„Snið:Grein vikunnar“: Munur á milli breytinga

Úr Heimaslóð, Sögusetri Vestmannaeyja
Fara í flakk Fara í leit
MyndræntWiki-texti
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
 
(9 millibreytingar ekki sýndar frá 3 notendum)
Lína 4: Lína 4:
{| align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border:1px solid #996600; width:1%"
{| align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border:1px solid #996600; width:1%"
|{{#switch: {{CURRENTWEEK}}
|{{#switch: {{CURRENTWEEK}}
  | 1=[[Mynd:Asi1.jpg|thumb|200px]]
  | 1=[[Mynd:Asi1.jpg|200px]]
  | 2=[[Mynd:Heimaey1309.jpg|thumb|200px]]
  | 2=[[Mynd:Heimaey1309.jpg|200px]]
  | 3=[[Mynd:Stakkó1.jpg|thumb|200px]]
  | 3=[[Mynd:Stakkó1.jpg|200px]]
  | 4=[[Mynd:Hannes Lóðs.jpg|thumb|200px]]
  | 4=[[Mynd:Hannes Lóðs.jpg|200px]]
  | 5=[[Mynd:Vilpa01.jpg|thumb|200px]]
  | 5=[[Mynd:Vilpa01.jpg|200px]]
  | 6=[[Mynd:Mokveiði.jpg|thumb|200px]]
  | 6=[[Mynd:Mokveiði.jpg|200px]]
  | 7=[[Mynd:Lundar.jpg|thumb|200px]]
  | 7=[[Mynd:Lundar.jpg|200px]]
  | 8=[[Mynd:FriðrikJesson.jpg|thumb|200px]]
  | 8=[[Mynd:FriðrikJesson.jpg|200px]]
  | 9=[[Mynd:Miðhúsalaug.jpg|thumb|200px]]
  | 9=[[Mynd:Miðhúsalaug.jpg|200px]]
  | 10=[[Mynd:Gagnfræðaskóli.JPG|thumb|200px]]
  | 10=[[Mynd:Gagnfræðaskóli.JPG|200px]]
  | 11=[[Mynd:Guðlaugur Friðþórsson1.jpg|thumb|200px]]
  | 11=[[Mynd:Guðlaugur Friðþórsson1.jpg|200px]]
  | 12=[[Mynd:Mynd 113 349.jpg|thumb|200px]]
  | 12=[[Mynd:Mynd 113 349.jpg|200px]]
  | 13=[[Mynd:Fiskv.jpg|thumb|200px]]
  | 13=[[Mynd:Fiskv.jpg|200px]]
  | 14=[[Mynd:Kirkjubær.JPG|thumb|200px]]
  | 14=[[Mynd:Kirkjubær.JPG|200px]]
  | 15=[[Mynd:Þorsteinn Víglundsson.jpg|thumb|200px]]
  | 15=[[Mynd:Þorsteinn Víglundsson.jpg|200px]]
  | 16=[[Mynd:LarusJonsson KristinGisladottir.jpg|thumb|200px]]
  | 16=[[Mynd:LarusJonsson KristinGisladottir.jpg|200px]]
  | 17=[[Mynd:Mannsi (57).jpg|thumb|200px]]
  | 17=[[Mynd:1967 b 250 AAA.jpg|200px]]
  | 18=[[Mynd:Arni Valdason1.jpg|thumb|200px]]
  | 18=[[Mynd:Þuríður Hannesdóttir.jpg|200px]]
  | 19=[[Mynd:Oskar Matthíasson.jpg|thumb|200px]]
  | 19=[[Mynd:Oskar Matthíasson.jpg|200px]]
  | 20=[[Mynd:Kerti.jpg|thumb|200px]]
  | 20=[[Mynd:1980 b 16.jpg|200px]]
  | 21=[[Mynd:Ráðhús.jpg|thumb|200px]]
  | 21=[[Mynd:1980 b 16.jpg|200px]]
  | 22=[[Mynd:Blik 1967 136.jpg|thumb|200px]]
  | 22=[[Mynd:Blik 1967 136.jpg|200px]]
  | 23=[[Mynd:Höfnin.1989.jpg|thumb|200px]]
  | 23=[[Mynd:Höfnin.1989.jpg|200px]]
  | 24=[[Mynd:Jsþ 0281 Sjómenn.jpg|thumb|200px]]
  | 24=[[Mynd:Jsþ 0281 Sjómenn.jpg|200px]]
  | 25=[[Mynd:Vatnkom68.jpg|thumb|200px]]
  | 25=[[Mynd:Vatnkom68.jpg|200px]]
  | 26=[[Mynd:Horft af hrauninu.JPG|thumb|200px]]
  | 26=[[Mynd:Horft af hrauninu.JPG|200px]]
  | 27=[[Mynd:Tún 1973.jpg|thumb|200px]]
  | 27=[[Mynd:Tún 1973.jpg|200px]]
  | 28=[[Mynd:Hjálmar Guðnason.jpg|thumb|200px]]
  | 28=[[Mynd:Hjálmar Guðnason.jpg|200px]]
  | 29=[[Mynd:Blik 1967 200.jpg|thumb|200px]]
  | 29=[[Mynd:Blik 1967 200.jpg|200px]]
  | 30=[[Mynd:Ræningjatangi.jpg|thumb|200px]]
  | 30=[[Mynd:Ræningjatangi.jpg|200px]]
  | 31=[[Mynd:Thórun og Kári 001.jpg|thumb|200px]]
  | 31=[[Mynd:Thórun og Kári 001.jpg|200px]]
  | 32=[[Mynd:Allurdal.jpg|thumb|200px]]
  | 32=[[Mynd:Allurdal.jpg|200px]]
  | 33=[[Mynd:Fiskbreiðsla.JPG|thumb|200px]]
  | 33=[[Mynd:Fiskbreiðsla.JPG|200px]]
  | 34=[[Mynd:DSCF0860 bjarnarey crop.jpg|thumb|200px]]
  | 34=[[Mynd:DSCF0860 bjarnarey crop.jpg|200px]]
  | 35=[[Mynd:Fiskhellar1.jpg|thumb|200px]]  
  | 35=[[Mynd:Fiskhellar1.jpg|200px]]  
  | 36=[[Mynd:Copaifera Langesdorfii.JPG|thumb|200px]]   
  | 36=[[Mynd:Copaifera Langesdorfii.JPG|200px]]   
  | 37=[[Mynd:Mannsi (9).JPG|thumb|200px]]
  | 37=[[Mynd:Mannsi (9).JPG|200px]]
  | 38=[[Mynd:Storhofdi DSCF4549.jpg|thumb|200px]]   
  | 38=[[Mynd:Storhofdi DSCF4549.jpg|200px]]   
  | 39=[[Mynd:Stefán Árnason.jpg|thumb|200px]]   
  | 39=[[Mynd:Stefán Árnason.jpg|200px]]   
  | 40=[[Mynd:Þorsteinn Jónsson (Héraðslæknir).jpg|thumb|200px]]
  | 40=[[Mynd:Þorsteinn Jónsson (Héraðslæknir).jpg|200px]]
  | 41=[[Mynd:Guðni Hermansen1.jpg|thumb|200px]]
  | 41=[[Mynd:Guðni Hermansen1.jpg|200px]]
  | 42=[[Mynd:Grænahlíð.JPG|thumb|200px]]
  | 42=[[Mynd:Grænahlíð.JPG|200px]]
  | 43=[[Mynd:Þorsteinn Víglundsson.jpg|thumb|100px]]
  | 43=[[Mynd:Þorsteinn Víglundsson.jpg|100px]]
  | 44=[[Mynd:Binni2.jpg|thumb|200px]]
  | 44=[[Mynd:Binni2.jpg|200px]]
  | 45=[[Mynd:Skansinn2.jpg|thumb|200px]]
  | 45=[[Mynd:Skansinn2.jpg|200px]]
  | 46=[[Mynd:VE219.JPG|thumb|300px]]
  | 46=[[Mynd:VE219.JPG|300px]]
  | 47=[[Mynd:Göngugata.jpg|thumb|300px]]
  | 47=[[Mynd:Göngugata.jpg|300px]]
  | 48=[[Mynd:Þingeyri1.jpg|thumb|200px]]
  | 48=[[Mynd:Þingeyri1.jpg|200px]]
  | 49=[[Mynd:Bjorn.jpg|thumb|300px]]
  | 49=[[Mynd:Bjorn.jpg|300px]]
  | 50=[[Mynd:Blik 1967 16 1.jpg|thumb|100px]]
  | 50=[[Mynd:Blik 1967 16 1.jpg|100px]]
  | 51=[[Mynd:Skar karason.JPG|thumb|150px]]
  | 51=[[Mynd:Skar karason.JPG|150px]]
  | 52=[[Mynd:Gagnfræðaskóli.JPG|thumb|200px]]
  | 52=[[Mynd:Gagnfræðaskóli.JPG|200px]]
  | 53=[[Mynd:Blik1978 brautridjandi bls8.jpg|thumb|200px]]
  | 53=[[Mynd:Blik1978 brautridjandi bls8.jpg|200px]]


}}
}}
Lína 67: Lína 67:
  | 1=Nú ætla ég að taka ykkur með í bátsferð kringum Eyjar. Við leggjum upp að áliðnum degi, auðvitað í trillubát og það skal vera stillt við hleina og sól í heiði.
  | 1=Nú ætla ég að taka ykkur með í bátsferð kringum Eyjar. Við leggjum upp að áliðnum degi, auðvitað í trillubát og það skal vera stillt við hleina og sól í heiði.
<big>'''[[Bátsferð með Ása í Bæ|Lesa meira]]'''</big>
<big>'''[[Bátsferð með Ása í Bæ|Lesa meira]]'''</big>


  | 2=Loftur Guðmundsson fæddist 6. júní 1906 að Þúfukoti í Kjós og lést 29. ágúst 1978. Kona Lofts var Tala Klemenzdóttir úr Mýrdal og áttu þau synina Guðmund Marino, Indriða og Gunnar Heiðar. Loftur dvaldist um 12 ára skeið við kennslustörf í Eyjum, kenndi við Barnaskólann frá 1933 til 1945.  
  | 2=Loftur Guðmundsson fæddist 6. júní 1906 að Þúfukoti í Kjós og lést 29. ágúst 1978. Kona Lofts var Tala Klemenzdóttir úr Mýrdal og áttu þau synina Guðmund Marino, Indriða og Gunnar Heiðar. Loftur dvaldist um 12 ára skeið við kennslustörf í Eyjum, kenndi við Barnaskólann frá 1933 til 1945.  
Lína 79: Lína 78:
  | 4=[[Hannes Jónsson]] fæddist 21. nóvember 1852 í Nýja-Kastala í Eyjum. Faðir Hannesar drukknaði þegar Hannes var nokkurra mánaða gamall og ólst hann því upp hjá móður sinni og hóf eigin búskap þegar hann var 26 ára gamall, sama ár og hann kvæntist eiginkonu sinni, Margréti Brynjólfsdóttur frá Norðurgarði. Brynjólfur faðir hennar var lengi formaður á áttæringnum „Áróru“. Margrét var góð húsfreyja og eignuðust þau hjónin fjögur börn . Eitt af þeim, Jórunn, lifði langt fram á 20. öldina og var gift Magnúsi Guðmundssyni á Vesturhúsum.  
  | 4=[[Hannes Jónsson]] fæddist 21. nóvember 1852 í Nýja-Kastala í Eyjum. Faðir Hannesar drukknaði þegar Hannes var nokkurra mánaða gamall og ólst hann því upp hjá móður sinni og hóf eigin búskap þegar hann var 26 ára gamall, sama ár og hann kvæntist eiginkonu sinni, Margréti Brynjólfsdóttur frá Norðurgarði. Brynjólfur faðir hennar var lengi formaður á áttæringnum „Áróru“. Margrét var góð húsfreyja og eignuðust þau hjónin fjögur börn . Eitt af þeim, Jórunn, lifði langt fram á 20. öldina og var gift Magnúsi Guðmundssyni á Vesturhúsum.  


<big>'''''[[Hannes Jónsson|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Hannes Jónsson|Lesa meira]]'''</big>




  | 5=Vilpa var eitt af fjórum vatnsbólum í Vestmannaeyjum. Hún stóð sunnan við Vilborgarstaði og fyllt var upp í hana árið 1972 eftir að barn hafði drukknað þar. Vilpa fór undir hraun árið 1973.  
  | 5=Vilpa var eitt af fjórum vatnsbólum í Vestmannaeyjum. Hún stóð sunnan við Vilborgarstaði og fyllt var upp í hana árið 1972 eftir að barn hafði drukknað þar. Vilpa fór undir hraun árið 1973.  


<big>'''''[[Vilpa|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Vilpa|Lesa meira]]'''</big>
 


  | 6=[[Fiskveiðar]]... Það liggur í hlutarins eðli að fiskveiðar skipa stærstan sess í stærstu verstöð landsins. Frá Vestmannaeyjum eru flutt út um 15% alls aflaverðmætis landsins, en íbúar eru einungis rúm 2% þjóðarinnar.
  | 6=[[Fiskveiðar]]... Það liggur í hlutarins eðli að fiskveiðar skipa stærstan sess í stærstu verstöð landsins. Frá Vestmannaeyjum eru flutt út um 15% alls aflaverðmætis landsins, en íbúar eru einungis rúm 2% þjóðarinnar.


<big>'''''[[Fiskveiðar|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Fiskveiðar|Lesa meira]]'''</big>


  | 7=[[Lundi]] (Fratercula arctica arctica) er í senn þjóðarfugl Vestmannaeyinga og sameiningartákn Eyjamanna. Lundinn kemur til Vestmannaeyja yfir sumarmánuði ársins, og myndar hér eina mestu lundabyggð í heimi, en meira en 1,1 milljón lundapör verpa í Vestmannaeyjum.  
  | 7=[[Lundi]] (Fratercula arctica arctica) er í senn þjóðarfugl Vestmannaeyinga og sameiningartákn Eyjamanna. Lundinn kemur til Vestmannaeyja yfir sumarmánuði ársins, og myndar hér eina mestu lundabyggð í heimi, en meira en 1,1 milljón lundapör verpa í Vestmannaeyjum.  


<big>'''''[[Lundi|Lesa meira]]''''</big>
<big>''''[[Lundi|Lesa meira]]''''</big>
   
   
  | 8=Gísli [[Friðrik Jesson]] var fæddur í Norður-Hvammi í Mýrdal 14. maí 1906 og lést 3. september 1992. Þar var þá prestssetur. Faðir Friðriks, sr. Jes Anders Gíslason (f. 1872, d. 1961), var þá prestur í Mýrdalsþingum.
  | 8=Gísli [[Friðrik Jesson]] var fæddur í Norður-Hvammi í Mýrdal 14. maí 1906 og lést 3. september 1992. Þar var þá prestssetur. Faðir Friðriks, sr. Jes Anders Gíslason (f. 1872, d. 1961), var þá prestur í Mýrdalsþingum.


<big>'''''[[Friðrik Jesson|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Friðrik Jesson|Lesa meira]]'''</big>


  | 9=Eftir að sjóveita kom til sögunnar árið 1931 komst hreyfing á sundlaugarmál í Vestmannaeyjum, enda löngu orðið tímabært að taka til hendinni og koma upp sundlaug. Með sjóveitu var hægur vandi að fá ferskan sjó úr sjógeyminum sem staðsettur var á Skansinum og veita honum í sundlaug.
  | 9=Eftir að sjóveita kom til sögunnar árið 1931 komst hreyfing á sundlaugarmál í Vestmannaeyjum, enda löngu orðið tímabært að taka til hendinni og koma upp sundlaug. Með sjóveitu var hægur vandi að fá ferskan sjó úr sjógeyminum sem staðsettur var á Skansinum og veita honum í sundlaug.


<big>'''''[[Miðhúsalaug|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Miðhúsalaug|Lesa meira]]'''</big>


  | 10=[[Blik]]... Blik var blað málfundafélags Gagnfræðaskólans í Vestmannaeyjum. Það var fyrst gefið út árið 1936 og hélt útgáfa þess áfram með stuttum hléum, stundum annað hvert ár, en á stundum árlega til ársins   
  | 10=[[Blik]]... Blik var blað málfundafélags Gagnfræðaskólans í Vestmannaeyjum. Það var fyrst gefið út árið 1936 og hélt útgáfa þess áfram með stuttum hléum, stundum annað hvert ár, en á stundum árlega til ársins   


1980.<big>'''''[[Blik|Lesa meira]]''''</big>
1980.<big>'''[[Blik|Lesa meira]]'''</big>


  | 11=[[Kraftaverkið Guðlaugur Friðþórsson]]
  | 11=[[Kraftaverkið Guðlaugur Friðþórsson]]
Á landleiðinni sá ég líka alltaf ljóskastarana austur á Nýja Hrauni, og stefndi á þá og Stórhöfðavitann. Ég sá einnig Álsey undan Stórhöfða og Elliðaey austan við Bjarnarey, en þegar fór að saxast á Álsey sá ég að ég var að mjakast og það hleypti í mig dug og von. Þegar Elliðaey var horfin undir Bjarnarey taldi ég eina mílu eftir í land.
Á landleiðinni sá ég líka alltaf ljóskastarana austur á Nýja Hrauni, og stefndi á þá og Stórhöfðavitann. Ég sá einnig Álsey undan Stórhöfða og Elliðaey austan við Bjarnarey, en þegar fór að saxast á Álsey sá ég að ég var að mjakast og það hleypti í mig dug og von. Þegar Elliðaey var horfin undir Bjarnarey taldi ég eina mílu eftir í land.


  <big>'''''[[Kraftaverkið Guðlaugur Friðþórsson|Lesa meira]]'''''</big>
  <big>'''[[Kraftaverkið Guðlaugur Friðþórsson|Lesa meira]]''''</big>


  | 12=[[Álsey]] (Álfsey) liggur um 3.5 km vestur af Stórhöfða og er þriðja stærsta úteyjan, um 0.25km². Eyjan er gyrt háum hömrum, að norður hliðinni undanskilinni, og eru þeir næstum eggsléttir austan og sunnan til. Eyjan er hálend og er 137 m hár grasi þakinn hryggur á miðri eyju og er hallinn mikill niður á brúnirnar.
  | 12=[[Álsey]] (Álfsey) liggur um 3.5 km vestur af Stórhöfða og er þriðja stærsta úteyjan, um 0.25km². Eyjan er gyrt háum hömrum, að norður hliðinni undanskilinni, og eru þeir næstum eggsléttir austan og sunnan til. Eyjan er hálend og er 137 m hár grasi þakinn hryggur á miðri eyju og er hallinn mikill niður á brúnirnar.
<big>'''''[[Álsey|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Álsey|Lesa meira]]'''</big>


  | 13=Þorskurinn er straumlínulaga og rennilegur fiskur, hausstór, kjaftstór og undirmynntur. Augun eru stór. Á höku er skeggþráður. Bakuggarnir eru þrír og er miðugginn lengstur, raufaruggar eru tveir. Sporðblaðka er stór og þverstýfð fyrir endann. Eyruggar eru vel þroskaðir. Kviðuggar eru framan við eyruggana , hreistur er smátt og rákin er greinileg. Liturinn er mjög breytilegur eftir aldri og umhverfi. Algengasti liturinn er gulgrár á baki og hliðum, með þéttum, dökkum smáblettum. Að neðan er þorskurinn ljósari og hvítur á kvið.  
  | 13=Þorskurinn er straumlínulaga og rennilegur fiskur, hausstór, kjaftstór og undirmynntur. Augun eru stór. Á höku er skeggþráður. Bakuggarnir eru þrír og er miðugginn lengstur, raufaruggar eru tveir. Sporðblaðka er stór og þverstýfð fyrir endann. Eyruggar eru vel þroskaðir. Kviðuggar eru framan við eyruggana , hreistur er smátt og rákin er greinileg. Liturinn er mjög breytilegur eftir aldri og umhverfi. Algengasti liturinn er gulgrár á baki og hliðum, með þéttum, dökkum smáblettum. Að neðan er þorskurinn ljósari og hvítur á kvið.  
<big>'''''[[Þorskur|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Þorskur|Lesa meira]]'''</big>


  | 14=Kirkjubær var einn sögufrægasti staður Vestmannaeyja. Bæjarlandið samanstóð af átta bæjum í manntali sem tekið var árið 1892, en þeir stóðu nokkuð austan við byggðakjarna Heimaeyjar
  | 14=Kirkjubær var einn sögufrægasti staður Vestmannaeyja. Bæjarlandið samanstóð af átta bæjum í manntali sem tekið var árið 1892, en þeir stóðu nokkuð austan við byggðakjarna Heimaeyjar


<big>'''''[[Kirkjubær|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Kirkjubær|Lesa meira]]'''</big>


  | 15=Þorsteinn Þórður Víglundsson fæddist 19. október árið 1899 að Melum í Mjóafirði og lést 3. september 1984. Foreldrar hans voru Jónína Guðrún Þorsteinsdóttir og Víglundur Þorgrímsson. Á barnsaldri var hann tekinn í fóstur að Hóli í Norðfirði til hjónanna Stefaníu Guðjónsdóttur og Vigfúsar Sigurðssonar.
  | 15=Þorsteinn Þórður Víglundsson fæddist 19. október árið 1899 að Melum í Mjóafirði og lést 3. september 1984. Foreldrar hans voru Jónína Guðrún Þorsteinsdóttir og Víglundur Þorgrímsson. Á barnsaldri var hann tekinn í fóstur að Hóli í Norðfirði til hjónanna Stefaníu Guðjónsdóttur og Vigfúsar Sigurðssonar.


<big>'''''[[Þorsteinn Víglundsson|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Þorsteinn Víglundsson|Lesa meira]]'''</big>


  | 16=Lárus Jónsson bóndi, formaður og hreppstjóri í Kornhól og Syðri Búastöðum, fæddist 30. janúar 1839 og lézt 9. febrúar 1895, drukknaði.
  | 16=Lárus Jónsson bóndi, formaður og hreppstjóri í Kornhól og Syðri Búastöðum, fæddist 30. janúar 1839 og lézt 9. febrúar 1895, drukknaði.


<big>'''''[[Lárus Jónsson|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Lárus Jónsson|Lesa meira]]'''</big>
 
| 17=Árið 1852 var sýndur sjónleikur í Vestmannaeyjum og er talið að það hafi verið í fyrsta sinn sem leiksýning var í Vestmannaeyjum. Það sama ár greiða einhverjir leikendur ágóðann af leiksýningu til bæjarsjóðs. Ekki er vitað hverjir voru leikendur né hvaða verk var sýnt en ýmis er talið að leikritið hafi verið eftir Sigurð Pétursson skáld annars vegar en hins vegar að það hafi verið danskt og leikið á dönsku.


| 17=Heimaklettur sem er á Heimaey er hæsta fjall Vestmannaeyja, hann er 283 m á hæð yfir sjávarmáli. Kletturinn er móbergsstapi sem varð til við gos undir jökli seint á síðustu ísöld. Hann stendur sæbrattur upp úr sjónum, en efst eru grasi vaxnar brekkur á bólstrabergstoppi þar sem fé er haft á beit.
<big>'''[[Leikfélag Vestmannaeyja|Lesa meira]]'''</big>


<big>'''''[[Heimaklettur|Lesa meira]]''''</big>
| 18=Þuríður Hannesdóttir húsfreyja á Oddsstöðum, í Breiðholti og að síðustu í Reykjavík, fæddist 10. júní 1867 í Efri-Ey í Meðallandi og lést 4. apríl 1953 í Reykjavík.
Foreldrar hennar voru Hannes Hannesson bóndi, f. 12. júlí 1834, d. 1898, og kona hans, (skildu), Þuríður Sigurðardóttir húsfreyja, f. 29. febrúar 1840, d. 2. mars 1916 í Eyjum.


| 18=Árni var sjómaður, þótti mjög drykkfelldur og fékk snemma viðurnefnið Gösli. Af því viðurnefni var síðan myndað gælunafn, Gölli, og var Árni jafnan kallaður Gölli Valda eða Göllinn. Ási í Bæ gerði hann ódauðlegan er hann orti Göllavísur sem fjalla um Árna.  
Þuríður var systir Dagbjartar Hannesdóttur í Holti, f. 25. september 1880, d. 2. febrúar 1960.
<big>'''''[[Árni Valdason|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Þuríður Hannesdóttir (Oddsstöðum)|Lesa meira]]'''</big>


  | 19=Óskar Matthíasson fæddist í Vestmannaeyjum 22. mars 1921 í Garðsauka og lést 21. desember 1992. Foreldrar hans voru hjónin Þórunn Júlía Sveinsdóttir og Matthías Gíslason á Byggðarenda. Óskar var giftur Þóru Sigurjónsdóttur og eignuðust þau 7 börn.  
  | 19=Óskar Matthíasson fæddist í Vestmannaeyjum 22. mars 1921 í Garðsauka og lést 21. desember 1992. Foreldrar hans voru hjónin Þórunn Júlía Sveinsdóttir og Matthías Gíslason á Byggðarenda. Óskar var giftur Þóru Sigurjónsdóttur og eignuðust þau 7 börn.  
<big>'''''[[Óskar Matthíasson|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Óskar Matthíasson|Lesa meira]]'''</big>
 
| 20=Kertaverksmiðjan Heimaey sem stendur við Faxastíg, er verndaður vinnustaður og starfar samkvæmt lögum um málefni fatlaðra og reglugerð um atvinnumál fatlaðra. Kertaverksmiðjan tók til starfa í september árið 1984. Byggingin var fjármögnuð af hinum ýmsu félagasamtökum í Vestmannaeyjum, Vestmannaeyjabæ, hinu opinbera, auk þess sem styrkir komu frá útgerðarfyrirtækjum og einstaklingum.
<big>'''''[[Kertaverksmiðjan|Lesa meira]]''''</big>


| 20= Úr Blik:[[Sigfús Jörundur Johnsen]] greinarhöfundur.''
==Fyrsti gúmmíbjörgunarbáturinn==
===Áhrifamikið brautryðjandastarf===
Það fer varla fram hjá nokkrum, sem les Blik að staðaldri, hve mikill fróðleikur hefur náð að varðveitast frá gleymsku á síðum ritsins um áraskeið. Þar hefur sjávarútvegur Eyjamanna ekki farið varhluta. Ég afréð þess vegna, þegar ég rakst á gamalt viðtal, er ég hafði átt árið 1954, að birta það í Bliki. Það viðtal varðar merkan þátt úr björgunarsögu byggðarlagsins okkar og svo landsins í heild.<br>
Viðtal þetta átti ég við hinn trausta útgerðarmann, [[Kjartan Ólafsson]] frá [[Hraun]]i í Vestmannaeyjakaupstað.
<big>'''[[Blik 1980/Fyrsti gúmmíbjörgunarbáturinn|Lesa meira]]'''</big>


| 21=Það var árið 1927 að nýr spítali, sem nú er Ráðhús bæjarins, var vígður. Brunnur hússins rúmaði um 13 daga birgðir af vatni og var gert ráð fyrir að spítalinn fengi einnig vatn úr kirkjubrunninum og var það vatn álitið nægja í 20 daga.
<big>'''''[[Sjúkrahús Vestmannaeyja|Lesa meira]]''''</big>


| 21= Úr Blik:[[Sigfús Jörundur Johnsen]] greinarhöfundur.''
==Fyrsti gúmmíbjörgunarbáturinn==
===Áhrifamikið brautryðjandastarf===
Það fer varla fram hjá nokkrum, sem les Blik að staðaldri, hve mikill fróðleikur hefur náð að varðveitast frá gleymsku á síðum ritsins um áraskeið. Þar hefur sjávarútvegur Eyjamanna ekki farið varhluta. Ég afréð þess vegna, þegar ég rakst á gamalt viðtal, er ég hafði átt árið 1954, að birta það í Bliki. Það viðtal varðar merkan þátt úr björgunarsögu byggðarlagsins okkar og svo landsins í heild.<br>
Viðtal þetta átti ég við hinn trausta útgerðarmann, [[Kjartan Ólafsson]] frá [[Hraun]]i í Vestmannaeyjakaupstað.
<big>'''[[Blik 1980/Fyrsti gúmmíbjörgunarbáturinn|Lesa meira]]'''</big>


  | 22=[[Blik 1967/Solveig Pálsdóttir, ljósmóðir]] Um tvítugt afréði Solveig Pálsdóttir að gerast ljósmóðir eins og móðir hennar, sem þó hafði lítið lært til þeirra verka. Solveig vildi verða „lærð“ ljósmóðir, - sigld ljósmóðir. Til þess að öðlast fullkomna fræðslu í ljósmóðurfræðunum, eftir því sem þá voru bezt tök á að tileinka sér þau, þurfti hún að sigla til Kaupmannahafnar og fá þar námsvist á Fæðingarstofnun borgarinnar.
  | 22=[[Blik 1967/Solveig Pálsdóttir, ljósmóðir]] Um tvítugt afréði Solveig Pálsdóttir að gerast ljósmóðir eins og móðir hennar, sem þó hafði lítið lært til þeirra verka. Solveig vildi verða „lærð“ ljósmóðir, - sigld ljósmóðir. Til þess að öðlast fullkomna fræðslu í ljósmóðurfræðunum, eftir því sem þá voru bezt tök á að tileinka sér þau, þurfti hún að sigla til Kaupmannahafnar og fá þar námsvist á Fæðingarstofnun borgarinnar.
   
   
<big>'''''[[Sólveig Pálsdóttir|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Sólveig Pálsdóttir|Lesa meira]]'''</big>


  | 23=Sjómannadagurinn í Vestmannaeyjum hefur verið haldinn hátíðlegur frá 1940. Hann er haldinn fyrstu helgina í júní ár hvert, hátíðahöld standa yfir í tvo daga, laugardag og sunnudag. Á síðustu árum hefur föstudeginum einnig verið bætt við þar sem haldið hefur verið sjómannagolfmót, knattspyrna og söngkvöld með Árna Johnsen.  
  | 23=Sjómannadagurinn í Vestmannaeyjum hefur verið haldinn hátíðlegur frá 1940. Hann er haldinn fyrstu helgina í júní ár hvert, hátíðahöld standa yfir í tvo daga, laugardag og sunnudag. Á síðustu árum hefur föstudeginum einnig verið bætt við þar sem haldið hefur verið sjómannagolfmót, knattspyrna og söngkvöld með Árna Johnsen.  


<big>'''''[[Sjómannadagurinn|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Sjómannadagurinn|Lesa meira]]'''</big>
 


  | 24=Skipafloti Vestmannaeyja samanstendur mestmegnis af fiskiskipum sem eru í útgerð að minnsta kosti hluta ársins. Frá því að byggð hófst á Íslandi hafa Vestmannaeyjar verið mjög mikilvæg verstöð, en það hlutverk margefldist þegar vélbátavæðingin hófst.
  | 24=Skipafloti Vestmannaeyja samanstendur mestmegnis af fiskiskipum sem eru í útgerð að minnsta kosti hluta ársins. Frá því að byggð hófst á Íslandi hafa Vestmannaeyjar verið mjög mikilvæg verstöð, en það hlutverk margefldist þegar vélbátavæðingin hófst.
   
   
<big>'''''[[Útgerðarsaga|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Útgerðarsaga|Lesa meira]]'''</big>
 
 


  | 25=Þrátt fyrir miður skemmtilegar heimsóknir ræningja, hættulegar glímur við sjóinn og kúgun í gegnum aldirnar, hafa Vestmannaeyingar óttast vatnsskort hvað mest. Ekki eru vatnslindir Vestmannaeyinga stórar eða vatnsmiklar og því hefur þurft að nota aðrar leiðir til að svala þorsta eyjaskeggja.  
  | 25=Þrátt fyrir miður skemmtilegar heimsóknir ræningja, hættulegar glímur við sjóinn og kúgun í gegnum aldirnar, hafa Vestmannaeyingar óttast vatnsskort hvað mest. Ekki eru vatnslindir Vestmannaeyinga stórar eða vatnsmiklar og því hefur þurft að nota aðrar leiðir til að svala þorsta eyjaskeggja.  


<big>'''''[[Vatnsveitan|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Vatnsveitan|Lesa meira]]'''</big>




  | 26='''Goslok''' Í lok apríl fór eyjan að grænka. Þrátt fyrir gjall og sót kom lundinn og hreinsaði holur sínar. Suðurhluti eyjunnar hafði sloppið ágætlega og því var hann fljótur að grænka. Bjartsýni á goslok dafnaði. Virkni eldgíga var minni í maí, og í júní mældist ekkert hraunrennsli frá gígnum. Því voru þessir mánuðir notaðir í hreinsunarstarf.  
  | 26='''Goslok'''   Í lok apríl fór eyjan að grænka. Þrátt fyrir gjall og sót kom lundinn og hreinsaði holur sínar. Suðurhluti eyjunnar hafði sloppið ágætlega og því var hann fljótur að grænka. Bjartsýni á goslok dafnaði. Virkni eldgíga var minni í maí, og í júní mældist ekkert hraunrennsli frá gígnum. Því voru þessir mánuðir notaðir í hreinsunarstarf.  
   
   
 
<big>'''[[Heimaeyjargosi%C3%B0#Goslok|Lesa meira]]'''</big>
<big>'''[[Heimaeyjargosi%C3%B0#Gosi.C3.B0|Lesa meira]]''''</big>
   
   
  | 27=Heimaeyjargosið hófst 23. janúar 1973 og var því lýst lokið þann 3. júlí sama ár. Gosið er fyrsta eldgos sem hefst í byggð á Íslandi. Giftusamlegri björgun á fólki og stórum hluta af eignum er minnst þegar gosið er rifjað upp. Þó að nú á 21. öldinni rísi upp kynslóð, sem ekki upplifði atburðina örlagaríku, eru þeir þó greyptir í hjörtu Eyjamanna.   
  | 27=Heimaeyjargosið hófst 23. janúar 1973 og var því lýst lokið þann 3. júlí sama ár. Gosið er fyrsta eldgos sem hefst í byggð á Íslandi. Giftusamlegri björgun á fólki og stórum hluta af eignum er minnst þegar gosið er rifjað upp. Þó að nú á 21. öldinni rísi upp kynslóð, sem ekki upplifði atburðina örlagaríku, eru þeir þó greyptir í hjörtu Eyjamanna.   


<big>'''''[[Heimaeyjargosið|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Heimaeyjargosið|Lesa meira]]'''</big>


  | 28=Hjálmar Guðnason fæddist á Vegamótum í Vestmannaeyjum 9. desember 1940, og lést 27. janúar 2006. Eiginkona Hjálmars var Kristjana Svavarsdóttir og áttu þau sex börn saman. Börn þeirra eru Anna Kristín, Guðni, Sigurbjörg, Ásta Margrét og Ólafur.
  | 28=Hjálmar Guðnason fæddist á Vegamótum í Vestmannaeyjum 9. desember 1940, og lést 27. janúar 2006. Eiginkona Hjálmars var Kristjana Svavarsdóttir og áttu þau sex börn saman. Börn þeirra eru Anna Kristín, Guðni, Sigurbjörg, Ásta Margrét og Ólafur.


<big>'''''[[Hjálmar Guðnason|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Hjálmar Guðnason|Lesa meira]]'''</big>


  | 29=[[Blik 1967]] Fyrir mörgum árum fannst steyptur treyjuhnappur í kálgarði í námunda við Strandveginn hér í bæ ekki langt frá Mandal. Hnappurinn fannst vor eitt, þegar garðurinn var pældur. Á honum, sem er úr eirblöndu, er hálfmáni og stjarna. Sumir hugsa sér hnappinn orðinn þannig til í Eyjum:
  | 29=[[Blik 1967]] Fyrir mörgum árum fannst steyptur treyjuhnappur í kálgarði í námunda við Strandveginn hér í bæ ekki langt frá Mandal. Hnappurinn fannst vor eitt, þegar garðurinn var pældur. Á honum, sem er úr eirblöndu, er hálfmáni og stjarna. Sumir hugsa sér hnappinn orðinn þannig til í Eyjum:


<big>'''''[[Blik 1967/Tyrkneski Hnappurinn|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Blik 1967/Tyrkneski Hnappurinn|Lesa meira]]'''</big>


  | 30=Þann 16. júlí 1627 réðust um 300 sjóræningjar frá Algeirsborg á Vestmannaeyjar. Vestmannaeyingar höfðu komið sér upp vörnum við höfnina en sjóræningjarnir sigldu fram hjá höfninni, suður með eynni og gengu þeir á land á Ræningjatanga og komu þannig Eyjamönnum í opna skjöldu. Sjóræningjarnir dvöldu 3 daga í Vestmannaeyjum, með aðsetur á Ræningjaflöt í Lyngfellisdal
  | 30=Þann 16. júlí 1627 réðust um 300 sjóræningjar frá Algeirsborg á Vestmannaeyjar. Vestmannaeyingar höfðu komið sér upp vörnum við höfnina en sjóræningjarnir sigldu fram hjá höfninni, suður með eynni og gengu þeir á land á Ræningjatanga og komu þannig Eyjamönnum í opna skjöldu. Sjóræningjarnir dvöldu 3 daga í Vestmannaeyjum, með aðsetur á Ræningjaflöt í Lyngfellisdal


<big>'''''[[Tyrkjaránið|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Tyrkjaránið|Lesa meira]]'''</big>
 


  | 31=Þórunn Pálsdóttir húsfreyja í Presthúsum, fæddist 12. nóv. 1879 í Vesturholtum undir Eyjafjöllum og lézt 15. marz 1965 í Reykjavík.
  | 31=Þórunn Pálsdóttir húsfreyja í Presthúsum, fæddist 12. nóv. 1879 í Vesturholtum undir Eyjafjöllum og lézt 15. marz 1965 í Reykjavík.


<big>'''''[[Þórunn Pálsdóttir|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Þórunn Pálsdóttir|Lesa meira]]'''</big>
 


  | 32=Herjólfsdalur er líklega þekktasti dalur Vestmannaeyja. Hann stendur norð-vestarlega á Heimaey og er umlukinn fjöllum norðan- og austanmegin — Dalfjall og Moldi. Í dalnum eru mörg þekkt kennileiti svo sem Saltaberg, Fjósaklettur, Kaplagjóta og Torfmýri.
  | 32=Herjólfsdalur er líklega þekktasti dalur Vestmannaeyja. Hann stendur norð-vestarlega á Heimaey og er umlukinn fjöllum norðan- og austanmegin — Dalfjall og Moldi. Í dalnum eru mörg þekkt kennileiti svo sem Saltaberg, Fjósaklettur, Kaplagjóta og Torfmýri.
   
   
<big>'''''[[Herjólfsdalur|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Herjólfsdalur|Lesa meira]]'''</big>


  | 33=Húsið Tanginn við Strandveg 46. Það var verslun Gunnars Ólafssonar en var rifin þegar verslun reis við hliðina. Þar er verslunarhúsnæði enn þann dag í dag.  
  | 33=Húsið Tanginn við Strandveg 46. Það var verslun Gunnars Ólafssonar en var rifin þegar verslun reis við hliðina. Þar er verslunarhúsnæði enn þann dag í dag.  


<big>'''''[[Tanginn|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Tanginn|Lesa meira]]'''</big>


  | 34=Bjarnarey liggur skammt suður af Elliðaey og er næst henni í stærð, 0.32km². Eyjan er mjög hálend og þverhníptir klettahamrar umlykja eyjuna alla nema á litlu svæði norðaustan megin. Þar er uppgangur á eyjuna.
  | 34=Bjarnarey liggur skammt suður af Elliðaey og er næst henni í stærð, 0.32km². Eyjan er mjög hálend og þverhníptir klettahamrar umlykja eyjuna alla nema á litlu svæði norðaustan megin. Þar er uppgangur á eyjuna.
Lína 219: Lína 220:
  | 37=Kaplagjóta er löng gjóta sunnan við Dalfjall sem gengur til austurs, samhliða Herjólfsdal. Gjótan dregur nafn sitt af því að hestum var varpað þar niður til þess að farga þeim, þar sem ekki mátti eta hrossakjöt lengi vel á Íslandi.
  | 37=Kaplagjóta er löng gjóta sunnan við Dalfjall sem gengur til austurs, samhliða Herjólfsdal. Gjótan dregur nafn sitt af því að hestum var varpað þar niður til þess að farga þeim, þar sem ekki mátti eta hrossakjöt lengi vel á Íslandi.


<big>'''''[[Kaplagjóta|Lesa meira]]''''</big>
<big>'''[[Kaplagjóta|Lesa meira]]'''</big>


  | 38=Stórhöfði er 122 metra hár og er syðsti hlutinn á Heimaey. Höfðinn myndaðist í gosi í sjó fyrir um 6 þúsund árum, og er samtengdur Heimaey um mjóa flá sem heitir Aur, en hann gengur til norðurs frá Stórhöfða og myndar þar Brimurð að austan og Vík og Klauf að vestan.
  | 38=Stórhöfði er 122 metra hár og er syðsti hlutinn á Heimaey. Höfðinn myndaðist í gosi í sjó fyrir um 6 þúsund árum, og er samtengdur Heimaey um mjóa flá sem heitir Aur, en hann gengur til norðurs frá Stórhöfða og myndar þar Brimurð að austan og Vík og Klauf að vestan.

Núverandi breyting frá og með 15. apríl 2019 kl. 10:17

Húsið Baðhúsið stóð við Bárustíg 15. Það var reist árið 1923 af aðventistaprestinum O. J. Olsen, vegna þess hve sjaldgæf baðtæki voru á heimilium Eyjamanna og aðstaða til slíkra athafna ekki algeng.

Lesa meira

Sótt frá „http://heimaslod.is/index.php?title=Snið:Grein_vikunnar&oldid=132096“