„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1970/ Vetrarvertíðin 1970“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
 
Lína 1: Lína 1:
<big><big><center>'''Vetrarvertíðin 1970'''</center><br>
<big><big><center>'''Vetrarvertíðin 1970'''</center></big></big><br>


VETRARVERTÍÐIN 1970 er ein af stórvertíðum á miðum hér við land. Var afli afburðagóður og meiri bolfisk- og loðnuafli en nokkru sinni fyrr á öllu svæðinu frá Hornafirði til Vestfjarða.<br>
VETRARVERTÍÐIN 1970 er ein af stórvertíðum á miðum hér við land. Var afli afburðagóður og meiri bolfisk- og loðnuafli en nokkru sinni fyrr á öllu svæðinu frá Hornafirði til Vestfjarða.<br>
Vertíðina einkenndi gott tíðarfar, jöfn og góð sókn og ágætis afli á línu og í net og mokafli af loðnu.<br>
Vertíðina einkenndi gott tíðarfar, jöfn og góð sókn og ágætis afli á línu og í net og mokafli af loðnu.<br>
Margir bátar drógu út strax 2. janúar, en fyrir Vestmannaeyjaflotann byrjaði árið giftusamlega, er [[Halkion VE 205]], sem hafði í rúman hálfan mánuð legið í strandi á Meðallandsfjöru, sigldi til hafnar á nýársdagsmorgun. Náðist báturinn út á gamlaárskvöld, en hann hafði í ofsaveðri rekið upp með bæði akkeri úti, eftir að hann fékk í skrúfuna þarna úti fyrir.<br>
Margir bátar drógu út strax 2. janúar, en fyrir Vestmannaeyjaflotann byrjaði árið giftusamlega, er [[Halkion VE 205]], sem hafði í rúman hálfan mánuð legið í strandi á Meðallandsfjöru, sigldi til hafnar á nýársdagsmorgun. Náðist báturinn út á gamlaárskvöld, en hann hafði í ofsaveðri rekið upp með bæði akkeri úti, eftir að hann fékk í skrúfuna þarna úti fyrir.<br>
[[Mynd:Á hátíðisdegi - flotinn í höfn.png|300px|thumb|Á hátíðisdegi - flotinn í höfn.]]
Björg VE hafði fyrst báta lagt net á milli jóla og nýárs, en um miðjan janúar voru 5 bátar komnir á net, 15 voru á trolli, 9 á línu.<br>
Björg VE hafði fyrst báta lagt net á milli jóla og nýárs, en um miðjan janúar voru 5 bátar komnir á net, 15 voru á trolli, 9 á línu.<br>
Afli var strax góður, t. d. fékk Kópur viku af janúar 30 tn. í botnvörpu út af Skarðsfjöru, línubátar öfluðu vel, 8-9 tonn í róðri austur frá.<br>
Afli var strax góður, t. d. fékk Kópur viku af janúar 30 tn. í botnvörpu út af Skarðsfjöru, línubátar öfluðu vel, 8-9 tonn í róðri austur frá.<br>
Lína 17: Lína 18:
Þó að mest af loðnunni færi í bræðslu, þá var nokkuð fryst til manneldis, og keyptu Japanir 1000 lestir af frystri loðnu, 50 til 80% loðnunnar til Japana verður að vera hrygna og þarf því að vanda vel til frystingar. Hér í Vestmannaeyjum voru fryst 402 tonn.<br>
Þó að mest af loðnunni færi í bræðslu, þá var nokkuð fryst til manneldis, og keyptu Japanir 1000 lestir af frystri loðnu, 50 til 80% loðnunnar til Japana verður að vera hrygna og þarf því að vanda vel til frystingar. Hér í Vestmannaeyjum voru fryst 402 tonn.<br>
Vegna beituvandræða var talsvert mikið magn af loðnu flutt jafnóðum með flugvélum til hafna í Faxaflóa og Breiðafirði og munu 15 til 20 tonn hafa verið flutt þannig.<br>
Vegna beituvandræða var talsvert mikið magn af loðnu flutt jafnóðum með flugvélum til hafna í Faxaflóa og Breiðafirði og munu 15 til 20 tonn hafa verið flutt þannig.<br>
[[Mynd:Líflegt hjá trillunum.png|300px|thumb|Líflegt hjá trillunum.]]
Bolfiskaflinn í mars var misjafn. Alltaf settu þó bátar öðru hverju í góðan róður og í lok mánaðarins voru 7 bátar komnir með yfir 500 tonna afla. Einn besti afladagur vertíðarinnar var 26. mars, sem var skírdagur. Ekki var sjóveður fyrr en seint á miðvikudaginn 25. marz, en á skírdag bárust um 1300 tonn á land. Þann dag tvísótti Hilmar á Sæbjörgu og fékk 95 tonn. Reyndar var þessi dagur mikill merkisdagur í sögu Vestmannaeyinga og annarra landsmanna, en þá voru 50 ár liðin frá því er fyrsta varðskip og björgunarskip Íslendinga — [[Þór]] -skip [[Björgunarfélag Vestmannaeyja|Björgunarfélags Vestmannaeyja]], kom til Eyja. Vestmannaeyjaflotinn hélt því vel upp á afmælið.<br>
Bolfiskaflinn í mars var misjafn. Alltaf settu þó bátar öðru hverju í góðan róður og í lok mánaðarins voru 7 bátar komnir með yfir 500 tonna afla. Einn besti afladagur vertíðarinnar var 26. mars, sem var skírdagur. Ekki var sjóveður fyrr en seint á miðvikudaginn 25. marz, en á skírdag bárust um 1300 tonn á land. Þann dag tvísótti Hilmar á Sæbjörgu og fékk 95 tonn. Reyndar var þessi dagur mikill merkisdagur í sögu Vestmannaeyinga og annarra landsmanna, en þá voru 50 ár liðin frá því er fyrsta varðskip og björgunarskip Íslendinga — [[Þór]] -skip [[Björgunarfélag Vestmannaeyja|Björgunarfélags Vestmannaeyja]], kom til Eyja. Vestmannaeyjaflotinn hélt því vel upp á afmælið.<br>
Afli tregaðist þó afrur, var skárstur á Karganum; 20 tn. í róðri. Þegar vika var af apríl hófst svo „hrotan“, og var þá fiskur um allan sjó og afli almennt 20 til 30 tonn og allt að 50 tonn í róðri. Bátar voru mikið á svæðinu inn og vestur af Dröngum, á Ólafsvöllum, Trintunum og á Þjórsárhrauni. Einnig var ágætur afli á nærliggjandi heimamiðum við Ebenesarklakka, Drangahraunið og við Brekann. Fengu [[Emil M. Andersen|Emil Andersen]] á Júlíu og [[Guðjón Kristinsson (Miðhúsum)|Guðjón]] á Hrauney ágætan afla þarna.<br>
Afli tregaðist þó afrur, var skárstur á Karganum; 20 tn. í róðri. Þegar vika var af apríl hófst svo „hrotan“, og var þá fiskur um allan sjó og afli almennt 20 til 30 tonn og allt að 50 tonn í róðri. Bátar voru mikið á svæðinu inn og vestur af Dröngum, á Ólafsvöllum, Trintunum og á Þjórsárhrauni. Einnig var ágætur afli á nærliggjandi heimamiðum við Ebenesarklakka, Drangahraunið og við Brekann. Fengu [[Emil M. Andersen|Emil Andersen]] á Júlíu og [[Guðjón Kristinsson (Miðhúsum)|Guðjón]] á Hrauney ágætan afla þarna.<br>
Lína 44: Lína 46:
Eftir 1. maí var orðið mjög „lokalegt“ og bátar almennt að taka upp netin. Togbátar gerðu þó góða túra og Kópurinn endaði vertíðina með 40 tonna túr austur að Ingólfshöfða hinn 14. maí.<br>
Eftir 1. maí var orðið mjög „lokalegt“ og bátar almennt að taka upp netin. Togbátar gerðu þó góða túra og Kópurinn endaði vertíðina með 40 tonna túr austur að Ingólfshöfða hinn 14. maí.<br>
Fiskur á vertíðinni var smár og lifrarlítill. Er hér vaxandi stofn á ferðinni, og spáir Jón Jónsson fiskifræðingur ekki lakari vertíð árið 1971.<br>
Fiskur á vertíðinni var smár og lifrarlítill. Er hér vaxandi stofn á ferðinni, og spáir Jón Jónsson fiskifræðingur ekki lakari vertíð árið 1971.<br>
Óvenju mikið líf var yfir útgerð smábáta þessa vertíð, enda bættust þrír 12 tonna bátar í „smábátaflotann“.<br>
Óvenju mikið líf var yfir útgerð smábáta þessa vertíð, enda bættust þrír 12 tonna bátar í „smábátaflotann“.<br>[[Mynd:Línurit um veiðiafla 1900-1968.png|500px|center]]
Hæstur þessara báta var Bára með 172 tonn og er formaður Bjarni Guðmundsson frá Háagarði. Oft var „fiskilegt“ að líta á fiskkasir þessara báta á gömlu bæjarbryggjunni í vetur og minnti þetta á liðna tíð. Nauðsynlegt væri að bæta aðstöðu bátanna með annarri bryggju og ef til vill góðri bómu með rafmagnsspili, svo að unnt væri að hífa beint á bíla upp úr bátunum.<br>
Hæstur þessara báta var Bára með 172 tonn og er formaður Bjarni Guðmundsson frá Háagarði. Oft var „fiskilegt“ að líta á fiskkasir þessara báta á gömlu bæjarbryggjunni í vetur og minnti þetta á liðna tíð. Nauðsynlegt væri að bæta aðstöðu bátanna með annarri bryggju og ef til vill góðri bómu með rafmagnsspili, svo að unnt væri að hífa beint á bíla upp úr bátunum.<br>
Ekki urðu sjóslys þessa vertíð, en í byrjun vertíðar féll aðkomusjómaður í höfnina og drukknaði. Hinn 17. mars slasaðist [[Gísli Eyjólfsson (yngri)|Gísli Eyjólfsson]] stýrimaður á Halkion á miðunum. Varð hann fyrir miklu höfuðhöggi, hrökk útbyrðis við erfiðar aðstæður og var nærri drukknaður.<br>
Ekki urðu sjóslys þessa vertíð, en í byrjun vertíðar féll aðkomusjómaður í höfnina og drukknaði. Hinn 17. mars slasaðist [[Gísli Eyjólfsson (yngri)|Gísli Eyjólfsson]] stýrimaður á Halkion á miðunum. Varð hann fyrir miklu höfuðhöggi, hrökk útbyrðis við erfiðar aðstæður og var nærri drukknaður.<br>
Lína 50: Lína 52:
Togarar öfluðu vel þessa vertíð, var afli þeirra fjóra fyrstu mánuði ársins 28.000 lestir og skiptast landanir heima og erlendis jafnt.<br>
Togarar öfluðu vel þessa vertíð, var afli þeirra fjóra fyrstu mánuði ársins 28.000 lestir og skiptast landanir heima og erlendis jafnt.<br>
Hæsta löndunarhöfnin var Grindavík með 39.500 tonn, þaðan var einnig hæsti bátur yfir landið mb. Geirfugl (145 RT að stærð) með 1700 tonn og setti skipstjórinn, Björgvin Gunnarsson, nýtt aflamet, en aflamet Hilmars á Sæbjörgu í fyrra var 1665 tn.<br>
Hæsta löndunarhöfnin var Grindavík með 39.500 tonn, þaðan var einnig hæsti bátur yfir landið mb. Geirfugl (145 RT að stærð) með 1700 tonn og setti skipstjórinn, Björgvin Gunnarsson, nýtt aflamet, en aflamet Hilmars á Sæbjörgu í fyrra var 1665 tn.<br>
[[Mynd:- Já, margt skeður á sæ.png|300px|thumb|- Já, margt skeður á sæ, en „sjenninnn“ var tregur í  vetur.]]
Veturinn var mildur og ekki teljandi hafís fyrir Norðurlandi.<br>
Veturinn var mildur og ekki teljandi hafís fyrir Norðurlandi.<br>


''Vertíðaraflinn og móttaka hans vertíðina 1970:''<br>
''Vertíðaraflinn og móttaka hans vertíðina 1970:''<br>
Bolfiskur frá áramótum til 15. maí: 39.000 tonn (rúml.) (vertíðina 1969: 31.500). Er þessi afli lúm 20% vertíðarafla landsmanna. Lifrarmagn á vertíðinni var 1744 tonn (1969: 1340), nýting lifrar 57%.<br>
Bolfiskur frá áramótum til 15. maí: 39.000 tonn (rúml.) (vertíðina 1969: 31.500). Er þessi afli lúm 20% vertíðarafla landsmanna. Lifrarmagn á vertíðinni var 1744 tonn (1969: 1340), nýting lifrar 57%.<br>
[[Mynd:Vertíðin 1970 1 Sdbl. 1970.jpg|miðja|thumb]]
[[Mynd:Vertíðin 1970 1 Sdbl. 1970.jpg|miðja|frameless]]
Afli er allur óslægður með haus og slægðum afla breytt í óslægt með því að bæta 25% við aflann.<br>
Afli er allur óslægður með haus og slægðum afla breytt í óslægt með því að bæta 25% við aflann.<br>
Með trillum eru taldir þilfarsbátar að 12 rúmtonnum.<br>
Með trillum eru taldir þilfarsbátar að 12 rúmtonnum.<br>
[[Mynd:Vertíðin 1970 2 Sdbl. 1970.jpg|miðja|thumb|Vertíðin 1970 2 Sdbl. 1970]]
[[Mynd:Vertíðin 1970 2 Sdbl. 1970.jpg|miðja|frameless]]
Samtals öfluðu 16 bátar yfir 800 tonn, en 23 bátar (13 í fyrra) voru með yfir 700 tonn eða um þriðjungur bátaflotans (32%). Í fyrra var afli þó enn skarpari hjá hæstu bátum, hæsti bátur með 1654 tonn og 4 bátar með afla yfir 1200 tonn. Sem sagt, aflinn í ár er almennt jafnari og meiri.<br>
[[Mynd:Vertíðin 1970 3 Sdbl. 1970.jpg|miðja|frameless]]
[[Mynd:Vertíðin 1970 3 Sdbl. 1970.jpg|miðja|frameless]]
[[Mynd:Vertíðin 1970 4 Sdbl. 1970.jpg|miðja|frameless]]
[[Mynd:Vertíðin 1970 4 Sdbl. 1970.jpg|miðja|frameless]]
Lína 63: Lína 69:
[[Mynd:Vertíðin 1970 6 Sdbl. 1970.jpg|miðja|frameless]]
[[Mynd:Vertíðin 1970 6 Sdbl. 1970.jpg|miðja|frameless]]


[[Mynd:- Dæluhús Vatnsveitu Vestmannaeyja.png|300px|thumb|- Dæluhús Vatnsveitu Vestmannaeyja er áberandi „radarmerki“ á Bakkafjöru og útbúið fullkomnum fullkomnum tækum eins og sjá má.]]
Eitthvað mun hafa verið saltað og fryst af gellum, eftir að gelluvél Sigmunds komst í notkun.<br>
Niðursuðuverksmiðjan Alfa hf. sauð niður 20 tonn af lifur í 150.000 dósir og er framleiðsluverðmæti 1.5 milljónir kr.<br>
Lifur sú, sem er soðin niður er keypt á kr. 6.50 hvert kg., en verður að vera mjög gott hráefni og geymd í ís. Þannig fást úr 200 tn. af fiski ca. 1 tonn af lifur til frumúrtaks, en úr þessu tonni fást ca. 300 til 400 kg. í dósir. Er möguleiki á 10.000 dósa framleiðslu á dag.
Nokkurt þóf var um verð á erlendum mörkuðum, og dró það úr framleiðslu. Vonir standa til að samningar náist um niðursuðu lifrarkæfu (lifur blönduð hrognum) og fiskbúðinga á Rússlandsmarkað.<br>
Í verksmiðjunni unnu eftir upplýsingum framkvæmdastjórans, Magnúsar Jónssonar, að staðaldri 10 og 11 konur í vetur og 2 karlmenn.<br>
Er vonandi að léttum niðursuðuiðnaði fiskafurða vaxi enn fiskur um hrygg.<br>
Lýkur þá annál þessum um hina góðu vetrarvertíð árið 1970.<br>


<br>
{{Sjómannadagsblað Vestmannaeyja}}
Samtals öfluðu 16 bátar yfir 800 tonn, en 23 bátar (13 í íyrra) voru með yfir 700 tonn eða um þriðjungur bátaflotans (32%). Í fyrra var afli þó enn skarpari hjá hæstu bátum, hæsti bátur með 1654 tonn og 4 bátar með afla yfir 1200 tonn. Sem sagt, aflinn í ár er almennt jafnari og meiri.<br>
Hæstu togbátar:
 
Gullborg 498  (lStnínót)
Hannes lóðs 400
Einir 383
Þristut 380
Haförn 366
Stukkur 308
Frigg 302
Sjö togbátar yfir 300 tonn, 8 í fyrra. Afli var mun tregari í botnvörpu en í fyrra og nokkrir togbátar (Suðurey, Baldur o. fl.) sem hafa verið á trollí undan-farið, voru með net í vetur.
Með linit og troll:
Tonn
Öðlingur 426
Sigurfari 410
Afli loðnubáta, sem tóku net í lok marz: Afli net/nót:
Tonn
Huginn 700
Viðey 540
Gjafar 521
Halkion 486
ísleifur IV 386
Bergur 381
ísleifur VE      333
Skrúfa fyrir vatní Landeyjum á skrifstofu í Vestm.eyjum
 
Heildarafli á land í Vestmannaeyjum vetrar-vertíðina 1970:
Tonn 1969
Bolfiskur 39.000 (31.500)
Loðna 74.200      (50.500)
Samtals 113.200      (82.000)
 
Loðnuafli Vestmannaeyjabáta:
 
Tonn
ísleifur IV 3.610
ísleifur VE 63 3.275
Bergur 2.400
Halkion 2.300
Gjafar 2.200
Viðey 2.100
Huginn 1.800
Aflahæstu bátar á loðnuvertíðinni voru: Súl-an 6.700 tonn, Eldborg 6.300, Örfirisey 6.100, Gísli Árni 5.700.
Sérverkanir og niðursuða
Fiskiðjan frysti 160 tonn af svilum til lyfja-framleiðslu.
Eitthvað mun hafa verið saltað og fryst af gellum, eftir að gelluvél Sigmunds komst í notk-un.
N.ðursuðuverksmiðjan Alfa hf. sauð niður 20 tonn af lifur í 150.000 dósir og er framleiðslu-verðmæti 1.5 milljónir kr.
Lifur sú, sem er soðin niður er keypt á kr. 6.50 hvert kg., en verður að vera mjög gott hrá-efni og geymd í ís. Þannig fást úr 200 tn. af fiski ca. 1 tonn af lifur til fntmúrtaks, en úr þessu tonni fást ca. 300 til 400 kg. í dósir. Er möguleíki á 10.000 dósa framleiðslu á dag.
Nokkurt þóf var um verð á erlendum mörk-uðum, og dró það úr framleiðslu. Vonir standa til að samningar náist um niðursuðu lifrarkæfu (lifur blönduð hrognum) og fiskbúðinga á Rúss-landsmarkað.
f verksmiðjunni unnu eftir upplýsingum framkvæmdastjórans, Magnúsar Jónssonar, að staðaldri 10 og 11 konur í vetur og 2 karlmenn.
Er vonandi að léttum niðursuðuiðnaði fisk-afurða vaxi enn fiskur um hrygg.
Lýkur þá annál þessum um hina góðu vetrar-vertíð árið 1970.
 
 
[[Mynd:Á hátíðisdegi - flotinn í höfn.png|300px|thumb|Á hátíðisdegi - flotinn í höfn.]]
 
 
 
[[Mynd:Líflegt hjá trillunum.png|300px|thumb|Líflegt hjá trillunum.]]
 
 
 
<center>[[Mynd:Línurit um veiðiafla 1900-1968.png|500px|center]]</center>
 
 
 
[[Mynd:- Já, margt skeður á sæ.png|300px|thumb|- Já, margt skeður á sæ, en „sjenninnn“ var tregur í  vetur.]]
 
 
 
[[Mynd:- Dæluhús Vatnsveitu Vestmannaeyja.png|300px|thumb|- Dæluhús Vatnsveitu Vestmannaeyja er áberandi „radarmerki“ á Bakkafjöru og útbúið fullkomnum fullkomnum tækum eins og sjá má.]]

Leiðsagnarval