„Elliðaey“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
128 bætum bætt við ,  25. nóvember 2005
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 13: Lína 13:


Á eyjunni er stórt veiðihús í eigu Elliðaeyjarfélagsins, sem stundar þar [[Lundi|Lundaveiði]] á sumrin og eggjatöku á vorin. Í gamla daga var veiðihúsið kallað "ból".  Fyrsta bólið sem reist var í eynni stendur enn. Er það notað sem geymsla og stendur vestan við "Skápana".  Árið 1953 var nýtt ból reist við rætur [[Hábarð]]s því gamla húsið stóðst ekki tímans tönn.  1985 var hafist handa við að byggja nýtt veiðihús á tveimur hæðum sem var áfast húsinu sem byggt var 1953. Lokið var við þá byggingu 1987.  1994 kom í ljós að bólið frá 1953 var orðið það illa farið að ekki var hægt að nota það lengur.  Var það þvi rifið og annað hús reist í staðinn á sama stað, lauk þeirri byggingu 1996.
Á eyjunni er stórt veiðihús í eigu Elliðaeyjarfélagsins, sem stundar þar [[Lundi|Lundaveiði]] á sumrin og eggjatöku á vorin. Í gamla daga var veiðihúsið kallað "ból".  Fyrsta bólið sem reist var í eynni stendur enn. Er það notað sem geymsla og stendur vestan við "Skápana".  Árið 1953 var nýtt ból reist við rætur [[Hábarð]]s því gamla húsið stóðst ekki tímans tönn.  1985 var hafist handa við að byggja nýtt veiðihús á tveimur hæðum sem var áfast húsinu sem byggt var 1953. Lokið var við þá byggingu 1987.  1994 kom í ljós að bólið frá 1953 var orðið það illa farið að ekki var hægt að nota það lengur.  Var það þvi rifið og annað hús reist í staðinn á sama stað, lauk þeirri byggingu 1996.
Á árunum 2000-2001 var reist lítið hús vestan við bólið sem hýsir gufubað Elliðaeyjafélagsins.
Á árunum 2000-2001 var reist lítið hús vestan við bólið sem hýsir gufubað Elliðaeyjarfélagsins.


== Höskuldur í Elliðaey ==
== Höskuldur í Elliðaey ==
Lína 44: Lína 44:
Okkur Þórarni Sigurðssyni rafvirkjameistara, með meiru, kom saman um það, að gaman væri að fara dagstund út í Ellirey, ganga um eyna og færa inn á blað hina ýmsu lundaveiðistaði, bæði gamla og nýja. Svo kom að því, að ákveðið var að fara skyldi einn laugardag eftir hádegi,enda var veðrið mjög gott, norðangola og ládauður sjór.
Okkur Þórarni Sigurðssyni rafvirkjameistara, með meiru, kom saman um það, að gaman væri að fara dagstund út í Ellirey, ganga um eyna og færa inn á blað hina ýmsu lundaveiðistaði, bæði gamla og nýja. Svo kom að því, að ákveðið var að fara skyldi einn laugardag eftir hádegi,enda var veðrið mjög gott, norðangola og ládauður sjór.


Farið var með m/b Lat, VE 10 skipstjóri að sjálfsögðu Sigurður Sigurðsson ( Diddi frá Svanhóli), eigandi bátsins og formaður Ellireyjafélagsins.
Farið var með m/b Lat, VE 10 skipstjóri að sjálfsögðu Sigurður Sigurðsson (Diddi frá Svanhóli), eigandi bátsins og formaður Ellireyjarfélagsins.


Þegar komið var út fyrir hafnargarða, var haldið laust sunnan við Ellireyjartanga, sem er syðsti oddi á eynni. Þegar komið er fyrir tangana, er haldið í norður, austan við Suður-og Norður-Búr vegna þess, að norðan við Búrið er stór blindflúð, sem er að vísu upp úr á fjöru, en sést ekki á flóði nema í brimi. Þessi flúð er hið eina, sem forðast þarf,þegar sjóleiðin er farin kringum Ellirey.  Þá er haldið vestur,sunnan við mjög stóran klettadrang eða sker, sem heitir Hlein, og myndar hún mjótt sund við eyna.
Þegar komið var út fyrir hafnargarða, var haldið laust sunnan við '''Ellireyjartanga''', sem er syðsti oddi á eynni. Þegar komið er fyrir tangana, er haldið í norður, austan við '''Suður- og Norður-Búr''' vegna þess, að norðan við '''Búrið''' er stór blindflúð, sem er að vísu upp úr á fjöru, en sést ekki á flóði nema í brimi. Þessi flúð er hið eina, sem forðast þarf þegar sjóleiðin er farin kringum Ellirey.  Þá er haldið vestur,sunnan við mjög stóran klettadrang eða sker, sem heitir '''Hlein''', og myndar hún mjótt sund við eyna.


Að austan eru þrjár uppgöngur.  Sú syðsta er syðst á flánni og er aðaluppgangan.  Þar út frá er haft ból, svo að í góðu leiði er hægt að hafa bátinn festan við það og í land.  Þarf þá enginn maður að vera í bátnum, og svo var í þetta sinn.
Að austan eru þrjár uppgöngur.  Sú syðsta er syðst á flánni og er aðaluppgangan.  Þar út frá er haft ból, svo að í góðu leiði er hægt að hafa bátinn festan við það og í land.  Þarf þá enginn maður að vera í bátnum, og svo var í þetta sinn.


Um það bil fyrir miðri flánni er kór, sem kallaður er lundakór.  Þar var báturinn, sem sótti lundann, alltaf afgreiddur áður fyrr, og hefur kórinn sennnilega fengið nafn af því.  Nú er þessi staður ekki notaður nema um fjöru,enda er um flóð mjög gott að afgreiða bát norður á nefinu og mun styttri burður, ef um flutning er að ræða. Af nefinu er haldið upp í rétt, þar sem leiðinni er skipt, hvort sem borið er upp eða niður, og hefur svo verið í langan tíma.  Áður en réttin var flutt, en það mun hafa verið um 1925, var þessi staður kallaður Skarð.  Réttin var áður við Suður-Búr, en vetrarsjórinn jafnaði hana vanalega við jörðu.[[Mynd:Ellidaey_austurfla.JPG||thumb|left|Elliðaey]]
Um það bil fyrir miðri flánni er kór, sem kallaður er '''Lundakór'''.  Þar var báturinn, sem sótti lundann, alltaf afgreiddur áður fyrr, og hefur kórinn sennnilega fengið nafn af því.  Nú er þessi staður ekki notaður nema um fjöru, enda er um flóð mjög gott að afgreiða bát norður á nefinu og mun styttri burður, ef um flutning er að ræða. Af nefinu er haldið upp í rétt, þar sem leiðinni er skipt, hvort sem borið er upp eða niður, og hefur svo verið í langan tíma.  Áður en réttin var flutt, en það mun hafa verið um 1925, var þessi staður kallaður '''Skarð'''.  Réttin var áður við '''Suður-Búr''', en vetrarsjórinn jafnaði hana vanalega við jörðu.[[Mynd:Ellidaey_austurfla.JPG||thumb|left|Elliðaey]]


Þá er að ganga sólarsinnis með brúnum.  Þegar komið er um 80 metra suður af réttinni,myndast dálítið nef.  Þar er Norður-staðurinn á hamrinum, áttin rétt austan við Bjarnarey.  Þetta var mjög góður staður, áður en réttin var flutt.  Áfram er haldið.  Uppi af miðri Austururð er stór steinn, sem er laus við bergið að ofanverðu, en hefur aðeins setu að neðan, svo að maður skilur ekki, að hann skulu ekki hafa hrapað niður.  Þessi staður er nefndur "við körtuna".  Áttin er suðaustankaldi.
Þá er að ganga sólarsinnis með brúnum.  Þegar komið er um 80 metra suður af réttinni, myndast dálítið nef.  Þar er '''Norður-staðurinn''' á hamrinum, áttin rétt austan við Bjarnarey.  Þetta var mjög góður staður, áður en réttin var flutt.  Áfram er haldið.  Uppi af miðri '''Austururð''' er stór steinn, sem er laus við bergið að ofanverðu, en hefur aðeins setu að neðan, svo að maður skilur ekki, að hann skuli ekki hafa hrapað niður.  Þessi staður er nefndur '''„Við körtuna“'''.  Áttin er suðaustankaldi.


Áfram er haldið suður með hamrinum, þar til hann endar.  Þá tekur við annar hamar, sem liggur í austur, og austast er góður lundastaður, sem nefndur er Hrafnajaðar eða Hafnarjaðar.  Þar þarf vindstaðan að vera mjög norðlæg eða standa norðan við Norður-Búr.  Niður undan staðnum er hellir, sem heitir Teistuhellir.  Þar hafa teistur verpt.  Hægt er að komast í hellinn bæði austan og vestan frá um stórstraumsfjöru.
Áfram er haldið suður með hamrinum, þar til hann endar.  Þá tekur við annar hamar, sem liggur í austur, og austast er góður lundastaður, sem nefndur er Hrafnajaðar eða Hafnarjaðar.  Þar þarf vindstaðan að vera mjög norðlæg eða standa norðan við Norður-Búr.  Niður undan staðnum er hellir, sem heitir Teistuhellir.  Þar hafa teistur verpt.  Hægt er að komast í hellinn bæði austan og vestan frá um stórstraumsfjöru.


Héðan er haldið í suður eftir hamri, sem nær suður að suður-Búrum og heitir Réttarhamar.  Undir honum er urð, sem heitir Réttarurð.  Nöfnin eru sennilega frá þeim tíma, er réttin var syðst í urðinni vestan við Suður-Búr, enda stutt að ná í grjót í urðina.  Á réttarhamrinum er enginn lundastaður nema syðst, þar sem myndast smánef.  Var stundum setið þar í sunnan-suðaustangolu, en veiði var aldrei mikil.
Héðan er haldið í suður eftir hamri, sem nær suður að '''Suður-Búrum''' og heitir '''Réttarhamar'''.  Undir honum er urð, sem heitir '''Réttarurð'''.  Nöfnin eru sennilega frá þeim tíma, er réttin var syðst í urðinni vestan við Suður-Búr, enda stutt að ná í grjót í urðina.  Á Réttarhamrinum er enginn lundastaður nema syðst, þar sem myndast smánef.  Var stundum setið þar í sunnan-suðaustangolu, en veiði var aldrei mikil.


Á Suður-Búrum eru tveir staðir.  Uppi á Búrum er smáhaus, og niður undan honum er flá, sem setið var á og háfurinn lá eftir.  Þarna veiddist oft sæmilega vel.  Áttin er suðaustankaldi.  Hinn staðurinn er neðst norðan megin.  Þar er smápallur, sem setið er á, horft er í vestur, en háfurinn liggur í norður.  Þarna veiddist aldrei mikið.  Áttin er suðaustangola.  Suður-Búrum hallar frá austri til vesturs.  Að vestan er grasi gróin brekka, sem heitir Búrabrekka.  Svo er önnur brekka, sem hallar frá vestri til austurs.  Er þetta mikið flæmi, sem nær frá Hólum eða Hausum, sem er upp af Hrafnajaðri, og upp að Stóra-Bunka og alla leið að suðurbrún.  Þetta heitir Langihryggur.  Þar sem þessar brekkur mætast, myndast skarð.  Var oft setið syðst í skarðinu, þrír að austan og tveir að vestan.  Þarna veiddist aldrei mikið.  Fuglinn hætti svo fljótt að fljúga.  Áttin suðaustangola.
Á Suður-Búrum eru tveir staðir.  Uppi á '''Há-Búrum''' er smáhaus, og niður undan honum er flá, sem setið var á og háfurinn lá eftir.  Þarna veiddist oft sæmilega vel.  Áttin er suðaustankaldi.  Hinn staðurinn er neðst norðan megin.  Þar er smápallur, sem setið er á, horft er í vestur, en háfurinn liggur í norður.  Þarna veiddist aldrei mikið.  Áttin er suðaustangola.  Suður-Búrum hallar frá austri til vesturs.  Að vestan er grasi gróin brekka, sem heitir '''Búrabrekka'''.  Svo er önnur brekka, sem hallar frá vestri til austurs.  Er þetta mikið flæmi, sem nær frá '''Hólum''' eða '''Hausum''', sem eru upp af Hrafnajaðri, og upp að '''Stóra-Bunka''' og alla leið að suðurbrún.  Þetta heitir '''Langihryggur'''.  Þar sem þessar brekkur mætast, myndast skarð.  Var oft setið syðst í skarðinu, þrír að austan og tveir að vestan.  Þarna veiddist aldrei mikið.  Fuglinn hætti svo fljótt að fljúga.  Áttin suðaustangola.


Í Langahrygg, uppi af syðstu brún Réttarhamars, var oft setið.  Þar voru útbúnar setur,og voru þar vanalega þrír menn, hver uppi af öðrum.  Aldrei var mikil veiði á þessum stað.  Áttin suðaustangola.
Í Langahrygg, uppi af syðstu brún Réttarhamars, var oft setið.  Þar voru útbúnar setur,og voru þar vanalega þrír menn, hver uppi af öðrum.  Aldrei var mikil veiði á þessum stað.  Áttin suðaustangola.


Á Norður-Búrum er enginn lundastaður, enda er gróður enginn.  Að austan er þverhnípt strandberg, og verpir þar nokkuð mikið af svartfugli.  Að vestan er hallandi brekka alla leið niður að Réttarurð.  Er hallinn sennilega um 45 gráður, en þó sæmilega gengur.  Efni bergsins er móberg.
Á '''Norður-Búrum''' er enginn lundastaður, enda er gróður enginn.  Að austan er þverhnípt standberg, og verpir þar nokkuð mikið af svartfugli.  Að vestan er hallandi brekka alla leið niður að Réttarurð.  Er hallinn sennilega um 45 gráður, en þó sæmilega gengur.  Efni bergsins er móberg.


[[Flokkur:Eyjur]]
[[Flokkur:Eyjur]]
[[Flokkur:Elliðaey]]
[[Flokkur:Elliðaey]]
[[Flokkur:Þjóðsögur]]
[[Flokkur:Þjóðsögur]]
1.401

breyting

Leiðsagnarval