„Ritverk Árna Árnasonar/Leikir unglinga í Eyjum, fyrri hluti“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
 
Lína 184: Lína 184:
En undir Hellum var sem sagt aðalsprangskólinn. Þar lærðu strákar að taka hliðarrið, fyrst af neðsta bekk og smáhækka sig síðan upp, allt upp í [[Grastó]], eftir því sem leikni þeirra óx. Grastóin var mesti og erfiðasti sigastaðurinn, enda voru hliðarriðin þaðan löng og hröð. Það var alltaf að gæta þess vel, að ekki væri slinkur á bandinu eða það fast á nibbu. Slíkt gat kostað að sigmanni sneri í riðinu. Svo spyrnti maður sér frá berginu og flaug suðureftir, gaf mjúklega eftir, þegar fæturnir námu við bergið, spyrnti sér svo þaðan sem best og náði sér inn á efsta bekk. Þannig var farið stall af stalli, uns maður að síðustu náði sér inn á neðsta bekk.<br>
En undir Hellum var sem sagt aðalsprangskólinn. Þar lærðu strákar að taka hliðarrið, fyrst af neðsta bekk og smáhækka sig síðan upp, allt upp í [[Grastó]], eftir því sem leikni þeirra óx. Grastóin var mesti og erfiðasti sigastaðurinn, enda voru hliðarriðin þaðan löng og hröð. Það var alltaf að gæta þess vel, að ekki væri slinkur á bandinu eða það fast á nibbu. Slíkt gat kostað að sigmanni sneri í riðinu. Svo spyrnti maður sér frá berginu og flaug suðureftir, gaf mjúklega eftir, þegar fæturnir námu við bergið, spyrnti sér svo þaðan sem best og náði sér inn á efsta bekk. Þannig var farið stall af stalli, uns maður að síðustu náði sér inn á neðsta bekk.<br>
Þetta var skemmtilegur leikur, enda mikið iðkaður af drengjum hér, sennilega frá ómunatíð. Og enn í dag er þetta gert, þó að nú noti drengir aðra aðferð en áður var, þ.e. að hanga neðan í bandinu, sem allt er sett hnútum. Nú hafa drengir bandið ekki lengur um lærið eða fara lærvað, hvað þá að þeir geti lesið sig upp eftir því. Það eru ólíkar aðfarir.<br>
Þetta var skemmtilegur leikur, enda mikið iðkaður af drengjum hér, sennilega frá ómunatíð. Og enn í dag er þetta gert, þó að nú noti drengir aðra aðferð en áður var, þ.e. að hanga neðan í bandinu, sem allt er sett hnútum. Nú hafa drengir bandið ekki lengur um lærið eða fara lærvað, hvað þá að þeir geti lesið sig upp eftir því. Það eru ólíkar aðfarir.<br>
Það kom stundum fyrir, að í odda skarst milli stráka, sem voru að spranga undir Hellum, og urðu þá all alvarlegar deilur og jafnvel handalögmál. En þetta jafnaðist þó oftast furðu fljótt. Eitt sinn urðu slagsmál mikil milli  [[Guðmundur Árnason (Ásgarði)|Guðmundar Árnasonar]] í [[Ásgarður|Ásgarði]] og Ólafs uppeldissonar [[Sigurlínus Stefánsson|Sigurlínusar Stefánssonar]], Óla Lín, sem kallaður var. Hann var alltaf í slagsmálum og þótti bæði ill- og harðskeyttur. Slógust þeir lengi, en voru síðan skildir. Hafði þá Óli Lín orð um að hefna sín síðar. Var hann manaður til stórræðanna af mörgum strákanna, sem margir fylgdu Guðmundi að málum, hétu honum fulltingi og sögðu honum að láta engan bilbug á sér finna, þrátt fyrir stóryrði Óla Lín. – Skoraði þá Ólafur á Guðmund að mæta um kvöldið á Flötunum innan kálgarða (þar sem nú er þvottahúsið og fleiri hús) og mundi hann safna að sér liði til þess að jafna um okkur hina svo um munaði.<br>
Það kom stundum fyrir, að í odda skarst milli stráka, sem voru að spranga undir Hellum, og urðu þá all alvarlegar deilur og jafnvel handalögmál. En þetta jafnaðist þó oftast furðu fljótt. Eitt sinn urðu slagsmál mikil milli  [[Guðmundur Árnason (Ásgarði)|Guðmundar Árnasonar]] í [[Ásgarður|Ásgarði]] og [[Ólafur Emil Sigmundsson|Ólafs]] uppeldissonar [[Sigurlínus Stefánsson|Sigurlínusar Stefánssonar]], Óla Lín, sem kallaður var. Hann var alltaf í slagsmálum og þótti bæði ill- og harðskeyttur. Slógust þeir lengi, en voru síðan skildir. Hafði þá Óli Lín orð um að hefna sín síðar. Var hann manaður til stórræðanna af mörgum strákanna, sem margir fylgdu Guðmundi að málum, hétu honum fulltingi og sögðu honum að láta engan bilbug á sér finna, þrátt fyrir stóryrði Óla Lín. – Skoraði þá Ólafur á Guðmund að mæta um kvöldið á Flötunum innan kálgarða (þar sem nú er þvottahúsið og fleiri hús) og mundi hann safna að sér liði til þess að jafna um okkur hina svo um munaði.<br>
Var þá hafist handa og liði safnað fyrir kvöldið, og urðum við allmargir áhangendur Guðmundar, sem lofuðum honum fullu fylgi. Svo leið að hólmgöngutímanum, og vorum við mættir þarna innfrá, 20 strákar tilbúnir í allt. Þá komu þeir Óli Lín og hans föruneyti, sem munu hafa verið 8 eða 10 strákar. Voru þeir óspart egndir til atlögu, en enginn þorði að byrja. Stóð þá Óli Lín upp og sást blika á dolk mikinn í hendi hans, sem vitanlega átti að hræða okkur hina með, en þegar hann sá, að Guðmundar-menn voru hvergi smeykir og tilbúnir til varnar, hörfaði Óli frá og allt hans fylgdarlið og röltu þeir skömmustulega niður [[Póstflatir|Flatirnar]]. Þóttu þeir farið hafa hina mestu sneypuför og dundu á þeim skammirnar og hvatningarorð til atlögu. Ekkert dugði og hurfu þeir af vígvellinum við lítinn orðstír. Engin eftirmál urðu vegna uppþots þessa, og aldrei reyndi Ólafur að hefna sín neitt á Guðmundi. Hann hefir séð, að slíkt hefði til lítils orðið, nema egna alla stráka til atlögu við sig, svo að kjark hans hefir brostið. Ég man það glöggt, að búið var að skipa mann móti manni og minnir mig, að [[Óskar Bjarnasen]] eða [[Sigurður Högnason]] í [[Vatnsdalur|Vatnsdal]] hafi stjórnað öllu meðal okkar sem fylgdum Guðmundi.
Var þá hafist handa og liði safnað fyrir kvöldið, og urðum við allmargir áhangendur Guðmundar, sem lofuðum honum fullu fylgi. Svo leið að hólmgöngutímanum, og vorum við mættir þarna innfrá, 20 strákar tilbúnir í allt. Þá komu þeir Óli Lín og hans föruneyti, sem munu hafa verið 8 eða 10 strákar. Voru þeir óspart egndir til atlögu, en enginn þorði að byrja. Stóð þá Óli Lín upp og sást blika á dolk mikinn í hendi hans, sem vitanlega átti að hræða okkur hina með, en þegar hann sá, að Guðmundar-menn voru hvergi smeykir og tilbúnir til varnar, hörfaði Óli frá og allt hans fylgdarlið og röltu þeir skömmustulega niður [[Póstflatir|Flatirnar]]. Þóttu þeir farið hafa hina mestu sneypuför og dundu á þeim skammirnar og hvatningarorð til atlögu. Ekkert dugði og hurfu þeir af vígvellinum við lítinn orðstír. Engin eftirmál urðu vegna uppþots þessa, og aldrei reyndi Ólafur að hefna sín neitt á Guðmundi. Hann hefir séð, að slíkt hefði til lítils orðið, nema egna alla stráka til atlögu við sig, svo að kjark hans hefir brostið. Ég man það glöggt, að búið var að skipa mann móti manni og minnir mig, að [[Óskar Bjarnasen]] eða [[Sigurður Högnason]] í [[Vatnsdalur|Vatnsdal]] hafi stjórnað öllu meðal okkar sem fylgdum Guðmundi.


Leiðsagnarval