Úr fórum Árna Árnasonar. Ókunnur höfundur/Trollmannaríma

Úr fórum Árna Árnasonar

Trollmannaríma

1. ríma

Málið vanda mönnum ber,

málið blandað ljóðum er.

Ef að andinn í mig fer,

oft má fjandinn gá að sér.

Ég í líma legg mig við

ljóða-glímu farganið.

Sóa tíma og sálarfrið,

syng nú rímu og hljóðs mér bið.

2. ríma

Gamalt rann ég götuskeið,

gamlan fann ég hjörvameið.

Ingvar í Mandal mín þar beið,

mælti hann á þessa leið:

,,Mikið berjast mennirnir,

mikið verjast Rússarnir.

Okkur merja mör-vambir

magnast herjans glæpirnir.

Búkum föllnum byrgist láð,

blóðs á völl er mönnum stráð.

Fjandinn öll að eignast ráð

eins og tröllin hafa spáð.

Er að spillast árferði,

er að villast þjóðerni.

Svo er að tryllast siðferði

að sumir fyllast viðbjóði.

Skrílnum handa í Höllinni

hefir fjandinn verkefni.

Sínu að granda siðgæði

og sötra landa á nóttinni.

Þangað flykkjast forhertar

fransós-bykkjur málaðar.

Hrokagikkir gera þar

glæpaskikki allskonar.

Hyski þjóra þetta kann,

þörf er stór að senda mann

bæjarstjóra, og hengja hann

Hallarmóra og Fógetann.

Nú er öldin, sem þú sérð.

Svona er fjöldans menning gerð.

Yfirvöldin afhróps-verð,

aukast gjöld og skatta-mergð“.

3. ríma

„Hvað er sjó að frétta frá?“

Með fisk í kló ég Ingvar sá.

„Er hann nógan nú að fá?“

Nöldurs-kjóann, spurði ég þá.

„Þetta eina þykir verst,

þaðan seinast hefir frést.

Varla bein úr sjónum sést.

Samt kvað reynast trollið best.

Á þeim fleytum flest er lið

fjandi eitur harðsnúið,

er það leitar út á mið

eða sveitist trollið við.

Fram þeir brjótast bölvandi,

botnsins grjótið mölvandi,

bræði-ljótir lemjandi,

last og blótið fremjandi.

Mála sannast er það enn,

allir kannast við það senn.

Hafa manna-tilþrif tvenn

troll-bátanna stýrimenn.

Safna pyngjur seðlabing.

Sú er dyngjan ekki ring,

skál, ég klingi, - og Skaftfelling

skrafs á þingi lofið syng.

4. ríma

Þó að víða væri leitað

vaskra manna hér um kring.

Mestar geta hetjur heitað

,,Hilmi” á og ,,Skaftfelling”.

Köldum höndum kast`a og hífa

kempur þessar dag og nótt.

Sína túla sundur-rífa

sér í kokið vítt og ljótt.

Þessa orkan afla-meli

ufsi og langa sækir heim.

Skoltagleiða skötuseli

skrattinn líka sendir þeim.

Þeir fá karfa, þorsk og ýsu,

þara, grjót og steinbítinn,

lúðu, kola, háf og hnísu,

hausa, slor og marhnútinn.

Drepa, trufla, fæla, flengja

fiska og hvalakynið þeir.

Tundurduflin tæta, sprengja,

trolli smala hraun og leir.

Makráð þjóð á morgni heiðum

móka þiggur grútarleg.

Trylltir menn á vörpuveiðum

vaka meir en þú og ég.

5. ríma

Ísland meðan á sér hrafn

uppi Héðins verður nafn.

Hann er veðurhana jafn.

Honum kveð ég ljóðasafn.

Sést ei netið sundurtætt

svo ei geti Héðinn bætt.

Efst ég set hann ótvírætt,

ef að betri manni er gætt.

Leiftur-hraður notar nál,

nógu kvað hans liðugt mál.

Mesta aða er við skál,

oftast glaða hefir sál.

Eins og kýr af kálfum ber

kappinn dýr af öðrum er.

Splæsir víra, skötu sker,

Skafta stýrimaður er.

Þorsk og lúðu hafs úr hyl

hífir snúðugt borðsins til.

Skjálfa súðir, skröltir spil,

skakast rúður, dekk og þil.

Ef að bræðin í hann fer,

engra gæða vænta ber.

Tryllt fram æðið treður sér

túlinn hræðilegur er.

Innan hafnar sá ei seinn,

sést í stafni hár og beinn.

Við hann jafnast aðeins einn

á hann nafnið Sigursteinn.

Best þeir una vosbúð við,

véladrunur, súlu-klið.

Botnvörpuna, brimrótið,

breiðan munn og afvikið.

(síðasta hending eitthvað brengluð. Á.Á.).

6. ríma

Út um Horns- og Halamiðin

hefur margar krónur grætt.

Ríga-þorska rist á kviðinn,

rifin trollin líka bætt.

Hvar sem hann á fleytu flýtur,

fremstur er í hverri raun.

Járnkaldur á jaxlinn bítur

Jökul við og Selvogshraun.

Höfuð yfir aðra flesta

aula ber til sjós og lands.

Þessi jötunn þykir mesta

þarfasmíði skaparans.

Aldrei krafta virðist vanta,

vitið nóg er honum léð.

Næstum á við níu fanta

nál og spíru vinnur með.

Á hann kjaft, sem enginn reyni

upp að hafa móti sér.

Sannarlega Sigursteini

saman ekki fisjað er.

Hvar sem sést hinn heljarstóri

hákarls-skrokkur þessa manns,

flýgur oss í minni Móri,

er mændi yfir sauða krans.

7. ríma

Hann var alinn upp í sveit,

át sem hvalur slátrin feit.

Kynntist halur hrossa beit,

hænsnagali og sauðaleit.

Verki farinn fullvel, sá

fantur var að raka og slá.

Torfið skar og færði frá,

forir bar og veitti á.

Rakaði gærur risti mó,

rúði ær og tamdi ,,dróg”.

Sótti færafisk að sjó,

fléttaði snæri, gerði skó.

Kindur elti, kláfa braut,

kúnum hélt hann undir naut,

keitu hellti, hrærði graut,

hrúta gelti, kálfa skaut.

Sætti, breiddi, brýndi, sló,

batt og reiddi hey og mó,

skatta greiddi, gripi fló,

glatt hann veiddi, ef komst á sjó.

Hann með pál og kekkjakrók

kúm úr stáli heyið tók.

Yfir sál var ekkert mók.

Ört var mál og hyggjan klók.

8. ríma

Hann fór þá að hugsa um sjó,

hafið bláa þankann dróg.

Koti frá í ferð sig bjó

fötin á og nýja skó.

Ýmsum döllum á hann var,

eins og tröll af dvergum þar

hann af öllum öðrum bar,

afbragðs köllum hverskonar.

Hugur stefndi hærra þó.

Hann það nefndi oft á sjó,

sem hann efndi og á sig sló,

aukna fremd það honum bjó.

Pældi kort og kompásinn

kergjusnortinn, ákveðinn.

Hvergi skorti skilninginn, -

skársta sort var pungurinn.

Tók hann stöðu stýrimanns,

stjórnaði gröðum djöflafans.

Loks var böðuls-lendum hans

lyft í söðul skipstjórans.

Einstök var hann aflakló,

út á mar hann fyrstur dróg.

Undir þar var náma nóg,

netin, hvar sem lagði í sjó.

Síðan tók við trollið ást,

tíðum klókur undi skárst.

Gríðarhrókur kunni að kljást,

kvíðamók þar ekki sást.

————

Hetjur þessar hafa náð

heiðurssessi í lengd og bráð.

Mun þeim blessun mæld og ljáð

meiri en skessan hefir spáð.

Burt er skíma bráðlega,

breytast tímar óðfluga.

Andinn hímir úrvinda,

endar ríma trollmanna“.

Úr fórum Árna Árnasonar, efnisyfirlit