„Saga Vestmannaeyja I./ III. Kirkja, 2. hluti“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
m (Verndaði „Saga Vestmannaeyja I./ III. Kirkja, 2. hluti“ [edit=sysop:move=sysop])
Ekkert breytingarágrip
Lína 36: Lína 36:
Það virðist nær ómögulegt, að kirkja eða kirkjugarður hafi staðið minnsta kosti svo nærri berginu, sem beinin fundust, því mjög er þarna hætt við grjóthruni og hafa stór björg fallið niður þarna nálægt og var mikið af því grjóti notað í skipakvína. Beinin, sem fundust undir berginu, virðast því hafa hlotið að hafa flutzt þangað eða borizt annars staðar frá, frá nálægum stöðum, t.d. hafi kirkjan staðið, sbr. það, er áður segir, suðvestan Kleifnabergsins, en þó góðan spöl frá berginu, ef samgróið hefir verið suður yfir að Básaskerjum. Bein þessi kunna einnig að hafa stafað frá kirkjugarði, er var sunnar, á Básaskerjaeyrunum, og borizt með straumnum undir Kleifnabergið, þegar landið var umturnað og komið undir sjó, en einmitt á þessum slóðum hefir orðið jarðrask mikið og umrót, jarðvegur blásið af og sjór flætt yfir. Eigi var hins vegar hætta á því, að beinagrindur, sem borizt höfðu í lygnuna undir Kleifnabergi, þar sem og er alveg straumlaust, færðust þaðan, er þær voru orðnar sandorpnar og því erfitt að segja um það, hvaðan téðar beinagrindur kunnu að stafa. Það er jafnvel heldur eigi útilokað, að hér inni í lygnunni hafi geymzt lík eða bein sjódrukknaðra manna, er borizt hafi utan að og orpizt sandi. Sagnir hafa myndazt í sambandi við örnefnið [[Skrúðabyrgi]], en svo heitir kór eða skúti framan í Kleifnaberginu. Af sögnunum um Skrúðabyrgi verður ekkert ráðið um kirkju við Kleifnabergið. Byrgi er kallað í eyjunum, þar sem hlaðið er fyrir skúta eða hlaðið upp að bergi á stöllum eða kórum upp í bjargi, sbr. fiskbyrgin í [[Skiphellar|Skiphellum]] og víðar. Vel getur verið, að kirkjuskrúða hafi verið komið fyrir í byrgi eða bergkórum til bráðabirgða, t.d. meðan stóð á byggingu kirkju eða viðgerð, og einkum ef hætta var á ferðum af völdum ránsmanna, en að skrúði kirkjunnar hafi verið geymdur á slíkum stað að staðaldri er harla ólíklegt.<br></big>
Það virðist nær ómögulegt, að kirkja eða kirkjugarður hafi staðið minnsta kosti svo nærri berginu, sem beinin fundust, því mjög er þarna hætt við grjóthruni og hafa stór björg fallið niður þarna nálægt og var mikið af því grjóti notað í skipakvína. Beinin, sem fundust undir berginu, virðast því hafa hlotið að hafa flutzt þangað eða borizt annars staðar frá, frá nálægum stöðum, t.d. hafi kirkjan staðið, sbr. það, er áður segir, suðvestan Kleifnabergsins, en þó góðan spöl frá berginu, ef samgróið hefir verið suður yfir að Básaskerjum. Bein þessi kunna einnig að hafa stafað frá kirkjugarði, er var sunnar, á Básaskerjaeyrunum, og borizt með straumnum undir Kleifnabergið, þegar landið var umturnað og komið undir sjó, en einmitt á þessum slóðum hefir orðið jarðrask mikið og umrót, jarðvegur blásið af og sjór flætt yfir. Eigi var hins vegar hætta á því, að beinagrindur, sem borizt höfðu í lygnuna undir Kleifnabergi, þar sem og er alveg straumlaust, færðust þaðan, er þær voru orðnar sandorpnar og því erfitt að segja um það, hvaðan téðar beinagrindur kunnu að stafa. Það er jafnvel heldur eigi útilokað, að hér inni í lygnunni hafi geymzt lík eða bein sjódrukknaðra manna, er borizt hafi utan að og orpizt sandi. Sagnir hafa myndazt í sambandi við örnefnið [[Skrúðabyrgi]], en svo heitir kór eða skúti framan í Kleifnaberginu. Af sögnunum um Skrúðabyrgi verður ekkert ráðið um kirkju við Kleifnabergið. Byrgi er kallað í eyjunum, þar sem hlaðið er fyrir skúta eða hlaðið upp að bergi á stöllum eða kórum upp í bjargi, sbr. fiskbyrgin í [[Skiphellar|Skiphellum]] og víðar. Vel getur verið, að kirkjuskrúða hafi verið komið fyrir í byrgi eða bergkórum til bráðabirgða, t.d. meðan stóð á byggingu kirkju eða viðgerð, og einkum ef hætta var á ferðum af völdum ránsmanna, en að skrúði kirkjunnar hafi verið geymdur á slíkum stað að staðaldri er harla ólíklegt.<br></big>


Tilvitnanir og umfjöllun í þessum hluta:<br>
Tilvitnanir og umfjöllun neðanmáls í þessum hluta:<br>
18) Sturlunga II, 74.<br>
18) Sturlunga II, 74.<br>
19)  Sbr. Örnefni og goðorð í Rangárþingi, Safn t.s.Ísl. II, 498—557.<br>
19)  Sbr. Örnefni og goðorð í Rangárþingi, Safn t.s.Ísl. II, 498—557.<br>

Leiðsagnarval