Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1998/ Hjörsi

Úr Heimaslóð, Sögusetri Vestmannaeyja
Fara í flakk Fara í leit

Árni á Eiðum

Hjörsi

Hjörtþór Hjörtþórsson, eða Hjörsi eins og hann var nefndur í daglegu tali, setti mikinn svip á bæjarlífið hér í Eyjum fyrr á árum. Svo margt hefur verið sagt og skrifað um Hjörsa að vart er á það bætandi, en þar sem ég rakst á nokkrar myndir af honum rifjaðist eitt og annað upp í fari Hjörsa sem gerir hann svo minnisstæðan. Á þessum árum bjó hann í kjallaranum á Sólheimum rétt ofan við Strandveginn. Nær daglega kom hann í beituskúrinn til okkar beitustrákanna á mb. Helgu, enda stutt fyrir hann að fara. Beituskúrinn stóð þar sem Ísfélagið er núna. Hjörsi var hinn ræðnasti og gaman að spjalla við hann, en í miðju samtali átti hann það til að snarast út án þess að kveðja. Næsta dag lét hann sem hann sæi okkur ekki ef við rákumst á hann. Hjörsi var óáreitinn við náungann, en lét engan vaða ofan í sig og gat þá verið snöggur upp á lagið.

Hjörsi var hvað frægastur fyrir hinar ógurlegu snýtur sínar. Svo mikið tók kappinn á, að hann varð eldrauður í andliti og tútnaði út við átökin. Mest var ég hissa á að hann skyldi ekki fá blóðnasir. Þetta þótti með svo miklum ólíkindum að rétt þótti að athuga geðheilsu hans og því var brugðið á það ráð að senda Stebba pól með hann til Reykjavíkur svo geðlæknir gæti litið á hann.
Ekki segir af ferðum þeirra félaga þar til þeir mæta í viðtal hjá lækninum. Nú tók læknirinn að spyrja Hjörsa spjörunum úr og fékk greið svör við öllum spurningum sem hann færði inn á þar til gerða skýrslu. Allt í einu spyr Hjörsi hvort hann megi snýta sér. Læknirinn kvað það sjálfsagt, slíkri kurteisi átti hann ekki að venjast. Hjörsi vandaði nú vel allan undirbúning og svo kom þruman — og þvílík ósköp! Lækninum, sem var niðursokkinn við skriftirnar, brá svo að hann spratt uppaf stólnum og spurði hvað annars gengi á.
Hjörsi var fljótur að svara og sagði: „Hvað er þetta maður, ertu eitthvað slæmur á taugum? Þú ættir að láta líta á þig."
Nú varð skjótur endir á viðtalinu. Hann kvað Hjörsa ekkert erindi eiga inn á spítala, hann sá í gegnum stráksskapinn hjá honum, enda hafði Hjörsi gott skopskyn.
Hjörsi fékkst við ýmis störf, hann gerði mikið af því að hreingera vistarverur báta þegar vertíð lauk. Einnig vann hann um árabil hjá Magnúsi Bergssyni bakara.

Eitt sérkenni Hjörsa var hversu heitfengur hann var. Daglega klæddist hann nankinsjakka og buxum, skyrtulaus, aðeins í bol og oftast berfættur í skónum. Nokkuð fékkst hann við að róa og ekki var hann betur búinn í þessar sjóferðir. Sjóklæðin voru samtíningur. Ég man eftir honum í regnkápu og hálfháum stígvélum, ekki virtist kuldinn angra hann.
Það var eitt sinn að vorlagi að Hjörsi reri með Manga á Hrafnabjörgum á litlum dekkbát sem hét Krummi, að mig minnir. Þegar Krummi rennir upp með bæjarbryggjunni að vestan tókst ekki betur til en svo að báturinn tók niðri að framan, en stórstraumsfjara var. Við þetta kom mikill halli á bátinn svo að sú stærsta langa, sem ég hef augum litið, rann út um rekkverkið og ofan í djúpan pytt sem var fyrir aftan bátinn. Það merkilega skeði að langan stóra fannst ekki hvernig sem leitað var, en búið var að slægja hana svo hún flaut ekki. Þetta var grátbroslegt því þarna fór stór hluti aflans.
Ég læt lokið þessum hugleiðingum um sérstæðan mann sem fór eigin leiðir, en kryddaði upp á mannlífið í Eyjum á þeim tíma.
Sjómenn, til hamingju með daginn

Árni á Eiðum