„Sögur og sagnir úr Vestmannaeyjum/Miðhúsaránið“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 39: Lína 39:
Filippus hafði talið sig bera kennsl á annan árásarmanninn, Ísleif Rafnkelsson, og kærði hann daginn eftir til sýslumanns fyrir árásina og þjófnaðinn.<br>
Filippus hafði talið sig bera kennsl á annan árásarmanninn, Ísleif Rafnkelsson, og kærði hann daginn eftir til sýslumanns fyrir árásina og þjófnaðinn.<br>
Um þessar mundir var Jón Eiríksson yngri sýslumaður í Vestmannaeyjum. Hafði hann tekið við sýslunni 19. marz 1787. Jón var bróðir Jóns konferenzráðs, hins mætasta gáfumanns, en hafði ekki gáfur á borð við hann. Hann hafði lagt stund á lögfræði við Kaupmannahafnarháskóla, en lauk ekki prófi. Árið 1777 varð hann umboðsmaður Flögujarða og reisti bú að Ljótarstöðum í Skaftártungu. Þar bjó hann þangað til vorið 1784. Þá hafði hann misst allan fénað sinn og fluttist þá að Nýjabæ í Ölfusi. Þar bjó hann þangað til hann fluttist til Vestmannaeyja. Var hann settur þar sýslumaður 9. ágúst 1786, en fór þangað ekki fyrri en vorið eftir. Jón fékk síðan skipan fyrir sýslunni og var sýslumaður í Eyjum þangað til hann andaðist, 8. desember 1796. Jón var fyrst til heimilis á [[Oddsstaðir|Oddsstöðum]], en 1788 reisti hann bú í [[Stakkagerði]] og bjó þar til dauðadags. Jón var meinhægur maður, og átti ekki í fullu tré við óróamenn þá, sem óðu uppi í Eyjum um þessar mundir.<br>
Um þessar mundir var Jón Eiríksson yngri sýslumaður í Vestmannaeyjum. Hafði hann tekið við sýslunni 19. marz 1787. Jón var bróðir Jóns konferenzráðs, hins mætasta gáfumanns, en hafði ekki gáfur á borð við hann. Hann hafði lagt stund á lögfræði við Kaupmannahafnarháskóla, en lauk ekki prófi. Árið 1777 varð hann umboðsmaður Flögujarða og reisti bú að Ljótarstöðum í Skaftártungu. Þar bjó hann þangað til vorið 1784. Þá hafði hann misst allan fénað sinn og fluttist þá að Nýjabæ í Ölfusi. Þar bjó hann þangað til hann fluttist til Vestmannaeyja. Var hann settur þar sýslumaður 9. ágúst 1786, en fór þangað ekki fyrri en vorið eftir. Jón fékk síðan skipan fyrir sýslunni og var sýslumaður í Eyjum þangað til hann andaðist, 8. desember 1796. Jón var fyrst til heimilis á [[Oddsstaðir|Oddsstöðum]], en 1788 reisti hann bú í [[Stakkagerði]] og bjó þar til dauðadags. Jón var meinhægur maður, og átti ekki í fullu tré við óróamenn þá, sem óðu uppi í Eyjum um þessar mundir.<br>
Jón sýslumaður skipaði [[Eyja-Brynki|Brynjólf Brynjólfsson]] sækjanda í máli Filippusar. Hann hafði um nokkurt skeið verið settur sýslumaður í Vestmannaeyjum, en þessi skipan mæltist illa fyrir, því misjafnt orð fór af Eyja-Brynka eða Smjör-Brynka, eins og hann var kallaður af alþýðu, sökum þess að hann stóð um tíma fyrir smjörkaupum eyjarskeggja frá meginlandi. Amtmaður ávítaði sýslumann fyrir skipan þessa, því að hann taldi, að ekki væri grunlaust, að Brynki hefði verið í vitorði um árásina á Filippus. Það voru þó ekki annað en kviksögur.<br>
Jón sýslumaður skipaði [[Brynjólfur Brynjólfsson (Eyja-Brynki)|Brynjólf Brynjólfsson]] sækjanda í máli Filippusar. Hann hafði um nokkurt skeið verið settur sýslumaður í Vestmannaeyjum, en þessi skipan mæltist illa fyrir, því misjafnt orð fór af Eyja-Brynka eða Smjör-Brynka, eins og hann var kallaður af alþýðu, sökum þess að hann stóð um tíma fyrir smjörkaupum eyjarskeggja frá meginlandi. Amtmaður ávítaði sýslumann fyrir skipan þessa, því að hann taldi, að ekki væri grunlaust, að Brynki hefði verið í vitorði um árásina á Filippus. Það voru þó ekki annað en kviksögur.<br>
Jón byrjaði ekki rannsókn málsins fyrri en 10. marz. Í bréfi, sem hann skrifaði stiftamtmanni 15. apríl, skýrði hann frá því, að Filippus liggi enn fyrir dauðanum í sárum sínum. Munu veikindi Filippusar að einhverju leyti hafa valdið þessum langa drætti.<br>
Jón byrjaði ekki rannsókn málsins fyrri en 10. marz. Í bréfi, sem hann skrifaði stiftamtmanni 15. apríl, skýrði hann frá því, að Filippus liggi enn fyrir dauðanum í sárum sínum. Munu veikindi Filippusar að einhverju leyti hafa valdið þessum langa drætti.<br>
Jón sýslumaður kvaddi Ísleif Rafnkelsson fyrir sig, og játaði hann samstundis að hafa tekið þátt í árásinni og sagði nákvæmlega frá öllu, sem gerzt hafði þessa óheillanótt. Kvaðst hann hafa haldið Filippusi meðan Eyjólfur barði hann með pálinum, og lýsti að öðru leyti öllum atvikum. Í fyrstu þrætti Eyjólfur, vinnumaður Bjarna á Löndum, en viðurkenndi síðan, að þeir hefðu framið illvirkið eftir fyrirmælum húsbændanna. Þegar þeir höfðu slegið Filippus í rot, fóru þeir suður að Löndum, sem eru stuttan spöl frá Miðhúsum, og létu Bjarna vita, hversu þeim hefði orðið ágengt. Kom hann með þeim niður að Miðhúsum og tók hann til sín peningaskrín Filippusar og lykla hans og hafði á burt með sér upp að Löndum. Var þá Bjarni Björnsson sóttur upp að Vilborgarstöðum, sem eru stutta vegarlengd sunnan við Lönd, ef farið er beint af augum, þvert yfir túnvellina. Skiptu þeir nafnarnir með sér þýfinu, en eitthvað lítils háttar létu þeir renna til vinnumannanna.<br>
Jón sýslumaður kvaddi Ísleif Rafnkelsson fyrir sig, og játaði hann samstundis að hafa tekið þátt í árásinni og sagði nákvæmlega frá öllu, sem gerzt hafði þessa óheillanótt. Kvaðst hann hafa haldið Filippusi meðan Eyjólfur barði hann með pálinum, og lýsti að öðru leyti öllum atvikum. Í fyrstu þrætti Eyjólfur, vinnumaður Bjarna á Löndum, en viðurkenndi síðan, að þeir hefðu framið illvirkið eftir fyrirmælum húsbændanna. Þegar þeir höfðu slegið Filippus í rot, fóru þeir suður að Löndum, sem eru stuttan spöl frá Miðhúsum, og létu Bjarna vita, hversu þeim hefði orðið ágengt. Kom hann með þeim niður að Miðhúsum og tók hann til sín peningaskrín Filippusar og lykla hans og hafði á burt með sér upp að Löndum. Var þá Bjarni Björnsson sóttur upp að Vilborgarstöðum, sem eru stutta vegarlengd sunnan við Lönd, ef farið er beint af augum, þvert yfir túnvellina. Skiptu þeir nafnarnir með sér þýfinu, en eitthvað lítils háttar létu þeir renna til vinnumannanna.<br>

Leiðsagnarval