„Blik 1978/Merkur brautryðjandi“: Munur á milli breytinga

Á vetrarvertíð árið 1906 voru gerðir út í Vestmannaeyjum fyrstu tveir vélbátarnir. Næstu vertíð (1907) voru þeir 20 að tölu. Á vertíð 1910 voru vélbátar Vestmannaeyinga orðnir 46. Að 10 árum liðnum voru þeir 68. Á vetrarvertíð 1930 voru vélbátar Vestmannaeyinga samtals 95, sem þá voru gerðir út í kaupstaðnum.<br>

Samkvæmt aflaskýrslum hefur aflafengur Vestmannaeyinga fimm- til sexfaldast á árunum 1919—1930.<br>

Bæjarfógeti fékk ávallt neikvæð svör hjá rikisvaldinu, þegar hann fór þess á flot við það, að það legði fram fé til kaupa eða smíða á hæfum vélbáti til þessara ferða, flutninga á héraðslækni, tollgæzlumönnum og farþegum milli hafnar og skipa.<br>

Fyrstu fjögur embættisár Kristjáns Linnets í Eyjum sat við sama keip um flutninga þessa. Engu varð þar um þokað sökum fjárskorts. Nálega eingöngu voru notaðir árabátar við þessa flutninga. Og erfiðleikar þessir fóru vaxandi ár frá ári með vaxandi útgerð og fólksfjölda í kaupstaðnum. Þó keyrði alveg um þverbak í þessum efnum, þegar flytja þurfti sjúka menn í land t.d. úr fiskiskipum, innlendum sem erlendum. Þessum vandræðamálum var þannig ráðið til lykta árið 1928, að Filippus Árnason frá Ásgarði í Eyjum, sem unnið hafði að því á undanförnum árum á vegum bæjarfógetaskrifstofunnar að flytja tollgæzlumenn ríkisvaldsins og héraðslækni milli hafnar og skipa í kaupstaðnum, og [[Óskar Bjarnasen]], skrifstofumaður bæjarfógeta, afréðu að láta smíða sérstakan bát til þessara ferða og reka hann fyrir eigin fé. Þessi vélbátur, sem þeir kölluðu [[Brimill|Brimil]], notuðu þeir síðan til þessara ferða næstu sex árin. Hér var vissulega rudd markverð og mikilvæg braut, sem almenningur í kaupstaðnum mat, þó að minni sögur færu af viðurkenningu hinna opinberu afla á þessu starfi Filippusar Árnasonar, bæði innan ríkisvaldsins og valdamanna bæjarins. Brimill var sterkbyggður bátur og öll gerð hans innt af höndum með tilliti til hins hættusama starfs, sem inna skyldi af hendi í ylgjusjó og ólátaveðrum á Ytri höfninni og á ferðum fyrir Klettinn norður fyrir Eiði í austan og suðaustan garra og jafnvel stórviðrum.

Mágur Filippusar Árnasonar, [[Ólafur Ólafsson]], var hinn eiginlegi skipstjóri á bátnum og fórst það svo vel úr hendi að dáðst var að.<br>

Bæjarfógeti samþykkti tilboð þetta með þeim skilyrðum, að bæjarfógetaembættið eða bæjarfógetinn sjálfur „hefði fyrsta rétt til leigu á bátnum eða til kaupa á honum“, ef þeir mágar, Filippus og Ólafur, hætta að inna þessa mikilvægu þjónustu af hendi.<br>

Hinn nýi hafnarbátur var smíðaður af þeirri stærð og gerð, sem nokkurra ára reynsla hafði sannað þeim að heppilegust væri fyrir slíka flutninga í Eyjum, og þá alveg sérstaklega á veikum mönnum og slösuðum. Þeir flutningar fóru vaxandi ár frá ári með auknum fiskiskipaflota á Eyjamiðum og þar í námunda.<br>

Hinn nýi hafnarbátur hlaut nafnið [[Léttir]] og einkennisstafina [[Léttir|VE 327]]. Hann var tekinn í notkun í febrúar 1935.<br>

Filippus Árnason stjórnaði útgerð bátsins, útvegaði allt, sem til hans þurfti, annaðist bókhald útgerðarinnar o.s.frv. Sjálfur var hann jafnframt starfsmaður á bátnum og gætti vélar, þegar svo bar undir. Skipstjórinn var hins vegar mágur hans Ólafur Ólafsson frá [[Hvanneyri]] (nr. 61) við [[Vestmannabraut]]. Hann var kunnur að dugnaði, útsjónarsemi og reglusemi á öllum sviðum. Starfi hans fylgdi jafnan heill og lán svo vandasamt sem það var, t.d. við skipshlið í ókyrrum sjó eða vondum veðrum. Aðrir en útsjónarsamir atorkumenn gátu ekki innt þetta þjónustustarf af hendi. Þá reyndi ekki lítið á hafnsögumanninn í starfi hans, þegar ylgja var við skipshlið eða ólga í sjó t.d. og hann þurfti samt að ná á skipsfjöl til þess að framkvæma skyldur sínar gagnvart hafnarsjóði annars vegar og skipshöfn hins vegar. Þar reyndist [[Jón Ísak Sigurðsson|Jón Ísak Sigurðsson]] frá [[Látrar|Látrum]] réttur maður á réttum stað og hefur ávallt reynzt.<br>

Hafnarsjóður greiddi honum alls kr. 100.000,00 með því að bátnum fylgdi ýmislegt fleira en tekið var fram í hinu upphaflega tilboði.<br>

Þar með var Vestmannaeyjakaupstaður orðinn eigandi að öllum hafnarbátnum og einn útgerðaraðili. Svo hefur það verið síðan.

{{Blik}}