„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2007/Dragör strandar á Bakkafjöru“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
 
(1 millibreyting ekki sýnd frá sama notandanum)
Lína 1: Lína 1:
<big><big><center>'''Dragör strandar á Bakkafjöru'''</center></big></big><br>
<big><big><center>'''Dragör strandar á Bakkafjöru'''</center></big></big><br>
'''<center>Úr áður óprentaðri frásögn [[Haraldur Guðnason|Haraldar Guðnasonar]] fyrrverandi
<center>'''Úr áður óprentaðri frásögn [[Haraldur Guðnason|Haraldar Guðnasonar]] fyrrverandi'''
'''bókavarðar frá Úlfsstöðum í Austur-Landeyjum. Haraldur lést 28. janúar sl. Sjá minningargrein á bls. 89</center>'''<br>
'''bókavarðar frá Úlfsstöðum í Austur-Landeyjum. Haraldur lést 28. janúar sl. Sjá minningargrein á bls. 89'''</center><br>
Hinn 6. desember 1920 strandaði danska flutningaskipið Dragör á Bakkafjöru. Þetta var fjórmastrað skip, vel búið seglum, með 160 hestafla díselvél, smíðað í Svendborg  í Danmörku 1917, um 600 lestir að stærð.<br>
Hinn 6. desember 1920 strandaði danska flutningaskipið Dragör á Bakkafjöru. Þetta var fjórmastrað skip, vel búið seglum, með 160 hestafla díselvél, smíðað í Svendborg  í Danmörku 1917, um 600 lestir að stærð.<br>
Skipið var á leið til Ísafjarðar að sækja fiskfarm sem flytja átti til útlanda. Skipverjar voru 11, skipstjóri Peter C. Petersen. Brim var mikið og hátt í og barst skipið hátt á land.<br>
Skipið var á leið til Ísafjarðar að sækja fiskfarm sem flytja átti til útlanda. Skipverjar voru 11, skipstjóri Peter C. Petersen. Brim var mikið og hátt í og barst skipið hátt á land.
[[Mynd:Dragör nýstrandað Sdbl. 2007.jpg|vinstri|thumb|431x431dp|Dragör nýstrandað.]]
Áhöfnin var í skipinu fyrstu nóttina en var svo flutt á bæi í Hólmahverfinu, Hólma, Hólmahjáleigu og Bakka.<br>
Áhöfnin var í skipinu fyrstu nóttina en var svo flutt á bæi í Hólmahverfinu, Hólma, Hólmahjáleigu og Bakka.<br>
10. desember fór Björgvin Vigfusson, sýslumaður, á strandstað ásamt skipstjóra o.fl. úr áhöfninni. Þegar þeir komu þangað var byrjað að flæða en ganga mátti þurrum fótum að því landmegin. Stóð það með litlum halla til sjós og sneri stefni til vesturs. Sjór var í lestum og hafði það færst vestur um 300 faðma.<br>
10. desember fór Björgvin Vigfusson, sýslumaður, á strandstað ásamt skipstjóra o.fl. úr áhöfninni. Þegar þeir komu þangað var byrjað að flæða en ganga mátti þurrum fótum að því landmegin. Stóð það með litlum halla til sjós og sneri stefni til vesturs. Sjór var í lestum og hafði það færst vestur um 300 faðma.<br>
Lína 13: Lína 14:
l. Hvort skipinu yrði náð á flot?<br>
l. Hvort skipinu yrði náð á flot?<br>
2. Hvort hægt sé að gera skipið haffært?<br>
2. Hvort hægt sé að gera skipið haffært?<br>
Sýslumaður skipaði Sigurð Vigfússon, Brúnum og Magnús, skipstjóra, Magnússon, Reykjavík til að meta ástand skipsins og skemmdir á því og hvort draga megi skipið út.<br>
Sýslumaður skipaði Sigurð Vigfússon, Brúnum og Magnús, skipstjóra, Magnússon, Reykjavík til að meta ástand skipsins og skemmdir á því og hvort draga megi skipið út.
[[Mynd:Markarfljót á vesturleið Sdbl. 2007.jpg|miðja|thumb|500x500dp|Markarfljót á vesturleið. Rétt eftir þessa myndatöku brotnaði Dragör í tvennt.]]
<br>
18. desember er sýslumaður á Bakkafjöru ásamt matsmönnunum og er lýsing þeirra og álitsgerð svohljóðandi:<br>
18. desember er sýslumaður á Bakkafjöru ásamt matsmönnunum og er lýsing þeirra og álitsgerð svohljóðandi:<br>
1. Skipið liggur í smástraumsflæðarmáli en ca. 800 m utar eru grunn.<br>
1. Skipið liggur í smástraumsflæðarmáli en ca. 800 m utar eru grunn.<br>
Lína 24: Lína 27:
Dragör strandið var talið gott uppboð. Eftir 1921 urðu eigendaskipti að flakinu þegar Eyjamennirnir, Einar Magnússon, vélsmiður, Högni Sigurðsson, hreppstjóri og Símon Egilsson, hafnarvörður eignuðust það. Síðar eignaðist Helgi Benediktsson, útgerðarmaður, hér í Eyjum flakið á 1500 krónur.<br>
Dragör strandið var talið gott uppboð. Eftir 1921 urðu eigendaskipti að flakinu þegar Eyjamennirnir, Einar Magnússon, vélsmiður, Högni Sigurðsson, hreppstjóri og Símon Egilsson, hafnarvörður eignuðust það. Síðar eignaðist Helgi Benediktsson, útgerðarmaður, hér í Eyjum flakið á 1500 krónur.<br>
H. 20. ágúst 1942 fóru Páll Þorbjörnsson, skipstjóri, o. fl. ásamt skrifara (H. G.) upp í Landeyjasand að skoða flakið. Erindið var að skoða hvort draga mætti það á flot. Niðurstaðan var að slíkt væri ekki mögulegt.<br>
H. 20. ágúst 1942 fóru Páll Þorbjörnsson, skipstjóri, o. fl. ásamt skrifara (H. G.) upp í Landeyjasand að skoða flakið. Erindið var að skoða hvort draga mætti það á flot. Niðurstaðan var að slíkt væri ekki mögulegt.<br>
Farvegur Markarfljóts hefur löngum flæmst um hina miklu sanda, úr Austur-Landeyjum og austur fyrir hreppamörk, austur í Vestur-Eyjafjallahrepp, sennilega 800 faðma til og frá.<br>
Farvegur Markarfljóts hefur löngum flæmst um hina miklu sanda, úr Austur-Landeyjum og austur fyrir hreppamörk, austur í Vestur-Eyjafjallahrepp, sennilega 800 faðma til og frá.
[[Mynd:Dragör á siglingu Sdbl. 2007.jpg|thumb|Dragör á siglingu]]
Lengi var hluti tilverunnar að líta þennan svarta skipsskrokk uppi á hákampi í landi Bakka. Sandströndin hlýtur að hafa færst fram um 100 til 200 m þarna. Héðan frá Eyjum sást það vel, hátt uppi á kampinum, í mörg ár. Í sjókorti frá 1977 er það merkt í fljótinu austanverðu. En allt er breytingum háð.<br>
Lengi var hluti tilverunnar að líta þennan svarta skipsskrokk uppi á hákampi í landi Bakka. Sandströndin hlýtur að hafa færst fram um 100 til 200 m þarna. Héðan frá Eyjum sást það vel, hátt uppi á kampinum, í mörg ár. Í sjókorti frá 1977 er það merkt í fljótinu austanverðu. En allt er breytingum háð.<br>
Jóhann Guðnason (1919 - 2003) í Vatnahjáleigu fylgdist grannt með Dragör í mörg ár uns það nærri því hvarf eftir 80 ár. Frásögn hans fer hér á eftir: „17. júní 1960 var Markarfljót komið fast að skut Dragör, á leið sinni vestur sandinn. 12. ágúst sama ár brotnaði skipsskrokkurinn nær miðju en skuturinn seig í fljótið. Brotnaði þó ekki alveg í tvennt, hékk saman á kilinum.<br>
Jóhann Guðnason (1919 - 2003) í Vatnahjáleigu fylgdist grannt með Dragör í mörg ár uns það nærri því hvarf eftir 80 ár. Frásögn hans fer hér á eftir: „17. júní 1960 var Markarfljót komið fast að skut Dragör, á leið sinni vestur sandinn. 12. ágúst sama ár brotnaði skipsskrokkurinn nær miðju en skuturinn seig í fljótið. Brotnaði þó ekki alveg í tvennt, hékk saman á kilinum.
[[Mynd:Jóhann Guðnason og Torfi Haraldsson Sdbl. 2007.jpg|miðja|thumb|500x500dp|Jóhann Guðnason og Torfi Haraldsson um borð í Dragör rétt áður en skipið fór í tvennt.]]
[[Mynd:Þetta er mynd tekin 2004 Sdbl. 2007.jpg|vinstri|thumb|366x366dp|Þetta er mynd tekin 2004 og sýnir það sem eftir er af Dragör.]]
<br>
Smátt og smátt myndaðist eyri við skutinn sem varnaði því að framhlutinn færi í fljótið. Var svo allt með sömu ummerkjum til 1964 en hinn 27. janúar strandaði pólski togarinn Wislok á líkum stað. Vír var þá settur milli Wisloks og Dragörs til að varna því að Wislok bærist út í brimgarðinn. Nokkrum árum síðar fór Markarfljót að slá sér enn til vesturs og komst svo langt að Dragör varð fyrir austan það.<br>
Smátt og smátt myndaðist eyri við skutinn sem varnaði því að framhlutinn færi í fljótið. Var svo allt með sömu ummerkjum til 1964 en hinn 27. janúar strandaði pólski togarinn Wislok á líkum stað. Vír var þá settur milli Wisloks og Dragörs til að varna því að Wislok bærist út í brimgarðinn. Nokkrum árum síðar fór Markarfljót að slá sér enn til vesturs og komst svo langt að Dragör varð fyrir austan það.<br>
Enn breyttist farvegur fljótsins til austurs og endaði með því að flakið var aftur vestan megin þess í september 1995 sennilega um 600 m.“<br>
Enn breyttist farvegur fljótsins til austurs og endaði með því að flakið var aftur vestan megin þess í september 1995 sennilega um 600 m.“<br>
Björn Loftsson á Bakka (1915 - 2006) sagði
Björn Loftsson á Bakka (1915 - 2006) sagði
þetta merkilegt strand að því leyti að flakið grófst ekki í sandinn eins og öll önnur gerðu, heldur fór alveg upp á kamp. Hann taldi að botn Dragör hefði verið mjög belgmikill. Þess vegna hefði þetta verið svona.<br>
þetta merkilegt strand að því leyti að flakið grófst ekki í sandinn eins og öll önnur gerðu, heldur fór alveg upp á kamp. Hann taldi að botn Dragör hefði verið mjög belgmikill. Þess vegna hefði þetta verið svona.
[[Mynd:Wislok strandaður Sdbl. 2007.jpg|miðja|thumb|500x500dp|Wislok strandaður]]
<br>
'''WISLOK'''<br>
'''WISLOK'''<br>
Í eftirfarandi frásögn verður stuðst við ritverkið Þrautgóðir á raunastund, ''Björgunar - og sjóslysasaga Íslands'' 16. bindið eftir Steinar J. Lúðvíksson.<br>
Í eftirfarandi frásögn verður stuðst við ritverkið Þrautgóðir á raunastund, ''Björgunar - og sjóslysasaga Íslands'' 16. bindið eftir Steinar J. Lúðvíksson.<br>
Lína 36: Lína 45:
Einn skipverji fórst en aðrir björguðust í gúmmíbjörgunarbátum og með fluglínutækjum. Alls voru 29 í áhöfn skipsins.<br>
Einn skipverji fórst en aðrir björguðust í gúmmíbjörgunarbátum og með fluglínutækjum. Alls voru 29 í áhöfn skipsins.<br>
Wislok var 679 lestir, smíðaður 1958 og gerður út frá Gydinia. Hann hafði aðallega verið við veiðar í Norðursjó, úti af Englandi, en vegna lélegs afla þar var hann sendur á Íslandsmið.<br>
Wislok var 679 lestir, smíðaður 1958 og gerður út frá Gydinia. Hann hafði aðallega verið við veiðar í Norðursjó, úti af Englandi, en vegna lélegs afla þar var hann sendur á Íslandsmið.<br>
Um miðjan dag eftir strandið, h.28., mátti ganga þurrum fótum að togaranum og fóru menn um borð í hann og komu þar fyrir vír sem var strengdur í gamalt skipsflak (Dragör) sem lá um 400 m ofar í sandinum. Var ætlunin að rétta togarann með vírnum þegar sjó hefði verið dælt úr honum.<br>
Um miðjan dag eftir strandið, h.28., mátti ganga þurrum fótum að togaranum og fóru menn um borð í hann og komu þar fyrir vír sem var strengdur í gamalt skipsflak (Dragör) sem lá um 400 m ofar í sandinum. Var ætlunin að rétta togarann með vírnum þegar sjó hefði verið dælt úr honum.
 
Stór úthafsdráttarbátur, Carol, kom frá Póllandi til bess að draga Wislok á flot. Á flóðinu 2. apríl tókst honum að draga togarann 50 m út en þar festist hann á sandrifinu. Það var svo aðfararnótt 4. apríl að Wislok flaut eftir að dráttarbátnum tókst að draga hann af sandrifinu. Þegar dráttarbáturinn hafði dregið hann 2 sjómílur frá ströndinni, sökk togarinn skyndilega eftir að dælur um borð í honum stöðvuðust. Einnig var talið að dráttarvírinn frá Carol hefði dregist í botni og þá hefði dráttarskipið dregið togarann í kaf. Sökk hann á örfáum mínútum og ekki mátti tæpara standa að Pólverjarnir, skipstjóri og vélstjóri togarans, sem voru um borð í honum, björguðust. Stukku þeir í sjóinn og var bjargað af tveimur mönnum sem voru á litlum vélbáti sem fylgdi Wislok. Þannig endaði sigling þessa pólska togara.<br>
Stór úthafsdráttarbátur, Carol, kom frá Póllandi til bess að draga Wislok á flot. Á flóðinu 2. apríl tókst honum að draga togarann 50 m út en þar festist hann á sandrifinu. Það var svo aðfararnótt 4. apríl að Wislok flaut eftir að dráttarbátnum tókst að draga hann af sandrifinu. Þegar dráttarbáturinn hafði dregið hann 2 sjómílur frá ströndinni, sökk togarinn skyndilega eftir að dælur um borð í honum stöðvuðust. Einnig var talið að dráttarvírinn frá Carol hefði dregist í botni og þá hefði dráttarskipið dregið togarann í kaf. Sökk hann á örfáum mínútum og ekki mátti tæpara standa að Pólverjarnir, skipstjóri og vélstjóri togarans, sem voru um borð í honum, björguðust. Stukku þeir í sjóinn og var bjargað af tveimur mönnum sem voru á litlum vélbáti sem fylgdi Wislok. Þannig endaði sigling þessa pólska togara.<br>
'''Haraldur Guðnason'''<br>
'''Haraldur Guðnason'''<br>
 
[[Mynd:Wislok á strandstað Sdbl. 2007.jpg|miðja|thumb|500x500dp|Wislok á strandstað.]]
{{Sjómannadagsblað Vestmannaeyja}}
{{Sjómannadagsblað Vestmannaeyja}}
3.704

breytingar

Leiðsagnarval