„Blik 1974/Samvinnusamtökin í Vestmannaeyjum, I. hluti“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 910: Lína 910:
Í ljós kom á aðalfundi kaupfélagsins í byrjun árs 1933 að útistandandi skuldir Kaupfélagsins Fram námu á fimmta hundrað þúsundum. Tekizt hafði að tryggja félaginu greiðslu á 1/4 hlutum skuldanna en 1/4 hafði verið afskrifaður gjörsamlega.<br>
Í ljós kom á aðalfundi kaupfélagsins í byrjun árs 1933 að útistandandi skuldir Kaupfélagsins Fram námu á fimmta hundrað þúsundum. Tekizt hafði að tryggja félaginu greiðslu á 1/4 hlutum skuldanna en 1/4 hafði verið afskrifaður gjörsamlega.<br>
Stjórn kaupfélagsins hafði ekki tekizt að ráða framkvæmdastjóra, þegar nálega þrír mánuðir voru liðnir af uppsagnarfresti Hinriks Jónssonar. En þá barst stjórn Kaupfélagsins Fram óvænt bréf. Kaupfélagsstjóri Kaupfélagsins Bjarma ritaði stjórn Kaupfélagsins Fram langt og ýtarlegt bréf og vakti máls á, að kaupfélögin yrðu sameinuð í eitt. Færði hann rök sín fyrir hugmynd þessari. Jafnframt sendi hann Útvegsbankanum í Eyjum afrit að bréfi þessu, þar sem hann vissi bankann hafa hagsmuna að gæta um rekstur og framtíð Kaupfélagsins Fram umfram önnur fyrirtæki í bænum.<br>
Stjórn kaupfélagsins hafði ekki tekizt að ráða framkvæmdastjóra, þegar nálega þrír mánuðir voru liðnir af uppsagnarfresti Hinriks Jónssonar. En þá barst stjórn Kaupfélagsins Fram óvænt bréf. Kaupfélagsstjóri Kaupfélagsins Bjarma ritaði stjórn Kaupfélagsins Fram langt og ýtarlegt bréf og vakti máls á, að kaupfélögin yrðu sameinuð í eitt. Færði hann rök sín fyrir hugmynd þessari. Jafnframt sendi hann Útvegsbankanum í Eyjum afrit að bréfi þessu, þar sem hann vissi bankann hafa hagsmuna að gæta um rekstur og framtíð Kaupfélagsins Fram umfram önnur fyrirtæki í bænum.<br>
Vorið 1933 lét einn af starfsmönnum Gunnars Olafssonar og Co. tilleiðast að gerast framkvæmdastjóri Kaupfélagsins Fram. Árslaun hans voru afráðin kr. 6.000,00. Þessi maður var [[Jónas Jónsson forstjóri|Jónas Jónsson]], kunnur að ágæti í starfi sínu hjá Gunnari Ólafssyni og Co. á [[Tanginn|Tanganum]] í Eyjum, og síðar kunnur útgerðarmaður þar. Hann tók síðan við framkvæmdastjórastarfinu á miðju sumri 1933.<br>
[[Mynd: Jónas Jónsson.jpg|thumb|350px|''Jónas Jónsson.'']]
Vorið 1933 lét einn af starfsmönnum Gunnars Ólafssonar og Co. tilleiðast að gerast framkvæmdastjóri Kaupfélagsins Fram. Árslaun hans voru afráðin kr. 6.000,00. Þessi maður var [[Jónas Jónsson forstjóri|Jónas Jónsson]], kunnur að ágæti í starfi sínu hjá Gunnari Ólafssyni og Co. á [[Tanginn|Tanganum]] í Eyjum, og síðar kunnur útgerðarmaður þar. Hann tók síðan við framkvæmdastjórastarfinu á miðju sumri 1933.<br>
En nú stóð allt fast um rekstur félagsins. Allar eignir þess voru veðsettar Útvegsbankanum og hann neitaði félaginu um frekari fyrirgreiðslur, meiri lán til vörukaupa. Var þá leitað til aðalbankastjóra Útvegsbankans í Reykjavík, Helga Guðmundssonar. Hnútur þessi var leystur þannig, að 12 bezt stæðu félagsmennirnir skrifuðu á víxla, veðvíxla, sem bankanum voru afhentir, samtals kr. 43.500,00. Út á víxla þessa lánaði Útvegsbankinn síðan þetta fé.<br>
En nú stóð allt fast um rekstur félagsins. Allar eignir þess voru veðsettar Útvegsbankanum og hann neitaði félaginu um frekari fyrirgreiðslur, meiri lán til vörukaupa. Var þá leitað til aðalbankastjóra Útvegsbankans í Reykjavík, Helga Guðmundssonar. Hnútur þessi var leystur þannig, að 12 bezt stæðu félagsmennirnir skrifuðu á víxla, veðvíxla, sem bankanum voru afhentir, samtals kr. 43.500,00. Út á víxla þessa lánaði Útvegsbankinn síðan þetta fé.<br>
Nú var líka breytt til um rekstur félagsins. Kaupfélagið keypti nýja vélbáta og jók útgerð sína að miklum mun. Þar var hagnaðarvonin.<br>
Nú var líka breytt til um rekstur félagsins. Kaupfélagið keypti nýja vélbáta og jók útgerð sína að miklum mun. Þar var hagnaðarvonin.<br>
[[Mynd: Jón Ólafsson, Hólmi.jpg|thumb|350px|''Jón Ólafsson, útvegsbóndi, [[Hólmur|Hólmi]].'']]
Á aðalfundi félagsins í desember 1934 lýsti formaður félagsins,  
Á aðalfundi félagsins í desember 1934 lýsti formaður félagsins,  
[[Jón Ólafsson]] útgerðarmaður á [[Hólmur|Hólmi]], yfir því, að útgerð kaupfélagsins hefði gengið ágætlega það ár (1934) og bjart væri nú framundan um rekstur félagsins.<br>
[[Jón Ólafsson]] útgerðarmaður á [[Hólmur|Hólmi]], yfir því, að útgerð kaupfélagsins hefði gengið ágætlega það ár (1934) og bjart væri nú framundan um rekstur félagsins.<br>
Lína 923: Lína 925:
„Garðseignin, Den Danske Gaard, eins og hún var kölluð, lá að Godthaabseigninni. Það var elzti verzlunarstaðurinn og eina eignarlóðin í Vestmannaeyjum. [[Kristján Linnet]] bæjarfógeti og umboðsmaður þjóðjarða í Eyjunum, dró í efa, að hér væri um eignarlóð að ræða, og heimti lóðargjald, en Kaupfélagið Fram neitaði að greiða, og fór þá Kristján Linnet í lögtaksmál.<br>
„Garðseignin, Den Danske Gaard, eins og hún var kölluð, lá að Godthaabseigninni. Það var elzti verzlunarstaðurinn og eina eignarlóðin í Vestmannaeyjum. [[Kristján Linnet]] bæjarfógeti og umboðsmaður þjóðjarða í Eyjunum, dró í efa, að hér væri um eignarlóð að ræða, og heimti lóðargjald, en Kaupfélagið Fram neitaði að greiða, og fór þá Kristján Linnet í lögtaksmál.<br>
Vann [[Jóhann Gunnar Ólafsson]] bæjarfógeti málið fyrir félagið í undirrétti og Einar B. Guðmundsson hæstaréttarlögmaður í hæstarétti. Þetta er stór og verðmæt lóð, sem nær alveg niður að sjó að norðan og austan og suður fyrir Skans. Á henni eru allmiklar húseignir, þar á meðal af eldri húsum: [[Kornloftið]], [[Austurbúðin]] og íbúðarhúsið Garðurinn. Nú var það haustið eftir, þá er ég keypti [[Godthaabseignina]] af Útvegsbankanum, að Jón Ólafsson á Hólmi, formaður Kaupfélagsins Fram, kom að máli við mig og stakk upp á, að ég keypti allar eignir kaupfélagsins og tæki að mér að greiða allar skuldir og skuldbindingar félagsins og leysti þar með félagsmenn Kaupfélagsins Fram undan öllum persónulegum skuldbindingum vegna félagsskaparins.“<br>
Vann [[Jóhann Gunnar Ólafsson]] bæjarfógeti málið fyrir félagið í undirrétti og Einar B. Guðmundsson hæstaréttarlögmaður í hæstarétti. Þetta er stór og verðmæt lóð, sem nær alveg niður að sjó að norðan og austan og suður fyrir Skans. Á henni eru allmiklar húseignir, þar á meðal af eldri húsum: [[Kornloftið]], [[Austurbúðin]] og íbúðarhúsið Garðurinn. Nú var það haustið eftir, þá er ég keypti [[Godthaabseignina]] af Útvegsbankanum, að Jón Ólafsson á Hólmi, formaður Kaupfélagsins Fram, kom að máli við mig og stakk upp á, að ég keypti allar eignir kaupfélagsins og tæki að mér að greiða allar skuldir og skuldbindingar félagsins og leysti þar með félagsmenn Kaupfélagsins Fram undan öllum persónulegum skuldbindingum vegna félagsskaparins.“<br>
[[Mynd: Einar Sigurðsson.jpg|thumb|350px|''Einar „ríki“ Sigurðsson, hreppstjóra og skipstjóra [[Sigurður Sigurfinnsson|Sigurfinnssonar]], [[Heiði]]'']].
Skuldirnar voru á milli 400.000 og 500.000 krónur. Listi, sem var gjörður yfir eignir félagsins, hljóðaði upp á 444.000 krónur, og þar í voru útistandandi skuldir upp á 60.000 krónur, að mestu tapaðar.<br>
Skuldirnar voru á milli 400.000 og 500.000 krónur. Listi, sem var gjörður yfir eignir félagsins, hljóðaði upp á 444.000 krónur, og þar í voru útistandandi skuldir upp á 60.000 krónur, að mestu tapaðar.<br>
Í þessum eignum voru tveir sjö ára vélbátar, 21 og 22 lesta, Frigg og Óðinn, og einn eldri, Freyja, álíka stór, og partar í tveim minni bátum. Í meðvitund minni var Kaupfélagið Fram eitt af stærri fyrirtækjum í Eyjunum og mátti muna fífil sinn fegri en nú var komið.<br>
Í þessum eignum voru tveir sjö ára vélbátar, 21 og 22 lesta, Frigg og Óðinn, og einn eldri, Freyja, álíka stór, og partar í tveim minni bátum. Í meðvitund minni var Kaupfélagið Fram eitt af stærri fyrirtækjum í Eyjunum og mátti muna fífil sinn fegri en nú var komið.<br>

Leiðsagnarval