„Anna Benediktsdóttir“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
m (smá lagfæring á uppsetningu og tenglar settir inn) |
(Lagfæringar) |
||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
Anna Valgerður Benediktsdóttir ljósmóðir, fæddist 24. | '''Anna Valgerður Benediktsdóttir''' ljósmóðir, fæddist 24. janúar 1831 og lézt 11. september 1909.<br> | ||
Foreldrar hennar voru Benedikt prestur að Mosfelli í Mosfellssveit, f. 23. | Foreldrar hennar voru Benedikt prestur að Mosfelli í Mosfellssveit, f. 23. nóvember 1782, d. 17. marz 1843, Magnúsar klausturhaldara að Þykkvabæjarklaustri Andréssonar og konu Magnúsar, Helgu húsfreyju frá Reynishjáleigu í Mýrdal, f. 1752, d. 26. nóvember 1826, Ólafsdóttur, Gíslasonar og konu Ólafs, Þórdísar Teitsdóttur. Móðir Önnu og síðari kona Benedikts prests var Þorbjörg húsfreyja, f. 27. júní 1795, d. 7. apríl 1852, Einars bónda á Neðstalandi í Eyjafirði, Þorlákssonar.<br> | ||
Anna fór til vistar hjá föðursystur sinni Þórdísi Magnúsdóttur prestkonu að [[Ofanleiti]] og manni hennar [[Jón Jónsson Austmann | Jóni Austmann]] presti 1847. Hún vann að hjúkrun við Fæðingarstofnunina í Eyjum (“Stiftelsið”), sem starfrækt var til að útrýma [[Ginklofi|ginklofanum]]. [[Philip Theodor Davidsen]], sem var skipaður héraðslæknir í Eyjum 30. júlí 1852, vann að því að fá tvær ljósmæður til starfa í Eyjum og hvatti Önnu til ljósmóðurnáms. Hann lézt í Eyjum 1860.<br> | Anna fór til vistar hjá föðursystur sinni Þórdísi Magnúsdóttur prestkonu að [[Ofanleiti]] og manni hennar [[Jón Jónsson Austmann | Jóni Austmann]] presti 1847. Hún vann að hjúkrun við Fæðingarstofnunina í Eyjum (“Stiftelsið”), sem starfrækt var til að útrýma [[Ginklofi|ginklofanum]]. [[Philip Theodor Davidsen]], sem var skipaður héraðslæknir í Eyjum 30. júlí 1852, vann að því að fá tvær ljósmæður til starfa í Eyjum og hvatti Önnu til ljósmóðurnáms. Hann lézt í Eyjum 1860.<br> | ||
Anna lærði ljósmóðurfræði í Kaupmannahöfn og lauk prófi þar 30. apríl 1861.<br> | Anna lærði ljósmóðurfræði í Kaupmannahöfn og lauk prófi þar 30. apríl 1861.<br> | ||
Hún hóf störf í Eyjum 1863 við hlið [[Sólveig Pálsdóttir|Solveigar Pálsdóttur]] til ársins 1867, er Solveig flutti til Reykjavíkur, en síðan var hún ein til ársins 1886, þegar [[Þóranna Ingimundardóttir]] tók til starfa. Hún var þó starfandi þar fram um 1903. Anna var vel liðin ljósmóðir í Vestmannaeyjum. Á sumardaginn fyrsta 1907 var hún heiðruð af konum í Eyjum og henni flutt frumsamið kvæði.<br> | Hún hóf störf í Eyjum 1863 við hlið [[Sólveig Pálsdóttir|Solveigar Pálsdóttur]] til ársins 1867, er Solveig flutti til Reykjavíkur, en síðan var hún ein til ársins 1886, þegar [[Þóranna Ingimundardóttir]] tók til starfa. Hún var þó starfandi þar fram um 1903. Anna var vel liðin ljósmóðir í Vestmannaeyjum. Á sumardaginn fyrsta 1907 var hún heiðruð af konum í Eyjum og henni flutt frumsamið kvæði.<br> | ||
Maki I (1. nóv. 1852): [[Stefán Austmann | Stefán Jónsson Austmann]], f. 1829. Hann var fósturbróðir Önnu, sonur [[Jón Jónsson Austmann | Jóns Austmanns]] og konu hans Þórdísar systur Benedikts föður Önnu. Þau Stefán voru því systkinabörn.<br> | Maki I (1. nóv. 1852): [[Stefán Austmann | Stefán Jónsson Austmann]], f. 1829. Hann var fósturbróðir Önnu, sonur [[Jón Jónsson Austmann | Jóns Austmanns]] og konu hans Þórdísar systur Benedikts föður Önnu. Þau Stefán voru því systkinabörn.<br> | ||
Í upphafi bjuggu þau að [[Ofanleiti]], en fengu byggingu fyrir [[Draumbær | Draumbæ]] 1853. Þar var heimili þeirra til ársins 1868, þegar Anna var orðin eina skipaða ljósmóðirin í Eyjum. Settust þau þá að í tómthúsinu [[Pétursborg]], sem stóð á [[Heimatorg | Heimatorgssvæðinu]] norður af [[Vegamót | Vegamótum]] og vestur af [[Jómsborg]]. Skömmu seinna fluttust þau að [[Vanangur | Vanangri]], sem stóð austan [[Jómsborg | Jómsborgar]] milli [[Sæberg | Sæbergs]] og [[Urðarvegur | Urðavegar]]. Byggingu fyrir [[Vanangur | Vanangri]] fengu hjónin 1869 svo og fyrir hálfum [[Háigarður | Háagarði]] og hálfri [[Vilborgarstaðir |Vilborgarstaðajörð]] í skiptum fyrir [[Draumbær | Draumbæ]]. Stefán drukknaði, þegar Gaukur fórst sunnan við [[Ystiklettur|Klettsnef]] 13. marz 1874. Anna bjó áfram í [[Vanangur | Vanangri]].<br> | Í upphafi bjuggu þau Stefán að [[Ofanleiti]], en fengu byggingu fyrir [[Draumbær | Draumbæ]] 1853. Þar var heimili þeirra til ársins 1868, þegar Anna var orðin eina skipaða ljósmóðirin í Eyjum. Settust þau þá að í tómthúsinu [[Pétursborg]], sem stóð á [[Heimatorg | Heimatorgssvæðinu]] norður af [[Vegamót | Vegamótum]] og vestur af [[Jómsborg]]. Skömmu seinna fluttust þau að [[Vanangur | Vanangri]], sem stóð austan [[Jómsborg | Jómsborgar]] milli [[Sæberg | Sæbergs]] og [[Urðarvegur | Urðavegar]]. Byggingu fyrir [[Vanangur | Vanangri]] fengu hjónin 1869 svo og fyrir hálfum [[Háigarður | Háagarði]] og hálfri [[Vilborgarstaðir |Vilborgarstaðajörð]] í skiptum fyrir [[Draumbær | Draumbæ]]. Stefán drukknaði, þegar Gaukur fórst sunnan við [[Ystiklettur|Klettsnef]] 13. marz 1874. <br> | ||
Anna bjó áfram í [[Vanangur | Vanangri]].<br> | |||
Þjóðsaga úr Eyjum fjallar um Önnu, er hún bjó í [[Draumbær | Draumbæ]] og fjallar um huldukonu, sem krafði hana um nafn á dóttur þeirra Stefáns.<br> | Þjóðsaga úr Eyjum fjallar um Önnu, er hún bjó í [[Draumbær | Draumbæ]] og fjallar um huldukonu, sem krafði hana um nafn á dóttur þeirra Stefáns.<br> | ||
Börn: Jóhann, f. 1853, dó af slysförum 1866; Þorbjörg Jena Benedikta, f. 1856, dó á fyrsta ári; Þorbjörg Jena Benedikta, f. 1857, dó sama dag; Þorbjörg Jena Benedikta, f. 1863, dó 1873; Jóhann Lárus, f. 1870, d. 1919.<br> | |||
Börn þeirra Stefáns: Jóhann, f. 1853, dó af slysförum 1866; Þorbjörg Jena Benedikta, f. 1856, dó á fyrsta ári; Þorbjörg Jena Benedikta, f. 1857, dó sama dag; Þorbjörg Jena Benedikta, f. 1863, dó 1873; Jóhann Lárus, f. 1870, d. 1919.<br> | |||
Maki II (5. okt. 1877): Sigurður Magnússon úr Mýrdal, f. 22. marz 1850, d. 2. júní 1879 úr brjóstveiki.<br> | Maki II (5. okt. 1877): Sigurður Magnússon úr Mýrdal, f. 22. marz 1850, d. 2. júní 1879 úr brjóstveiki.<br> | ||
| Lína 21: | Lína 25: | ||
{{Heimildir| | {{Heimildir| | ||
*Ljósmæður á Íslandi. | *''Ljósmæður á Íslandi''. Reykjavík: Ljósmæðrafélag Íslands, 1984. | ||
*[[Sigfús M. Johnsen]]: Saga Vestmannaeyja I. | *[[Sigfús M. Johnsen]]: ''Saga Vestmannaeyja I.'' Reykjavík: Ísafoldarprentsmiðja H.F. bls.149-150. | ||
*[[Þorsteinn Þ. Víglundsson]]: Anna V. Benediktsdóttir ljósmóðir, [[Blik]] 1961, bls | *[[Þorsteinn Þ. Víglundsson]]: Anna V. Benediktsdóttir ljósmóðir, ''[[Blik]]'', 1961, bls 184-196. | ||
*Íslenzkar æviskrár. | *Páll Eggert Ólason: ''Íslenzkar æviskrár''. Reykjavík: Hið íslenzka bókmenntafélag, 1948-1976. | ||
*Vestur-Skaftfellingar. | *Björn Magnússon: ''Vestur-Skaftfellingar.'' | ||
*[[Jóhann Gunnar Ólafsson]]: „Huldukona vitjar nafns” í Sögur og sagnir úr Vestmannaeyjum | *[[Jóhann Gunnar Ólafsson]]: „Huldukona vitjar nafns” í Sögur og sagnir úr Vestmannaeyjum. Bókaverzlun Þorsteins Johnson.}} | ||