„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2004/ Á Leó II. VE 36“: Munur á milli breytinga

<center>[[GÍSLI EYJÓLFSSON]]</center><br><br>

   

[[Mynd:Gísli Eyjólfsson sj.blað.png|250px|center|thumb|Gísli Eyjólfsson]]

Fyrstu dagana í júlí kom sænskur bátur m/b Croxby GG 745 til Eyja. Svíarnir höfðu ætlað að veiða í snurvoð hér við land en þurftu að leita hafnar einhverra hluta vegna. Þeir voru sex á, skipstjórinn og eigandinn, Petterson og þrír synir hans, Nils, sem var vélstjóri, Folke og Leif, sem var 16 ára, hinir hétu Einar og Thore.<br>

Ekkert varð þó af snurvoðarveiðum Svíanna því Valdi keypti bátinn og skyldi haldið til síldveiða og þeir verða með. Báturinn var um 63 tonn, byggður í Grimsby 1883, segltogari, eins og skúturnar íslensku höfðu verið, með 130 ha. Skandía-vél.<br>

Nú varð að láta hendur standa fram úr ermum. Málað var yfir GG 745, en í staðinn kom Leó II VE 36 og nafnspjaldið framan af stýrishúsinu, Crosby, Öckerö, var skrúfað af og Petterson tók það til varðveislu. Í lúkarnum voru 10 kojur svo að kappi (niðurganga) var settur í netalest sem var aftan við stýrishúsið og slegið þar upp 6 kojum. Við Stebbi máluðum „káettuna“ og völdum okkur öftustu kojurnar, sína hvoru megin, þó þar væri ekki hátt til lofts. Dýnur voru sóttar, ásamt ýmsu öðru um borð í Leó, sett upp skjólborð og uppstilling á dekkið, að mestu leyti af „gamla Leó,“ ásamt bassaskýli.<br>

Nót og bátar voru heima í Eyjum og var nótin sett á dekkið og haldið af stað til Reykjavíkur 14. júlí. Ég man ekki hve lengi við stoppuðum í höfuðstaðnum en samkvæmt ljósriti úr skráningarbók erum við skráðir 21. júlí!<br>

Næsta löndun var á Dagverðareyri 30. júlí, 513 mál og á sama stað 2. ágúst 524 mál. Eftir þá löndun var leitað á Húnaflóa og norður með Ströndum en ekkert fannst.<br>

Seint að kveldi 6. ágúst voru bátarnir settir aftan í og stefnan tekin austur á bóginn.<br>

Þegar Valdi kom úr brúnni, hafði hann fréttir að færa. Skömmu eftir að skipið strandaði, hafði komið íslenskur bátur og boðist til að taka skipshöfnina en þeir vildu ekki yfirgefa skipið svo hann fór sína leið. Nú hafði skipstjórinn farið þess á leit að Valdi kæmi með sína skipshöfn og tæki að sér að losa skipið og koma því til hafnar og bauð 40 þúsund krónur fyrir sólarhringinn. Við rérum svo yfir í Leó II og nú var sest á ráðstefnu. Þeir eldri og reyndari í áhöfninni gáfu kost á að taka boðinu ef peningunum væri skipt eins og um síldarhlut væri að ræða því annars átti báturinn 1/2, skipstjóri 1/4 og mannskapur 1/4. og bátinn gátum við ekkert notað, hann komst hvergi nærri. Valdi gekk að þessu og nú fóru allir um borð í nótabátinn nema Petterson, Siggi l. vélstjóri, og kokkurinn. Róið var að skipinu og Valdi hefur sjálfsagt gengið frá einhverjum samningum við skipstjórann. Svo var róið aftur að Leó og þeir héldu af stað til Skagastrandar, fjórir, til að útvega vír og sver tóg sem nota skyldi í varpankur. Við, sem vorum um borð í Carolía, tókum til óspilltra málanna við að moka salti og sturta í sjóinn. Það var liðið langt á kvöld og Leó kominn úr Skagastrandarferðinni þegar við fórum um borð til að fá okkur í svanginn því við fengum hvorki vott né þurrt um borð í dallinum. Við lögðum okkur örfáa tíma yfir lágnættið en svo var haldið aftur af stað í saltmoksturinn. Einhverjir fóru í að leggja varpankur aftur af skipinu og svo var mokað og mokað salti og sturtað í sjóinn. Undir kvöld, á flóðinu, var tekið í varpankrið og skrúfan látin vinna aftur á bak og Corolia mjakaðist úr stað og flaut. Þegar komið var á frían sjó, fóru einhverjir með nótabátinn yfir í Leó en Carolia var sett á ferð og haldið til Skagastrandar með Valda og skipstjórann í brúnni og Leó kom í kjölfarið. Ekki minnist ég þess að hásetarnir af skipinu kæmu þar nærri þegar við bundum skipið við bryggju en að því loknu fórum við um borð í okkar skip.<br>

Þetta viðbragð hefur líklega staðið stutt, í það minnsta fór það fram hjá okkur.

Þann 21. ágúst komum við við á Djúpuvík, á heimleið. Við höfðum komið þar tvisvar, eftir að við lönduðum þar, og haldið ball í Kvennabragganum í annað sinnið. Þarna voru um 100 söltunarstúlkur en lítið fengu þær af síld til söltunar svo þetta var kærkomin tilbreyting í reiðileysinu. Við vorum ágætlega settir til dansleikjahalds, vorum með 5 hljóðfæri um borð, tvær harmónikur, sem við Snæbjörn áttum, en hann var ágætur harmonikkuleikari, tvær fiðlur, sem bræðurnir Nils og Leif áttu og mandólín sem Nils átti og lék listilega á. „Hljómleikasalurinn“ um borð var „Káettan“ og þar voru hljóðfærin geymd. Þar bjuggu, auk okkar Stebba, vélstjórarnir Siggi og Nils, Hálfdán og Bjarni.<br> Samkomulagið var hið besta og eftir að fór að skyggja á nóttum, vélin stopp og látið reka, allir komnir í koju aðrir en vaktmenn, voru oft haldnar kvöldvökur hjá okkur. Sagðar voru sögur, draugasögur og ýmislegt sem

Við komum því til Eyja með fána við hún, eins og vera bar, undir kvöld 27. ágúst.<br>

Daginn eftir var nót og annað tilheyrandi síldveiðunum tekið upp úr bátnum og þar með var úthaldinu lokið. Aflinn var 1589 mál af síld og náði ekki tryggingu.

Við Færeyjar bræddi annar mótorinn úr sér svo grípa varð til seglanna og á þeim kom Croxby (ex Leó II) til heimahafnar í Öckerö 14. september.<br>

En þó Leó II væri farinn úr landi. var sagan ekki öll. Við uppgjör er úthaldið reiknað 45 dagar, tryggingin 61 króna á dag = 2.836,50, orlof 113,46, samtals kr. 2949,96.<br>

Á ljósriti af skráningaskýrslu stendur efst: „Greitt í Ve. 14/7-20/7,“ og fyrir neðan, „hjer frá 21/7-15/9“ ! (þ.e.í R.vík). Í dálkinn Lögskráningardagur, hefur verið byrjað að skrifa 24. en breytt í 21.! en þann dag erum við að veiða síld austur af Horni. Afskráning er 15. september en þá er Leó II / Croxby kominn til Svíþjóðar.<br>[[Mynd:Leó II. VE 36.png|500px|center|thumb|Leó II. VE 36]]

Í dálkinn „Verudagar á skipi,“ er skráð 57!<br>

bjargaði sænsku skipi sem var enskt! Það höfðu sem sagt verið einhverjar hrókeringar með Carolia sem ég kann ekki að segja frá.<br>

Einhvern tíma snemma um haustið vaknaði ég einn morgun með lögregluþjón við rúmgaflinn. Þar var kominn Jóhannes pól að sækja mig í réttarhöld.<br>

Bæjarfógetinn í Ve. upplýsti blaðið í símtali að báturinn muni hafa fengið einhvers konar undanþágu frá „æðri stjórnvöldum.“<br>

Tíminn leið og mánuðirnir urðu að árum og krónan minnkaði stöðugt. Ég hitti stundum Snæbjörn, gamla skipsfélagann, ef við komum inn á Flateyri þegar ég var á b/v Bjarnarey 1948-1950. Hann spurði eðlilega hvað gengi með greiðslu björgunarlaunanna en alltaf var sama svarið: „Ekki komin enn.“

[[Mynd:Bæjarstjórn Vestmannaeyja samþykkti kaup á tveimur togurum 1946.png|500px|center|thumb|Hinn 19. júlí 1946 samþykkti bœjarstjórn Vestmannaeyja að kaupa 2 togara af þeim 30 sem ríkistjómin var að láta smíða í Englandi. Fyrri togarinn Elliðaey VE 10 kom hingað til Eyja ný 8. september 1947 og sá seinni Bjarnarey VE II 14. mars 1948. Bœði skipin voru smíðuð í Aberdeen í Skotlandi, en í sitthvorri skipasmíðastöðinni.Áhöfn Bjarnareyjar þegar hún hélt í fyrstu veiðiferðina var eftirfarandi: Guðvarður Vilmundarson skipstjóri, Einar Torfason I. stýrimaður, Hannes Scheving 2. stýrimaður, Kristinn Guðlaugsson I. vélstjóri, Eyjólfur Stefánsson 2. vélstjóri, Elías Gunnlaugsson 3. vélstjóri, Ágúst Stefánsson loftskeytamaður, Valgeir Ólafsson matsveinn, Karl Jóhannsson matsveinn, Jón Guðleifur Ólafsson kyndari, Ottó Magnússon kyndari, Sigurður Stefánsson brœðslumaður. Sófus Hálfdánarson bátsrnaður, Gunnar Halldórsson netamaður, Ragnar Þorvaldsson netamaður, Matthías Þ. Guðmundsson, netamaður, Erlendur Vilmundarson netamaður. Halldór Snorrason netamaður, Bjarnhéðinn Elíasson háseti, Högni Magnússon háseti, Sigurður Gissurarson háseti, Grétar Þorgilsson háseti, Guðjón Ingibergsson háseti. Sigurður Guðmundsson háseti, Gísli Eyjólfsson háseti, Kristján Gunnarsson háseti. Ólafur Gíslason háseti, Karl Guðmundsson háseti, Gunnar Valgeirsson háseti, Gísli J. Egilsson háseti]]

{{Sjómannadagsblað Vestmannaeyja}}