Barnaskólinn í Vestmannaeyjum 1880-1930/Barnaskólinn/Gjörðabók/Gjörðabók fyrir skólanefndina í Vestmannaeyja skólahéraði 1909-1932 texti bls. 121-130

Bls. 121

að hún verði af Stjórnarráðinu sett í þá stöðu. Því næst athugaði skólanefndin umsóknir þær um unglingaskóla bæjarins, sem nefndinni höfðu borist. Eftir nokkrar umræður fór fram skrifleg atkvæðagreiðsla um þá stöðu og féllu atkvæði þannig:
að Guðni Jónsson hlaut 4 atkvæði og er því rétt kjörinn kennari í þá stöðu.

2. Því næst var tekið til athugunar erindi dags. 12. þ. m. frá nefnd Kvenfélagsins „Líkn“ skipuð þrem konum, þeim Jóh. Linnet, Ingibjörgu Theódórsdóttur og Sylvíu Guðmundsdóttur. Var erindið þess efnis, að handavinna fyrir drengi og stúlkur verði látin fara fram í barnaskólanum á þessu skólaári, í eins mörgum bekkjum og fært þykir. Tvær af nefndarkonunum, þær Jóhanna Linnet og Ingibjörg Theódórsdóttir mættu á fund skólanefndarinnar.
Út af þessu erindi samþ. skólanefndin að láta handavinnu fyrir stúlkur og pilta fara fram á komanda vetri í tveim efstu bekkjum barnaskólans, tvær stundir á viku í hvorum bekk. Handavinna stúlknanna verði aðallega fólgin í léreftasaumi, stoppum, bæting og merking fata, en verkefni piltanna sé aðallega vinna er viðkemur t. d. netagerð og bætingu, kúluriðum, öngultaumagerð og áhnýting.
3. Þá var athugað erindi frá nokkrum járn og trésmiðum bæjarins, dags. 14. þ. m. þar sem farið er fram á ókeypis húsrúm í barnaskólanum fyrir væntanlegt námskeið um 3-4 mánaða tíma, annaðhvort kvöld, 2-3 stundir í hvert skipti. Nefndin var sammála um að verða við beiðni þessari, þó svo, að kennslunni sé lokið ekki síðar en kl. 9 að kvöldinu til. Beiðni um samskonar húsnæði kom fram, fyrir námskeið í vélafræði á komanda vetri og samþykkti nefndin einnig að verða við þeim tilmælum eða beiðni.

Bls. 122

Nefndin leggur ríka áherslu á það, í sambandi við námskeið þau er hér um ræðir, að öll framkoma nemendanna í húsinu verði óaðfinnanleg, og að húsið verði ekki fyrir gálauslegu hnjaski af nemendanna hálfu.
4. Fyrir nefndinni lá skrifleg beiðni frá Sigurði Guðmundssyni á Hvanneyri, dags. 11. þ. m. og auk þess munnlegar beiðnir frá þeim Kristmundi Jónssyni Borgarhóli, hér í bæ, Halldóri Sölvasyni í Rvík. og Helgu Elíasardóttur Rvík. um ókeypis húsnæði til að kenna börnum í innan skólaskyldualdurs. Sökum þess hversu mjög er áskipað í skólann af nemendum á skólaskyldualdri, sá nefndin sér ekki fært að sinna þessum beiðnum að svo stöddu.
Fleira ekki gert. Fundi slitið.

Árni Filippusson, J. A. Gíslason, Hallgr. Jónasson
Sigurjón Árnason, Páll Bjarnason

---

Árið 1926, þriðjud. 5. okt. kl. 8:30 e. h. var skólanefndarfundur haldinn að Ásgarði. Af nefndarmönnum mættu: Árni Filippusson, sr. Sigurjón Árnason, Hallgr. Jónasson, Jes A. Gíslason. Kolka læknir var fjarverandi í Reykjavík. Auk þess mætti á fundinum skólastjóri Páll Bjarnason.
Var þar og þá tekið fyrir: Skólastjóri skýrði nefndinni frá lestrarástandinu í skólanum, sem væri svo bágborið að af 59 nýjum nemendum væru 24 sem kalla mætti bærilega læs, en hin öll þaðan af lakari, og það svo, að sum þekki naumast stafina.
Ennfremur skýrði skólastjóri frá því, að margir hefðu farið þess á leit við hann, að taka börn í skólann, sem væru innan skólaskyldualdurs og væru sum þeirra læs. Ástæðuna til þessarar beiðni kvað hann þær, að aðstandendur þessara barna gætu sumpart ekki komið börnunum fyrir til kennslu, sumpart væri ástæðan sú, að aðstandendur gætu ekki borgað kennslugjald fyrir börnin.

Bls. 123

Nefndin fól skólastjóra að ráða fram úr þessum vandræðum, eftir því sem hann áliti haganlegast t. d. að taka þau börn í skólann, sem læs væru þó að þau væru ekki á skólaskyldualdri og af ólæsum börnum, að láta þau ganga fyrir, sem væru frá þeim heimilum sem ekki sæju sér fært að koma börnunum fyrir til kennslu vegna efnaskorts.
Fleira ekki gert, fundi slitið.

Árni Filippusson, Sigurjón Árnason, J. A. Gíslason
Hallgr. Jónasson, Páll Bjarnason

---

Árið 1927, föstud. 4. febrúar kl. 5 e. h. var skólanefndarfundur haldinn að Ásgarði. Af nefndarmönnum mættu þeir: Árni Filippusson, sra Sigurjón Árnason, Hallgrímur Jónasson og Jes A. Gíslason. Bæjarstjóri boðaði forföll. Auk nefndarmannanna var skólastjóri Páll Bjarnason mættur á fundinum.
Var þar og þá tekið fyrir.
Efni fundarins var að ræða um börn illa læs og ólæs sem utan skólaskylduraldurs, sem beðið hefði verið um að tekin yrðu í skólann. Skólastjóri kvað aðsókn þessa svo mikla, að ekki yrði ráðið við það, með þeim kennslukröftum, sem fyrir væru, og væri því brýn þörf að auka þá krafta með aukinni tímakennslu. Kvað skólastjóri mundi nægja sem svaraði tveggja tíma kennslu á dag, ef ekki yrðu tekin fleiri börn en búið væri að veita ádrátt um kennslu. Skólanefndin áleit nauðsynlegt að bæta úr þessari kennsluþörf og fól skólastjóra, samkv. ályktun fundarins 5. okt. f. á., að vera í útvegum með kennslukrafta þá sem hér um ræðir og væri honum heimilt að ráða kennara til starfsins með 2 kr. tímakaupi.
Nefndin ákvað að krefja skyldi 8 kr. kennslugjald um mánuðinn fyrir barnið, þar sem álitist að gjaldið væri kræft, þó mætti gjaldið vera minna ef efni aðstandenda væru lítil.
Fleira ekki tekið fyrir. Fundi slitið.

Árni Filippusson, Sigurjón Árnason, J. A. Gíslason
Hallgr. Jónasson, Páll Bjarnason

Bls. 124

Árið 1927, mánudaginn 14. febrúar kl. 6 e. h. var skólanefndarfundur haldinn að Ásgarði. Á fundinum voru mættir nefndarmennirnir Árni Filippusson, Hallgrímur Jónasson, Jes A. Gíslason. Fjarverandi voru þeir: Kristinn Ólafsson bæjarstjóri og sra Sigurjón Árnason. Auk þess var mættur á fundinum skólastjóri Páll Bjarnason.
Tilefni fundarins var að ræða um kíghósta, sem grunur væri um að væri hér í tveim húsum í bænum, og taka ákvörðun um veiki þessa, að því er snertir skólagöngu þeirra barna hér í bæ, sem ekki hafa fengið kíghóstann. Nefndin ræddi mál þetta að nokkru, en áleit hún þyrfti álits héraðslæknis áður en hún tæki nokkra ákvörðun. Var héraðslæknir beðinn að koma á fundinn, en hann var önnum kafinn og lét þá ósk sína í ljósi, að nefndin kæmi á sinn fund. Ákvað því nefndin að ganga á fund héraðslæknis og fresta fundinum til næsta kvölds til kl. 8.
Þriðjudaginn kl. 8:30 var haldinn framhaldsfundur að Ásgarði og voru þá allir nefndarmennirnir mættir, auk skólastjóra. Héraðslæknir var enn forfallaður og gat því ekki komið á fund nefndarinnar.
Samkv. áliti héraðslæknis kom skólanefndin sér saman um: Að bægja fyrst um sinn frá skólagöngu sýktum börnum og þeim sem grunuð væru um að vera sýkt, einnig börnum frá sýktum heimilum eða sem grunuð væru um að vera sýkt og nái það til allra þeirra barna, sem á slíkum húsum eru.
Fleira ekki gert. Fundi slitið.

Árni Filippusson, Sigurjón Árnason, J. A. Gíslason
Hallgr. Jónasson, Kristinn Ólafsson, Páll Bjarnason

Bls. 125

Árið 1927, föstudaginn 29. júlí kl. 8 e. h. var skólanefndarfundur haldinn að Ásgarði. Á fundinum voru mættir nefndarmennirnir: Árni Filippusson, Kristinn Ólafsson bæjarstjóri, jes A. Gíslason, sra Sigurjón Árnason, og Hallgrímur Jónasson. Auk þess var mættur á fundinum skólastjóri Páll Bjarnason.
Var þar og þá tekið fyrir.
Lagðir voru fram ársreikningar barnaskólans og unglingaskólans í Vestmannaeyjum; barnaskólareikningurinn fyrir almanaksárið 1926, en reikningur unglingaskólans fyrir skólaárið 1926- 1927. Reikningarnir voru sendir bæjarstjórn Vestmannaeyjabæjar til athugunar samfara endurskoðun.
Ennfremur voru lagðar fram skýrslur um kennslu- og próf beggja skólanna, barna og unglingskólans fyrir síðastliðið skólaár. Skýrslurnar voru athugaðar og undirskrifaðar.
Skólanefndin samþykkti í einu hljóði að mæla með því við stjórnarvöldin að Katrín Gunnarsdóttir, sem síðastliðið ár var sett kennslukona við skólann, yrði skipuð í þann starfa.
Formaður skólanefndarinnar lét þess getið, að einn af föstu kennurum skólans, Eiríkur Hjálmarsson, hefði tjáð sér, að hann fyrir elli sakir, sérstaklega sökum sjóndepru, mundi sækja um lausn frá kennslustarfinu við barnaskólann hér fyrir næstkomandi skólaár. En með því að ekkert frekar lá fyrir fundinum, var ekki hægt að taka nokkra ákvörðun, að svo stöddu, um útvegun kennara, í stað hins fráfaranda.
Þá var til umræðu leikfimishús það við barnaskólann, sem byrjað hefur verið á að reisa, steypa við austurenda barnaskólahússins, en sem enn er ófullgert. Eftir nokkrar umræður um þetta lét nefndin í ljósi þann samhuga vilja sinn, að reynt væri, ef þess yrði nokkur kostur, að gera leikfimishús þannig úr garði, að hægt yrði að taka það til notkunar næstkomandi skólaár.

Bls. 126

Hvað viðkemur óhjákvæmilegri viðgerð skólahússins, svo sem að mála þak þess, bæta og lagfæra rennur, mála ganga inni, þétta glugga og hreinsa vatnsból skólans, þá fól nefndin bæjarstjóra Kristni Ólafssyni að sjá um þær framkvæmdir fyrir hönd nefndarinnar.
Var þá umræðum snúið að unglingaskóla bæjarins. Nefndin var sammála um það, að sjálfsagt væri að halda skólanum áfram og helzt ef auðið væri að auka hann og efla, bæði hvað námsgreinar og lengd kennslutímans viðkemur.
Eftir nokkrar umræður kom nefndin sér saman um það, að fela formanni skólanefndar og skólastjóra að ráðgast við fræðslumálastjóra um kennara við skólann og annað það er gæti orðið skólanum til eflingar.
Formanni nefndarinnar var falið að sækja um styrk til unglingaskólans, svo ríflegan sem auðið er, hjá yfirstjórn fræðslumála.
Fleira ekki tekið fyrir. Fundi slitið.

Árni Filippusson, Kristinn Ólafsson, J. A. Gíslason
Sigurjón Árnason, Hallgr. Jónasson, Páll Bjarnason

---

Árið 1927, fimmtudaginn 15. september kl. 5 e. h. var skólanefndarfundur haldinn að Ásgarði. Allir nefndarmenn voru mættir á fundinum. Auk þeirra var viðstaddur skólastjóri Páll Bjarnason.
Var þar og þá tekið fyrir: Formaður skólanefndarinnar lagði fram afrit af auglýsingum dags. 5. sept. þar sem tekið er fram hvenær barnaskólinn og unglingaskólinn muni taka til starfa. Gat formaður þess jafnframt, að aðeins 4 umsóknir hefðu borist um inntöku í unglingaskólann, en af þessum 4 umsækendum væru 2 á skólaskyldualdri.

Bls. 127

Það komst til tals, að taka ekki unglinga á skólaskyldualdri í unglingaskólann en nefndin kom sér saman um að taka enga ákvörðun um það að svo stöddu, eða ekki fyrr en séð væri hve margir sækja mundu um inntöku í unglingaskólann.
Þá var lagt fram bréf til skólanefndarinnar, dags. 13. sept. þ. á., frá þeim Þórði Runólfssyni, S. Hauki Björnssyni og Gunnari Björnssyni. Efni bréfsins: að fá leigða í skólanum eina kennslustofu til afnota frá 1. okt. til 31. des. þ. á., tvær klukkustundir á kvöldi frá kl. 7 – 9 til kvöldskóla, þar sem kenna á íslensku, stærðfræði og teikningu auk erlendra tungumála. Eftir nokkrar umræður, komst nefndin að þeirri ályktun, að ekki væri hægt að svara þessari beiðni að svo stöddu, og ekki fyrr en sæist hver afdrif yrðu unglingaskólans hér.
Því næst var lagt fram og lesið upp bréf dags. 15. sept. þ. á., frá Ólafi Lárussyni héraðslækni. Fjallar bréfið um tannskemmdir barna í barnaskólanum hér samkv. rannsókn þeirri, sem héraðslæknirinn hafði framkvæmt í skólanum tvö undanfarin ár 1925 og '26. Telur læknirinn svo mikil brögð að tannskemmdum barna í skólanum, að ekki verði hjá því komizt að hefjast handa til umbóta á því sviði og leggur það til, að leitað sé til tannlæknis, Leifs Sigfússonar í því efni, til varnar og lækningar á því mikla meini. Nefndin var sammála um, að hér væri um nauðsynjamál að ræða og fól skólastjóra að leita hófanna hjá tannlækni um það á hvern hátt og að hve miklu leyti hann vildi eða sæi sér fært að sinna þessu máli, sem og að ræða við hann um kostnaðarhliðina hér að lútandi.
Þá tók nefndin til umræðu kennslu óskólaskyldra barna hér í bænum.

Bls. 128

Hafði nokkrum slíkum börnum verið veitt kennsla í skólanum gegn ákveðnu skólagjaldi síðastl. skólaár, sem þó væri enn ógreitt að mestu leyti. Það upplýstist á fundinum, að þeir mundu fáir hér í bæ, sem mundu taka að sér kennslu slíkra barna hér og yrðu því fyrirsjáanleg vandræði með börn þessi ef þeim yrði að engu sinnt eða þau yrðu afskiptalaus. Nefndin varð því sammála um, að taka til kennslu svipaðan hóp slikra barna og þann, sem notið hefði þessarar kennslu í skólanum síðastliðið skólaár og þá helzt sömu börnin, að minnsta kosti fyrst um sinn. Skólagjaldið skuli ákveðið 20 kr. fyrir allan tímann, sem greiðist fyrirfram. Þau börn sem ekki geti greitt gjald þetta, vegna efnaskorts aðstandenda skulu hafa með höndum skírteini frá fátækrnefnd bæjarins, áður en þau eru tekin í skólann.
Um ræstingu og kyndingu í skólahúsinu var formanni skólanefndar falið að sjá um, eins og að undanförnu, að útvega menn til þeirra verka.
Fleira ekki tekið fyrir. Fundi slitið.

Árni Filippusson, Hallgr. Jónasson, J. A. Gíslason
Páll Bjarnason, Sigurjón Árnason

---

Árið 1927, fimmtud. 29. sept. kl. 5 e. h. var skólanefndarfundur haldinn að Ásgarði.
Af nefndarmönnum voru mættir formaður Árni Filippusson, Hallgrímur Jónasson, Jes A. Gíslason, sra Sigurjón Árnason. Fjarverandi í Reykjavík var bæjarstjóri Kristinn Ólafsson. Auk þess mættu á fundinum skólastjóri Páll Bjarnason og Unglingaskólakennari Þ. Víglundsson.
Var þar og þá tekið fyrir.
Lagt var fram bréf frá fræðslumálastjóra dags. 20 sept. þ. á., þar sem hann tilkynnir skólanefndinni, að ráðuneytið hafi veitt til unglingaskólans sem starfaði hér í Eyjum síðastliðinn vetur: 1000 krónur.

Bls. 129

Var þá rætt um skólaskyld börn þau, sem sótt hefðu og sækja kynnu um inntöku í unglingaskólann næsta kennslutímabil. Nefndin varð á eitt sátt um það, að fela skólastjóranum að ákveða, hvort börn þessi yrði tekin í unglingaskólann eða ekki.
Þá var rætt um leikfimiskennslu fyrir pilta í tveim efstu bekkjum skólans og hélt skólastjóri að þeir mundu verða um 20 að tölu. Nefndin varð sammála um að fá Friðrik Jesson til þess að kenna piltum þessum 2 tíma á dag frá kl. 12 – 2 einu sinni í viku og skyldi kennslan fara fram í Good Templarahúsinu hér, sem Jes A. Gíslason sagði nefndinni að væri fáanlegt fyrir sanngjarna borgun, en kennaranum, sem einnig var fáanlegur skyldi fá venjulegt tímakennslukaup fyrir starfan sinn, sem verið hefur 2 kr. 50 um kl. stund.
Því næst var rætt um handavinnu kennslu í Unglingaskólanum. Skýrði skólastjóri P. Bjarnason frá því að Katrín Gunnarsdóttir, sem heft hefði á hendi kennslu þessa síðastliðinn vetur, óskaði að mega verða laus við þá kennslu í vetur. Var formanni skólanefndar falið að leita fyrir sér um annan kennara til starfa þessa og var í því sambandi minnst á Önnu Konráðsdóttur, sem er nýkomin hingað til bæjarins.
Því næst var tekið til umræðu bónarbréf það um leigu á kennslustofu í barnaskólanum sem getur um í síðustu fundargerð frá þeim Þórði Runólfssyni, Gunnari Björnssyni og H. Björnssyni.
Nefndin var sammála um það að leigja umsækjendum 1 kennslustofu í skólahúsinu að kvöldlagi, tvær klukkustundir, frá kl. 7 – 9 e. h. Skal Þórður Runólfsson vera fyrir hinum og bera ábyrgð alla á hinu leigða herbergi og svara til saka um það er aflaga kann að að fara í skólahúsinu, í sambandi við kennslu þá sem hér um ræðir, en standa skulu þeir félagar undir eftirliti skólastjóra barnaskólans.

Bls. 130

Nefndin ákvað, að þeim félögum skuli gert að greiða í mánaðargjald 30 kr. sem komi fyrir ræstingu, ljós og hita.
Fleira ekki tekið fyrir. Fundi slitið.

Árni Filippusson, Sigurjón Árnason, J. A. Gíslason

Hallgr. Jónasson, Páll Bjarnason, Þorsteinn Þ. Viglundsson

---

Árið 1928, föstudaginn 6. janúar var fundur haldinn að Ásgarði kl. 8 e. h. Á fundinum voru mættir: formaður skólanefndarinnar Árni Filippusson og skólanefndarmennirnir Hallgrímur Jónasson og Jes A. Gíslason, og auk þeirra skólastjóri Páll Bjarnason, Gunnar konsúll Ólafsson, fyrrverandi skólanefndarmaður og skólakennari Sigurbjörn Sveinsson.
Tilefni fundarins var það, að kennari Sigurbjörn Sveinsson hafði mælst til þess, að fá að mæta á fundi til þess að ræða um aðfinnslur skólanefndarinnar í hans garð. samkv. fundargerð 25. nóvember 1923. Var rætt um málið frá ýmsum hliðum en ekki komist að annarri niðurstöðu en fundargerðirnar frá 25. nóv. og 14 des. 1923 bera með sér.
Fleira ekki tekið fyrir. Fundi slitið.

Árni Filippusson, J. A. Gíslason

Páll Bjarnason, Gunnar Ólafsson, Hallgr. Jónasson