65.076
breytingar
„Blik 1961/Gömul bréf eru góð heimildarrit“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
Blik 1961/Gömul bréf eru góð heimildarrit (skoða efni)
Útgáfa síðunnar 12. september 2013 kl. 15:31
, 12. september 2013ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 15: | Lína 15: | ||
Frá tímum mannflutninga úr Eyjum til Ameríku á árunum 1860—1900 eru hin síðari árin að koma fram í dagsljósið mjög skemmtileg sendibréf. Núlifandi fólk hefur skilið réttmæti þess og nauðsyn, að efni þeirra kæmi fyrir sjónir almennings. Sé réttilega á öllu haldið, geta þau engan skaðað en veitt mikla fræðslu. <br> | Frá tímum mannflutninga úr Eyjum til Ameríku á árunum 1860—1900 eru hin síðari árin að koma fram í dagsljósið mjög skemmtileg sendibréf. Núlifandi fólk hefur skilið réttmæti þess og nauðsyn, að efni þeirra kæmi fyrir sjónir almennings. Sé réttilega á öllu haldið, geta þau engan skaðað en veitt mikla fræðslu. <br> | ||
Hér birtist eitt slíkt sendibréf. Það er frá foreldrum í Eyjum til dóttur þeirra í Ameríku. Það er skrifað aðeins fáum mánuðum áður en faðirinn drukknaði við landsteina Eyjanna, eða nánar til tekið hér á innsiglingunni í höfnina. Foreldrar þessir höfðu orðið að sjá á bak tveim dætrum sínum vestur til Ameríku. Þær fóru þangað einar síns liðs á eftir mönnum sínum með eitt og tvö kornbörn. Burtförin hefur eflaust orðið þeim þungbært hryggðarefni, ekki sízt þar sem allt benti til þess, að foreldrarnir og dætur myndu aldrei sjást framar. Þó fór svo, að önnur dóttirin kom aftur heim til Eyja af sérstökum ástæðum, en sem sagt þá var faðirinn drukknaður. Hin dóttir hans kom hins vegar aldrei aftur til Íslands, svo að viðskilnaður hennar við fólkið í Eyjum varð algjör. Hún lézt vestra ásamt manni sínum. Einmitt þannig hefur þetta verið í fjölda mörgum tilvikum. Einasta samband ástvinanna voru sendibréfin. <br> | Hér birtist eitt slíkt sendibréf. Það er frá foreldrum í Eyjum til dóttur þeirra í Ameríku. Það er skrifað aðeins fáum mánuðum áður en faðirinn drukknaði við landsteina Eyjanna, eða nánar til tekið hér á innsiglingunni í höfnina. Foreldrar þessir höfðu orðið að sjá á bak tveim dætrum sínum vestur til Ameríku. Þær fóru þangað einar síns liðs á eftir mönnum sínum með eitt og tvö kornbörn. Burtförin hefur eflaust orðið þeim þungbært hryggðarefni, ekki sízt þar sem allt benti til þess, að foreldrarnir og dætur myndu aldrei sjást framar. Þó fór svo, að önnur dóttirin kom aftur heim til Eyja af sérstökum ástæðum, en sem sagt þá var faðirinn drukknaður. Hin dóttir hans kom hins vegar aldrei aftur til Íslands, svo að viðskilnaður hennar við fólkið í Eyjum varð algjör. Hún lézt vestra ásamt manni sínum. Einmitt þannig hefur þetta verið í fjölda mörgum tilvikum. Einasta samband ástvinanna voru sendibréfin. <br> | ||
Eftirfarandi bréf er skrifað af [[Lárus Jónsson|Lárusi Jónssyni]] hreppstjóra á [[Búastaðir|Búastöðum]] og [[Kristín Gísladóttir (Búastöðum)|Kristínu]] konu hans til dóttur þeirra [[Jóhanna Lárusdóttir|Jóhönnu]], síðar búandi á [[Grund]] hér í bæ, konu [[Árni Árnason (Grund)|Árna Árnasonar]] frá [[Vilborgarstaðir|Vilborgarstöðum]]. Árni Árnason fór vestur til Utah árið 1891, en Jóhanna árið eftir ásamt nokkurra mánaða gamalli dóttur þeirra, [[Ástrós | Eftirfarandi bréf er skrifað af [[Lárus Jónsson|Lárusi Jónssyni]] hreppstjóra á [[Búastaðir|Búastöðum]] og [[Kristín Gísladóttir (Búastöðum)|Kristínu]] konu hans til dóttur þeirra [[Jóhanna Lárusdóttir|Jóhönnu]], síðar búandi á [[Grund]] hér í bæ, konu [[Árni Árnason (Grund)|Árna Árnasonar]] frá [[Vilborgarstaðir|Vilborgarstöðum]]. Árni Árnason fór vestur til Utah árið 1891, en Jóhanna árið eftir ásamt nokkurra mánaða gamalli dóttur þeirra, [[Úr fórum Árna Árnasonar. Verk annarra/Auðbjörg Ástrós, unga víf|Ástrósu]]. Eru til mörg bréf um ferðir þeirra og afkomu vestra, sem munu verða birt í riti þessu, er aðstæður leyfa. <br> | ||
Ástæðurnar fyrir afturkomu þeirra hjóna, Árna og Jóhönnu, hingað til Eyja var sú, að systir hans, bróðir og móðir tóku öll mormónatrú. Systurnar hétu [[Jóhanna Árnadóttir (Vilborgarstöðum)|Jóhanna]], [[Ingveldur Árnadóttir (Vilborgarstöðum)|Ingveldur]] og [[Hildur Árnadóttir (Vilborgarstöðum)|Hildur]]. Bróðirinn [[Eyvindur Árnason (Vilborgarstöðum)|Eyvindur]]. Móðirin [[Vigdís Jónsdóttir (Vilborgarstöðum)|Vigdís Jónsdóttir]]. Seinni maður hennar var [[Jón Eyvindsson]] mormónatrúboði. Þau hvöttu öll mjög hjónin Árna og Jóhönnu til að taka mormónatrú, en það vildu þau ekki. Leiddi þetta til þess, að þeim fannst óbærilegt að vera lengur vestra. Þau hurfu þess vegna heim til Eyja alfarin árið 1898, síðari hluta sumars. <br> | Ástæðurnar fyrir afturkomu þeirra hjóna, Árna og Jóhönnu, hingað til Eyja var sú, að systir hans, bróðir og móðir tóku öll mormónatrú. Systurnar hétu [[Jóhanna Árnadóttir (Vilborgarstöðum)|Jóhanna]], [[Ingveldur Árnadóttir (Vilborgarstöðum)|Ingveldur]] og [[Hildur Árnadóttir (Vilborgarstöðum)|Hildur]]. Bróðirinn [[Eyvindur Árnason (Vilborgarstöðum)|Eyvindur]]. Móðirin [[Vigdís Jónsdóttir (Vilborgarstöðum)|Vigdís Jónsdóttir]]. Seinni maður hennar var [[Jón Eyvindsson]] mormónatrúboði. Þau hvöttu öll mjög hjónin Árna og Jóhönnu til að taka mormónatrú, en það vildu þau ekki. Leiddi þetta til þess, að þeim fannst óbærilegt að vera lengur vestra. Þau hurfu þess vegna heim til Eyja alfarin árið 1898, síðari hluta sumars. <br> | ||
Hin dóttir Lárusar og Kristínar á Búastöðum hét [[Steinvör Lárusdóttir |Steinvör]]. Hún giftist [[Einar Bjarnason (Dölum)|Einari Bjarnasyni]] frá [[Dalir|Dölum]] hér í Eyjum. Einar var móðurbróðir [[Tómas M. Guðjónsson|Tómasar M. Guðjónssonar]] í [[Höfn]], bróður [[Guðjón Guðjónsson (Sjólyst)|Guðjóns]] í [[Sjólyst]]. Einar fór einnig á undan konu sinni til Ameríku, en hún fór á eftir næsta ár ásamt tveim börnum þeirra. Einar Bjarnason og Steinvör Lárusdóttir létust bæði vestra án þess að sjá Ísland aftur. <br> | Hin dóttir Lárusar og Kristínar á Búastöðum hét [[Steinvör Lárusdóttir |Steinvör]]. Hún giftist [[Einar Bjarnason (Dölum)|Einari Bjarnasyni]] frá [[Dalir|Dölum]] hér í Eyjum. Einar var móðurbróðir [[Tómas M. Guðjónsson|Tómasar M. Guðjónssonar]] í [[Höfn]], bróður [[Guðjón Guðjónsson (Sjólyst)|Guðjóns]] í [[Sjólyst]]. Einar fór einnig á undan konu sinni til Ameríku, en hún fór á eftir næsta ár ásamt tveim börnum þeirra. Einar Bjarnason og Steinvör Lárusdóttir létust bæði vestra án þess að sjá Ísland aftur. <br> | ||
| Lína 27: | Lína 27: | ||
[[Gísli Lárusson|Gísli]], bróðir Jóhönnu, er Gísli Lárusson í [[Stakkagerði]], gullsmiður, útgerðarmaður og bóndi m.m., kvæntur [[Jóhanna Árnadóttir|Jóhönnu Árnadóttur]] [[Árni Diðriksson|Diðrikss.]], hreppstjóra. <br> | [[Gísli Lárusson|Gísli]], bróðir Jóhönnu, er Gísli Lárusson í [[Stakkagerði]], gullsmiður, útgerðarmaður og bóndi m.m., kvæntur [[Jóhanna Árnadóttir|Jóhönnu Árnadóttur]] [[Árni Diðriksson|Diðrikss.]], hreppstjóra. <br> | ||
Sýslumaðurinn, sem um getur, er [[Jón Magnússon (sýslumaður)|Jón Magnússon]], síðar ráðherra. Hann var sýslumaður hér 1891—1896. <br> | Sýslumaðurinn, sem um getur, er [[Jón Magnússon (sýslumaður)|Jón Magnússon]], síðar ráðherra. Hann var sýslumaður hér 1891—1896. <br> | ||
Litla Rós er Ástrós dóttir Árna og Jóhönnu. Hún var fædd í Eyjum en lézt í Spanish Fork 1894, rúmlega þriggja ára gömul. Telpurnar á [[Vesturhús]]um eru þær [[Magnússína Eyjólfsdóttir]] [[Eyjólfur Jónsson (Vesturhúsum)|Jónssonar]] og konu hans [[Valgerður Eiríksdóttir (Vesturhúsum)|Valgerðar Eiríksdóttur]], en Steina, er [[Steinunn Oddsdóttir Árnasonar|Steinunn Oddsdóttir]] [[Oddur Árnason (Oddsstöðum)|Árnasonar]]. Systir Odds var [[Anna Sigríður Árnadóttir Johnsen|Sigríður]] í Vertshúsinu ([[Frydendal]]), móðir þeirra Johnsensbræðra. Faðir Odds og Sigríðar var [[Árni Þórarinsson (bóndi)|Árni bóndi Þórarinsson]] á [[Oddsstaðir|Oddsstöðum]]. Hann var frá Hofi í Öræfum. Kona hans var Þuríður (leiðr. [[Steinunn Oddsdóttir|Steinunn) Oddsdóttir]]). <br> | Litla Rós er [[Úr fórum Árna Árnasonar. Verk annarra/Auðbjörg Ástrós, unga víf|Ástrós]] dóttir Árna og Jóhönnu. Hún var fædd í Eyjum en lézt í Spanish Fork 1894, rúmlega þriggja ára gömul. Telpurnar á [[Vesturhús]]um eru þær [[Magnússína Eyjólfsdóttir]] [[Eyjólfur Jónsson (Vesturhúsum)|Jónssonar]] og konu hans [[Valgerður Eiríksdóttir (Vesturhúsum)|Valgerðar Eiríksdóttur]], en Steina, er [[Steinunn Oddsdóttir Árnasonar|Steinunn Oddsdóttir]] [[Oddur Árnason (Oddsstöðum)|Árnasonar]]. Systir Odds var [[Anna Sigríður Árnadóttir Johnsen|Sigríður]] í Vertshúsinu ([[Frydendal]]), móðir þeirra Johnsensbræðra. Faðir Odds og Sigríðar var [[Árni Þórarinsson (bóndi)|Árni bóndi Þórarinsson]] á [[Oddsstaðir|Oddsstöðum]]. Hann var frá Hofi í Öræfum. Kona hans var Þuríður (leiðr. [[Steinunn Oddsdóttir|Steinunn) Oddsdóttir]]). <br> | ||
Stína litla er Kristín dóttir Steinvarar Lárusdóttur og Einars Bjanasonar, frá Dölum, sem flutt voru vestur um þessar mundir. <br> | Stína litla er Kristín dóttir Steinvarar Lárusdóttur og Einars Bjanasonar, frá Dölum, sem flutt voru vestur um þessar mundir. <br> | ||
Sigurður Árnason var Mýrdælingur, sem vestur fór um 1876. Hann var kvæntur Önnu Gísladóttur úr Landbroti. Þau áttu marga syni. Þau hjón, Sigurður og Anna voru mjög hjálpleg vesturförunum héðan og úr Mýrdalnum, þegar vestur kom. Lárus mun hafa þekkt Sigurð áður, því að hann var frá Giljum í Mýrdal, en þangað giftist systir Lárusar. <br> | Sigurður Árnason var Mýrdælingur, sem vestur fór um 1876. Hann var kvæntur Önnu Gísladóttur úr Landbroti. Þau áttu marga syni. Þau hjón, Sigurður og Anna voru mjög hjálpleg vesturförunum héðan og úr Mýrdalnum, þegar vestur kom. Lárus mun hafa þekkt Sigurð áður, því að hann var frá Giljum í Mýrdal, en þangað giftist systir Lárusar. <br> | ||