„Blik 1978/Merkur brautryðjandi“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 18: Lína 18:
Mikilvæg atriði voru þó enn í algjörri kyrrstöðu á fyrstu árum vélbátaútvegsins. Það voru hafnarmálin. Sérstaklega var [[Leið|Leiðin]] svokallaða, þ.e. innsigling á höfnina, erfið sjómönnum og öðrum, sem um hafnarmynnið þurftu að fara. Leiðin var svo grunn, að hinir stærri vélbátarnir, sem voru þá allt að 12 rúmlestum, þurftu að bíða hækkandi sjávar til þess að geta siglt inn á höfnina klaklaust. Þegar svo inn á höfnina var komið, voru sandgrynningar á báðar hendur, sem ollu sjómönnunum miklum erfiðleikum á margan hátt.<br>
Mikilvæg atriði voru þó enn í algjörri kyrrstöðu á fyrstu árum vélbátaútvegsins. Það voru hafnarmálin. Sérstaklega var [[Leið|Leiðin]] svokallaða, þ.e. innsigling á höfnina, erfið sjómönnum og öðrum, sem um hafnarmynnið þurftu að fara. Leiðin var svo grunn, að hinir stærri vélbátarnir, sem voru þá allt að 12 rúmlestum, þurftu að bíða hækkandi sjávar til þess að geta siglt inn á höfnina klaklaust. Þegar svo inn á höfnina var komið, voru sandgrynningar á báðar hendur, sem ollu sjómönnunum miklum erfiðleikum á margan hátt.<br>
Öll milliferðaskip urðu að fá afgreiðslu á ytri höfninni, [[Víkin|Víkinni]], sökum grynninga í hafnarmynninu og innri höfn. Væri austan bræla, varð að afgreiða öll skip norðan við [[Eiðið]]. — Allar vörur voru fluttar í land á uppskipunarbátum svokölluðum. Tollgæzlumenn og héraðslæknir og aðrir sóttgæzlumenn voru tíðast fluttir á milli hafnar og skips í opnum bátum, skjögtbátum, — og síðar á vélbátum. Þegar að skipshlið kom, urðu þeir að fikra sig upp í skipið eftir kaðalstiga með trétröppum, og var það oft erfitt og stundum ekki hættulaust, ef ylgja var í sjó og ólæti við skipshlið. — Vélbátaeigendur vildu ógjarnan lána báta sína til þessara nota sökum hættu á brotum við skipshlið. Enda voru og eru venjulegir fiskibátar ekki til þess byggðir að stunda slíkar ferðir, byrðingur þeirra ekki nægilega sterkur til þess að þola högg og árekstra við skipshlið í öldugangi og ylgjusjó.<br>
Öll milliferðaskip urðu að fá afgreiðslu á ytri höfninni, [[Víkin|Víkinni]], sökum grynninga í hafnarmynninu og innri höfn. Væri austan bræla, varð að afgreiða öll skip norðan við [[Eiðið]]. — Allar vörur voru fluttar í land á uppskipunarbátum svokölluðum. Tollgæzlumenn og héraðslæknir og aðrir sóttgæzlumenn voru tíðast fluttir á milli hafnar og skips í opnum bátum, skjögtbátum, — og síðar á vélbátum. Þegar að skipshlið kom, urðu þeir að fikra sig upp í skipið eftir kaðalstiga með trétröppum, og var það oft erfitt og stundum ekki hættulaust, ef ylgja var í sjó og ólæti við skipshlið. — Vélbátaeigendur vildu ógjarnan lána báta sína til þessara nota sökum hættu á brotum við skipshlið. Enda voru og eru venjulegir fiskibátar ekki til þess byggðir að stunda slíkar ferðir, byrðingur þeirra ekki nægilega sterkur til þess að þola högg og árekstra við skipshlið í öldugangi og ylgjusjó.<br>
Þá minnist ég þess, þegar ég kom fyrst til Eyja. Það var síðari hluta októbermánaðar 1917. Ég var farþegi á strandferðaskipinu Sterling, sem var á leið til Reykjavíkur. — Á uppvaxtarárum mínum á Norðfirði hafði ég kynnzt nokkrum Vestmannaeyingum, sem verið höfðu sjómenn á útvegi fóstra míns að sumrinu. Einn þeirra var [[Björn Bjarnason]] útvegsbónda [[Bjarni Einarsson í Hlaðbæ|Einarssonar]] í [[Hlaðbær (Austurvegur)|Hlaðbæ]], þá ungur að árum. Þessi ungi Vestmannaeyingur var vélamaður á báti fóstra míns eitt sumar. Ég óskaði að eiga þess kost að finna hann, koma í land í Eyjum og litast um. Þess vegna sendu fósturforeldrar mínir honum skeyti og báðu hann að nálgast mig, ef aðstæður leyfðu.<br>
Þá minnist ég þess, þegar ég kom fyrst til Eyja. Það var síðari hluta októbermánaðar 1917. Ég var farþegi á strandferðaskipinu Sterling, sem var á leið til Reykjavíkur. — Á uppvaxtarárum mínum á Norðfirði hafði ég kynnzt nokkrum Vestmannaeyingum, sem verið höfðu sjómenn á útvegi fóstra míns að sumrinu. Einn þeirra var [[Björn Bjarnason]] útvegsbónda [[Bjarni Einarsson (Hlaðbæ)|Einarssonar]] í [[Hlaðbær (Austurvegur)|Hlaðbæ]], þá ungur að árum. Þessi ungi Vestmannaeyingur var vélamaður á báti fóstra míns eitt sumar. Ég óskaði að eiga þess kost að finna hann, koma í land í Eyjum og litast um. Þess vegna sendu fósturforeldrar mínir honum skeyti og báðu hann að nálgast mig, ef aðstæður leyfðu.<br>
Þegar Sterling hafði kastað akkerum á Víkinni, var kaðalstiga komið fyrir á hlið skipsins. Brátt nálguðust nokkrir árabátar stigann. Þarna var Björn frá Hlaðbæ meðal margra annarra að sækja farþega. Ég komst vandræðalaust niður stigann og út í bátinn, þó að nokkur ylgja væri í sjó og ég óvanur að klifra.<br>
Þegar Sterling hafði kastað akkerum á Víkinni, var kaðalstiga komið fyrir á hlið skipsins. Brátt nálguðust nokkrir árabátar stigann. Þarna var Björn frá Hlaðbæ meðal margra annarra að sækja farþega. Ég komst vandræðalaust niður stigann og út í bátinn, þó að nokkur ylgja væri í sjó og ég óvanur að klifra.<br>
Þannig voru þá nokkrir farþegar af Austurlandi færðir milli skips og báts að þessu sinni. Og þannig urðu tollverðir og héraðslæknir að fara að, þegar þeir gegndu skyldum sínum við skip, sem komu frá útlöndum til Eyja. Sú opinbera þjónusta var vissulega miklum erfiðleikum háð og hættum.<br>
Þannig voru þá nokkrir farþegar af Austurlandi færðir milli skips og báts að þessu sinni. Og þannig urðu tollverðir og héraðslæknir að fara að, þegar þeir gegndu skyldum sínum við skip, sem komu frá útlöndum til Eyja. Sú opinbera þjónusta var vissulega miklum erfiðleikum háð og hættum.<br>

Leiðsagnarval