„Minningar frá gosárinu 1973“: Munur á milli breytinga

Við Kolbrún Ósk Óskarsdóttir, kona mín og sonur okkar Gísli á öðru ári, bjuggum á þessum tíma í nýju húsi við Illugagötu 38, vestast í bænum.  

Stuttu seinna hringdi síminn og í símanum var Sigurður Óskarsson mágur minn sem bjó þá ásamt konu sinni og börnum við Helgafellsbraut 31, austarlega í bænum. Hann var að láta okkur vita að það væri farið að gjósa austur á Eyju. Þar sem ég stóð við símann gat ég horft austur gegnum eldhúsgluggann á þann stað sem Siggi sagði að gos hefði hafist. Það var ekki um að villast ég sá eldtungurnar stíga þarna til himins. Ég þakkaði Sigga fyrir að láta okkur vita og kvaddi. Kallaði í Kollu og sagði henni tíðindin. Við horfðum dálitla stund á þetta út um eldhúsgluggann.  

Ég dreif mig nú af stað og keyrði sem leið lá austur á Eyju til að skoða gosið nánar. Sú sjón sem maður sá þarna austurfrá er ógleymanleg, jörðin nötraði og sérstakur og undarlegur hávaði og drunur fylgdu þessu. Þarna voru margir menn á bílum sem komu vestan úr bæ að skoða þessar náttúruhamfarir í nærmynd. Þessa stund sem ég stoppaði þarna fannst mér gosið magnast. Ekki varð ég var við mikla hræðslu hjá því fólki sem var að koma á svæðið og skoða gosið. Manni fannst gossprungan vera alveg við húsin sem voru þarna austast á Heimaey og ég hafði áhyggjur af fólkinu sem var að koma frá þeim húsum og húsum þarna í kring. Ég tók eftir því að nú var gossprungan að stækka og færst nær sjónum. Í spjalli við menn sem voru þarna í sömu erindagjörðum og ég kom fram að með sama áframhaldi gæti höfnin lokast, þannig að mér var hætt að lítast á blikuna. Ég ákvað því að fara aftur heim á Illugagötu, en vandamál var að snúa við og komast til baka því mikið af mönnum í bílum voru að koma þarna austur eftir til að skoða gosið. Þetta gekk nú fyrir rest og ég komst heim klakklaust, en kúplíngsdiskurinn var farinn að snuða það mikið að ég mátti vera heppinn að komast heim á bílnum. Mér er það minnistætt þegar ég keyrði upp Illugagötu, að Óskar Matt frændi minn og Þóra kona hans sem bjuggu þá á Illugagötu 2, voru í austur kvistglugganum að horfa á gosið og veifuðu þegar ég keyrði framhjá.  

Siggi mágur og kona hans Sigurbjörg Óskarsdóttir komu heim til okkar á sínum bíl ásamt börnum sínum Sólveigu á 8. ári og Óskari rúmlega eins árs, þau fóru svo með okkur á Elliðaey VE til Þorlákshafnar.

Það var komið töluvert af fólki á bryggjuna og nokkrir um borð í Elliðaey. Ekki man ég hvað margir fóru með okkur en það voru nokkrir tugir eða 70 til 80 manns. Alla vega voru allar kojur og bekkir fullir af fólki og töluvert af krökkum.  

Eitthvað á bilinu 4 til 5 um nóttina lögðum við frá bryggju í Friðarhöfn og sigldum út höfnina. Flestar konurnar og börnin voru niðri í lúkkar eða aftur í káetu en margir karlar voru uppi á dekki þar sem litið pláss var niðri. Þó voru einhverjar konur uppi á dekki þegar siglt var út úr höfninni, þar á meðal Kolla mín með Gísla litla í fanginu, en hún var frekar sjóveik og vildi hafa frískt loft. Við sigldum nú út höfnina, og þegar komið var út fyrir garða byrjaði mikið öskufall sem rigndi yfir bátinn og það var eins og kraumaði í sjónum þegar askan lenti allt í kringum bátinn. Við Kolla urðum að flýja með drenginn niður í káetu þar sem ég átti mína koju. Þar var nú kannski ekki vistlegt í svo gömlum bát. Hátt véla- og skrúfuhljóð heyrðist þarna og ekki var góð bátalyktin sem oft fylgir gömlum trébátum  sem óvanir þola illa. Kolla fór í kojuna mína en var strax farin að finna fyrir sjóveiki þannig að hún átti erfitt með að hugsa um Gísla litla og ég hafði takmarkaðan tíma þar sem ég þurfti að sinna mínum störfum sem stýrimaður. En við vorum heppin að niðri í káetu var komin kona sem hét Eva Valdimarsdóttir frá Bræðraborg, kona Magnúsar Magnússonar vélstjóra. Hún tók Gísla litla upp á sína arma og passaði hann þar til hann sofnaði í kojunni hjá Kollu. Eva átti eftir að standa sig vel þar sem hún var alla leiðina til Þorlákshafnar að hjálpa sjóveiku fólki og stappa í það stálinu.  

  Tekið var vel á móti þeim í Kópavogi og þá loksins gat Kolla náð sambandi við Soffíu Zophaníasdóttir móður sína sem hafði alla nóttina og morguninn reynt að fá fréttir af  sínum börnum. Ekki verður hér nánar skrifað um veru okkar á Reykjavíkursvæðinu, en við bjuggum á 4 stöðum þetta ár sem við vorum uppi á landi. Sú saga er efni í aðra grein.