„Saga Vestmannaeyja I./ VI. Heilbrigðismál og læknar, fyrri hluti“: Munur á milli breytinga

Árið 1820 hófust eyjamenn handa á ný undir forustu                                          [[Magnús Ólafsson Bergmann|Magnúsar Bergmanns]] verzlunarstjóra, en hann var og þá einnig lögsagnari hér. Sendu eyjamenn stiftamtmanni til fyrirgreiðslu með bréfi 11. ág. 1820 beiðni til konungs um að konungur hjálpaði eyjamönnum um duglegan lækni, er tæki sér bólfestu í eyjunum um að minnsta kosti þriggja ára tíma, og hefði nauðsynleg meðul og læknistæki. Lofuðu eyjamenn að taka af fremsta megni þátt í kostnaðinum, er af þessu hlytist. Er um þetta kansellíbréf frá 7. apríl 1821.<br>

Bæði landlæknir og amtmaður mældu eindregið með því, að læknir væri sendur til eyjanna, sbr. bréf 2. sept. og 30. ág. 1820, svo að það varð loks úr, að stjórnin sendi lækni til Vestmannaeyja til að rannsaka ginklofann, sbr. rentuk. br. 5. maí 1821 og konungsúrskurð 28. marz s.á. Var í nefndu rentukammerbréfi svo ákveðið, að landfógeti greiddi til bráðabirgða kostnaðinn við sendingu læknisins gegn endurgreiðslu úr jarðabókarsjóði, en þar stóð inni fé fátækrasjóðs Vestmannaeyja.<br>

Ólafur Thorarensen vildi eigi gegna lengur læknisstörfum, og varð við burtför hans aftur læknislaust hér. Var nú sótt fast af eyjamönnum að fá aftur lækni, og helzt, að stofnað væri hér sérstakt læknisembætti. Var þetta stutt mjög af þáverandi landlækni, Jóni Thorsteinsen, sbr. rentukammertillögur 29. maí 1827. Var með kgl. tilskipun 6. júní 1827 og 8. sept. s.á.⁶) ákveðið, að héraðslæknir skyldi skipaður í Vestmannaeyjar, en þó eigi lengur en til 6 ára í senn og með fyrirheiti um betra hérað eftir þann tíma. Bjóst stjórnin við að eftir þann tíma mundi læknis eigi þurfa lengur við og þá mundi vera búið að kveða niður ginklofann. Um veikindi í fullorðnum er aldrei talað né um þörf á lækni þeirra vegna, og er því svo að sjá sem heilbrigði hjá fullorðnu fólki hafi verið allgóð hér á öndverðri 19. öld, er fiskveiðarnar tóku aftur að glæðast. En fyrir og eftir aldamótin 1800 hafði verið mikið um skyrbjúg í fólki og mikið bar á holdsveiki. Alltaf var mikið um ígerðir og handarmein á vertíð. Í eyjalýsingunni frá 1749 er talinn algengastur sjúkdómur, að menn fái á vertíð sár og bletti á handleggi og fingur með nokkrum verkjum og grói seint. Séra Gissur segir í sóknarlýsingu sinni frá 1703, „að sóttferli falli hér eigi, nema almennileg, utan vatnsbjúgur og ginklofi.“ Í harðærinu um 1800 var hér kvillasamt, fyrir utan skyrbjúg og holdsveiki er og talað um horlopasótt.<br></big>