinn. og svara þeir því, að þeir ætli að halda hópinn á Karli 12.<br>
7
Magnús gerði sér það að góðu, en segir við Eyjólf: „Þú smíðar þó alltaf bjóðin fyrir mig á Fram?og lofar Eyjólfur því.<br>
Nú vantaði formann fyrir Karl 12. og fóru nú eigendur bátsins til Eyjólfs Sigurðssonar frá Syðstu-Grund (síðar Laugardal) og föluðu hann fyrir bátinn. Eyjólfur keypti hluta í bátn-um og ákvað að vera formaður með bátinn. Eyjólfur falar Torfa Einarsson og Einar Ing-varsson, og slá þeir föstu að verða á Karli.
Magnús hafði keypt beituskúr við [[Formannabraut]] um haustið og látið endurbyggja hann að nýju. Sagði Magnús við Eyjólf, að það væri bezt fyrir hann að vera í skúrnum við smíðarnar, og samsinnti Eyjólfur því.<br>
Ekki skildu þeir Torfi og Einar í sjálfum sér að hafa ráðið sig þarna á mikið lélegri bát og með óvönum fornianni, þó að allir hefðu þeir mjög mikið álit á Eyjólfi, þar á meðal Magnús Þórðarson. Eyjólfur sýndi síð-ar á sinni löngu formannstið, að hann var traustsins verður.
Nú byrjar Eyjólfur að smíða bjóðin, en ekki er hann búinn að vera lengi í skúrnum, þegar hann finnur einhver leiðindi í kringum sig, strax og fór að skyggja á kveldin, og var Eyjólfur ekki smeykur við neina smámuni.<br>
Nú er það af Magnúsi að segja, að hann hittir fyrrverandi háseta sína og vill fá hjá þeim svar, hvort þeir ætli að vera hjá sér um veturinn. og svara þeir því. að þeir ætli að halda hópinn á Karli 12.
Magnús gerði sér það að góðu, en segir við Eyjólf: „Þú smiðar þó alltaf bjóðin fyrir mig á Fram?" og lofar Eyjólfur því.
Magnús hafði keypt beituskúr við For-mannabraut um haustið og látið endurbyggja hann að nýju. Sagði Magnús við Eyjólf, að það væri bezt fyrir hann að vera í skúrnum við smiðarnar. og samsinnti Eyjólfur því.
Nú byrjar Eyjólfur að smíða bjóðin. en ekki er hann búinn að vera lengi í skúrnum, þegar hann finnur einhver leiðindi í kringum sig, strax og fór að skyggja á kveldin, og var Eyjólfur ekki smeykur við neina smámuni.


8
<big><center>8</center></big><br>
Fer nú að líða að vertíð og fara allir að standsetja. Fram varð með fyrstu bátum, sem tilbúnir voru og fór hann að róa fyrir jól og gengu aflabrögð mjög vel.
Fer nú að líða að vertíð og fara allir að standsetja. Fram varð með fyrstu bátum, sem tilbúnir voru og fór hann að róa fyrir jól og gengu aflabrögð mjög vel.<br>
Þetta haust kom maðux austau af Bakka-firði til Vestmannaeyja. Hann hét Arnkell Thorlacíus Daníelsson.
Þetta haust kom maður austan af Bakkafirði til Vestmannaeyja. Hann hét Arnkell Thorlacíus Daníelsson.<br>
Hann hafði verið í siglingum úti um heim, myndarmaður og kunni meira í siglingafræði en þá almennt gerðist; einnig var hann mjög vel syndur.
Hann hafði verið í siglingum úti um heim, myndarmaður og kunni meira í siglingafræði en þá almennt gerðist; einnig var hann mjög vel syndur.<br>
Aður en hann fór að heiman af Bakkafirði bað móðir hans hann um að róa ekki í Vest-mannaeyjum og gaf hann litið út á það.
Áður en hann fór að heiman af Bakkafirði bað móðir hans hann um að róa ekki í Vestmannaeyjum og gaf hann lítið út á það.<br>
Nú líður fram yfir áramót, og er fjöldi af bátum tilbúinn að róa, þar á meðal m.b. Karl 12.
Nú líður fram yfir áramót, og er fjöldi af bátum tilbúinn að róa, þar á meðal m.b. Karl 12.<br>


<big><center>9</center></big><br>
Fyrirboði Sigurjóns lngvarssonar frá Klömbru undir Eyjafjöllum: Sigurjón Ingvarsson var veturinn 1915 sjómaður á [[Ingólfur|Ingólfi]] hjá [[Guðjón Jónsson (Sandfelli)|Guðjóni]] á [[Sandfell|Sandfelli]]. Hann var til húsa í kjallaranum á [[Grund]] við [[Kirkjuvegur|Kirkjuveg]]. Guðjón kallar Sigurjón til sjós 14. janúar; klæðir Sigurjón sig í skyndi og fer út. Þegar hann kemur út sér hann Magnús í Dal og Ágúst Sigurhansson standa á stéttinni við Dal og horfa þeir í austur.<br>
Sigurjón verður ánægður með sér að geta orðið þeim samferða, því að hann var myrkfælinn. Það dregst í tímann, að þeir Magnús og Ágúst komi og hugsar Sigurjón með sér, að þetta dugi ekki, gamli maðurinn verði ekki gustgóður, ef hann komi of seint til skips. Fer Sigurjón á undan þeim Magnúsi og Ágústi af stað niður að beituskúr í [[Geirseyri]], og stóðu þeir á stéttinni, þegar Sigurjón leggur af stað niður eftir. Þegar Sigurjón kemur niður í skúr er Guðjón að láta bjóðin á seinni vagninn, og fær Sigurjón bullandi skammir hjá Guðjóni. Síðan er bjóðunum ekið niður á bryggju; þá sér Sigurjón hvar Magnús í Dal er að ýta frá með alla sína skipshöfn, svo að það var ekki sá rétti Magnús og Ágúst, sem stóðu á stéttinni í Dal.<br>


9
<big><center>10</center></big><br>
Fyrirboði Sigurjóns lngvarssonar frá Klömbru undir Eyjafjöllum: Sigurjón Ing-varsson var veturinn 1915 sjómaður á Ingólfi hjá Guðjóni á Sandfelli. Hann var til húsa í kjallaranum á Grund við Kirkjuveg. Guðjón kallar Sigurjón til sjós 14. janúar; klæðir Sig-urjón sig í skyndi og fer út. Þegar hann kem-ur út sér hann Magnús í Dal og Ágúst Sigur-hansson standa á stéttinni við Dal og horfa þeir í austur.
Arnkell Thorlacíus, sem áður er nefndur, hittir Magnús í Dal og falar pláss hjá honum. Magnús segir það velkomið og fer nú Arnkell að róa með strengi á Fram.<br>
Sigurjón verður ánægður með sér að geta orðið þeim samferða, því að hann var myrk-fælinn. Það dregst í tímann, að þeir Magnús og Agúst komi og hugsar Sigurjón með sér, að þetta dugi ekki, gamli maðurinn verði ekki gustgóður, ef hann komi of seint til skips. Fer Sigurjón á undan þeim Magnúsi og Agústi af stað niður beituskúr í Geirseyri, og stóðu þeir á stéttinni, þegar Sigurjón leggur af stað niður eftir. Þegar Sigurjón kemur niður i skúr er Guðjón láta bjóðin á seinni vagn-inn, og fær Sigurjón bullandi skammir hjá Guðjóni. Síðan er bjóðunum ekið niður á bryggju; þá sér Sigurjón hvar Magnús í Dal er að ýta frá með alla sína skipshöfn, svo að það var ekki sá rétti Magnús og Ágúst, sem stóðu á stéttinni í Dal.
Eyjólfur Sigurðsson kallar 13. janúar eins og fleiri formenn. Veðurútlit var Ijótt þessa nótt og gengur Eyjólfur austur á [[Skansinn|Skans]]. Þegar hann kemur austur í sundið á Skansinurn, ætlar að líða yfir hann, og svo er hann góða stund, að hann veit hvorki í þennan heim né annan. Í sama bili kemur maður austan af Skansi og býður Eyjólfi góðan daginn: það er Magnús í Dal. Í því léttir yfir Eyjólfi.<br>
Magnús ávarpar Eyjólf og segir: „Það verður ekki sjóveður í dag og er óhætt að fara heim.“ „Það kemur sér vel fyrir mig,“ svarar Eyjólfur. „Ég var svo lasinn, að ég komst hvorki aftur á bak né áfram.“ „Ég skal fylgja þér heim,“ segir Magnús. Eyjólfur tók því og fór Magnús með honum heim. Eyjólfur var þá til húsa í [[Bræðraborg]].<br>
Eyjólfur sagðist aldrei hafa fengið svona yfir sig, hvorki fyrr né síðar. Almenn landlega var þennan dag.<br>
Næsta dag, 14. janúar, kalla allir formenn, sem voru byrjaðir róðra, þar á meðal Guðjón Jónsson í Bræðraborg (síðar á [[Heiði]]). Hann var þá með m.b. [[Gammur VE-174|Gamm]]. Guðjón gengur niður Formannabraut um nóttina og með honum vélamaður hans, [[Sveinn Sigurhansson]]. Þeir hitta þar Ágúst Sigurhansson, bróður Sveins, en Ágúst var vélamaður á Fram. Sveinn slær upp á því við bróður sinn, hvort þeir eigi ekki að koma í kappstím í dag. Ágúst svarar því dauflega og segir: „Það verður annað gera hjá mér í dag.“ Við það skilja þeir.<br>
Veður var stillt þessa nótt en ljótt útlit. Bátarnir keyra á miðin, sumir austur fyrir Eyjar. Karl 12. reri á landsuður þessa nótt.<br>
Þegar búið var að leggja línuna fer að storma af suðaustri og með birtu er kominn þunga stormur.<br>
Næstu bátar við Karl 12. voru Fram og Gammur og var nú almennt farið draga línuna, en alltaf var veðrið að versna. Karl 12. náði allri línunni og fór heim vestan við Eyjar og gekk allt vel.<br>
Upp úr hádegi fara bátar að koma almennt að landi, og var þá komið ofsa veður. Um tvöleytið sást frá Kirkjubæ bátur koma sunnan með og fá stórt ólag, sem keyrir hann í kaf. Eftir ólagið flaut upp undir skammdekk. Bátnum skilaði upp undir urðir og þekktu menn bátinn og sáu, að það var Fram. Tveir menn voru þá í bátnum, annar á dekki, en hinn í vélarhúsgati. Sá sem var á dekkinu fór úr sjófötunum og tók bauju, sem flaut við hinn sökkvandi bát og hélt sér í hana. Stakk hann sér við hvern sjó, sem á hana kom og tók hana alltaf aftur. Baujuna bar að á urðunum og kenndi grunns og brotnaði; þar með hvarf maðurinn og drukknaði. Þetta var Arnkell Thorlacíus.<br>


10
<big><center>12</center></big><br>
Arnkell Thorlacíus, sein áður er nefndur, hittir Magnús i Dal og falar pláss hjá honum. Magnús segir það velkomið og fer nú Arnkell að róa með strengi á Fram.
Margt fólk af Kirkjubæjum og austurbyggð Eyjanna var komið á urðirnar, ef ske kynni, að einhverjum væri hægt bjarga. Einnig var m.b. [[Baldur VE-155|Baldur]] á eftir, formaður [[Sigurður Oddsson (Skuld)|Sigurður Oddsson]], og hægði hann á, til reyna bjarga, en Fram var kominn svo nálægt landi ekkert varð gert. Siðan sökk Fram út af [[Sólboði|Sólboða]], en flökin rak upp á urðir.<br>
Eyjólfur Sigurðsson kallar 13. janúar eins og fleiri formenn. Veðurútlit var Ijótt þessa nótt og gengur Eyjólfur austur á Skans. Þegar hann kemur austur í sundið á Skansinurn, ætl-ar líða yfir hann, og svo er harrn góða stund, hann veit hvorki í þennan heim né annan. 1 sama bili kemur maður austan af Skansi og býður Eyjólfi góðan daginn: það er Magnús í Dal. I því léttir yfir Eyjólfi.
Magnús ávarpar Eyjólf og segir: „Það verð-ur ekki sjóveður í dag og er óhætt að fara heim." „Það kemur sér vel fyrir mig," svarar Eyjólfur. „Ég var svo lasinn, að ég komst hvorki aftur á bak né áfram." „Ég skal fylgja þér heim," segir Magnús. Eyjólfur tók því og fór Magnús með honum heim. Eyjólfur var þá til húsa í Bræðraborg.
Eyjólfur sagðist aldrei hafa fengið svona yfir sig, hvorki fyrr né síðar. Almenn landlega var þennan dag.
Næsta dag, 14. janúar, kalla allir fornienn, sem voru byrjaðir róðra, þar á meðal Guðjón Jónsson í Bræðraborg (síðar á Heiði). Hann var þá með m.b. Gamm. Guðjón gengur niður Formannabraut um nóttina og með honum vélamaður hans, Sveinn Sigurhansson. Þeir hitta þar Ágúst Sigurhansson, bróður Sveins, en Ágúst var vélamaður á Fram. Sveinn slær upp á því við bróður sinn, hvort þeir eigi ekki að koma í kappstím í dag. Agúst svarar þvi dauflega og segir: „Það verður annað að gera hjá mér í dag." Við það skilja þeir.
Veður var stillt þessa nótt en ljótt útlit. Bát-arnir keyra á miðin, sumir austur fyrir Eyjar. Karl 12. reri á landsuður þessa nótt.
Þegar búið var að leggja línuna fer storma af suðaustri og með birtu er kominn þunga stormur.
Næstu bátar við Karl 12. voru Fram og Gammur og var nú almennt farið draga línuna, en alltaf var veðrið versna. Karl 12. náði allri línunni og fór heim vestan við Eyjar og gekk allt vel.
Upp úr hádegi fara bátar koma almennt að landi, og var þá komið ofsa veður. Um tvö-leytið sást frá Kirkjubæ bátur koma sunnan með og fá stórt ólag, sem keyrir hann í kaf. Eftir ólagið flaut upp undir skammdekk. Bátn-um skilaði upp undir urðir og þekktu menn bátinn og sáu, að það var Fram. Tveir menn voru þá í bátnum, annar á dekki. en hinn í vélarhúsgati. Sá sem var á dekkinu fór úr sjófötunum og tók bauju, sem flaut við hinn sökkvandi bát og hélt sér í hana. Stakk hann sér við hvern sjó, sem á hana kom og tók hana alltaf aftur. Baujuna bar að á urðunum og kenndi grunns og brotnaði; þar með hvarf maðurinn og drukknaði. Þetta var Arnkell Thorlacíus.


12
<big><center>13</center></big><br>
Margt fólk af Kirkjubæjum og austurbyggð Eyjanna var komið á urðirnar, ef ske kynni, að einhverjum væri hægt bjarga. Einnig var m.b. Baldur á eftir, formaður Sigurður Oddsson, og hægði hann á, til að reyna að bjarga, en Fram var kominn svo nálægt landi að ekkert varð að gert. Siðan sökk Fram út af Sólboða, en flökin rak upp á urðir.
Nú er að segja af Stefáni Ingvarssyni. Hann er beitumaður þessa vertíð á m.b. [[Hlíf]] og er hún á sjó þennan dag. Stefán er í beituskúrnum um tvöleytið og lítur út í dyrnar og heyrir að komið er vont veður. Hann hugsar með sér, að það sé bezt ganga austur á Skans og það gjörir hann. Þegar Stefán kemur austur í sundið á Skansinum er varla stætt fyrir roki. Stefán heldur áfram og þegar hann kemur á Skansinn er fullt af fólki með báðum veggjum að horfa eftir bátunum, sem voru að koma af sjónum.<br>
Stefán skilur ekki hvernig á því stendur, að menn eru suður með öllum urðum. Fer hann þangað á móti veðrinu. Þegar hann kemur austur fyrir Miðhús mætir hann Guðmundi Eyjólfssyni í Miðbæ, þá mætir hann Ágústi Eiríkssyni Vegamótum, þá Ólafi Auðunssyni og svo Guðjóni Jónssyni á Oddsstöðum. Hann segir við Stefán: „Það var bátur stopp hér fyrir austan, og veit ég ekki hvað varð af honum.“<br>
Stefán heldur áfram suður urðir, og hittir hann þá [[Jón Magnússon á Kirkjubæ. Jón segir við Stefán: „Það var farast bátur hér áðan.“ „Varð það Hlíf?" spyr Stefán. „Nei, það var hann Magnús í Dal.“ „Já, akkúrat,“ segir Stefán og fer norður urðir aftur og heim.<br>
Þegar Stefán kemur upp á [[Heimagata|Heimagötu]] hittir hann Magnús Guðmundsson á Vesturhúsum. Magnús spyr Stefán frétta af sjónum. Stefán segir hvernig komið sé, og lét Magnús illa yfir.<br>
Þarna er draumur Stefáns kominn fram, nákvæmlega 8 mánuðum síðar. Arnkel Thorlacíus rak á urðirnar daginn eftir, en Ágúst Sigurhansson viku seinna.<br>


13
<big><center>14</center></big><br>
Nú er segja af Stefáni Ingvarssyni. Hann er beitumaður þessa vertíð á m.b. Hlíf og er hún á sjó þennan dag. Stefán er í beituskúrn-um um tvö-leytið og lítur út i dyrnar og heyrir að komið er vont veður. Hann hugsar með sér, það sé bezt að ganga austur á Skans og það gjörir hann. Þegar Stefán kemur austur í sundið á Skansinum er varla stætt fyrir Toki. Stefán heldur áfram og þegar hann kemur á Skansinn er fullt af fólki með báðum veggjum að horfa eftir bátunum. sem voru að koma af sjónum.
Þeir, sem fórust með Fram, voru:<br>
Stefán skilur ekki hvernig á því stendur, menn eru suður með öllum urðum. Fer hann
''Magnús Þórðarson formaður.'' Hann var fæddur Tjörnum undir Eyjafjöllum 21. sept. 1879. Foreldrar hans voru Þórður Loftsson bóndi á Tjörnum Guðmundssonar og Kristín Gísladóttir.<br>
þangað á móti veðrinu. Þegar hann kemur austur fyrir Miðhús mætir hann Guðmundi Eyjólfssyni í Miðbæ, þá mætir hann Ágústi Eiríkssyni Vegamótum, þá Ólafi Auðunssyni og svo Guðjóni Jónssyni á Oddsstöðum. Hann segir við Stefán: „Það var bátur stopp hér fyrir austan, og veit ég ekki hvað varð af honum."
Magnús fór ungur með foreldrum sínum Ámundakoti í Fljótshlíð og ólst þar upp. Munu systkinin hafa verið 8, og mun hann hafa verið með þeim elztu. Magnús fór fljótt til sjóróðra eins og áður segir, fyrst til Stokkseyrar, til Bernharðs í Kjalnakoti, föður Ingimundar, sem hér býr við [[Heiðarvegur|Heiðarveg]], og síðast til Vestmannaeyja, eins og áður segir.<br>
Stefán heldur áfram suður urðir, og hittir hann þá Jón Magnússon á Kirkjubæ. Jón segir við Stefán: „Það var að farast bátur hér áð-an." „Varð það Hlíf ?" spyr Stefán. „Nei, það var hann Magnús í Dal." „Já, akkúrat," segir Stefán og fer norður urðir aftur og heim.
Foreldrar Magnúsar fluttu Kirkjulandi í Landeyjum, en þar missti Magnús föður sinn, svo hann fór með móður sína og yngstu systkini til Vestmannaeyja og ól þau upp hér í Eyjum. Árið 1906 byggir Magnús húsið Dal við Kirkjuveg, sem ber glæsibrag enn í dag.<br>
Þegar Stefán kemur upp á Heimagötu hittir hann Magnús Guðmundsson á Vesturhúsum. Magnús spyr Stefán frétta af sjónum. Stefán segir hvernig komið sé, og lét Magnús illa yfir.
Kona Magnúsar var [[Ingibjörg Bergsteinsdóttir (Dal)|Ingibjörg Bergsteinsdóttir]] frá Fitjamýri undir EyjafjöIIum, myndarkona, og áttu þau 4 börn, sem voru: [[Bergþóra Magnúsdóttir (Dal)|Bergþóra]], dáin fyrir mörgum árum, þá innan við tvítugt, [[Kristján Magnússon (Dal)|Kristján]], búsettur í Reykjavík, [[Ágústa Magnúsdóttir (Dal)|Ágústa]], dáin fyrir nokkrum árum, og [[Magnea Lovísa Magnúsdóttir (Dal)|Lovísa]], kona Odds Sigurðssonar í Dal og dvelur nú Ingibjörg hjá þeim, öldruð kona.<br>
Þarna er draumur Stefáns kominn fram, ná-kvæmlega 8 mánuðum siðar. Arnkel Thorla-cíus rak á urðirnar daginn eftir, en Ágúst Sig-urhansson viku seinna.
Magnús Þórðarson var meðalmaður á vöxt, vel á sig kominn á allan hátt, dökkur á hár og skegg, fríður, lipur í hreyfingum, kappsamur og harður við sjálfan sig. Hann sótti manna mest sjó og var með beztu aflamönnum, eins og áður segir. Hann hafði alltaf góða menn, því að allir vildu með honum vera.<br>
Það leit því út fyrir, ef Magnús hefði öðlazt lengri lífdaga, að hann hefði átt mikið ógert.<br>


''Arnkell Thorlacíus.'' Hann var fæddur í Stykkishólmi við Breiðafjörð 6. nóv. 1881, sonur hjónanna Daníels Thorlacíus kaupmanns og umboðsmanns og Guðrúnar Onnu Jósefsdóttur læknis á Hnausum í Húnaþingi, Skaftasonar prests á Skeggjastöðum í Skeggjastaðahreppi í Norður-Múlasýslu. Arnkell útskrifaðist úr Stýrimannaskólanum í Reykjavík og var þar ásamt Einari Stefánssyni, sem síðar varð skipstjóri á Fossunum. Arnkell Thorlacíus var mörg ár í siglingum ytra, en varð fyrir því slysi í Þýzkalandi, að bóma slóst fyrir brjóstið á honum.<br>
Þá fór hann til systur sinnar, Jórunnar Thorlacíus, og móður sinnar að Steintúni í Bakkafirði, sem þá voru fluttar austur á Bakkafjörð og var hann þar í 2 ár. Fór hann svo til Vestmannaeyja og drukknaði þar um veturinn.<br>
Arnkell var glæsilegur maður og karlmenni hið mesta, sundmaður var hann ágætur, eins og sýndi sig í þessu hörmulega slysi. Hann var talinn mjög vel greindur eins og margir af hans ættmönnum.<br>


14
''Agúst Sigurhansson'' vélamaður. Hann var fæddur að Stóru-Mörk undir Eyjafjöllum 21. ágúst 1889. Foreldrar hans voru Sigurhans Ólafsson og Dórothe Sveinsdóttir. Fjölskyldan flutti að Gerðakoti í sömu sveit og bjuggu þau þar í nokkur ár, en 1911 fluttu þau til Vestmannaeyja.<br>
Þeir, sem fórust með Fram, voru:
Ágúst var elztur af systkinunum og fór snemma til vers, eins og kallað var. Um sama leyti og vélbátar komu í Eyjar, byrjaði Ágúst sjómennsku á þeim. Hann varð fljótlega vélamaður og var búinn að vera lengi á Karli 12. hjá Magnúsi í Dal. Ágúst var góður sjómaður og jafnhliða góður vélamaður, því að hann var mjög handlaginn eins og bræður hans, en þeir voru Sveinn, sem var fjölda ára vélamaður hér í Eyjum, [[Þorbjörn Sigurhansson|Þorbjörn]], sem einnig var vélamaður hér í mörg ár, [[Berent Sigurhansson|Berent]] vélsmiður, látinn fyrir mörgum árum, [[Óskar Sigurhansson|Óskar]] vélsmiður í [[Vélsmiðjan Magni|Magna]], [[Aðalsteinn Sigurhansson|Aðalsteinn]], sem drukknaði með [[Mínerva VE-241|Mínervu]] 24. janúar 1927, og [[Þorbjörg Sigurhansdóttir (Brimnesi)|Þorbjörg]], sem bjó á [[Brimnes|Brimnesi]] hér í bæ með bræðrum sínum, þeim [[Karl Sigurhansson|Karli]] og [[Óskar Sigurhansson|Óskari]].<br>
Magnús Þórðarson formaður. Hann var fæddur að Tjörnum undir Eyjafjöllum 21. sept. 1879. Foreldrar hans voru Þórður Lofts-son bóndi á Tjörnum Guðmundssonar og Kristín Gísladóttir.
Ágúst var ógiftur, en átti tvær dætur, sem báðar eru á lífi, Guðrúnu, sem býr á Eskifirði, og [[Sigríður Ágústsdóttir|Sigríði]], sem er gift [[Einar Sveinn Jóhannesson|Einari Sveini]], skipstjóra á [[Lóðsinn|Lóðsinum]] hér í bæ.
Magnús fór ungur með foreldrum sínum að Amundakoti í Fljótshlíð og ólst þar upp. Munu systkinin hafa verið 8, og mun hann hafa verið með þeini elztu. Magnús fór fljótt til sjóróðra eins og áður segir, fyrst til Stokks-eyrar, til Bernharðs í Kjalnakoti, föður Ingi-niundar, sem hér býr við Heiðarveg, og síðast til Vestmaimaeyja, eins og áður segir.
Foreldrar Magnúsar fluttu að Kirkjulandi í Landeyjuin, en þar missti Magnús föður sinn, svo hann fór með móSur sína og yngstu syst-kini til Vestmannaeyja og ól þau upp hér í Eyjum. ÁriS 1906 byggir Magnús húsið Dal viS Kirkjuveg, sem ber glæsibrag enn i dag.
Kona Magnúsar var Irigibjörg Bergsteins-dóttir frá Fitjamýri undir EyjafjöIIum, mynd-arkona, og áttu þau 4 börn, sem voru: Berg-þóra, dáin fyrir mörgum árum, þá innan við tvítugt, Kristján, búsettur í Reykjavík, Agústa, dáin fyrir nokkrum árum, og Lovísa, kona Odds Sigurðssonar í Dal og dvelur nú Ingi-björg hjá þeim, öldiuð kona.
Magnús Þórðarson var meðalmaður á vöxt. vel á sig kominn á allan hátt, dökkur á hár og skegg, fríSur, lipur í hreyfingum, kappsamur og harður við sjálfan sig. Hann sötti manna mest sjó og var með beztu aflamönnum, eins og áður segir. Hann hafði alltaf góða inenn, því að allir vildu með honum vera.
Það leit því út fyrir, ef Magnús hefði öðlazt lengri lifdaga, að hann hefði átt mikið ógert.
 
Arnkell Thorlaeíus. Haim var fædilur í Stykkishólnii við Breiðafjörð 6. nóv. 1881, sonur hjónanna Daníels Thorlacíus kaupmanns og umboðsmanns og Guðrúnar Onnu Jósefs-dóttur læknis á Hnausum í Húnaþingi, Skafta-sonar prests á Skeggjastöðum í Skeggjastaða-hreppi í Norður-Múlasýslu. Arnkell útskrifað-ist úr Stýrimannaskólanum í Reykjavík og var þar ásamt Einari Stefánssyni, sem síðar varð skipstjóri á Fossunum. Arnkell Thorlacíus var mörg ár í siglingum ytra, en varð fyrir þvi slysi í Þýzkalandi, að bóma slóst fyrir brjóst-ið á honum.
Þá fór hann til systur sinnar, Jórunnar Thorlacíus, og móður sinnar að Steintúni í Bakkafirði, sem þá voru fluttar austur á Bakkafjörð og var hann þar í 2 ár. Fór hann svo til Vestmannaeyja og drukknaði þar um veturinn.
Arnkell var glæsilegur ínaður og karlmenni hið mesta, sundmaður var hann ágætur, eins og sýndi sig i þessu hörmulega slysi. Hann var talinn mjög vel greindur eins og margir af hans ættmönnum.
 
Agúst Sigurhansson vélamaSur. Hann var fæddur að Stóru-Mörk undir Eyjafjöllum 21. ágúst 1889. Foreldrar hans voru Sigurhans 01-afsson og Dórothe Sveinsdóttir. Fjölskyldan flutti að Gerðakoti í sömu sveit og bjuggu þau þar i nokkur ár. en 1911 fluttu þau til Vest-niannaeyja.
Agúst var elztur af systkinunum og fór snemma til vers, eins og kallað var. Um sama leyti og vélbátar komu í Eyjar, byrjaði Ágúst sjómennsku á þeim. Hann varð fljótlega véla-maður og var búinn að vera lengi á Karli 12. hjá Magnúsi í Dal. Ágúst var góður sjómaður og jafnhliða góður vélamaður, þvi að hann var mjög handlaginn eins og bræður hans, en þeir voru Sveinn, sem var fjölda ára véla-maður hér i Eyjum, Þorbjörn, sem einnig var vélamaður hér í mörg ár, Berent vélsmiður, látinn fyrir rnörgum árum, Óskar vélsmiður í Magna, Aðalsteinn, sem drukknaði með Mín-ervu 24. janúar 1927, og Þorbjörg, sem bjó á Brimnesi hér í bæ með bræðrum sínum, þeim Karli og Oskari.
Ágúst var ógiftur, en átti tvær dætur, sem báðar eru á lífi, Guðrúnu, sem býr á Eskifirði, og Sigríði, sem er gift Einari Sveini, skipstjóra á Lóðsinum hér í bæ.


Björn Eyjólfsson. Hann var fæddur í Björns-koti undir Eyjafjöllum 1890. Foreldrar hans voru Eyjólfur Ketilsson frá Ásólfsskála og Guðrún Guðmundsdóttir frá Sauðhúsvelli.
Björn Eyjólfsson. Hann var fæddur í Björns-koti undir Eyjafjöllum 1890. Foreldrar hans voru Eyjólfur Ketilsson frá Ásólfsskála og Guðrún Guðmundsdóttir frá Sauðhúsvelli.

Útgáfa síðunnar 3. júní 2016 kl. 14:07

Jón Sigurðsson


Þegar Fram VE 176 fórst 14. jan. 1915


1


Laust fyrir síðustu aldamót kom ungur maður ofan úr Rangárvallasýslu til sjóróðra í Vestmannaeyjum. Hann hét Magnús Þórðarson frá Kirkjulandi í Landeyjum, síðar kenndur við Dal í Vestmannaeyjum.
Magnús byrjaði strax sjómennsku á einu af opnu skipunum, sem þá gengu í Eyjum, en ekki hafði hann verið Iengi í Eyjum, er hann gerðist háseti á einu aflamesta skipinu, sem þá gekk, og var það sexferingurinn Ísak, áraskip, sem Þorsteinn Jónsson í Laufási stýrði. Var Magnús háseti á því skipi til vertíðarloka 1905, er Þorsteinn lét af formennsku á Ísak og keypti fyrsta vélbátinn, sem hér gekk til þorskveiða. Var það Unnur fyrsta.
Nú vantaði eigendur Ísaks formann fyrir skipið og báðu þeir Þorstein að vísa á eftirmann sinn og vísaði hann á Magnús Þórðarson. Tók Magnús þá við skipinu og var með það vertíðina 1906 og aflaði vel, en sú vertíð var síðasta vertíð opnu skipanna í Vestmannaeyjum.
Þegar kom fram á veturinn sá Magnús, að það myndi verða vélaraflið, sem gilti til sjósóknar, því það sýndi Þorsteinn á hinum nýja báti.
Magnús fær sér menn í félag, og pantar hann vélbát 7 lesta. Mennirnir voru: Ólafur Auðunsson Þinghól, Sigurður Ólafsson á Bólstað Bólstað, Guðlaugur Jónsson Gerði og Símon Egilsson Ásgarði, og átti hann að vera vélarmaður. Báturinn kom vorið 1906 og nefndi Magnús hann Bergþóru VE 88. Magnús byrjaði strax róðra á þessum nýja báti og hélt honum út yfir sumarið. Var Magnús áfram með bátinn vertíðina 1907 og var með hæstu bátum í Eyjum.
Eftir þá vertíð skipti Magnús um vél í bátnum og fékk í hann 10 hestafla Dan-vél, tveggja „sílundra“, en áður var 8 ha. „Dan“, einna „sílundra“ í bátnum.
Veturinn 1908 er Magnús með Bergþóru. Hinn 20. febrúar gerði afspyrnu rok af austri og lá fjöldi báta úti þá nótt, þar á meðal Bergþóra. Vélarbilun varð hjá Bergþóru og kom enskur togari þeim til bjargar og tók Bergþóru í slef, við það laskaðist báturinn svo mjög, að togarinn varð að taka mennina um borð, en Bergþóra sökk.
Hásetar Magnúsar voru þessa vertíð: Ólafur Auðunsson, Stefán Guðlaugsson Gerði, Guðjón Guðjónsson Borgareyrum Eyjafjöllum, Sveinbjörn Guðmundsson Efstu-Grund Eyjafjöllum og Símon Egilsson Ásgarði.
Ekki lagði Magnús árar í bát við þetta, pantaði hann strax tvo báta, átta lesta með 10 hestafla Dan-vél, og skyldu bátarnir koma um sumarið 1908. Bátarnir komu á tilskildum tíma og tók Magnús við formennsku á öðrum, en háseti hans, Stefán Guðlaugsson í Gerði, tók við hinum. Eigendur þessara báta voru að miklu leyti hinir sömu menn og að Bergþóru.
Bát sinn skírði Magnús Karl 12. VE 136, en Stefán bát sinn Halkion VE 140, og gengu þessir bátar fyrst veturinn 1909. Urðu þeir einhver hin mestu happaskip, sem hér voru á þeim tíma. Stefán var með Halkion til vetrarvertíðarloka 1918.
Veturinn 1914 ákvað Magnús í Dal að panta sér bát og skyldi hann vera 9 - 10 lesta. Þá voru bátarnir farnir að stækka og fannst Magnúsi hann vera á eftir á Karli 12. Vildi hann fylgja þróuninni. Ákveðið var, að báturinn skyldi koma til Vestmannaeyja í ágúst um sumarið. Var þá Magnús búinn að vera formaður með Karl 12. í sex vertíðar og oftast með beztu bátum, stundum hæstur.

2


Stefán Ingvarsson, sem byggði Kalmanstjörn og bjó þar lengi var árið 1914 til húsa í Vallanesi. Hann var ættaður úr Höfnum á Reykjanesi, frá Kalmanstjörn og lét hann hús sitt í Eyjum heita eftir því. Stefán var hreystimaður og greinagóður.
Um vorið 1914 ræður Stefán sig austur á Norðfjörð til sjóróðra á m.b. Hrólf, sem þeir áttu Hinrik Þorsteinsson og Vilhjálmur Stefánsson á Tröllanesi. Stefán fór austur í maí 1914 með strandferðaskipi og bjó um sig í lestinni, því að fullt var af fólki og ekki um annað pláss að ræða.
Stefán leggur sig til svefns og sefur inn allan Seyðisfjörð. Dreymir hann þá þann draum, sem hér fer á eftir:
Honum finnst hann vera kominn suður í Hafnir og standa á túninu í Kotvogi. Finnst honum blíðuveður og sér hann fjölda af fólki og horfa allir út a sjóinn. Þar sér hann marga Vestmannaeyinga og skilur hann ekki í því. Þar sér hann Guðmund Eyjólfsson í Miðbæ, Ágúst Eiríksson, Vegamótum: þá sér hann Ólaf Auðunsson, Þinghól, þá Guðjón Jónsson, Oddsstöðum, og síðast Jón Magnússon á Kirkjubæ. Loks sér hann Vilborgu í Kotvogi sem dáin var fyrir mörgum árum. Hún kemur til Stefáns og segir:
„Þú ert hér?“
„Já, ég er hér,“ segir Stefán við hana.
„Já“, svarar Vilborg. „Komdu nær mér og talaðu við mig.“
Stefán sagði svo frá, að hann hefði verið hálfsmeykur að koma nærri henni, því að hann vissi, að hún var dáin, en samt gjörði hann það.
Þá segir Vilborg við Stefán: „Nú ætla ég að fara að gera út. Ég er búin að fá tvo formenn úr Vestmannaeyjum, hvernig lízt þér á það?“
„Það veit ég ekki.“ segir Stefán.
„Veizt þú það ekki?“ segir Vilborg, „og ert úr Vestmannaeyjum.“
Í því kemur Guðjón á Oddsstöðum til þeirra Stefáns og Vilborgar og segir: „Hann er farinn í sjóinn, hann Magnús í Dal.“
„Nei, hann er ekki farinn ennþá, en það er verst, að hann Jón Stefánsson fer eins,“ segir Vilborg.
Í því finnst Stefáni að sé tekið í öxlina á sér og það vera Magnús Guðmundsson á Vesturhúsum, og vaknar Stefán í þeim svifum. Er þá skipið að leggja að bryggju á Seyðisfirði. Stefán mundi drauminn vel.

3


Nú fer Stefán til Norðfjarðar og rær þar um sumarið og ber ekkert til tíðinda.
Það var eitt sinn í ágústmánuði, að Stefán gekk til Sigfúsar Sveinssonar, því að þar voru Vestmannaeyingar. Sigurjón Jónsson í Víðidal var þar formaður með bát fyrir Sigfús.
Hásetar hjá Sigurjóni voru: Ágúst Sigurhansson, Ágúst Þórðarson, Aðalbóli og Gísli Þórðarson, Dal. Stefán tekur þá tali og spyr þá hvenær þeir fari til Eyja. Þeir segjast fara bráðlega, og spyrja þeir hann hvenær hann fari. Segist Stefán verða langt fram á haust.
„Það er langur tími,“ segja þeir. „Það er sama hvar maður eyðir tímanum,“ svarar Stefán. „En meðal annarra orða,“ segir Stefán við Ágúst Sigurhansson, „hvenær kemur báturinn hans Magnúsar í Dal?“ Ágúst var ráðinn vélamaður á bátinn. „Það veit ég ekki," svarar Ágúst, „og er mér alveg sama um það.“ Stefán segir: „Alltaf er nú gott að vera á nýjum báti.“ Ágúst segir: „Mér lízt ekkert á það, ég hefði helzt viljað vera á Karli gamla áfram,“ og var hann heldur fátalaður.
Svo hættir þetta samtal og þeir félagar fara suður eins og um var talað, en Stefán er fram á haust.

4


Í ágústmánuði kom bátur Magnúsar í Dal. Þennan bát skírði Magnús „Fram“ VE 176. Bátur þessi var 9 1/2 lest með 12 hestafla Dan-vél, fallegur bátur á allan hátt og ganggóður.
Magnús átti 4/5 hluta, en Ólafur Auðunsson 1/5. Magnús fór strax að stunda ýmsar ferðir á bátnum upp að Fjallasandi og Landeyjum.
í þessum ferðum var Ólafur Ingileifsson vélamaður og minntist Magnús á það við Ólaf, að varla gæti það komið fyrir, að svona bátur færi í sjóinn; svo var Magnús hrifinn af bátnum. Enda var það svo þá, ef einn kom stærri en annar, að þetta þóttu mikil skip og er svo enn í dag.

5


Nú leið að vertíð 1915 og fór Magnús að fala sér háseta og falaði þá, sem voru með honum veturinn áður, en það voru: Eyjólfur Sigurðsson frá Syðstu-Grund, Torfi Einarsson, Varmahlíð, Eyjafjöllum og Einar Ingvarsson, Efstu-Grund, Eyjafjöllum. Ekki gáfu þeir Magnúsi nein loforð um það og leið svo tíminn.
Um þessar mundir slóð hafnargerðin sem hæst. Var verið að byggja Hringskersgarðinn. Áhaldaskúr hafði Höfnin látið byggja í urðunum austur af Miðhúsum og voru þar geymd ýms verkfæri, sem tilheyrðu höfninni. Þetta var í nóvember.
Margt manna vann við höfnina, þar á meðal Einar Þórðarson á Kirkjubæ, bróðir Guðjóns í Heklu.
Eitt sinn er hann á gangi hjá skúrnum og sér þá fimm menn koma á móti sér norður urðir, alla í sjóklæðum. Hann þekkir þá alla nema einn: ganga þeir fram með skúrnum og ætlar Einar að mæta þeim hinum megin við skúrinn. Þegar hann kemur þar, sér hann engan mann. Einari þótti þetta ekki góður fyrirboði, og sagði hann strax frá þessu, en bað menn leyna þessu fyrst um sinn.

6


Sigurð Sverrisson, sem lengi var formaður hér í Eyjum með m.b. France, dreymdi draum þann, sem hér fer á eftir:
Honum fannst koma til sín maður, sem átti heima austur í Mýrdal og var dáinn fyrir nokkrum árum. Biður hann Sigurð að lofa sér að róa með honum í vetur. Sigurður þverneitaði þessu í svefninum. „Það gerir ekkert til,“ segir þá maðurinn, „ég fæ að róa með honum Magnúsi í Dal.“
Þegar Sigurður vaknaði, var hann ánægður að hafa neitað manninum um plássið. Bjóst hann við, að þetta yrði fyrir slæmu.

7


Nú vantaði formann fyrir Karl 12. og fóru nú eigendur bátsins til Eyjólfs Sigurðssonar frá Syðstu-Grund (síðar Laugardal) og föluðu hann fyrir bátinn. Eyjólfur keypti hluta í bátnum og ákvað að vera formaður með bátinn. Eyjólfur falar Torfa Einarsson og Einar Ingvarsson, og slá þeir föstu að verða á Karli.
Ekki skildu þeir Torfi og Einar í sjálfum sér að hafa ráðið sig þarna á mikið lélegri bát og með óvönum formanni, þó að allir hefðu þeir mjög mikið álit á Eyjólfi, þar á meðal Magnús Þórðarson. Eyjólfur sýndi síðar á sinni löngu formannstíð, að hann var traustsins verður.
Nú er það af Magnúsi að segja, að hann hittir fyrrverandi háseta sína og vill fá hjá þeim svar, hvort þeir ætli að vera hjá sér um veturinn. og svara þeir því, að þeir ætli að halda hópinn á Karli 12.
Magnús gerði sér það að góðu, en segir við Eyjólf: „Þú smíðar þó alltaf bjóðin fyrir mig á Fram?“ og lofar Eyjólfur því.
Magnús hafði keypt beituskúr við Formannabraut um haustið og látið endurbyggja hann að nýju. Sagði Magnús við Eyjólf, að það væri bezt fyrir hann að vera í skúrnum við smíðarnar, og samsinnti Eyjólfur því.
Nú byrjar Eyjólfur að smíða bjóðin, en ekki er hann búinn að vera lengi í skúrnum, þegar hann finnur einhver leiðindi í kringum sig, strax og fór að skyggja á kveldin, og var Eyjólfur ekki smeykur við neina smámuni.

8


Fer nú að líða að vertíð og fara allir að standsetja. Fram varð með fyrstu bátum, sem tilbúnir voru og fór hann að róa fyrir jól og gengu aflabrögð mjög vel.
Þetta haust kom maður austan af Bakkafirði til Vestmannaeyja. Hann hét Arnkell Thorlacíus Daníelsson.
Hann hafði verið í siglingum úti um heim, myndarmaður og kunni meira í siglingafræði en þá almennt gerðist; einnig var hann mjög vel syndur.
Áður en hann fór að heiman af Bakkafirði bað móðir hans hann um að róa ekki í Vestmannaeyjum og gaf hann lítið út á það.
Nú líður fram yfir áramót, og er fjöldi af bátum tilbúinn að róa, þar á meðal m.b. Karl 12.

9


Fyrirboði Sigurjóns lngvarssonar frá Klömbru undir Eyjafjöllum: Sigurjón Ingvarsson var veturinn 1915 sjómaður á Ingólfi hjá Guðjóni á Sandfelli. Hann var til húsa í kjallaranum á Grund við Kirkjuveg. Guðjón kallar Sigurjón til sjós 14. janúar; klæðir Sigurjón sig í skyndi og fer út. Þegar hann kemur út sér hann Magnús í Dal og Ágúst Sigurhansson standa á stéttinni við Dal og horfa þeir í austur.
Sigurjón verður ánægður með sér að geta orðið þeim samferða, því að hann var myrkfælinn. Það dregst í tímann, að þeir Magnús og Ágúst komi og hugsar Sigurjón með sér, að þetta dugi ekki, gamli maðurinn verði ekki gustgóður, ef hann komi of seint til skips. Fer Sigurjón á undan þeim Magnúsi og Ágústi af stað niður að beituskúr í Geirseyri, og stóðu þeir á stéttinni, þegar Sigurjón leggur af stað niður eftir. Þegar Sigurjón kemur niður í skúr er Guðjón að láta bjóðin á seinni vagninn, og fær Sigurjón bullandi skammir hjá Guðjóni. Síðan er bjóðunum ekið niður á bryggju; þá sér Sigurjón hvar Magnús í Dal er að ýta frá með alla sína skipshöfn, svo að það var ekki sá rétti Magnús og Ágúst, sem stóðu á stéttinni í Dal.

10


Arnkell Thorlacíus, sem áður er nefndur, hittir Magnús í Dal og falar pláss hjá honum. Magnús segir það velkomið og fer nú Arnkell að róa með strengi á Fram.
Eyjólfur Sigurðsson kallar 13. janúar eins og fleiri formenn. Veðurútlit var Ijótt þessa nótt og gengur Eyjólfur austur á Skans. Þegar hann kemur austur í sundið á Skansinurn, ætlar að líða yfir hann, og svo er hann góða stund, að hann veit hvorki í þennan heim né annan. Í sama bili kemur maður austan af Skansi og býður Eyjólfi góðan daginn: það er Magnús í Dal. Í því léttir yfir Eyjólfi.
Magnús ávarpar Eyjólf og segir: „Það verður ekki sjóveður í dag og er óhætt að fara heim.“ „Það kemur sér vel fyrir mig,“ svarar Eyjólfur. „Ég var svo lasinn, að ég komst hvorki aftur á bak né áfram.“ „Ég skal fylgja þér heim,“ segir Magnús. Eyjólfur tók því og fór Magnús með honum heim. Eyjólfur var þá til húsa í Bræðraborg.
Eyjólfur sagðist aldrei hafa fengið svona yfir sig, hvorki fyrr né síðar. Almenn landlega var þennan dag.
Næsta dag, 14. janúar, kalla allir formenn, sem voru byrjaðir róðra, þar á meðal Guðjón Jónsson í Bræðraborg (síðar á Heiði). Hann var þá með m.b. Gamm. Guðjón gengur niður Formannabraut um nóttina og með honum vélamaður hans, Sveinn Sigurhansson. Þeir hitta þar Ágúst Sigurhansson, bróður Sveins, en Ágúst var vélamaður á Fram. Sveinn slær upp á því við bróður sinn, hvort þeir eigi ekki að koma í kappstím í dag. Ágúst svarar því dauflega og segir: „Það verður annað að gera hjá mér í dag.“ Við það skilja þeir.
Veður var stillt þessa nótt en ljótt útlit. Bátarnir keyra á miðin, sumir austur fyrir Eyjar. Karl 12. reri á landsuður þessa nótt.
Þegar búið var að leggja línuna fer að storma af suðaustri og með birtu er kominn þunga stormur.
Næstu bátar við Karl 12. voru Fram og Gammur og var nú almennt farið að draga línuna, en alltaf var veðrið að versna. Karl 12. náði allri línunni og fór heim vestan við Eyjar og gekk allt vel.
Upp úr hádegi fara bátar að koma almennt að landi, og var þá komið ofsa veður. Um tvöleytið sást frá Kirkjubæ bátur koma sunnan með og fá stórt ólag, sem keyrir hann í kaf. Eftir ólagið flaut upp undir skammdekk. Bátnum skilaði upp undir urðir og þekktu menn bátinn og sáu, að það var Fram. Tveir menn voru þá í bátnum, annar á dekki, en hinn í vélarhúsgati. Sá sem var á dekkinu fór úr sjófötunum og tók bauju, sem flaut við hinn sökkvandi bát og hélt sér í hana. Stakk hann sér við hvern sjó, sem á hana kom og tók hana alltaf aftur. Baujuna bar að á urðunum og kenndi grunns og brotnaði; þar með hvarf maðurinn og drukknaði. Þetta var Arnkell Thorlacíus.

12


Margt fólk af Kirkjubæjum og austurbyggð Eyjanna var komið á urðirnar, ef ske kynni, að einhverjum væri hægt að bjarga. Einnig var m.b. Baldur á eftir, formaður Sigurður Oddsson, og hægði hann á, til að reyna að bjarga, en Fram var kominn svo nálægt landi að ekkert varð að gert. Siðan sökk Fram út af Sólboða, en flökin rak upp á urðir.

13


Nú er að segja af Stefáni Ingvarssyni. Hann er beitumaður þessa vertíð á m.b. Hlíf og er hún á sjó þennan dag. Stefán er í beituskúrnum um tvöleytið og lítur út í dyrnar og heyrir að komið er vont veður. Hann hugsar með sér, að það sé bezt að ganga austur á Skans og það gjörir hann. Þegar Stefán kemur austur í sundið á Skansinum er varla stætt fyrir roki. Stefán heldur áfram og þegar hann kemur á Skansinn er fullt af fólki með báðum veggjum að horfa eftir bátunum, sem voru að koma af sjónum.
Stefán skilur ekki hvernig á því stendur, að menn eru suður með öllum urðum. Fer hann þangað á móti veðrinu. Þegar hann kemur austur fyrir Miðhús mætir hann Guðmundi Eyjólfssyni í Miðbæ, þá mætir hann Ágústi Eiríkssyni Vegamótum, þá Ólafi Auðunssyni og svo Guðjóni Jónssyni á Oddsstöðum. Hann segir við Stefán: „Það var bátur stopp hér fyrir austan, og veit ég ekki hvað varð af honum.“
Stefán heldur áfram suður urðir, og hittir hann þá [[Jón Magnússon á Kirkjubæ. Jón segir við Stefán: „Það var að farast bátur hér áðan.“ „Varð það Hlíf?" spyr Stefán. „Nei, það var hann Magnús í Dal.“ „Já, akkúrat,“ segir Stefán og fer norður urðir aftur og heim.
Þegar Stefán kemur upp á Heimagötu hittir hann Magnús Guðmundsson á Vesturhúsum. Magnús spyr Stefán frétta af sjónum. Stefán segir hvernig komið sé, og lét Magnús illa yfir.
Þarna er draumur Stefáns kominn fram, nákvæmlega 8 mánuðum síðar. Arnkel Thorlacíus rak á urðirnar daginn eftir, en Ágúst Sigurhansson viku seinna.

14


Þeir, sem fórust með Fram, voru:
Magnús Þórðarson formaður. Hann var fæddur að Tjörnum undir Eyjafjöllum 21. sept. 1879. Foreldrar hans voru Þórður Loftsson bóndi á Tjörnum Guðmundssonar og Kristín Gísladóttir.
Magnús fór ungur með foreldrum sínum að Ámundakoti í Fljótshlíð og ólst þar upp. Munu systkinin hafa verið 8, og mun hann hafa verið með þeim elztu. Magnús fór fljótt til sjóróðra eins og áður segir, fyrst til Stokkseyrar, til Bernharðs í Kjalnakoti, föður Ingimundar, sem hér býr við Heiðarveg, og síðast til Vestmannaeyja, eins og áður segir.
Foreldrar Magnúsar fluttu að Kirkjulandi í Landeyjum, en þar missti Magnús föður sinn, svo hann fór með móður sína og yngstu systkini til Vestmannaeyja og ól þau upp hér í Eyjum. Árið 1906 byggir Magnús húsið Dal við Kirkjuveg, sem ber glæsibrag enn í dag.
Kona Magnúsar var Ingibjörg Bergsteinsdóttir frá Fitjamýri undir EyjafjöIIum, myndarkona, og áttu þau 4 börn, sem voru: Bergþóra, dáin fyrir mörgum árum, þá innan við tvítugt, Kristján, búsettur í Reykjavík, Ágústa, dáin fyrir nokkrum árum, og Lovísa, kona Odds Sigurðssonar í Dal og dvelur nú Ingibjörg hjá þeim, öldruð kona.
Magnús Þórðarson var meðalmaður á vöxt, vel á sig kominn á allan hátt, dökkur á hár og skegg, fríður, lipur í hreyfingum, kappsamur og harður við sjálfan sig. Hann sótti manna mest sjó og var með beztu aflamönnum, eins og áður segir. Hann hafði alltaf góða menn, því að allir vildu með honum vera.
Það leit því út fyrir, ef Magnús hefði öðlazt lengri lífdaga, að hann hefði átt mikið ógert.

Arnkell Thorlacíus. Hann var fæddur í Stykkishólmi við Breiðafjörð 6. nóv. 1881, sonur hjónanna Daníels Thorlacíus kaupmanns og umboðsmanns og Guðrúnar Onnu Jósefsdóttur læknis á Hnausum í Húnaþingi, Skaftasonar prests á Skeggjastöðum í Skeggjastaðahreppi í Norður-Múlasýslu. Arnkell útskrifaðist úr Stýrimannaskólanum í Reykjavík og var þar ásamt Einari Stefánssyni, sem síðar varð skipstjóri á Fossunum. Arnkell Thorlacíus var mörg ár í siglingum ytra, en varð fyrir því slysi í Þýzkalandi, að bóma slóst fyrir brjóstið á honum.
Þá fór hann til systur sinnar, Jórunnar Thorlacíus, og móður sinnar að Steintúni í Bakkafirði, sem þá voru fluttar austur á Bakkafjörð og var hann þar í 2 ár. Fór hann svo til Vestmannaeyja og drukknaði þar um veturinn.
Arnkell var glæsilegur maður og karlmenni hið mesta, sundmaður var hann ágætur, eins og sýndi sig í þessu hörmulega slysi. Hann var talinn mjög vel greindur eins og margir af hans ættmönnum.

Agúst Sigurhansson vélamaður. Hann var fæddur að Stóru-Mörk undir Eyjafjöllum 21. ágúst 1889. Foreldrar hans voru Sigurhans Ólafsson og Dórothe Sveinsdóttir. Fjölskyldan flutti að Gerðakoti í sömu sveit og bjuggu þau þar í nokkur ár, en 1911 fluttu þau til Vestmannaeyja.
Ágúst var elztur af systkinunum og fór snemma til vers, eins og kallað var. Um sama leyti og vélbátar komu í Eyjar, byrjaði Ágúst sjómennsku á þeim. Hann varð fljótlega vélamaður og var búinn að vera lengi á Karli 12. hjá Magnúsi í Dal. Ágúst var góður sjómaður og jafnhliða góður vélamaður, því að hann var mjög handlaginn eins og bræður hans, en þeir voru Sveinn, sem var fjölda ára vélamaður hér í Eyjum, Þorbjörn, sem einnig var vélamaður hér í mörg ár, Berent vélsmiður, látinn fyrir mörgum árum, Óskar vélsmiður í Magna, Aðalsteinn, sem drukknaði með Mínervu 24. janúar 1927, og Þorbjörg, sem bjó á Brimnesi hér í bæ með bræðrum sínum, þeim Karli og Óskari.
Ágúst var ógiftur, en átti tvær dætur, sem báðar eru á lífi, Guðrúnu, sem býr á Eskifirði, og Sigríði, sem er gift Einari Sveini, skipstjóra á Lóðsinum hér í bæ.

Björn Eyjólfsson. Hann var fæddur í Björns-koti undir Eyjafjöllum 1890. Foreldrar hans voru Eyjólfur Ketilsson frá Ásólfsskála og Guðrún Guðmundsdóttir frá Sauðhúsvelli. Björn fór með foreldrum sínum að Ásólfs-skála og síðar að Miðskála. Björn fór ungur til sjóróðra til Vestmannaeyja eins og margir Eyfellingar. Hann varð fljótt eftirsóttur mað-ur, þvi að hann var harðskeyttur mannskaps-maður og gekk að öllu með harðfylgi. Eitt sinn fóru þeir Auðunn Jónsson á Yzta-skála og Björn upp i Flauthelli, en hellir sá er í berginu vestur af Irá, og veit enginn til, að neinn maður hafi farið þangað fyrr né síðar. Björn hafði róið margar vertíðir í Eyjum og var nú kominn á glæsilegan bát með einum af álitlegustu formönnum Eyjanna. Björn var þriðji í röðinni af bræðrum sín-um. Hinir voru: Guðmundur, sem bjó í Mið-bæ. faðir Björns kaupmanns hér í bæ, Kjartan, sem lengi var hér i Eyjum, vélamaður á Hlíf hjá Kristni Ingvarssyni, og Eyjólfur, sem dvaldi allan sinn aldur undir Eyjafjöllum. Einnig var Guðný, sem lengi átti heima í Ut-hlíð, systir Björns, og voru þau tvíburar. Björn var ógiftur og barnlaus og var hjá foreldrum sínum til dauðadags.

Helgi Halldórsson. Hann var fæddur að Ön-undarhorni undir Eyjafjöllum 27. júní 1880. Foreldrar hans voru Halldór Magnússon og kona hans, Helga Jónsdóttir, sem þar bjuggu. Helgi fór ungur til sjóróðra til Vestinanna-eyja, og mun hafa verið mörg úthöld á opnu skipi. Fór svo alfariim úr Vestmannaeyjum til Hafnarfjarðar og giftist þar og átti þar eitt-hvað af börnum. Hann sleit samvistum við konu sína og kom til Vestmannaeyja haustið 1913 og varð sjómaður á M.b. Trausta hjá Guðmundi Helgasyni. Veturinn 1914 fór hann svo háseti á M.b. Fram til Magnúsar í Dal, og urðu þar hans ævilok. Helgi var talinn dugnaðarmaður. Hann var virðulegur maður og þreklegur á allan hátt.