461
breyting
„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2003/ Havfruin, Páll Aðalsteinsson og King Sol“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2003/ Havfruin, Páll Aðalsteinsson og King Sol (skoða efni)
Útgáfa síðunnar 21. febrúar 2017 kl. 13:54
, 21. febrúar 2017ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 5: | Lína 5: | ||
Hinn 13. apríl 1947 bjargaði breski togarinn King Sol færeyska kútternum Havfruin VN 220, sem var í nauðum staddur út af Vestmannaeyjum. Voru skilyrði við björgun þessa hin erfiðustu.<br> | Hinn 13. apríl 1947 bjargaði breski togarinn King Sol færeyska kútternum Havfruin VN 220, sem var í nauðum staddur út af Vestmannaeyjum. Voru skilyrði við björgun þessa hin erfiðustu.<br> | ||
King Sol var að veiðum 24 sjómílur vestur af Smáeyjum við Vestmannaeyjar er færeyska skipið Velfare kom til togarans og gaf honum til kynna að vestur af honum væri skip sem þarfnaðist aðstoðar. Hætti King Sol þegar veiðum og hélt á staðinn en skipið sem reyndist vera í nauðum statt var Havfruin frá Færeyjum sem hafði verið þarna á handfærum. Vél kúttersins hafði bilað og héldu skipverjar honum í horfinu með seglum. Þegar togarinn kom að skútunni, var veður orðið fremur slæmt. hvassviðri af suðvestri og þungur sjór. Heppnaðist þó vel að koma dráttartaug milli skipanna og hélt King Sol síðan áleiðis til Vestmannaeyja með kútterinn í eftirdragi.<br> | King Sol var að veiðum 24 sjómílur vestur af Smáeyjum við Vestmannaeyjar er færeyska skipið Velfare kom til togarans og gaf honum til kynna að vestur af honum væri skip sem þarfnaðist aðstoðar. Hætti King Sol þegar veiðum og hélt á staðinn en skipið sem reyndist vera í nauðum statt var Havfruin frá Færeyjum sem hafði verið þarna á handfærum. Vél kúttersins hafði bilað og héldu skipverjar honum í horfinu með seglum. Þegar togarinn kom að skútunni, var veður orðið fremur slæmt. hvassviðri af suðvestri og þungur sjór. Heppnaðist þó vel að koma dráttartaug milli skipanna og hélt King Sol síðan áleiðis til Vestmannaeyja með kútterinn í eftirdragi.<br> | ||
Skömmu eftir að lagt var af stað í land slitnaði dráttartaugin og tók nokkra stund að koma henni í lag aftur en á meðan færðist veðrið í aukana. King Sol komst þó heilu og höldnu til Vestmannaeyja með hið bilaða skip en þegar togarinn kom með það upp undir Eiðið festist önnur dráttartaugin í botni og lentu skipin saman með þeim afleiðingum að Havfruin brotnaði lítið eitt ofansjávar. Er skipverjar á King Sol höfðu losað dráttartaugina úr botnfestu, var haldið austur fyrir Heimaey og inn á Víkina þar sem lagst var fyrir legufærum. Mörg skip lágu á Víkinni en þrjú þeirra færðu sig til þannig að King Sol og Havfruin gátu komist innar. Eftir að skipin voru lögst, versnaði veður til muna og fór togarinn þá að draga legufærin en við það færðist kútterinn allnærri Klettsnefinu (á Ystakletti) sem veðrið stóð beint upp á. Gat farið þannig að kútterinn ræki þar upp og ástandið því orðið mjög alvarlegt. Í þessu kom á staðinn færeyski kútterinn Columbus og var ætlun skipverja hans að gera tilraun til þess að draga Havfruin til hafnar en dráttartaugin milli kútteranna slitnaði áður en búið var að sleppa dráttartauginni frá King Sol. Þegar þetta gerðist var hafnsögubátur Vestmannaeyjahafnar, Léttir, einnig kominn til aðstoðar. Skv. frásögn Jóns Guðmundssonar í Sjólyst, sem var með Létti í þessari ferð vegna veikinda Olafs Olafssonar skipstjóra, voru með í för lóðsarnir Eyvindur Þórarinsson og Jón I. Sigurðsson. Eyvindur fór um borð í Columbus og skömmu síðar var Létti lagt að síðu Havfruarinnar. Var skipshöfn hennar flutt í tveimur ferðum í land. Skipstjórinn á kútternum varð þó eftir í hafnsögubátnum og var síðan komið um borð | Skömmu eftir að lagt var af stað í land slitnaði dráttartaugin og tók nokkra stund að koma henni í lag aftur en á meðan færðist veðrið í aukana. King Sol komst þó heilu og höldnu til Vestmannaeyja með hið bilaða skip en þegar togarinn kom með það upp undir Eiðið festist önnur dráttartaugin í botni og lentu skipin saman með þeim afleiðingum að Havfruin brotnaði lítið eitt ofansjávar. Er skipverjar á King Sol höfðu losað dráttartaugina úr botnfestu, var haldið austur fyrir Heimaey og inn á Víkina þar sem lagst var fyrir legufærum. Mörg skip lágu á Víkinni en þrjú þeirra færðu sig til þannig að King Sol og Havfruin gátu komist innar. Eftir að skipin voru lögst, versnaði veður til muna og fór togarinn þá að draga legufærin en við það færðist kútterinn allnærri Klettsnefinu (á Ystakletti) sem veðrið stóð beint upp á. Gat farið þannig að kútterinn ræki þar upp og ástandið því orðið mjög alvarlegt. Í þessu kom á staðinn færeyski kútterinn Columbus og var ætlun skipverja hans að gera tilraun til þess að draga Havfruin til hafnar en dráttartaugin milli kútteranna slitnaði áður en búið var að sleppa dráttartauginni frá King Sol. Þegar þetta gerðist var hafnsögubátur Vestmannaeyjahafnar, Léttir, einnig kominn til aðstoðar. Skv. frásögn Jóns Guðmundssonar í Sjólyst, sem var með Létti í þessari ferð vegna veikinda Olafs Olafssonar skipstjóra, voru með í för lóðsarnir Eyvindur Þórarinsson og Jón I. Sigurðsson. Eyvindur fór um borð í Columbus og skömmu síðar var Létti lagt að síðu Havfruarinnar. Var skipshöfn hennar flutt í tveimur ferðum í land. Skipstjórinn á kútternum varð þó eftir í hafnsögubátnum og var síðan komið um borð í King Sol. Eftir að áhöfnin hafði yfirgefið Havfrunna, dró King Sol upp legufæri sín og flutti sig á öruggari stað þar sem aftur var lagst fyrir akkerum. Veður fór stöðugt versnandi og gerði suðvestan stórviðri með miklu brimi. Varð stöðugt að keyra togarann upp í til þess að hann ræki ekki og var þannig andæft og legið frá því um klukkan sjö um kvöldið og fram yfir miðjan næsta dag en þá var veðrið gengið svo niður að ekki þurfti að nota vélarafl til þess að halda í horfinu. Ekki var þó unnt að draga kútterinn til hafnar fyrr en daginn eftir. Var vélbáturinn Snæfugl fenginn til þess að draga Havfrunna í höfn er veðrinu slotaði og tókst með ágætum. Hafði King Sol verið með kútterinn í togi í 55 klukkustundir samfellt. Þóttu skipverjar á tog-aranum sýna mikla þrautseigju við þessa björgun en skipstjóri á King Sol var íslendingur, Páll Aðalsteinsson, og einnig var 1. stýrimaður íslendingur, Karl Sigurðsson frá Hafnarfirði.<br> | ||
Að mestu skv. Þrautgóðum á raunastund, 3. bindi, í samantekt Steinars J. | Að mestu skv. Þrautgóðum á raunastund, 3. bindi, í samantekt Steinars J. Lúðvíkssonar<br> | ||
PÁLL AÐALSTEINSSON | |||
'''PÁLL AÐALSTEINSSON''' | |||
Páll Aðalsteinsson var fæddur í Reykjavík 29. júlí 1916. Foreldrar hans voru Aðalsteinn Pálsson togaraskipstjóri og útgerðarmaður (sjá bls 10) og Sigríður Pálsdóttir bæði frá Hnífsdal. Hann fór snemma á sjóinn með föður sínum á togaranum Belgaum að sumrinu til og 14 ára var hann orðinn fullgildur háseti. Sextán ára fór hann í verslun-amám til Hull í Englandi. Sagt hefur verið að enginn einstaklingur hafi þá fylgst eins vel með gengi togaraflotans á Humbersvæðinu og Páll. Vissi hvar þau flest voru að veiðum. Hvað mikið þau fiskuðu og hvað þau fengu fyrir aflann. Þetta sýnir hvar hugurinn hefur verið. . Hann var ekki lengi í náminu því ári seinna er hann kominn á sjó á enska togarann Vin hjá Ted Little, miklum afla-manni í Grimsby. Little fiskaði mikið á Eyjamiðum og var talinn flestum kunnugri hér og víðar við ísland. Frá þeim tíma átti Páll heima í Grimsby að undanskildum árunum 1934 og 1935 þegar hann var 2 vertíðir hjá pabba sínum á Belgaum. A Vininum voru þeir Páll og faðir minn, Asmundur Friðriksson á Löndum, hásetar saman og miklir vinir frá þeim tíma. Höfðu mikið samband á sjónum þegar báðir voru orðnir skipstjórar. Þegar ég var smástrákur fékk ég að fara um borð í Vininn þegar hann lá í vari hér á ytri höfninni. Pabbi var þá að heimsækja gömlu skipsfélagana. Eg man líka eftir Páli og Little heima á Löndum í heimsókn þegar legið var hér vegna veðurs. Þeir vona með þetta líka glæsilega sælgæti handa okkur systkin-unum. Sennilega man ég þetta vegna þess. I minn-ingunni voru þetta vinalegir, góðir menn. Little lést háaldraður í Astralíu þar sem hann átti heima hjá dóttur sinni, þá orðinn blindur. Ekki er ótrúlegt að velmektardagarnir á Eyjamiðum hafi komið upp í huga gamla mannsins þarna hinumegin á hnett-inum. Hver veit? | Páll Aðalsteinsson var fæddur í Reykjavík 29. júlí 1916. Foreldrar hans voru Aðalsteinn Pálsson togaraskipstjóri og útgerðarmaður (sjá bls 10) og Sigríður Pálsdóttir bæði frá Hnífsdal. Hann fór snemma á sjóinn með föður sínum á togaranum Belgaum að sumrinu til og 14 ára var hann orðinn fullgildur háseti. Sextán ára fór hann í verslun-amám til Hull í Englandi. Sagt hefur verið að enginn einstaklingur hafi þá fylgst eins vel með gengi togaraflotans á Humbersvæðinu og Páll. Vissi hvar þau flest voru að veiðum. Hvað mikið þau fiskuðu og hvað þau fengu fyrir aflann. Þetta sýnir hvar hugurinn hefur verið. . Hann var ekki lengi í náminu því ári seinna er hann kominn á sjó á enska togarann Vin hjá Ted Little, miklum afla-manni í Grimsby. Little fiskaði mikið á Eyjamiðum og var talinn flestum kunnugri hér og víðar við ísland. Frá þeim tíma átti Páll heima í Grimsby að undanskildum árunum 1934 og 1935 þegar hann var 2 vertíðir hjá pabba sínum á Belgaum. A Vininum voru þeir Páll og faðir minn, Asmundur Friðriksson á Löndum, hásetar saman og miklir vinir frá þeim tíma. Höfðu mikið samband á sjónum þegar báðir voru orðnir skipstjórar. Þegar ég var smástrákur fékk ég að fara um borð í Vininn þegar hann lá í vari hér á ytri höfninni. Pabbi var þá að heimsækja gömlu skipsfélagana. Eg man líka eftir Páli og Little heima á Löndum í heimsókn þegar legið var hér vegna veðurs. Þeir vona með þetta líka glæsilega sælgæti handa okkur systkin-unum. Sennilega man ég þetta vegna þess. I minn-ingunni voru þetta vinalegir, góðir menn. Little lést háaldraður í Astralíu þar sem hann átti heima hjá dóttur sinni, þá orðinn blindur. Ekki er ótrúlegt að velmektardagarnir á Eyjamiðum hafi komið upp í huga gamla mannsins þarna hinumegin á hnett-inum. Hver veit? | ||
Arið 1938 lauk Páll stýrimannsprófi í Grimsby og varð strax stýrimaður þar. Hann var þá búinn að gegna bátsmannsstöðu. Ari seinna lauk hann svo skipstjóraprófi og varð skipstjóri á enskum tog-urum frá 1940 tíl 1962. Atti hann glæsilegan skip-stjóraferil hjá Rinovia útgerðarfélaginu öll þessi ár. Oft var hann aflakóngur á stærstu og best búnu skipum þess félags. Fyrsta skipið sem hann stjórn-aði var Empire Fisher. Fiskaði hann á þessu skipi við Island öll stríðsárin. A því varð hann sá gæfu-maður að bjarga 17 manna áhöfn annars bresks tog-ara í Norðursjónum. Björgun Havfrúarinnar og áhafnar hennar hér við Eyjar sem sagt er frá hér áður var því ekki fyrsta björgunin sem hann stóð að | Arið 1938 lauk Páll stýrimannsprófi í Grimsby og varð strax stýrimaður þar. Hann var þá búinn að gegna bátsmannsstöðu. Ari seinna lauk hann svo skipstjóraprófi og varð skipstjóri á enskum tog-urum frá 1940 tíl 1962. Atti hann glæsilegan skip-stjóraferil hjá Rinovia útgerðarfélaginu öll þessi ár. Oft var hann aflakóngur á stærstu og best búnu skipum þess félags. Fyrsta skipið sem hann stjórn-aði var Empire Fisher. Fiskaði hann á þessu skipi við Island öll stríðsárin. A því varð hann sá gæfu-maður að bjarga 17 manna áhöfn annars bresks tog-ara í Norðursjónum. Björgun Havfrúarinnar og áhafnar hennar hér við Eyjar sem sagt er frá hér áður var því ekki fyrsta björgunin sem hann stóð að | ||