„Blik 1969/Endurminningar II. hluti“: Munur á milli breytinga

Þá ympraði Ólafur Magnússon á því við mig, hvort ég vildi ekki verða húsbóndi Auðuns og spurðist fyrir hjá sér formaður á stórum áttæringi. Hann gat þess, að svo legðist það í sig, að næstu árin yrðu aflaár. Nú vildi hann stækka Ingólf og gera hann að áttæringi, - stærsta áttæringi í Eyjum.

Síðar, eða eftir að lína og lóð varð hér aðal-veiðarfærið, voru árarnar bæði styttri og grennri. Þá var settur barka- og skutróður á áttæringana og hætt að „falla á“, sem oft var áður gjört.

Í botni skipsins, nema í austur og fyrirrúmi, voru þiljur, til þess að leggja fiskinn á, sem fyrst var dreginn. Hét það ,að leggja á þiljur". Það var gjört til þess að sjór rynni og tíðast var um önnur skip hér. betur til austurrúms og stæði ekki kyrr í rúmum þeim, sem fiskur var í. Í austurrúmi og fyrirrúmi voru austurtrog til að ausa með. Bitinn (þóftan), sem aðskildi skut og austurrúm, var eiginlega stokkur, er náði þvert yfir skipið. Hann var hólfaður sundur og op á. Í hólfum þessum voru geymd ýmis smærri tæki eða áhöld, svo sem seilarnálar (gjörðar úr hvalbeini), hamar, öxi o. fl.

Á bitann annars vegar var negld svo kölluð bitafjöl. Á henni stóð nafn skipsins útskorið og ártalið, er það var byggt. Einnig var á fjöl þessari, sérstaklega í eldri skipum, vísa eða vers. Efni hennar var bæn til guðs um það, að farnaðist vel. Ég set hér eina bitavísu sem sýnishorn:

Þá kom röðin næst að austurrúmsmönnunum, og þyrftu allir að andæfa, urðu miðskipsmenn að leggja út. Þá var það kallað „allra manna andóf“. Þeir af skipshöfninni, sem skipuðu skiprúm fyrir framan andófsrúm og aftan austurrúm, voru líka oft kallaðir yfirskipsmenn.

Siglutrén voru lögð miðskips, Fremsta framá-manni bar að sjá um klífi, t. d. rifa hann og draga upp. Hann var líka stundum kallaður húmborumaður.

Þegar róið var og komið út á miðja Víkina, var ,hvílt". Það var kallaður „kippur“, - fyrsti sjóferðarinnar. Svona var haldið áfram að hvíla, þegar ekki var siglt, þar til komið var í fiskileitir. Ætlazt var til, að hver kippur væri sem næst 10 mínútur. Þegar verið var á færum og kippt var á fiskimiðum, hvíldu yfirskipsmenn þá, er andæft höfðu.

Þegar við svo ætluðum að draga niður segl á Víkinni, stóð allt fast af gaddi, svo aðseglin náðust illa niður, enda var frostið 13 stig.  

Þennan sama morgun komust tvö skip, sem höfðu verið all-langt á undan okur, í logn fram af Holtsvörðum. Fengu þau þar nægan fisk, en tóku aðeins hálffermi. Sigldu þau svo út með Sandi og hleyptu síðan „út í Eyjar“, þegar þau áttu nógu liðugt að sigla.

Eitt sinn rérum við í norðan blæ og ládauðum sjó. Þegar við vorum að fara út Leiðina, urðum við þess varir, að stór síldartorfa óð undir Heimakletti nokkru utar en móts við Hringskerið. Við héldum á síldartorfuna. Þarna renndum við færum og drógum fljótlega um 600 fiska. Eftir stutta stund komu tvö jul mönnuð verzlunrarmönun til okkar og renndu þeir færum þarna.  

Formaður, sem var að koma af sjó, ráðlagði verzlunarmönnunum á julunum að flýta sér í land, ef vildu komast inn Leiðina vandræða- og áhættulaust. Það gerðu þeir.

Austankulið varð brátt að stormi. Þá var ekki lengur til set boðið. Sett voru upp segl og haldið heim á leið. – Brátt rokhvessti, svo að við urðum að rifa öll segl. Okkur hrakti mjög af leið, því að vesturfallið var sérstaklega hart. Vestur af [[Álfsey]] hættum við að sigla og tókum að berja undir eyna. Allt var í einu rokkófi, er við loks náðum undir Álfsey. Flestir hásetar mínir lögðu til, að við lægjum undir Moldarnefinu og biðum þess að lygndi. Það vildi ég ekki. Ég benti á, að við værum flestir eða allir meira og minna blautir; einnig værum við matarlausir og drykkjarvatn næst  gengið til þurrðar; engrar hjálpar væri að vænta úr landi.