„Blik 1960/Gengið á reka“: Munur á milli breytinga

::Siggi bonn á freðnum hnjánum ...“

::„Bryde er kominn, býst ég við, <br>

Árni tók þessu masi Jóns með mestu rósemi og mælti: „O, sei, sei, Jón, ekki ertu nú hærri en [[Heimaklettur]] ennþá, veslings stubburinn.“ Þaðan mun viðurnefni Jóns komið, Jón stubbur, sem lengi var við persónu hans loðandi. <br>

Gömul kona var í Nýborg, sem aldrei var kölluð annað en „Lauga á alnum“, mesta myndar gamalmenni, iðjusöm og góð sál. Hún var rúmliggjandi í mörg ár vegna fótarmeins. Þegar Nýborg var lagfærð árið 1907 komst Lauga gamla studd heim að [[Litlibær|Litlabæ]] og var þar lengi eftir það. Komst hún þar á fætur eftir nokkurn tíma og hafði lengstum ferilsvist. Ekki hafði Lauga gamla fengizt neitt við ljóðagerð, svo að ekki var hún höfundurinn, sem ég leitaði að í Nýborg. Hún hafði áður fyrri Búið í [[Smiðjan|Smiðjunni]]. Það var hús efst í [[Sjómannasund|Sjómannasundi]], sem nú er, en flutti í ellinni til Sigurðar í Nýborg, sem tók hana með sveitarmeðlagi. Þaðan fór hún svo að Litlabæ, sem áður getur. <br>

::„Frá Ástralíu átti ég málm, <br>

Ekki er trúlegt, að auður Sigurðar hafi verið kominn frá Ástralíu,  en  ríkur var hann sagður og kunni vel með auð sinn að fara. <br>

Lengi lá við í Nýborg [[Tómas Ólafsson]] frá Leirum undir Austurfjöllum. Var hann þar ýmist sjálfs sín eða vinnumaður Sigurðar. Tómas var faðir [[Magnús Tómasson (Hrafnabjörgum)|Magnúsar fisksala]] frá [[Gerði-stóra|Gerði]], en móðir Magnúsar var [[Magnúsína Magnúsdóttir]]. Ekki voru þau þó gift, og var Magnúsína lengi þénandi í [[Frydendal]]. Þar er Magnús fisksali fæddur, en alinn var hann upp í Gerði hjá [[Jón Jónsson (Gerði-stóra)|Jóni Jónssyni]], og konu hans [[Guðbjörg Björnsdóttir (Gerði-stóra)|Guðbjörgu Björnsdóttur]] frá [[Kirkjubær|Kirkjubæ]] [[Björn Einarsson|Einarssonar]]. Fór Magnús þangað 3ja vikna gamall. Tómas flutti síðar til Seyðisfjarðar. Þar lenti hann í skipshrakningi og lézt af völdum þessa. Magnúsína flutti einnig austur á land og ílengdist í Mjóafirði. Þar giftist hún Jóni Sigurðssyni. Þau eignuðust tvo drengi. Magnúsína kom hingað síðar, missti hér annan son sinn og fór þá aftur alfarin úr Eyjum til Austfjarða. Hún dó á elliheimilinu í Neskaupstað fyrir nokkrum árum. <br>

::„Tómas aldrei hefir hátt, <br>

::hátt þó aðrir masi, <br>

::situr, brosir, segir fátt <br>

[[Mynd: 1960 b 166 A.jpg|thumb|350px|''Ólafur skáld Magnússon.'']]

Býsna lengi bjó í Nýborg [[Ólafur Magnússon (Nýborg)|Ólafur skáld Magnússon]] frá [[Vilborgarstaðir|Vilborgarstöðum]] og lézt þar fyrir nokkrum árum. Ólafur var snillings sjómaður og afbragðs formaður, en hætti formennsku eftir að hafa misst af sér einn mann við [[Ystiklettur|Klettsnef]] í róðri. Hann var einn af þessum mönnum, sem kallaður var netfiskinn, enda brást honum aldrei fiskur. Hann stundaði sjóinn fram til síðustu æviára. Hagyrðingur var Óli ágætur, og eru margar vísur hans með snilldarbrag alþýðuskáldsins, sem lifa munu um ókomin ár, og bera óræka sönnun skáldskapargáfu hans, enda þótt hann, eins og hann sjálfur segir: „Hefir Óli aldrei í Edduskóla gengið.“ <br>

Nokkuð hefir birzt á prenti af kveðskap Ólafs, en mest af honum mun þó hafa glatazt, er hann, að sögn, brenndi syrpu sína skömmu fyrir andlát sitt. <br>

::„Heyrðu, kæri korðaver, <br>

En þrátt fyrir ljóðagerð Ólafs hafði hann ekki gert vísuna um Guddu gömlu og fór mér nú ekki að lítast á blikuna. Hélt ég, að aldrei mundi mér takast að hafa upp á höfundi hennar sem og áframhaldi vísunnar. En þegar verst gekk, kom einn vistmaður Sigurðar Sveinssonar í leitirnar, já, og meira að segja systir hans líka og bæði snilldarvel hagmælt. Hún hét  

[[Guðrún Gísladóttir (Nýborg)|Guðrún]] og var Gísladóttir skálds frá Felli í Mýrdal Thorarensen. <br>

::Eg þó hrasi öls við glas, <br>

[[Páll Gíslason (Nýborg)|Páll Gíslason]] vinnumaður Sigurðar í Nýborg. Hann var góður hagyrðingur en þótti nokkuð níðskældinn, sérlega ef hann var kenndur. Hann hafði verið fríður maður, stór og föngulegur, gefinn vel, svipmikill, en hélt um of af gamla Bakkusi konungi. Varð hann þá stundum nokkuð stirfinn í umgengni. Ekki mun samkomulag þeirra Sigurðar húsbónda hans hafa verið sem ákjósanlegast, því að margar vísur Páls benda ótvírætt á allmikla samveruerfiðleika. Er trúlegast, að þetta muni mikið til hafa verið af völdum Páls, því að sagður var Sigurður enginn illindamaður, en Páll hinsvegar ófyrirleitinn og stríðinn undir áhrifum víns. <br>

Þarna fann ég loks höfund vísunnar um Guddu gömlu og er vísan þannig:

::„Nú er hún gamla Gudda dauð, <br>

::getur ei lengur unnið brauð, <br>

En einu sinni varð honum hált á þeirri geymslu. Þá kom hann inn í [[Austurbúðin|Austurbúð]], en margir búðarstöðumenn voru þar fyrir eins og oft vildi vera fyrrum. Þeim fannst hattur Hannesar gamla eitthvað svo bústinn og fyrirferðarmikill, svo að þeir klöppuðu á kollinn á karli þéttingsfast. Við það brotnuðu eggin, er þar voru geymd, og rann rauða og hvíta niður allt andlit hans í stríðum straumum, sem klepraði skegg hans og hár. Hannes reiddist ákaflega og höfðu galgoparnir nóg að gera að verjast honum og eggjaslettum hans. Ekki lét Hannes gamli af starfa sínum við fýlinn þrátt fyrir þetta óhapp, og sagt var, að hann hefði aldrei verið ástundunarsamari við fýlabyggðina í Klifinu en eftir þetta. <br>

En það var varla von, að Hannes gamli slyppi við glens búðarstöðumanna. Það var alltaf fullt af þeim í verzlununum og mjög haft þar í glensi og allskonar galgopahætti. Höfðu faktorar oft gaman af öllu saman og jafnvel egndu til áfloga fyrir utan borð. <br>

::„Pétur situr hátt í höllu<br>

::í Helvítanna krá ...“

::„En Sigmundur er allt í öllu<br>