2.379
breytingar
(Leiðrétt) |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 54: | Lína 54: | ||
Þann 27. apríl 1929 segir í Víði: ''„Það má meira en merkilegt heita, að í svo stórum bæ, sem Vestmannaeyjum, skuli ekki vera til starfandi Leikfélag. Kvenfélagið Líkn hefur í vetur sýnt tvö leikrit og var aðsókn að þeim yfirleitt góð. Þar af sést, að fólk vill sjá sjónleiki. Kvenfélagið á þakkir skyldar fyrir þá viðleitni og væri óskandi, að það gæti haldið áfram þeirri starfsemi. Það er ekki langt síðan að hér var til leikfélag, þ.e Leikfélag Vestmannaeyja. Ég hygg, að það hafi staðið sig vel efnalega og verklega, því hér voru og eru enn allgóðir leikarar, þótt sumir séu farnir héðan og aðrir, sem ekki mundu aftur fara að gefa sig að slíkri aukavinnu. Einhverjir mundu þó verða til þess. Húsrúm er að vísu slæmt og verður í vali leikrita að taka tillit til þess. en svona hefur það verið undanfarin ár og gekk nokkurn veginn vel enda þó með köflum væri það erfitt. Það ætti því að vera hægt að notast við húsplássið enn eða þar til annað betra býðst, sem hlýtur að verða innan tíðar, ef einhvert félag tæki að sér framkvæmdina. Leikfélag Vestmannaeyja mun sennilega ekki hafa hætt störfum vegna húsnæðisins heldur af hinu, að menn hafi ekki getað gefið sig nægilega vel að leikstarfinu vegna anna, og kannski líka vegna stjórnleysis í félaginu. Til eru menn hér í bæ, sem stjórnað gætu leikfélagi af reynslu og þekkingu, ef þeir fengjust til þess. Að mínu áliti er engum betur fært að sigrast á öllum erfiðleikum, sem stofnun leikfélags eru samfara, en Kvenfélagið Líkn, eða einstökum meðlimum þess. Sönnun þess höfum við þegar séð.“'' | Þann 27. apríl 1929 segir í Víði: ''„Það má meira en merkilegt heita, að í svo stórum bæ, sem Vestmannaeyjum, skuli ekki vera til starfandi Leikfélag. Kvenfélagið Líkn hefur í vetur sýnt tvö leikrit og var aðsókn að þeim yfirleitt góð. Þar af sést, að fólk vill sjá sjónleiki. Kvenfélagið á þakkir skyldar fyrir þá viðleitni og væri óskandi, að það gæti haldið áfram þeirri starfsemi. Það er ekki langt síðan að hér var til leikfélag, þ.e Leikfélag Vestmannaeyja. Ég hygg, að það hafi staðið sig vel efnalega og verklega, því hér voru og eru enn allgóðir leikarar, þótt sumir séu farnir héðan og aðrir, sem ekki mundu aftur fara að gefa sig að slíkri aukavinnu. Einhverjir mundu þó verða til þess. Húsrúm er að vísu slæmt og verður í vali leikrita að taka tillit til þess. en svona hefur það verið undanfarin ár og gekk nokkurn veginn vel enda þó með köflum væri það erfitt. Það ætti því að vera hægt að notast við húsplássið enn eða þar til annað betra býðst, sem hlýtur að verða innan tíðar, ef einhvert félag tæki að sér framkvæmdina. Leikfélag Vestmannaeyja mun sennilega ekki hafa hætt störfum vegna húsnæðisins heldur af hinu, að menn hafi ekki getað gefið sig nægilega vel að leikstarfinu vegna anna, og kannski líka vegna stjórnleysis í félaginu. Til eru menn hér í bæ, sem stjórnað gætu leikfélagi af reynslu og þekkingu, ef þeir fengjust til þess. Að mínu áliti er engum betur fært að sigrast á öllum erfiðleikum, sem stofnun leikfélags eru samfara, en Kvenfélagið Líkn, eða einstökum meðlimum þess. Sönnun þess höfum við þegar séð.“'' | ||
== Saga leiklistar frá 1930- | == Saga leiklistar frá 1930-1936 == | ||
Á árunum á undan hafði Leikfélagið ekki verið mjög virkt og lítið leiklistarstarf hafði verið í Eyjum. Árið 1932 tók sig saman hópur úr samfélaginu og sýndi kafla úr ''"Maður og kona"'' eftir Jón Thoroddsen. Á meðal leikara voru [[Þorsteinn Þ. Víglundsson]], [[Finnur Sigmundsson]] [[Uppsalir|Uppsölum]], [[Kristinn Ástgeirsson]] og [[Friðfinnur Finnsson]]. Leikritið var að minnsta kosti sýnt þrisvar sinnum í gamla Goodtemplarahúsinu á [[Mylnuhóll|Mylnuhól]] fyrir fullu húsi í öll skiptin. | Á árunum á undan hafði Leikfélagið ekki verið mjög virkt og lítið leiklistarstarf hafði verið í Eyjum. Árið 1932 tók sig saman hópur úr samfélaginu og sýndi kafla úr ''"Maður og kona"'' eftir Jón Thoroddsen. Á meðal leikara voru [[Þorsteinn Þ. Víglundsson]], [[Finnur Sigmundsson]] [[Uppsalir|Uppsölum]], [[Kristinn Ástgeirsson]] og [[Friðfinnur Finnsson]]. Leikritið var að minnsta kosti sýnt þrisvar sinnum í gamla Goodtemplarahúsinu á [[Mylnuhóll|Mylnuhól]] fyrir fullu húsi í öll skiptin. | ||
Lína 69: | Lína 69: | ||
== Sannleiksvitnið í Alþýðuhúsinu == | == Sannleiksvitnið í Alþýðuhúsinu == | ||
Hér birtum við brot úr grein um Leikfélag Vestmanneyja sem birtist í Víði þann 31. desember 1936, rituð af [[Georg Gíslason|Georg Gíslasyni]]. Úrdráttur þessi birtist auk þess í [[Blik]]i árið 1967. ''„Um nær 25 ára skeið hefir félag þetta, Leikfélag Vestmannaeyja starfað hér í bænum. Starf þess hefur verið misjafnlega mikið frá ári til árs, eftir því sem atvik stóðu til hverju sinni. Flest leikkvöld á einum vetri munu hafa verið 37. Vegna kostnaðar við leiktjöld, búninga o.fl. hafa þeir, sem leikið hafa, oftast borið lítið úr býtum og stundum ekkert. En áhugi meðlima félagsins hefur haldið því lifandi. Ávallt hefur verið leikið í Gúttó þó þar væri þröngt, mun á leiksviði þar hafa sést leiklist eins og best þekkist annars staðar hérlendis til dæmis meðan þeirra naut við [[Ólafur Ottesen|Ólafs Ottesen]] og [[Guðjón Jósefsson|Guðjóns Jósefssonar]]. Á þessu hausti var ákveðið að starfa og undirbúningur hafinn. Þegar Gúttó var rifið en byggt var leiksvið við [[Alþýðuhúsið]], sneri Leikfélagið sér til forráðamanna þess til þess að spyrjast fyrir um húslán til sjónleika í vetur. Var því vel tekið í fyrstu, sérstaklega af [[Ísleifur Högnason|Ísleifi Högnasyni]]. En er til samninga kom, var hann utanlands. Tilboð húsnefndar hljóðaði upp á tæpan 1/3 hluta eða 30% af brúttótekjum félagsins auk leigu fyrir æfingar svo að þetta hefði orðið meira en 1/3. Tekjur hússins hafa eftir því verið á leikkvöldi, þegar leikið hefði verið fyrir fullu húsi, rúmar 200.000 krónur. Þar sem þurft hefði öll leiktjöld ný á leiksviðið, sá Leikfélag Vestmannaeyja sér ekki fært að ganga að þessum kröfum og samþykkti einróma að leika ekki í húsinu nema betri kjör næðust. Gerði þá stjórn félagsins gagntilboð, sem var hafnað án frekari tilrauna um samkomulag. Má skilja það á svarinu, að þar hafi mestu um ráðið hin misheppnaða tilraun þeirra að gera leikfélagið pólitískt. Listavinirnir þar hafa álitið heppilegra að koma upp pólitískum leikflokki. Það á bara eftir að sýna sig, hvort Vestmannaeyingar eru að sama skapi ginnkeyptir fyrir því, jafnvel þótt beitt verði öðru til að byrja með.“'' | Hér birtum við brot úr grein um Leikfélag Vestmanneyja sem birtist í Víði þann 31. desember 1936, rituð af [[Georg Gíslason|Georg Gíslasyni]]. Úrdráttur þessi birtist auk þess í [[Blik]]i árið 1967. ''„Um nær 25 ára skeið hefir félag þetta, Leikfélag Vestmannaeyja starfað hér í bænum. Starf þess hefur verið misjafnlega mikið frá ári til árs, eftir því sem atvik stóðu til hverju sinni. Flest leikkvöld á einum vetri munu hafa verið 37. Vegna kostnaðar við leiktjöld, búninga o.fl. hafa þeir, sem leikið hafa, oftast borið lítið úr býtum og stundum ekkert. En áhugi meðlima félagsins hefur haldið því lifandi. Ávallt hefur verið leikið í Gúttó þó þar væri þröngt, mun á leiksviði þar hafa sést leiklist eins og best þekkist annars staðar hérlendis til dæmis meðan þeirra naut við [[Ólafur Ottesen|Ólafs Ottesen]] og [[Guðjón Jósefsson|Guðjóns Jósefssonar]]. Á þessu hausti var ákveðið að starfa og undirbúningur hafinn. Þegar Gúttó var rifið en byggt var leiksvið við [[Alþýðuhúsið]], sneri Leikfélagið sér til forráðamanna þess til þess að spyrjast fyrir um húslán til sjónleika í vetur. Var því vel tekið í fyrstu, sérstaklega af [[Ísleifur Högnason|Ísleifi Högnasyni]]. En er til samninga kom, var hann utanlands. Tilboð húsnefndar hljóðaði upp á tæpan 1/3 hluta eða 30% af brúttótekjum félagsins auk leigu fyrir æfingar svo að þetta hefði orðið meira en 1/3. Tekjur hússins hafa eftir því verið á leikkvöldi, þegar leikið hefði verið fyrir fullu húsi, rúmar 200.000 krónur. Þar sem þurft hefði öll leiktjöld ný á leiksviðið, sá Leikfélag Vestmannaeyja sér ekki fært að ganga að þessum kröfum og samþykkti einróma að leika ekki í húsinu nema betri kjör næðust. Gerði þá stjórn félagsins gagntilboð, sem var hafnað án frekari tilrauna um samkomulag. Má skilja það á svarinu, að þar hafi mestu um ráðið hin misheppnaða tilraun þeirra að gera leikfélagið pólitískt. Listavinirnir þar hafa álitið heppilegra að koma upp pólitískum leikflokki. Það á bara eftir að sýna sig, hvort Vestmannaeyingar eru að sama skapi ginnkeyptir fyrir því, jafnvel þótt beitt verði öðru til að byrja með.“'' | ||
== Saga leiklistar frá 1937-1950 == | |||
{{Heimildir| | {{Heimildir| |
breytingar