„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1989/Skipslíkön“: Munur á milli breytinga

[[Mynd:Nordkap SDBL. 1989.jpg|miðja|thumb|Nordkap, líkan Óskars P. Friðrikssonar]]

[[Mynd:Sigmund Jóhannsson SDBL. 1989.jpg|thumb|265x265px]]

Sigmund teiknari o.fl. hefur smíðað einn bát, líkanið er af Kára Sölmundarsyni RE 39, hann var landssmiðjusmíðaður bátur samskonar bátur og m/b Jökull VE 15, hann var 60 brt. Líkanið er 1,20 m langt og 24 cm breitt, hlutföll 1:20.<br>

Sigmund var skipverji á Kára Sölmundarsyni á sínum yngri árum, og stunduðu þeir veiðar á trolli og nót.

[[Mynd:Kári Sólmundarson SDBL. 1989.jpg|miðja|thumb|Kári Sölmundarson, líkan Sigmunds Jóhannssonar]]

[[Mynd:Einar Guðmundsson SDBL. 1989.jpg|thumb|264x264px|Einar Guðmundsson]]

Einar á Vigtinni er mjög laghentur maður, og hefur hann lengi stundað þá iðju að smíða litla rokka og strokka o.fl. sem minnir á gamla tíð, og eru þetta gripir sem sóma sér hvar sem er.

Einar hefur lokið smíði tveggja skipslíkana af Billing boat gerð, og eru þetta hvort tveggja skútur. Það fyrra sem hann lauk við er af Harvey. Harvey er tvímastra. Skipið er með fallbyssum. Skrokkurinn er 70 cm langur, en 90 cm með trjónu. Sjá nánari skýringu síðar.

[[Mynd:Sigurjón Guðnason SDBL. 1989.jpg|thumb|259x259px|Sigurjón Guðnason]]

Sigurjón er að smíða stærsta skipið sem ég hef séð hingað til, það er þrímastra skúta og er samskonar skip og Denmark. <br>

Lengd líkansins er 1,75 m og breidd 27 cm, dýpt 11 cm og hæð frá kili að hæsta masturstoppi er 1,26 m. Sigurjón byrjaði fyrir gos að smíða líkanið, smíðin lagðist sjálfkrafa niður í gosinu og fram á mitt ár 1974, og síðan þá hefur hann verið að dudda öðru hvoru í skipinu. Hver einasti hlutur í skipinu er smíðaður af honum sjálfum, og er unun að horfa á skipið og handbragð hans, t.a.m. eru möstur og siglutré unnin úr sjóreknum jólatrjám, og skrokkurinn er úr afgöngum af dyrakörmum, þannig að ekki þarf efniviðurinn alltaf að vera dýr, ef hugmyndaflugið fær að ráða ferðinni. Sigurjón hefur mótor við skrúfu skipsins og rafdrifna ankerisvindu. Sigurjón getur verið stoltur af skipi sínu sem sómir sér hvar sem er. Hlutfall ca. 1:37.

[[Mynd:Denmark SDBL. 1989.jpg|miðja|thumb|Denmark, líkan Sigurjóns Guðnasonar]]

[[Mynd:Sigurbergur Jónsson SDBL. 1989.jpg|thumb|265x265px|Sigurbergur Jónsson]]

Siggi á Kirkjubæ vann á sínum árum við það að smíða skip þegar mest var að gera á 4. og 5. áratug þ.a. Eftir það gerðist hann bóndi og dekkjarviðgerðarmaður, eftir gos gerðist hann vörubílstjóri og er enn að keyra, en í sínum frístundum hefur Siggi smíðað skip sem hvergi hefur verið til nema í hans eigin kolli, og hefur skipið hlotið nafnið Eldfell VE 1988. Eldfell er ekta vertíðarbátur, 130-150 tonn. Siggi getur alls ekki túlkað á betri hátt en hann hefur gert hvernig fallegir vertíðarbátar eigi að vera að hans áliti, þ.e. opnir vertíðarbátar. Eldfell er búið ýmsum nútímatækjum sem teljast nauðsynleg fyrir þessa báta s.s. skrúfuhring, trolltrommu, kraftblökk og nýtísku togspil.<br>

Eldfell er raflýst, þ.e.a.s. ljós í brú, sigluljós, landternur og skutljós, einnig er sterkt ljós í ljóskastara, að mínu áliti er þetta mjög smekklega unnið og gefur bátnum líf.<br>

[[Mynd:Eldfell SDBL. 1989.jpg|miðja|thumb|Eldfell, líkan Sigurbergs Jónssonar]]

[[Mynd:Tryggvi Sigurðsson SDBL. 1989.jpg|thumb|263x263px]]

Tryggvi er sennilega  afkastamesti líkanasmiður Eyjanna í dag, hann á svo sem ekki langt að sækja smíðakunnáttuna, langafi hans var enginn annar en Gunnar Marel skipasmiður, afi hans Tryggvi Gunnarsson, þekktur fyrir handlagni og snyrtimennsku. Faðir Tryggva er einnig líkanasmiður, sem sagt heill her laghentra manna. Tryggvi byrjaði að smíða m/b Frigg VE 316; skemmtilega smíðaður bátur. Vonin II VE 113 var næstur, 68 cm langur og 17 cm breiður, hlutföll 1:33, Gunnar Marel smíðaði fyrirmyndina.

Tryggvi er nú þegar þetta er skrifað að smíða m/b Helga VE 333, 90 cm langan og 20,5 cm breiðan, hlutfall 1:30.<br>

[[Mynd:Pétur Sigurðsson SDBL. 1989.jpg|thumb|268x268px|Pétur Sigurðsson]]

Pétur Sigurðsson hefur smíðað nokkra báta, og þá báta af Billing boat gerð, og allt byrjaði það fyrir tilviljun. Þannig var að sonur hans, Erling á Freyju RE, hafði keypt módel handa syni sínum í siglingu og taldi að það væri plastmódel en þegar módelið reyndist vera úr við var afinn látinn fá það, svo Pétur byrjaði að smíða skip frá Billing boat, sem var tappatogarinn Nordkap, sem fyrr hefur verið greint frá.<br>

Þegar ég heimsótti Pétur voru fjögur skip fullsmíðuð hjá honum, eitt í endurbætningu og ein lystisnekkja úr plasti. Skipin eru af öllum gerðum og stærðum, hann hefur smíðað skólaskútuna Denmark sem fyrr hefur verið greint frá um fyrirmynd líkansins og læt ég það nægja, en líkanið er mjög vel smíðað og auðséð að mikil vinna hefur verið lögð í skipið. Annað skútulíkan er hjá Pétri og er það af skútunni Lille Dan, sem var dönsk skúta. Pétur sagði mér að sú skúta hefði verið fyrirmynd að m/b Skaftfellingi VE sem smíðaður var hér í Eyjum, og skrokklagið leynir sér ekki, bogalaga stefni og fleira sem minnir á Skaftfelling. Lille Dan var um 200 brt. Líkanið er um 90 cm langt hlutföll 1:75. Lille Dan er tvímastra skúta. Pétur hefur útbúið úr einangrunarplasti statíf undir skútuna þannig að það er eins og hún fljóti á sjó, skemmtilega gert hjá honum.<br>

[[Mynd:Marie Jeane SDBL. 1989.jpg|miðja|thumb|Marie Jeanne, líkan Péturs Sigurðssonar]]

[[Mynd:Alfreð Einarsson SDBL. 1989.jpg|thumb|266x266px|Alfreð Einarsson]]

Alferð (í lifrarsamlaginu) var sá síðasti sem ég heimsótti, og hefur lokið við eitt skip og er langt kominn með annað, bæði skútur að Billing boat gerð. Skútan sem Alfreð hefur lokið við er af Harvey anno 1847, sama skútan og Einar á vigtinni gerði, handbragðið er lista gott og faglega unnið. Harvey er af svokallaðri Klipper gerð og hófst smíði þeirra uppúr 1840. Við smíði skipa þessara var öllu fórnað fyrir hraðann sem kom niður á burðargetu þeirra, skrokkurinn var V-laga í stað U-laga áður, möstur voru aftursveigð. Um 250 Klipperum var hleypt af stokkum í skipasmíðastöðvum á vesturströnd Bandaríkjanna.<br>

Á meðan Klipperinn var uppá sitt besta, var hann hraðskreiðasta skútan sem nokkru sinni hafði siglt á sjó. Meðan gullæðið geisaði í Kaliforníu var algengt að Klipper sigldi fyrir Horn, milli New York og San Fransisco á minna en 100 dögum. Þegar greiðast var siglt, sýndi loggið allt uppí 21 hnút. Tímabil Klipperanna í hinni löngu sögu seglskipanna varð tiltakanlega stutt, um 1860 tók að halla undan fæti og þegar járnbraut hafði verið lögð yfir þver Bandaríkin fáum árum eftir lok Þrælastríðsins, var sögu þeirra lokið.<br>