78.270
breytingar
„Blik 1965/Gúttó“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
ekkert breytingarágrip
m (Verndaði „Blik 1965/Gúttó“ [edit=sysop:move=sysop]) |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 5: | Lína 5: | ||
[[Árni Árnason (símritari)|ÁRNI ÁRNASON]]: | <center>[[Árni Árnason (símritari)|ÁRNI ÁRNASON]]:</center> | ||
[[Mynd: 1965 b 117.jpg|left|thumb|400px]] | <center>[[Mynd: 1965 b 115.jpg|ctr|300px]]</center> | ||
<big>Nánar um gamla Gúttó. Það var byggt á svonefndum [[Mylnuhóll|Mylnuhól]], sem tilheyrði lóð [[Stakkagerði]]s, 1890—91. [[Sveinn Jónsson smiður|Sveinn Jónsson]] snikkari á [[Sveinsstaðir|Sveinsstöðum]], faðir [[Ársæll Sveinsson|Ársæls Sveinssonar]] og þeirra systkina, var yfirsmiður. Hann tók að sér alla vinnu, er að hússmíðinni laut (utan grjót- og járnvinnu), glugga, hurðir með lömum og læsingum og að festa járnum í húsið. Líklega mun átt við það m.a. að á hverju horni hússins var komið fyrir keðjum og þær grafnar í jörð niður. Mun það hafa verið gert til öryggis því, að húsið fyki ekki af grunninum. Keðjur þessar voru lengi, og líklega til þess tíma að Gúttó var rifið, auðsjáanlegar á SA og SV horni hússins. Man ég glögglega eftir þeim. Eflaust hefur svo verið á fleiri húsum. Gúttó var fyrst 12 álna langt, 9 álnir á breidd að utanmáli og 14-4 1/2 alin undir bita að hæð. Það var með risi og sneri frá austri til vesturs, járnklætt með galvaniseruðu járni. Þrír gluggar voru á hvorri hlið með 8 rúðum og ein rúða á hjörum á hverjum glugga. Dyr voru á vesturgafli hússins með glugga sinn hvorum megin þeirra og einn gluggi uppi yfir dyrum. Hafði sá síðastnefndi 3 rúður en hinir tveir tvær rúður. Tveir hlerar voru á hjörum fyrir hverjum glugga og huldu þá. Var það gert til öryggis rúðubroti og til hlýindaauka. | |||
[[Mynd: 1965 b 117 A.jpg|left|thumb|400px]] | |||
''Gamla Goodtemplarahúsið hér, sem kallað var „Gúttó“ manna á milli. Það stóð á Mylnuhól, þar sem Samkomuhús Vestmannaeyja stendur nú. Myndin var tekin í ágúst 1924. Þá kom hingað til Eyja norskur söngkór, Handelstandens Sangforening, frá Osló. —<br> | ''Gamla Goodtemplarahúsið hér, sem kallað var „Gúttó“ manna á milli. Það stóð á Mylnuhól, þar sem Samkomuhús Vestmannaeyja stendur nú. Myndin var tekin í ágúst 1924. Þá kom hingað til Eyja norskur söngkór, Handelstandens Sangforening, frá Osló. —<br> | ||
''Blaðið Þór segir svo frá þessum norsku gestum: — „Þeir voru velkomnir gestir hér, enda komu þeir svo vel fram að öllu leyti, að til þess verður lengi tekið. Þeir byrjuðu með því að syngja í Nýja Bíó, er þeir stigu á land hér á leið til Reykjavíkur, og eftir sönginn í Nýja Bíó, sungu þeir nokkur lög úti... Dáðust menn almennt að söng þeirra, enda var það ekki af ástæðulausu. <br> Söngmennirnir voru mjög ánægðir yfir för sinni til Íslands, enda fengu þeir veður hið ákjósanlegasta og móttökur ágætar.“ | ''Blaðið Þór segir svo frá þessum norsku gestum: — „Þeir voru velkomnir gestir hér, enda komu þeir svo vel fram að öllu leyti, að til þess verður lengi tekið. Þeir byrjuðu með því að syngja í Nýja Bíó, er þeir stigu á land hér á leið til Reykjavíkur, og eftir sönginn í Nýja Bíó, sungu þeir nokkur lög úti ... Dáðust menn almennt að söng þeirra, enda var það ekki af ástæðulausu. <br> Söngmennirnir voru mjög ánægðir yfir för sinni til Íslands, enda fengu þeir veður hið ákjósanlegasta og móttökur ágætar.“ | ||
| Lína 23: | Lína 24: | ||
Góðtemplarahúsið í Eyjum er byggt á Mylnuhólnum. Það er tólf álna langt, 9 álna breitt og 4 1/3 alin undir bita. Það er með járnþaki og kjallara undir gólfi. Vegna féleysis verður húsið ekki þiljað innan á þessum vetri.“ — <br> | Góðtemplarahúsið í Eyjum er byggt á Mylnuhólnum. Það er tólf álna langt, 9 álna breitt og 4 1/3 alin undir bita. Það er með járnþaki og kjallara undir gólfi. Vegna féleysis verður húsið ekki þiljað innan á þessum vetri.“ — <br> | ||
Góðtemplarahúsið í Rvík var vígt 2. okt. 1887, þá voru 360 meðlimir þar í reglunni. <br> | Góðtemplarahúsið í Rvík var vígt 2. okt. 1887, þá voru 360 meðlimir þar í reglunni. <br> | ||
Um ljós í húsinu hér getur ekkert, en eflaust hefur það þá verið lýst með olíulömpum sem áður getur. <br | Um ljós í húsinu hér getur ekkert, en eflaust hefur það þá verið lýst með olíulömpum sem áður getur. <br> | ||
Árið 1906 hefur ekkert eldstæði verið í húsinu. Þá hefur einhverntíma verið kalt þar við leikæfingar og sýningar. Árið 1915 breyttist þetta stórkostlega til batnaðar, er bærinn var raflýstur. Gúttó var þá haft á sérlínu ásamt Símstöðinni, svo að sem sjaldnast kæmi til, að húsið yrði ljóslaust vegna línubilana á aðallínum, sem oft kom fyrir, þar eð allar línur voru ofanjarðar á staurum. Sérlína þessi var stutt og bilaði sjaldan, enda traustlega byggð. En eins og krosstré brotna, brotna aðrir raftar og þannig fór um aukalínuna. Hún vildi alloft bila í ofviðrum og varð þá allt í glórulausu myrkri, þar til viðgerð tókst í ofsaveðri. Það voru stundum erfiðir tímar hjá starfsmönnum rafstöðvarinnar undir slíkum kringumstæðum. Þegar allt slitnaði niður meir og minna, og allir heimtuðu ljós. Reyndu þeir að verða við óskum manna, þótt hins vegar væri það vart á mannlegu færi að fara upp í staura í ofsaroki, svarta byl og kolsvarta myrkri. Í sannleika sagt mjög erfiðir tímar fyrir starfsmenn rafstöðvarinnar en fæstir þökkuðu þeim sem vert var. <br | Árið 1906 hefur ekkert eldstæði verið í húsinu. Þá hefur einhverntíma verið kalt þar við leikæfingar og sýningar. Árið 1915 breyttist þetta stórkostlega til batnaðar, er bærinn var raflýstur. Gúttó var þá haft á sérlínu ásamt Símstöðinni, svo að sem sjaldnast kæmi til, að húsið yrði ljóslaust vegna línubilana á aðallínum, sem oft kom fyrir, þar eð allar línur voru ofanjarðar á staurum. Sérlína þessi var stutt og bilaði sjaldan, enda traustlega byggð. En eins og krosstré brotna, brotna aðrir raftar og þannig fór um aukalínuna. Hún vildi alloft bila í ofviðrum og varð þá allt í glórulausu myrkri, þar til viðgerð tókst í ofsaveðri. Það voru stundum erfiðir tímar hjá starfsmönnum rafstöðvarinnar undir slíkum kringumstæðum. Þegar allt slitnaði niður meir og minna, og allir heimtuðu ljós. Reyndu þeir að verða við óskum manna, þótt hins vegar væri það vart á mannlegu færi að fara upp í staura í ofsaroki, svarta byl og kolsvarta myrkri. Í sannleika sagt mjög erfiðir tímar fyrir starfsmenn rafstöðvarinnar en fæstir þökkuðu þeim sem vert var. <br> | ||
Það fylgdi lengstum Gúttó, að reimleikar væru allmiklir í húsinu. <br | Það fylgdi lengstum Gúttó, að reimleikar væru allmiklir í húsinu. <br> | ||
Fólki fannst þetta ekkert óeðlilegt, að minnsta kosti héldu og sumir því mjög fram allt til síðustu ára hússins. Þar væri stundum allt á tjá og tundri vegna reimleikanna. Enginn virtist þó vita, hvað væri þar á seyði eða hvernig reimleikarnir lýstu sér. Ég legg engan dóm á ummæli almennings en vil gjarna geta hér í sambandi við Gúttó einkennilegs atviks, er þar kom einu sinni fyrir. Ef til vill hefur einhver gaman af að lesa um það. Það gæti líka gert sitt til þess, að menn fengju aðrar hugmyndir um einhver afbrigði reimleikanna. Ég fyrir mitt leyti er sannfærður um, að það eru ekki allt draugar sem gaula, eða selir sem sýnast. Hins vegar hefur ávallt verið sagt reimt í Gúttó og á Símstöðinni? Þær byggingar voru reistar í námunda við svonefnda [[Hólshjallar|Hólshjalla]], en þar átti að vera mjög reimt. Svo sagði [[Anna Thomsen]], tengdamóðir [[Daníel Kr. Oddsson|Daníels Kr. Oddssonar]], er var símstjóri í Eyjum 1921—1922, að hún færi alls ekki ein niður í kjallara á gamla símstöðvarhúsinu á kvöldin. Sagðist hún ekki vilja hafa helv. drauginn riðlandi á sér oftar en einu sinni. Það heit hélt hún líka. Aldrei fór hún ein niður í kjallara eftir að skyggja tók. Í Gúttó hafa og margir frómir menn orðið ýmislegs varir, en ekki orðað það út um hvippinn og hvappinn. Jafnvel eftir að Samkomuhúsið var byggt, hafa menn þótzt verða einhvers varir, er þeir ekki skildu. | Fólki fannst þetta ekkert óeðlilegt, að minnsta kosti héldu og sumir því mjög fram allt til síðustu ára hússins. Þar væri stundum allt á tjá og tundri vegna reimleikanna. Enginn virtist þó vita, hvað væri þar á seyði eða hvernig reimleikarnir lýstu sér. Ég legg engan dóm á ummæli almennings en vil gjarna geta hér í sambandi við Gúttó einkennilegs atviks, er þar kom einu sinni fyrir. Ef til vill hefur einhver gaman af að lesa um það. Það gæti líka gert sitt til þess, að menn fengju aðrar hugmyndir um einhver afbrigði reimleikanna. Ég fyrir mitt leyti er sannfærður um, að það eru ekki allt draugar sem gaula, eða selir sem sýnast. Hins vegar hefur ávallt verið sagt reimt í Gúttó og á Símstöðinni? Þær byggingar voru reistar í námunda við svonefnda [[Hólshjallar|Hólshjalla]], en þar átti að vera mjög reimt. Svo sagði [[Anna Thomsen]], tengdamóðir [[Daníel Kr. Oddsson|Daníels Kr. Oddssonar]], er var símstjóri í Eyjum 1921—1922, að hún færi alls ekki ein niður í kjallara á gamla símstöðvarhúsinu á kvöldin. Sagðist hún ekki vilja hafa helv. drauginn riðlandi á sér oftar en einu sinni. Það heit hélt hún líka. Aldrei fór hún ein niður í kjallara eftir að skyggja tók. Í Gúttó hafa og margir frómir menn orðið ýmislegs varir, en ekki orðað það út um hvippinn og hvappinn. Jafnvel eftir að Samkomuhúsið var byggt, hafa menn þótzt verða einhvers varir, er þeir ekki skildu. | ||