„Saga Vestmannaeyja I./ Myndasyrpa“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 17: Lína 17:


<center>''Þrír snældusnúðar og slétt hringlaga kringla úr klébergi (ef til vill ófullunninn snældusnúður). Snúðurinn er festur upp á skaft og kallaðist snælda og var notaður til að spinna eða tvinna ullarband.<small> (Ljósmynd Ímynd 12. 01.1989, hlutföll 3:4)''. (Mynd úr endurútgáfu).</small></center>
<center>''Þrír snældusnúðar og slétt hringlaga kringla úr klébergi (ef til vill ófullunninn snældusnúður). Snúðurinn er festur upp á skaft og kallaðist snælda og var notaður til að spinna eða tvinna ullarband.<small> (Ljósmynd Ímynd 12. 01.1989, hlutföll 3:4)''. (Mynd úr endurútgáfu).</small></center>
<center>[[Mynd:Saga Vestm., E, 32cb.jpg|ctr|500px]]    </center>
<center>''Lítil brýni eða nálarbrýni úr flögubergi sem voru meðal annars notuð til að hvessa nálar. Götin á tveimur brýnanna (til vinstri) gefa til kynna að þau hafi verið þrœdd upp á band og fest við klœði eða belti kvenna. Flögubergið í brýnunum er ekki íslenskt heldur talið upprunnið frá Vesturlandi Noregs eins og ýmislegt fleira er fannst við fornleifarannsóknirnar í Herjólfsdal.<small> (Ljósmynd Ímynd 12.01.1989, htutföll 4:5).'' (Mynd úr endurútgáfu).  </small></center>
<center>[[Mynd:Saga Vestm., E, 32da.jpg|ctr|500px]] </center>
<center>''Fjögur pottbrot úr klébergi. Pottarnir voru höggnir út í kléberg; steintegund sem ekki er til hér á landi, enda talið aö pottarnir hafi komið frá Noregi þar sem nóg er af klébergi. Klébergspottar hentuðu vel þegar matur var seyddur.<small> (Ljósmynd Ímynd 12.01.1989, hlutföll 1:3).'' (Mynd úr endurútgáfu). </small></center>
<center>[[Mynd:Saga Vestm., E, 32db.jpg|ctr|500px]]</center>
   
<center>''Nokkrir munir úr rauðajárni, en þeir voru gegnumryðgaðir er þeir fundust. Hér má greina nagla og hnoð en einnig leifar af hnífum og sigð.<small> (Ljósmynd Ímynd 12.01.1989, hlutföll 2:5).'' (Mynd úr endurútgáfu). </small></center>
<center>[[Mynd:Saga Vestm., E, 32ea.jpg|ctr|500px]] </center>
<center>''Hringprjónn úr bronsi (13 sm langur) eins og hann bar fyrir augu við uppgröftinn í Herjólfsdal. Prjónninn fannst ofarlega í mannvistarlagi og er því frá síðasta hluta byggðarinnar í Herjólfsdal. Hringprjónar voru notaðir til að taka saman skikkjuna á brjóstinu eða kyrtilklauf og eru prjónar af þessari gerð frá víkingatíma (= frá 800 til 1000/1050 e.Kr.<small> (Ljósmynd Magnús Þorkelsson 13.08.1980).'' (Mynd úr endurútgáfu). </small></center>
<center>[[Mynd:Saga Vestm., E, 32eb.jpg|ctr|500px]]</center>
   
<center>''Nálarhús úr bronsi (2,8 sm að lengd og 0,5 sm í þvermál) sem fest hefur verið með keðju við klœði eða belti kvenna. Nálarhúsið var frá lokaskeiði byggðarinnar í Herjólfsdal en slík nálarhús eru talin frá víkingatíma. Á myndinni sést hversu keðjan á nálarhúsinu er ofur fíngerð.<small> (Ljósmynd eftir röntgenmynd frá forvörsludeild Forngripasafnsins (Oldsaksamlingen, við Oslóarháskóla, 1983).'' (Mynd úr endurútgáfu). </small></center>
<center>[[Mynd:Saga Vestm., E, 32fa.jpg|ctr|500px]]    </center>
<center>''Hér má sjá þverskurðinn á seyðisholu 3 í skála I. Matarílát, svo sem klébergspottar, voru lögð í glóðirnar í holunni, holan þar nœst byrgð með mold eða torfi og maturinn síðan seyddur (soðinn) með þessum hætti. Steinarnir í holunni drógu í sig hita frá glóðinni og dreifðu hitanum í seyðisholunni.<small> (Ljósmynd Fjölnir Ásbjörnsson 03.07.1972).'' (Mynd úr endurútgáfu). </small></center>
<center>[[Mynd:Saga Vestm., E, 32fb.jpg|ctr|300px]]    </center>
<center>''Dreifing landnámsgjóskunnar'' [láréttar línur]'' (gosaska frá upphafi landnáms) og svartrar gjósku (SAS)'' [lóðréttar línur]]'' í byggðinni í Herjólfsdal. Samkvœmt niðurstöðum Margrétar Hermannsdóttur er landnámsgjóskan frá seinni hluta 7. aldar og svarta gjóskan frá 8. öld og þar sem landnámsgjóskuna er að finna í sjálfu mannvistarlaginu þá nœr upphaf byggðar í Herjólfsdal aftur á 7. öld.<small> (Teikning Margrét Hermannsdóttir 1988).'' (Mynd úr endurútgáfu). </small></center>
<center>[[Mynd:Saga Vestm., E, 32g.jpg|ctr|400px]]    </center>
<center>''Sennileg tímadreifing hœstu (U-2660) og lœgstu (U-4402) I4C aldursgreiningarinnar á birkiviðarkolum úr byggðinni í Herjólfsdal. Hæsta eða elsta aldursgreiningin nær aftur á 7. öld en sú lœgsta eða yngsta er frá 10. eða 11. öld. Þessar aldursgreiningar ásamt öðrum niðurstöðum fornleifarannsóknanna í Herjólfsdal gefa til kynna að byggðin í dalnum nái aftur á 7. öld og að hún hafi lagst af á mörkum víkingatíma og miðalda, þ.e.a.s. öðru hvoru megin við aldamótin 1000. <small> (Hin myndræna uppsetning aldursgreininganna er unnin af Steinari Gulliksen við Tækniháskóla Noregs í Þrándheimi og byggir á tölvuforriti frá van der Plicht, Groningen, 1988. BP=Before Present=fyrir nútíma).'' (Mynd úr endurútgáfu).</small></center>
<center>[[Mynd:Saga Vestm., E, 32ha.jpg|ctr|300px]]</center>
 
''Á myndinni er ofn sem notaður hefur verið til að þurrka korn, en byggfrœ fundust innan sem utan við matargerðarhúsið (VII), þar sem ofninn var að finna. Kornið hefur legið á hellum sem lagðar voru yfir ofnrennuna sem sjá má fyrir miðri mynd. Hugsanlegt er að ofninn hafi einnig verið notaður við reykingu matvæla. Kornþurrkunarofn var stundum nefndur sofn. <small> (Ljósmynd Margrét Hermannsdóttir 13.09.1980).''(Mynd úr endurútgáfu).</small>
<center>[[Mynd:Saga Vestm., E, 32hb.jpg|ctr|300px]]
''Á myndinni má sjá snið sem tekið var austan við matargerðarhúsið (VII), en undir sandlaginu efst á myndinni er þykkt gráleitt mannvistarlag með rauðbrúnum röndum og neðarlega í mannvistarlaginu er grágræn rönd, sem er hin svokallaða landnámsgjóska. Sandlagið efst í sniðinu er til merkis um gífurlegan uppblástur sem gæti hafa valdið því að byggðin í Herjólfsdal lagðist af öðru hvoru megin við aldamótin 1000.<small> (Ljósmynd Margrét Hermannsdóttir 08.08.1983).'' (Mynd úr endurútgáfu). </small></center>
{{sagasmj}}

Leiðsagnarval