„Blik 1976/Atorku- og gæðakonu minnzt“: Munur á milli breytinga

Víst er það tilhlýðilegt, að ársrit Vestmannaeyja, [[Blik]], velji sér konu kvennaársins og birti nokkur orð um æviferil hennar, þó að þetta gerist ári eftir hið eiginlega kvennaár. þar sem dýrtíðin varð þess valdandi, að [[Blik]] gat ekki komið út á fyrra ári.

Já, við förum nærri um það. hvernig afkoma þessarar tólf manna fjölskyldu hefur verið á koti þessu á síðari hluta síðustu aldar, og þá sérstaklega, þegar aldrei gaf á sjó svo að vikum skipti, engan afla að fá nema það litla, sem rak á fjörur í aftökum á vetrardegi, þegar nógur var fiskurinn upp við sandströndina hafnlausu, þó að hann næðist ekki af gildum ástæðum. Búsvelta á vissum tima árs var ekki óþekkt fyrirbrigði undir Eyjafjöllum og víðar þar um slóðir á þeim árum. Alltof oft hættu bændur og búaliðar lífi sínu við það bjargræðisbasl að ná fiski úr sjó við hafnleysu þá, brim og boðaföll. Sjósókn sú var ekki heiglum hend.

Hannes, sonur Sigurðar bónda á Seljalandi, hafði ákveðið að stunda sjósókn út frá Eyjafjallasandi þessa vetrarvertíð. Bátur hans var jul, svo að þeir fóru þar fjórir á með handfærin  

sín. Þeir stunduðu sjóinn frá Holtsvör. Voru líkur til þess, að Hannes á Seljalandi vildi lofa stúlku að fljóta með í fiskiróður? Heimasætan á Moldnúp afréð að finna [[Hannes Sigurðsson]] að máli og bera fram þessa bón sína. Ef hún yrði heppin, gat það lánast henni að færa drjúga björg í bú foreldra sinna til þess að bæta úr sárustu neyð. Þannig gæti hún létt foreldrum sínum daglegar áhyggjur. draga úr sultinum og seyrunni, seðja sárasta hungrið.

Bóndasonurinn á Seljalandi tók vel málaleitan heimasætunnar á Moldnúp, svo að afráðið var, að hún fengi kall, þegar á sjó gæfi. Og Hannes velti vöngum yfir þessari beiðni. Hún var sjaldgæf. ef ekki einsdæmi.

Svo var heimasætan á Moldnúp kölluð til skips. því að róður var fyrirhugaður. Og nú gerðist kraftaverkið, eins og það var jafnan kallað, þegar atburðinn bar á góma. Hvaða atburður?

Nokkru eftir að mér var tjáð þessi kraftaverkasaga, fann ég [[Hannes Sigurðsson]] að máli. Hann var furðu málhress svo aldraður, sem hann var, 94 ára. Hann mundi vel atburðinn þann, þegar „kraftaverkið" gjörðist. Hvernig gat það gerzt? Hvaðan bárust hlutirnir upp í hendurnar á hinni heittrúuðu og bænheitu heimasætu. ungu stúlkunni einlægu og hugrökku? Hannes sagði svo frá:

„Við skildum það   strax, hvernig þetta   gerðist.

Franskar skútur voru þarna úti fyrir á víð og dreif á færafiski, sumar djúpt úti, aðrar grynnra. Sunnan-átt var á. Frönsku skútukarlarnir hengdu oft sjóstakka sína og sjóhatta til þerris á slár eða í stög. Stakkur og sjóhattur fuku út á sjó fyrir sunnan vindinum og þá rak á land." Þetta sagði [[Hannes Sigurðsson]], fyrrv. formaður í Holtsvör og síðan bóndi á Steinsstöðum og svo Brimhólum í Vestmannaeyjum um tugi ára. Og svo gerðist þetta á hinu rétta augnabliki, að stakkurinn og sjóhatturinn fuku og þá bar að landi á þeirri stundu eða svo, þegar [[Katrín Unadóttir]] þurfti þeirra svo sárt með til þess að geta innt af hendi miskunnarverkið við foreldra sína. Tilviljun, segja sumir; kraftaverk, segja aðrir, sem trúa því að kraftaverk hafi gerzt og geti gerzt. Hverju trúir þú, lesari minn góður? Eg á mína sannfæringu.

Frú [[Katrín Unadóttir]] fluttist til Vestmannaeyja árið 1903 með systur sinni, frú [[Ingveldi Unadóttur]] húsfr. á Sandfelli (nr. 36) við Vestmannabraut, og manni hennar Guðjóni skipstjóra Jónssyni. En hjá þeim hjónum dvaldist hún síðustu árin undir Eyjafjöllum, áður en þau fluttust til Eyja. Faðir hennar, Uni Runólfsson, fluttist til Eyja árið 1907, þá nær 80 ára gamall, til þess að hinar góðu dætur hans þar gætu annast hann síðustu ævistundirnar. Það var þeim báðum hugleiknast, svo næmar, hugljúfar og ástríkar, sem þær voru af guði gerðar. Þá var kona hans fallin frá.

Þegar þetta hörmulega slys átti sér stað, gekk frú Katrín með barni þeirra hjóna. Það fæddi hún sex mánuðum eftir fráfall eiginmannsins. Hún ól meybarn, sem skírt var eftir föður sínum. Þetta var hún [[Pálína Pálsdóttir]], sem í fyllingu tímans giftist [[Haraldi Guðjónssyni]] frá Skaftafelli (nr. 62) við Vestmannabraut. Þau bjuggu í Keflavík, en þessi einkadóttir frú Katrínar er látin fyrir fám árum.  

„Katrín sáluga var í orðsins fyllsta skilningi góð kona og síglöð í lund. Góðvildin skein út úr hverjum drætti andlitsins, enda mátti hún ekkert aumt sjá án þess að bæta úr því á einhvern hátt ,ef hún mátti því við koma. Hún var umtalsfróm og síbætandi kona . . . Þó var hún alvörumanneskja. Þykir mér það líklegt, að reynslan á æskuárunum hafi markað djúp spor í skapgerð hennar . . . Hún var trúuð kona, sem bezt sást í daglegri breytni hennar við meðbræður sina . . . Það virðist hafa verið gefið Katrínu í vöggugjöf að miðla öllum. sem hún kynntist. af því bezta, sem hún átti til . . ."