„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2002/ Minning látinna“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 18: Lína 18:




'''Magnús Stefánsson'''<br>
[[Magnús Stefánsson]]<br>
'''F. 9. des. 1925 - D. 25. ágúst 2001'''<br>
'''F. 9. des. 1925 - D. 25. ágúst 2001'''<br>
Magnús Stefánsson fæddist í húsinu Fagranesi við Hásteinsveg þann 9. desember árið 1925. Foreldrar hans voru hjónin Stefán Erlendsson og Sigríður Þórðardóttir. Magnús var 5. barn foreldra sinna af 8 sem þau eignuðust. Aðeins 9 ára gamall missti Magnús móður sína og markaði sá missir djúp sár í sálina. Systir móður hans, Vilborg, kom inn í heimilið nokkru síðar og tók við heimilishaldinu og móðurhlutverkinu eins mikið og hægt var. Fjaran og bryggjumar voru leikvöllur ungra Eyjapeyja, meira og minna og sú varð raunin með Magnús. Að velta um steinum og skoða undir þá, að veiða murta við bryggjurnar og þekkja bátana, sem lengst í burtu. Það voru leikirnir. Að ekki væri talað um, ef skekta fékkst lánuð og hægt var að róa út á höfnina. Það var toppurinn á tilverunni. Og svo fór að sjórinn í sinni margbreytilegustu mynd, varð að lífsstarfi Magnúsar. Sumarið, sem hann var 13 ára gamall, fór hann með Stefáni föður sínum og Þórði bróður austur á Norðfjörð þar sem þeir réru á opnum báti á handfærum. Eitthvað var sjóveikin að hrjá Magnús þetta sumar og varð það til þess að hann fór í land og vann við sveitarstörf hjá frændfólki sínu á bænum Bót á Héraði það sem eftir lifði sumars. En sjórinn togaði og að loknu Barnaskólaprófi var aftur haldið á sjóinn. Magnús var m.a. messagutti á olíuflutningaskjpinu Skeljungi, réri á ýmsum vertíðarbátum frá Eyjum og víðar. En lengst af sjómannsferli sínum var hann á síðutogurum og þótti mjög liðtækur og góður sjómaður. Togararnir sigldu mikið með aflann á England og Þýskaland á þessum árum og það var segin saga að aldrei gleymdi hann bróðurdætrum sínum Hönnu og Hrönn. Kom Magnús alltaf færandi hendi til þeirra þótt hann gleymdi ekki heldur að taka út gleðina í hinum erlendu borgum. Magnús þótti orðheppinn með afbrigðum og margar sögur hafa verið sagðar af tilsvörum hans. Það var eitt sinn er hann var á togaranum Bjarnarey VE að í einu holinu kom upp mikið af alls kyns ruslfiski. Magnús kallar þá upp í brúargluggann til skipstjórans, hvað eigi að hirða af þessum fiski. „Allt sem hefur tvö augu“ gellur í karlinum. Skömmu síðar er skipstjóra litið út um gluggann og sér hann þá að Magnús er að bisa við að lyfta stórþorski yfir borðstokkinn og öskrar til hans, hvern andskotann hann væri eiginlega að gera; henda þorskinum! Magnús svaraði að bragði um leið og fiskurinn fór fyrir borð: „Hann var með eitt auga þessi.“ Þá var það eitt sinn að þeir voru nýlagðir af stað frá Reykjavík á togaranum Agli Skallagrímssyni og komnir út á Faxaflóann. Þeir voru upp í brú nokkrir félagarnir. Einn þeirra var eitthvað þungur og lífsleiður eftir slarksama landlegu. Að endingu stóð hann upp og sagðist ætla að henda sér í sjóinn og fyrirfara sér. Magnús bað hann bíða aðeins, kíkti á dýptarmælinn og sagði svo: „Bíddu aðeins vinur, það er svo slæmur botn hérna; ég held að botninn verði betri þegar við komum dálítið utar.“ Þar með var öllum lífsleiða slegið upp í grín.<br>
Magnús Stefánsson fæddist í húsinu Fagranesi við Hásteinsveg þann 9. desember árið 1925. Foreldrar hans voru hjónin Stefán Erlendsson og Sigríður Þórðardóttir. Magnús var 5. barn foreldra sinna af 8 sem þau eignuðust. Aðeins 9 ára gamall missti Magnús móður sína og markaði sá missir djúp sár í sálina. Systir móður hans, Vilborg, kom inn í heimilið nokkru síðar og tók við heimilishaldinu og móðurhlutverkinu eins mikið og hægt var. Fjaran og bryggjumar voru leikvöllur ungra Eyjapeyja, meira og minna og sú varð raunin með Magnús. Að velta um steinum og skoða undir þá, að veiða murta við bryggjurnar og þekkja bátana, sem lengst í burtu. Það voru leikirnir. Að ekki væri talað um, ef skekta fékkst lánuð og hægt var að róa út á höfnina. Það var toppurinn á tilverunni. Og svo fór að sjórinn í sinni margbreytilegustu mynd, varð að lífsstarfi Magnúsar. Sumarið, sem hann var 13 ára gamall, fór hann með Stefáni föður sínum og Þórði bróður austur á Norðfjörð þar sem þeir réru á opnum báti á handfærum. Eitthvað var sjóveikin að hrjá Magnús þetta sumar og varð það til þess að hann fór í land og vann við sveitarstörf hjá frændfólki sínu á bænum Bót á Héraði það sem eftir lifði sumars. En sjórinn togaði og að loknu Barnaskólaprófi var aftur haldið á sjóinn. Magnús var m.a. messagutti á olíuflutningaskjpinu Skeljungi, réri á ýmsum vertíðarbátum frá Eyjum og víðar. En lengst af sjómannsferli sínum var hann á síðutogurum og þótti mjög liðtækur og góður sjómaður. Togararnir sigldu mikið með aflann á England og Þýskaland á þessum árum og það var segin saga að aldrei gleymdi hann bróðurdætrum sínum Hönnu og Hrönn. Kom Magnús alltaf færandi hendi til þeirra þótt hann gleymdi ekki heldur að taka út gleðina í hinum erlendu borgum. Magnús þótti orðheppinn með afbrigðum og margar sögur hafa verið sagðar af tilsvörum hans. Það var eitt sinn er hann var á togaranum Bjarnarey VE að í einu holinu kom upp mikið af alls kyns ruslfiski. Magnús kallar þá upp í brúargluggann til skipstjórans, hvað eigi að hirða af þessum fiski. „Allt sem hefur tvö augu“ gellur í karlinum. Skömmu síðar er skipstjóra litið út um gluggann og sér hann þá að Magnús er að bisa við að lyfta stórþorski yfir borðstokkinn og öskrar til hans, hvern andskotann hann væri eiginlega að gera; henda þorskinum! Magnús svaraði að bragði um leið og fiskurinn fór fyrir borð: „Hann var með eitt auga þessi.“ Þá var það eitt sinn að þeir voru nýlagðir af stað frá Reykjavík á togaranum Agli Skallagrímssyni og komnir út á Faxaflóann. Þeir voru upp í brú nokkrir félagarnir. Einn þeirra var eitthvað þungur og lífsleiður eftir slarksama landlegu. Að endingu stóð hann upp og sagðist ætla að henda sér í sjóinn og fyrirfara sér. Magnús bað hann bíða aðeins, kíkti á dýptarmælinn og sagði svo: „Bíddu aðeins vinur, það er svo slæmur botn hérna; ég held að botninn verði betri þegar við komum dálítið utar.“ Þar með var öllum lífsleiða slegið upp í grín.<br>
Lína 26: Lína 26:




'''[[Gunnar V. Kristinsson]]'''<br>
[[Gunnar V. Kristinsson<br>
'''F. 27.nóvember 1914 - D. 23. september 2001'''<br>
'''F. 27.nóvember 1914 - D. 23. september 2001'''<br>
Gunnar Valgeir fæddist á bænum Holtum á Mýrum í Suðursveit Austur Skaftafellssýslu, þann 27. nóvember 1914. Foreldrar hans voru Sigríður Gísladóttir frá Vagnsstöðum í Suðursveit og Kristinn Jónsson búfræðingur frá Ausu í Andakíl í Borgarfirði syðra.<br>
Gunnar Valgeir fæddist á bænum Holtum á Mýrum í Suðursveit Austur Skaftafellssýslu, þann 27. nóvember 1914. Foreldrar hans voru Sigríður Gísladóttir frá Vagnsstöðum í Suðursveit og Kristinn Jónsson búfræðingur frá Ausu í Andakíl í Borgarfirði syðra.<br>
Lína 39: Lína 39:
:::::::::::::::'''Sigfús Gunnar Guðmundsson'''<br><br><br>
:::::::::::::::'''Sigfús Gunnar Guðmundsson'''<br><br><br>


[['''Hörður Snævar Jónsson''']]<br>
[[Hörður Snævar Jónsson]]<br>
'''F. 7. júní 1937 - D. 13. október 2001'''<br>
'''F. 7. júní 1937 - D. 13. október 2001'''<br>
Hörður Snævar Jónsson var fæddur 7. júní 1937. Foreldrar hans voru Elínborg Guðjónsdóttir og Jón Björnsson fyrrv. loftskeytamaður frá Akureyri. 1939 flyst móðir Harðar til Svíþjóðar og bjó þar upp frá því en Hörður varð eftir hér á landi og ólst upp á Eyrarbakka. Hálfsystkini hans, sammæðra, eru: Guðrún Möller, sem bjó í Svíþjóð, látin og Kurt Wenneberg búsettur í Svíþjóð. Hálfsystkini hans, samfeðra, eru: Björn, Sævar Ingi, Ingibjörg, Atli Örn og Jón Már.<br>
Hörður Snævar Jónsson var fæddur 7. júní 1937. Foreldrar hans voru Elínborg Guðjónsdóttir og Jón Björnsson fyrrv. loftskeytamaður frá Akureyri. 1939 flyst móðir Harðar til Svíþjóðar og bjó þar upp frá því en Hörður varð eftir hér á landi og ólst upp á Eyrarbakka. Hálfsystkini hans, sammæðra, eru: Guðrún Möller, sem bjó í Svíþjóð, látin og Kurt Wenneberg búsettur í Svíþjóð. Hálfsystkini hans, samfeðra, eru: Björn, Sævar Ingi, Ingibjörg, Atli Örn og Jón Már.<br>
Lína 53: Lína 53:
::::::::::::::'''Elías V. Jensson'''.<br><br><br>
::::::::::::::'''Elías V. Jensson'''.<br><br><br>


[[Sigfús Sveinsson]]
[[Sigfús Sveinsson]]<br>
'''F. 22. febrúar 1916 - D. 1l.júní 2001'''
'''F. 22. febrúar 1916 - D. 1l.júní 2001'''<br>
Sigfús Sveinsson fæddist þann 22. febrúar 1916 í V-Eyjarfjallahreppi. Foreldrar hans voru hjónin Sveinn Sveinsson og Guðleif Guðmundsdóttir. Kona Sigfúsar var Unnur Guðjónsdóttir, leikkona og húsmóðir og barn þeirra Katrín. Auk þess áttu þau fóstursonin, Inga Þorgrím Pétursson.<br>
Sigfús Sveinsson fæddist þann 22. febrúar 1916 í V-Eyjarfjallahreppi. Foreldrar hans voru hjónin Sveinn Sveinsson og Guðleif Guðmundsdóttir. Kona Sigfúsar var Unnur Guðjónsdóttir, leikkona og húsmóðir og barn þeirra Katrín. Auk þess áttu þau fóstursonin, Inga Þorgrím Pétursson.<br>
Sigfús gekk í farskóla undir V-Eyjafjöllum, tók minna mótorvélstjórapróf 1941 og smáskipapróf 1943 í Vestmannaeyjum. Hann var vélstjóri hjá Helga Benediktssyni á mb. Auði VE 3 1941-42 og á mb. Skíðblaðni 1942-1943, 2/1 vélstjóri á Metu VE 236 1943-1945, vann á Bifreiðaverkstæði Hreggviðs Jónssonar 1946-1948 en var jafnframt háseti á Álsey VE 1947-1948. Háseti var hann hjá Bæjarútgerð Vestmanneyja á bv. Elliðaey 1948-1950, vann í Vélsmiðjunni Magna 1954-1955, var verkstjóri í Vinnslustöðinn 1956-1963.<br>
Sigfús gekk í farskóla undir V-Eyjafjöllum, tók minna mótorvélstjórapróf 1941 og smáskipapróf 1943 í Vestmannaeyjum. Hann var vélstjóri hjá Helga Benediktssyni á mb. Auði VE 3 1941-42 og á mb. Skíðblaðni 1942-1943, 2/1 vélstjóri á Metu VE 236 1943-1945, vann á Bifreiðaverkstæði Hreggviðs Jónssonar 1946-1948 en var jafnframt háseti á Álsey VE 1947-1948. Háseti var hann hjá Bæjarútgerð Vestmanneyja á bv. Elliðaey 1948-1950, vann í Vélsmiðjunni Magna 1954-1955, var verkstjóri í Vinnslustöðinn 1956-1963.<br>
Lína 129: Lína 129:
Jóhann stundaði sjóinn á yngri árum og lauk prófi frá Verslunarskóla Íslands 1947. Hann starfaði hjá Flugfélagi Íslands, bæjarfógetanum í Vestmannaeyjum og var kaupmaður í Drífanda 1956 til 1973. Síðar gerðist hann framkvæmdastjóri Bátábyrgðarfélags Vestmannaeyja og forstöðumaður Byggðasafns Vestmannaeyja.<br> Eftir að starfsæfi lauk, annaðist hann ferðamennsku á þann hátt að taka á móti ferðamönnum á heimili sínu, Hólnum, þar sem hann fræddi fólk um sögu og örnefni Eyjanna. Var mjög vel af því látið.<br>
Jóhann stundaði sjóinn á yngri árum og lauk prófi frá Verslunarskóla Íslands 1947. Hann starfaði hjá Flugfélagi Íslands, bæjarfógetanum í Vestmannaeyjum og var kaupmaður í Drífanda 1956 til 1973. Síðar gerðist hann framkvæmdastjóri Bátábyrgðarfélags Vestmannaeyja og forstöðumaður Byggðasafns Vestmannaeyja.<br> Eftir að starfsæfi lauk, annaðist hann ferðamennsku á þann hátt að taka á móti ferðamönnum á heimili sínu, Hólnum, þar sem hann fræddi fólk um sögu og örnefni Eyjanna. Var mjög vel af því látið.<br>
Jóhann sat í bæjarstjórn 1962 til 1966 og var jafnframt bæjarstjóri þegar Guðlaugur Gíslason sat á alþingi á þeim árum. Sat aftur í bæjarstjórn 1974 til 1978. Hann söng í kór Landakirkju í 50 ár. Var í sóknarnefnd frá 1971 og formaður hennar frá 1976 til dauðadags.<br>
Jóhann sat í bæjarstjórn 1962 til 1966 og var jafnframt bæjarstjóri þegar Guðlaugur Gíslason sat á alþingi á þeim árum. Sat aftur í bæjarstjórn 1974 til 1978. Hann söng í kór Landakirkju í 50 ár. Var í sóknarnefnd frá 1971 og formaður hennar frá 1976 til dauðadags.<br>
Eins og kom fram í upphafi stundaði Jóhann sjóinn á yngri árum. í vikublaðinu Fréttum 7. júní 2001 birtist frásögn eftir hann um veruna um borð í nýsköpunartogaranum Elliðaey VE 10 árið 1949. Hann taldi veru sína þar um borð vera hápunktinn á
Eins og kom fram í upphafi stundaði Jóhann sjóinn á yngri árum. í vikublaðinu Fréttum 7. júní 2001 birtist frásögn eftir hann um veruna um borð í nýsköpunartogaranum Elliðaey VE 10 árið 1949. Hann taldi veru sína þar um borð vera hápunktinn á sjómannsferli sínum. Það er auðséð hann hefur haft augun vel opin fyrir öllu um borð. Og ekki síður fyrir lífinu í hafnarborgum Þýskalands og Englands, Cuxhaven, Hamborg og Grimsby. Hann var alla tíð reglumaður á vín og tóbak en skemmti sér ávallt manna best og var mikið góður félagi.<br>
Í fyrrnefndri frásögn segir hann m.a: „Oft hefur leitað á mig söknuður yfir að þurfa að viðurkenna, Eyjapeyinn sjálfur, að hafa ekki stundað sjó á vetrarvertíð, aðeins sumarlangt á snurvoð, annað á trollbát og eitt sumar á Norðurlandssfldveiðum. Segja má að eina alvörusjómennska mín hafi verið á togaranum Elliðaey 1949“. Jóhann hrósar mannskapnum mikið í þessari frásögn og segir þennan tíma hafa verið lærdómsríkan. Og eins og hans var von og vísa segir hann skemmtilega frá lífinu um borð og ekki síst í sambandi við föður minn sem var skipstjóri á skipinu. Þakka ég það hér núna. Allt er þetta einstaklega ljúft og gott þótt um borð í togara sé. Í lok frásagnar sinnar segir Jóhann:<br>
 
„Þegar litið er til baka er gott að eiga minningar til að ylja sér við. Ég hef oft og mörgum sinnum lofað þá heppni að fá að vera einn af skipverjum Elliðaeyjar um miðja síðustu öld. Eg þakka öllum félögum mínum frá þessum dögum. Nú er svo komið, að ég hitti fleiri þeirra í Kolaportinu en heima í Eyjum.“<br>
 
Jóhann var tilbúinn að skrifa í þetta blað þegar til hans var leitað. Í síðasta blaði, 2001, var minningargrein eftir hann um einn skipsfélagann á Elliðaey, Gísla Magnússon á Skansinum. Sennilega er það síðasta blaðagreinin hans.<br> Fjölskyldu Jóhanns eru sendar samúðarkveðjur. Minning þessa góða Eyjapeyja mun lifa.
 
:::::::::::::::'''Friðrik Ásmundsson'''<br><br><br>
1 ~- /
U9w
 
 
sjómannsferli sínum. Það er auðséð hann hefur haft augun vel opin fyrir öllu um borð. Og ekki síður fyrir lífinu í hafnarborgum Þýskalands og Englands, Cuxhaven, Hamborg og Grimsby. Hann var alla tíð reglumaður á vín og tóbak en skemmti sér ávallt manna best og var mikið góður félagi.
I fyrrnefndri frásögn segir hann m.a: ,,Oft hefur leitað á mig söknuður yfir að þurfa að viðurkenna, Eyjapeyinn sjálfur, að hafa ekki stundað sjó á vetrarvertíð, aðeins sumarlangt á snurvoð, annað á trollbát og eitt sumar á Norðurlandssfldveiðum. Segja má að eina alvörusjómennska mín hafi verið á togaranum Elliðaey 1949". Jóhann hrósar mann-skapnum mikið í þessari frásögn og segir þennan tíma hafa verið lærdómsríkan. Og eins og hans var von og vísa segir hann skemmtilega frá lífinu um borð og ekki síst í sambandi við föður minn sem var skipstjóri á skipinu. Þakka ég það hér núna. Allt er þetta einstaklega ljúft og gott þótt um borð í tog-ara sé. I lok frásagnar sinnar segir Jóhann:
„Þegar litið er til baka er gott að eiga minningar til að ylja sér við. Ég hef oft og mörgum sinnum lofað þá heppni að fá að vera einn af skipverjum Elliðaeyjar um miðja síðustu öld. Eg þakka öllum félögum mínum frá þessum dögum. Nú er svo komið, að "ég hitti fleiri þeirra í Kolaportinu en heima í Eyjum."
Jóhann var tilbúinn að skrifa í þetta blað þegar til hans var leitað. I síðasta blaði, 2001, var minn-ingargrein eftir hann um einn skipsfélagann á Elliðaey, Gísla Magnússon á Skansinum. Sennilega er það síðasta blaðagreinin hans. Fjölskyldu Jóhanns eru sendar samúðarkveðjur. Minning þessa góða Eyjapeyja mun lifa.
Friðrik Asmundsson
   
   
Þórarinn var mikill náttúruunnandi og naut þess að skoða fuglalífið og fylgdist vel með sjólaginu. En best þótti honum í seinni tíð að fá að vera með Arnoddi bróður sínum á trillunni Blika VE 163. Aflinn var aukaatriði hjá þeim. Þetta var hin besta dægrastytting og þeir komnir í sín gömlu störf sem skipstjóri og vélstjóri. Þó fleyið væri ekki stórt, virkaði það á ættingjana sem stórútgerð væri.
Þórarinn var félagi í Vélstjórafélagi Vestmanna-eyja og þar formaður 1957 - 1958 og aftur 1960 -1961. Hann var einnig í Knattspyrnufélaginu Tý og á yngri árum æfði hann fótbolta og síðan fimleika.
Þórarinn andaðist á Heilbrigðisstofnun Vest-mannaeyja þann 3. mars 2002. Eg þakka honum góða samfylgd og bið Guð að blessa niinningu hans.
Stefán Jónasson.
   
   
Þórarinn Gunnlaugsson F. 24. júní 1913 - D. 3. mars 2002
Þórarinn Gunnlaugsson F. 24. júní 1913 - D. 3. mars 2002
1.368

breytingar

Leiðsagnarval