Binni í Gröf

Binni í Gröf

Benóný Friðriksson var fæddur 7. janúar 1904 og hann lést 12. maí 1972. Benóný var betur þekktur sem Binni í Gröf og var hann landsfrægur aflamaður. Hann fæddist í Vestmannaeyjum og var sonur formannsins Friðriks Benónýssonar og Oddnýjar Benediktsdóttur. Eiginkona Binna var Sigríður Katrín Sigurðardóttir og áttu þau saman 7 börn.

Sjómennska

Alveg frá upphafi beindist hugur Binna að sjónum. Ekki var hann gamall þegar hann hóf að dorga í höfninni og eyddi hann góðum tíma af æsku sinni niðri á höfn. Ekki var hann fermdur þegar hann hóf að róa. Það var á smáferju hjá Jakobi Tranberg og kom strax í ljós mikill áhugi og fiskisæld. Ásamt þremur vinum sínum hóf Binni formennsku á sexæring 15 ára gamall. Fiskuðu félagarnir mikið undir styrkri stjórn Binna.

Binni gerðist með afbrigðum góður sjó- og aflamaður, einhver mesti sem við Vestmannaeyjar hefur fiskað. Binni reri fyrstu vertíðir sínar á vélbát á m/b Nansen og var hann formaður á bátnum í forföllum Jóhanns á Brekku. Árið 1926 var honum boðið að taka formennsku á vélbátnum m/b Gúllu. Þar var hann starfandi þrjár vertíðir, síðan tók hann við bátnum Newcastle, og var svo með vélbátana m/b Gottu, m/b Heklu, m/b Gulltopp, e/s Sævar, m/b Þór og m/b Andvara. Eftir það keypti hann skipið m/b Gullborg og varð landsþekktur fyrir formennsku sína á þeim bát. Það var hans happaskip.

Binni varð aflakóngur í Vestmannaeyjum árið 1954 og hélt þeim titli samfellt í 6 vertíðir og fékk titilinn samtals sjö sinnum. Nokkrum sinnum varð hann hæstur yfir landið.

Áhöfn Gullborgar Re 38 uppi á dekki Skipshöfn Benónýs Friðrikssonar á Gullborgu. Sjá nánari uppýsingar með því að smella á myndina

Benóný var ávallt með úrvals mannskap enda samrýmdist hvers konar seinagangur og stirðleiki ekki skapi skipstjórans.

Óskar Kárason samdi formannavísu um Binna:

Hræðist aldrei hroða sjá

hraustur Grafar Binni.

Þundur fiskinn þykir sá,

það skal haft í minni.

Óskar samdi seinna aðra vísu um hann:

Binni með sjómanns sinni,

svalur frá Gröf er talinn,

Friðriks arfi, þó iðan

ill vilji þiljur fylla,

Gullborgu létt á lullar

leiður ei þétt til veiða.

Æðstan kóng afla hæstan

Ísalands hann ég lýsi.

Áhugamál og önnur afrek

Á yngri árum var Binni fimur með boltann, hann var einn af stofnendum Knattspyrnufélagsins Týs og keppti með þeim en hann var einnig í fremstu röð í fimleikum. Önnur hreyfing var Binna hugleikin og eyddi hann góðum tíma í lundaveiði þó að tækifærin kæmu sjaldan. Hann hafði dálæti á vísum og kunni ógrynni af þeim ásamt því að kveðast á við félaga.

Binni var sæmdur fálkaorðunni árið 1971 fyrir störf sín.

Fjölskylda

Eiginkona Binna var Sigríður Katrín Sigurðardóttir (Fædd á Stórólfshvoli í Hvolhreppi, Rang. 26. maí 1909 og látin 28. júní 1979 frá Þinghól í Hvolhreppi) og áttu þau saman 7 börn.

• Sævar Benónýsson 1931 - 1982

Skipstjóri, síðast bús. í Vestmannaeyjum.

• Jóna Sigríður Benónýsdóttir 1935 - 1984

Síðast bús. í Keflavík.

• Sjöfn Kolbrún Benónýsdóttir 1937
• Oddný Jóhanna Benónýsdóttir 1939 - 1995

Húsfreyja í Eyvindarmúla, Fljótshlíðarhr., Rang.

• Friðrik Gissur Benónýsson 1941
• Benóný Benónýsson 1947
• Sigurður Grétar Benónýsson 1950
• Svanhildur Guðrún Benónýsdóttir 1951

---

Heimildir

• Benóný Friðriksson. Sjómannadagsblað Vestmannaeyja. 1972, bls. 46.
• Óskar Kárason. Formannavísur. Vestmannaeyjum, 1950.
• Óskar Kárason. Formannavísur II. Vestmannaeyjum, 1956.
• Íslendingabók. [1]