„Ystiklettur“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit

Ystiklettur (skoða efni)

Útgáfa síðunnar 25. júlí 2007 kl. 15:05

110 bætum bætt við ,  25. júlí 2007
ekkert breytingarágrip
MyndræntWiki-texti
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
[[Mynd:Mannsi (47).JPG|thumb|250px|left|]]
{{Fjöll}}
{{Fjöll}}
[[Mynd:DSCF4647.jpg |thumb|300px|Ystiklettur]]
[[Mynd:DSCF4647.jpg |thumb|300px|Ystiklettur]]
Lína 22: Lína 23:
I. '''Ystiklettur ''' (1): '''Klettsnef ''' (2) kallast landsuðurshornið á Ystakletti er myndar voginn að norðanverðu, en vestan í Klettsnefi ofanvert er '''Klettsnefstó ''' (3). Inn af Klettsnefi er '''Klettshellir ''' (4) við sjó niðri; en ofan við hann (fyrir ofan brún) er grasbrekka nefnd '''Réttarfles ''' (5) (var réttað í því). Beint norður af og lítið hærra er '''Djúpafles ''' (6), en norðar '''Langafles ''' (7). Móbergshryggir liggja á milli flesjanna og greina þau sundur; en brúnin hér fyrir ofan er nefnd '''Tindar ''' (8) ('''Suðurtindar ''' (9)) – af svonefndu „Sviði“ (fiskimiði) S.V. af Álfsey; eru brúnir þessar nefndar „Kambar“ samkv. gömlu „Miðakveri“.  
I. '''Ystiklettur ''' (1): '''Klettsnef ''' (2) kallast landsuðurshornið á Ystakletti er myndar voginn að norðanverðu, en vestan í Klettsnefi ofanvert er '''Klettsnefstó ''' (3). Inn af Klettsnefi er '''Klettshellir ''' (4) við sjó niðri; en ofan við hann (fyrir ofan brún) er grasbrekka nefnd '''Réttarfles ''' (5) (var réttað í því). Beint norður af og lítið hærra er '''Djúpafles ''' (6), en norðar '''Langafles ''' (7). Móbergshryggir liggja á milli flesjanna og greina þau sundur; en brúnin hér fyrir ofan er nefnd '''Tindar ''' (8) ('''Suðurtindar ''' (9)) – af svonefndu „Sviði“ (fiskimiði) S.V. af Álfsey; eru brúnir þessar nefndar „Kambar“ samkv. gömlu „Miðakveri“.  


Niður af Langaflesi er hár tangi sem liggur í vestur, grasivaxinn að ofan, en standberg beggja vegna, nefndur '''Litlaklettsnef ''' (10); norðan í því er uppganga erfið '''Gyltustígur ''' (11). Þá tekur við '''Klettsvík ''' (12) er myndast af Litlaklettsnefi öðrum megin og Miðkletti hinum megin. Klettsvík er malarvík og er uppganga úr henni að austan nefnd '''Skriða ''' (13). Upp af henni er '''Jaðar ''' (14). Þar austur af er slægjuland nefnt '''Slægjan ''' (15) (gefur ca kýrfóður). Skriðan fellur úr '''Háhaus ''' (16), hæsta tindi á Ystakletti. Vestan við Skriðuna er grasbrekka, '''Lauslæti ''' (17), efst í því er skúti nefndur '''Ból ''' (18), sem hefir til þessa verið notað af fuglamönnum á sumrin, en fjárból á vetrum. Niður af Lauslæti er '''Sturlató ''' (19) í miðju bergi. Þar vestur af '''Draugató ''' (20) (eða '''Marktó ''' (21)) – áttu þaðan að stafa reimleikar miklir svo að menn ekki héldust við að nátta í áður nefndu Bóli utan kona nokkur (Guðrún Laugadóttir). Sjá síðar „Dys við Erlendarkrær“ – upp af Lauslæti er grasbrekka nefnd '''Sandtorfa ''' (22), myndast af lágum bergstalla á þrjá vegu. Vestan við hana og neðan við bergstallann, er önnur grasbrekka nefnd '''Undir hendinni ''' (23). Hér fyrir vestan og allt að '''Klettaskörðum ''' (24), sem aðskilja Miðklett og Ystaklett er nefnt '''Snið ''' (25), er það vegur í miðju bergi að klettaskörðum, er farið er landveg til Heimaeyjar (vestur kletta).
Niður af Langaflesi er hár tangi sem liggur í vestur, grasivaxinn að ofan, en standberg beggja vegna, nefndur '''Litlaklettsnef ''' (10); norðan í því er uppganga erfið '''Gyltustígur ''' (11). Þá tekur við '''Klettsvík ''' (12) er myndast af Litlaklettsnefi öðrum megin og Miðkletti hinum megin. Klettsvík er malarvík og er uppganga úr henni að austan nefnd '''Skriða ''' (13). Upp af henni er '''Jaðar ''' (14). Þar austur af er slægjuland nefnt '''Slægjan ''' (15) (gefur ca kýrfóður). Skriðan fellur úr '''Háhaus ''' (16), hæsta tindi á Ystakletti. Vestan við Skriðuna er grasbrekka, '''Lauslæti ''' (17), efst í því er skúti nefndur '''Ból ''' (18), sem hefir til þessa verið notað af fuglamönnum á sumrin, en fjárból á vetrum. Niður af Lauslæti er '''Sturlató ''' (19) í miðju bergi. Þar vestur af '''Draugató ''' (20) (eða '''Marktó ''' (21)) – áttu þaðan að stafa reimleikar miklir svo að menn ekki héldust við að nátta í áður nefndu Bóli utan kona nokkur (Guðrún Laugadóttir). Sjá síðar „Dys við Erlendarkrær“ – upp af Lauslæti er grasbrekka nefnd '''Sandtorfa ''' (22), myndast af lágum bergstalla á þrjá vegu. Vestan við hana og neðan við bergstallann, er önnur grasbrekka nefnd '''Undir hendinni ''' (23). Hér fyrir vestan og allt að '''Klettaskörðum ''' (24), sem aðskilja Miðklett og Ystaklett er nefnt '''Snið ''' (25), er það vegur í miðju bergi að klettaskörðum, er farið er landveg til Heimaeyjar (vestur kletta).


Upp af Sniði og Klettaskörðum er '''Heljarstígur''' (26); brunnið berg hryggmyndað; var áður farið bandlaust upp og niður hrygginn en varð nokkrum mönnum að bana. Þar austur af en norðan við Hendina er grasbrekka, '''Gatnefsbrekka''' (27) og vestast í henni '''Gatnef''' (28) (nef með gati í gegn). Hér fyrir neðan er sandorpin fýlabrekka, nefnd '''Grafningsskora''' (29), en niður við sjó stórgrýtt urð, '''Selhellraurð''' (30), í henni er nýfundinn hellir afarstór (1907), gaf finnandinn, Ágúst Gíslason útvegsbóndi, honum nafnið '''Leynir''' (31), en austar í sjó út eru '''Selhellrar''' (32), er urðin mun draga nafn af. Austan við Grafningsskoru er hátt berg og í því lítið norðar við brún uppi, eru '''Baldursbráarhillur''' (33). Þar norðar og neðan við brún er tó, '''Svelti''' (34) (fer stundum fé þar niður og hrapar). En upp af þessu svæði – hábrúnin – nefnist '''Tindar''' (35) ('''Norðurtindar''' (36)). Nyrsti tindurinn, sem er hæstur nefnist '''Stöng''' (37), þar niður af norðan megin eru '''Stangarbásar''' (38) – hellrar í berginu gefa feikna bergóm. Norðan við Stöng er nefndur '''Faxi''' (39), grasivaxinn mjór hryggur en hátt standberg beggja vegna; fyrir neðan er gras (líkist hestmakka – faxi – ef setið er á hryggnum, gæti nafnið verið dregið af því?). Nyrst á tanganum kallast '''Faxanef''' (40) og í því fyrir neðan brún er '''Skötukjaftur''' (41) (myndar nefið þríhyrnu og verður skútinn líkur skötutrjónu með opnum kjafti). Er Faxi endinn á tanga þeim er gengur norður úr Ystakletti og örnefni þessi eru á, allt frá Grafningsskoru.
Upp af Sniði og Klettaskörðum er '''Heljarstígur''' (26); brunnið berg hryggmyndað; var áður farið bandlaust upp og niður hrygginn en varð nokkrum mönnum að bana. Þar austur af en norðan við Hendina er grasbrekka, '''Gatnefsbrekka''' (27) og vestast í henni '''Gatnef''' (28) (nef með gati í gegn). Hér fyrir neðan er sandorpin fýlabrekka, nefnd '''Grafningsskora''' (29), en niður við sjó stórgrýtt urð, '''Selhellraurð''' (30), í henni er nýfundinn hellir afarstór (1907), gaf finnandinn, Ágúst Gíslason útvegsbóndi, honum nafnið '''Leynir''' (31), en austar í sjó út eru '''Selhellrar''' (32), er urðin mun draga nafn af. Austan við Grafningsskoru er hátt berg og í því lítið norðar við brún uppi, eru '''Baldursbráarhillur''' (33). Þar norðar og neðan við brún er tó, '''Svelti''' (34) (fer stundum fé þar niður og hrapar). En upp af þessu svæði – hábrúnin – nefnist '''Tindar''' (35) ('''Norðurtindar''' (36)). Nyrsti tindurinn, sem er hæstur nefnist '''Stöng''' (37), þar niður af norðan megin eru '''Stangarbásar''' (38) – hellrar í berginu gefa feikna bergóm. Norðan við Stöng er nefndur '''Faxi''' (39), grasivaxinn mjór hryggur en hátt standberg beggja vegna; fyrir neðan er gras (líkist hestmakka – faxi – ef setið er á hryggnum, gæti nafnið verið dregið af því?). Nyrst á tanganum kallast '''Faxanef''' (40) og í því fyrir neðan brún er '''Skötukjaftur''' (41) (myndar nefið þríhyrnu og verður skútinn líkur skötutrjónu með opnum kjafti). Er Faxi endinn á tanga þeim er gengur norður úr Ystakletti og örnefni þessi eru á, allt frá Grafningsskoru.


Vestan við Faxa fáa faðma í sjó út er einstakur drangur – '''Latur''' (42), en austar í Faxabergi er skúti við sjó niðri, nefndur '''Bolabás''' (43) (naut er ætlaði að synda frá Eyjum til lands fannst þar standandi. Langt síðan). Austan við Faxa er vík sem myndast af Faxa vestan megin en Lögmannssæti austan megin, '''Faxabót''' (44). En upp af Faxabót er hár tindur '''Þórislatur''' (45); en neðan við hann í berginu tó, '''Faxaskora''' (46), og efst í henni '''Sigmundarnef''' (47), þar ofar er '''Davíðstó''' (48) nú afhröpuð (kennd við Davíð Ólafsson er fór fyrst upp í hana. Hrapaði hann á Helli í Súlnaskeri. Sjá síðar).
[[Mynd:Mannsi (46).JPG|thumb|300px|Ystiklettur að norðaustanverðu.]]
Vestan við Faxa fáa faðma í sjó út er einstakur drangur – '''Latur''' (42), en austar í Faxabergi er skúti við sjó niðri, nefndur '''Bolabás''' (43) (naut er ætlaði að synda frá Eyjum til lands fannst þar standandi. Langt síðan). Austan við Faxa er vík sem myndast af Faxa vestan megin en Lögmannssæti austan megin, '''Faxabót''' (44). En upp af Faxabót er hár tindur '''Þórislatur''' (45); en neðan við hann í berginu tó, '''Faxaskora''' (46), og efst í henni '''Sigmundarnef''' (47), þar ofar er '''Davíðstó''' (48) nú afhröpuð (kennd við Davíð Ólafsson er fór fyrst upp í hana. Hrapaði hann á Helli í Súlnaskeri. Sjá síðar).


'''Faxasund''' (49) nefnist sundið milli Faxa og Skers. '''Lögmannssæti''' (50) er tangi ekki allhár, en breiður og grasivaxið sléttlendi uppi á því, en berg á þrjá vegu og myndar þannig tanga. Við það að sunnan er vik, '''Drengjabót''' (51) og í henni drangar tveir, '''Drengir''' (52), er annar drangurinn aðeins laus við bergið og milli þeirra örmjótt sund fyrir ofan sjómál, en samfastir neðar. Voru þessir drangar sem örmjóar súlur, en af öðrum er fallið fyrir nokkru, um 1840. Út úr ytri drangnum gengur hryggur 4-5 faðma langur, sést upp úr sjó um stórstraumsfjöru, nefnd '''Drengjatá''' (53), er þar oftast mikill straumur og með flæði hætta að fara þar of nærri. Hér mun hafa orðið skipsskaði 1413 samkv. Lögmannsannál.  
'''Faxasund''' (49) nefnist sundið milli Faxa og Skers. '''Lögmannssæti''' (50) er tangi ekki allhár, en breiður og grasivaxið sléttlendi uppi á því, en berg á þrjá vegu og myndar þannig tanga. Við það að sunnan er vik, '''Drengjabót''' (51) og í henni drangar tveir, '''Drengir''' (52), er annar drangurinn aðeins laus við bergið og milli þeirra örmjótt sund fyrir ofan sjómál, en samfastir neðar. Voru þessir drangar sem örmjóar súlur, en af öðrum er fallið fyrir nokkru, um 1840. Út úr ytri drangnum gengur hryggur 4-5 faðma langur, sést upp úr sjó um stórstraumsfjöru, nefnd '''Drengjatá''' (53), er þar oftast mikill straumur og með flæði hætta að fara þar of nærri. Hér mun hafa orðið skipsskaði 1413 samkv. Lögmannsannál.  


[[Mynd:Ystiklettur.jpg|thumb|300px|]]
[[Mynd:Ystiklettur.jpg|thumb|300px|]]
'''Drengjabótarbrekka''' (54) er upp af Drengjabót; en þar suður af '''Heyhæll''' (55) (er heyi oft gefið þar ofan). Hér nokkru sunnar er '''Gjósta''' (56) og '''Gjóstuhaus''' (57). Gjósta er lágmyndun og liggur neðan við áðurnefnda slægju að brún, þar er roksamt mjög. Sunnan við Gjóstuhaus tekur við stór grasivaxin brekka nefnd '''Fastahlíð''' (58), liggur hún mót suðri en neðan við hana í miðju bergi er '''Klemensarbæli''' (59) – svartfuglabekkur. Hér litlu norðar í sjó út er flúð, '''Tíæringsflúð''' (60). Tíæringur (bátur) átti að farast hér á, en suður af Föstuhlíð neðst '''Gunnhilla''' (61). Hér fyrir sunnan myndast hryggur í berginu upp og ofan, '''Bóndi''' (62) og efst á honum '''Bóndahaus''' (63). Þar á brúninni stóð laus steinn afar stór, sem féll í sjó niður í jarðskjálftanum haustið 1896.  
'''Drengjabótarbrekka''' (54) er upp af Drengjabót; en þar suður af '''Heyhæll''' (55) (er heyi oft gefið þar ofan). Hér nokkru sunnar er '''Gjósta''' (56) og '''Gjóstuhaus''' (57). Gjósta er lágmyndun og liggur neðan við áðurnefnda slægju að brún, þar er roksamt mjög. Sunnan við Gjóstuhaus tekur við stór grasivaxin brekka nefnd '''Fastahlíð''' (58), liggur hún mót suðri en neðan við hana í miðju bergi er '''Klemensarbæli''' (59) – svartfuglabekkur. Hér litlu norðar í sjó út er flúð, '''Tíæringsflúð''' (60). Tíæringur (bátur) átti að farast hér á, en suður af Föstuhlíð neðst '''Gunnhilla''' (61). Hér fyrir sunnan myndast hryggur í berginu upp og ofan, '''Bóndi''' (62) og efst á honum '''Bóndahaus''' (63). Þar á brúninni stóð laus steinn afar stór, sem féll í sjó niður í jarðskjálftanum haustið 1896.  


'''Bóndabót''' (64), milli Bónda og Föstuhlíðar; en fyrir sunnan Bónda er '''Klettsnefnsbót''' (65). Þar fyrir ofan í berginu er svartfuglabyggð – margir skútar nefndir '''Kórar''' (66), er neðsti skútinn örlítill, svo aðeins getur einn fugl verpt í honum nefndur '''Krosskirkja''' (67) (líkist turni á kirkju). Ofan við Kórana er allstór fýlabrekka, '''Voðmúlaskora''' (68) en ofan við hana nyrst og sunnan í Bóndahaus er '''Brauðtorfa''' (69), smá brekka. Þar lítið neðar '''Brauðtorfusvelti''' (70).
'''Bóndabót''' (64), milli Bónda og Föstuhlíðar; en fyrir sunnan Bónda er '''Klettsnefnsbót''' (65). Þar fyrir ofan í berginu er svartfuglabyggð – margir skútar nefndir '''Kórar''' (66), er neðsti skútinn örlítill, svo aðeins getur einn fugl verpt í honum nefndur '''Krosskirkja''' (67) (líkist turni á kirkju). Ofan við Kórana er allstór fýlabrekka, '''Voðmúlaskora''' (68) en ofan við hana nyrst og sunnan í Bóndahaus er '''Brauðtorfa''' (69), smá brekka. Þar lítið neðar '''Brauðtorfusvelti''' (70).


Hér eru upp talin 70 örnefni í Ystakletti en hvergi í Vestmannaeyjum mun jafnmörg örnefni að finna á jafnlitlu svæði.
Hér eru upp talin 70 örnefni í Ystakletti en hvergi í Vestmannaeyjum mun jafnmörg örnefni að finna á jafnlitlu svæði.
Daniel
11.675

breytingar

Sótt frá „http://heimaslod.is/index.php/Kerfissíða:MobileDiff/27729“

Leiðsagnarval