„Surtsey“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
618 bæti fjarlægð ,  22. júní 2005
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 30: Lína 30:


== Jarðfræði ==
== Jarðfræði ==
Meðan á gosum stóð í Surtsey og ekki síður eftir að þeim lauk hafa íslenskir og erlendir vísindamenn stundað margvíslegar jarðfræðilegar rannsóknir í eynni. Má þar telja rannsóknir á bergfræði gjósku og hrauns, steindafræði frum- og síðsteinda, efnasamsetningu lofttegunda úr bergkvikunni og sjávar- og vindrofi. Af jarðeðlisfræðilegum athugunum má nefna jarðskjálftamælingar, flugsegulmælingar, þyngdarmælingar og GPS-mælingar. Hér á eftir verður getið niðurstaðna rannsókna sem einkum hafa farið fram eftir að gosum lauk.
Margvíslegar jarðfræðilegar rannsóknir hafa verið gerðar í Surtsey, bæði á meðan gosum stóð og ekki síður eftir að þeim lauk. Má þar telja rannsóknir á bergfræði gjósku og hrauns, steindafræði frum- og síðsteinda, efnasamsetningu lofttegunda úr bergkvikunni og sjávar- og vindrofi. Af jarðeðlisfræðilegum athugunum má nefna jarðskjálftamælingar, flugsegulmælingar, þyngdarmælingar og GPS-mælingar.  


=== Bergfræði gosefna ===
=== Bergfræði gosefna ===
Gjóskan og hraunið í Surtsey er alkalíólivínbasalt, en þessi gerð basalts finnst í Vestmannaeyjum og á Snæfellsnesi. Gjóskan er að mestu brúnt basaltgler sem myndaðist við snöggkælingu heitrar bergkvikunnar í sjó, en hraunið er yfirleitt alkristallað vegna mun hægari kólnunar. Í berginu eru allstórir kristallar af ólivín og plagíóklas. Efnagreiningar á bergi frá ýmsum tímum Surtseyjargosa sýna að smástígar en reglulegar breytingar urðu á efnasamsetningu bergkvikunnar þegar leið á gosið, meiri en vanalegt er í basaltgosum yfirleitt. Þessar breytingar hafa sennilega orðið á löngum tíma í kvikuþróm á nokkurra kílómetra dýpi undir eynni. Leiddar hafa verið líkur að því að upprunalega bergkvikan hafi orðið til við hlutbráðnun bergs í efri möttli jarðar, á um 60-65 km dýpi.
Gjóskan og hraunið í Surtsey er alkalíólivínbasalt, en þessi gerð basalts finnst í Vestmannaeyjum og á Snæfellsnesi. Gjóskan er að mestu brúnt basaltgler sem myndaðist við snöggkælingu heitrar bergkvikunnar í sjó, en hraunið er yfirleitt alkristallað vegna mun hægari kólnunar. Í berginu eru allstórir kristallar af ólivín og plagíóklas.  


== Framtíð eyjunnar ==  
== Framtíð eyjunnar ==  
11.675

breytingar

Leiðsagnarval