„Sögur og sagnir úr Vestmannaeyjum/Hannes lóðs (JGÓ)“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
 
(1 millibreyting ekki sýnd frá sama notandanum)
Lína 17: Lína 17:
Margrét hafði því ærið að starfa þessi árin yfir sumarmánuðina, og mátti heita, að hún sæti í fuglinum dag og nótt. Sjálf bringureytti hún, því að það var vandasamara, en lét dætur sínar, er þær stálpuðust, bakreyta og reyta vængina. Var fiðrið flokkað þannig, að haldið var sér fiðri af bringu, baki og vængjum. Spýlurnar, bak, vængi og læri lundans, en hann var þá spýlaður á lærunum, þurrkaði Margrét og notaði til eldsneytis. Einnig vann Margrét mikið við fiskverkun hjá verzlununum, en þá var fiskur enn lagður inn við verzlanirnar blautur eða beint úr sjónum. Nokkurn styrk hafði hún snemma af Sesselju. Ung að aldri var hún farin að himnudraga fisk, og breiða til þurrks. Með sparsemi bjargaðist Margrét þannig með börnin, án þess að þiggja af sveit.<br>
Margrét hafði því ærið að starfa þessi árin yfir sumarmánuðina, og mátti heita, að hún sæti í fuglinum dag og nótt. Sjálf bringureytti hún, því að það var vandasamara, en lét dætur sínar, er þær stálpuðust, bakreyta og reyta vængina. Var fiðrið flokkað þannig, að haldið var sér fiðri af bringu, baki og vængjum. Spýlurnar, bak, vængi og læri lundans, en hann var þá spýlaður á lærunum, þurrkaði Margrét og notaði til eldsneytis. Einnig vann Margrét mikið við fiskverkun hjá verzlununum, en þá var fiskur enn lagður inn við verzlanirnar blautur eða beint úr sjónum. Nokkurn styrk hafði hún snemma af Sesselju. Ung að aldri var hún farin að himnudraga fisk, og breiða til þurrks. Með sparsemi bjargaðist Margrét þannig með börnin, án þess að þiggja af sveit.<br>
Hannes hafði varla slitið barnaskónum, þegar hann byrjaði að draga til heimilisins. Um 10 ára aldur byrjaði hann að róa með fullorðnum. Að sumrinu réri hann oft með [[Magnús Pálsson (Vilborgarstöðum)|Magnúsi Pálssyni]] bónda á [[Vilborgarstaðir|Vilborgarstöðum]]. Hafði Magnús með sér þrjá eða fjóra stráka og stundaði róðra á grunnmiðum og aflaði stundum vel. Kom fyrir, að þeir fengju drátt. Þótti mikið happ að stórum og feitum flyðrum, því að þær eru matarmiklar og lostæti. Magnús var mjög aðgætinn og réttur barnaformaður. Var hann umvöndunarsamur og lærðu þeir drengirnir margt af honum, sem að sjómennsku laut. Urðu margir þeirra, er með honum réru, miklir formenn og aflaklær. <br>
Hannes hafði varla slitið barnaskónum, þegar hann byrjaði að draga til heimilisins. Um 10 ára aldur byrjaði hann að róa með fullorðnum. Að sumrinu réri hann oft með [[Magnús Pálsson (Vilborgarstöðum)|Magnúsi Pálssyni]] bónda á [[Vilborgarstaðir|Vilborgarstöðum]]. Hafði Magnús með sér þrjá eða fjóra stráka og stundaði róðra á grunnmiðum og aflaði stundum vel. Kom fyrir, að þeir fengju drátt. Þótti mikið happ að stórum og feitum flyðrum, því að þær eru matarmiklar og lostæti. Magnús var mjög aðgætinn og réttur barnaformaður. Var hann umvöndunarsamur og lærðu þeir drengirnir margt af honum, sem að sjómennsku laut. Urðu margir þeirra, er með honum réru, miklir formenn og aflaklær. <br>
Magnús var smáskrítinn. Einhverju sinni voru þeir á sjó á smáferju 5 í skotturóðri, Magnús og [[Magnús Magnússon (Háagarði)|Magnús Magnússon]] í [[Háigarður|Háagarði]]. Með þeim var [[Sigurður Magnússon (Vilborgarstöðum)|Sigurður]] sonur Magnúsar Pálssonar. Magnús Magnússon sagði þá í gamni við Sigurð: „Það vildi ég, að þú værir orðinn að flakandi lúðu, Siggi.“ Þá varð Magnúsi Pálssyni að orði: „Segðu nú það.“<br>
Magnús var smáskrítinn. Einhverju sinni voru þeir á sjó á smáferju 5 í skotturóðri, Magnús og [[Magnús Magnússon (Vilborgarstöðum)|Magnús Magnússon]] í [[Háigarður|Háagarði]]. Með þeim var [[Sigurður Magnússon (Vanangri)|Sigurður]] sonur Magnúsar Pálssonar. Magnús Magnússon sagði þá í gamni við Sigurð: „Það vildi ég, að þú værir orðinn að flakandi lúðu, Siggi.“ Þá varð Magnúsi Pálssyni að orði: „Segðu nú það.“<br>
Hannes var aðeins ellefu ára gamall, þegar hann réri fyrst á vetrarvertíð. Var hann alltaf að suða í því við móður sína, að hann fengi að róa, en hún var treg til að veita leyfi til þess. Magnús var frá [[Austasti-Skáli|Austasta-Skála]], maður [[Guðrún Jónsdóttir (Austasta-Skála)|Guðrúnar]] systur Margrétar, var þá viðliggjari hjá henni. Réri hann með Jóni Guðmundssyni frá Hól undir Eyjafjöllum á landskipi. Mælti Magnús eindregið með því, að Hannes fengi að skreppa með þeim og varð það úr. Réri hann með þeim tvo róðra þessa vertíð. Ekki varð Hannes sjóveikur, og vissi aldrei hvað það var. Næstu vertíð réri hann upp á hálfdrætti hjá [[Jón Pétursson (Elínarhúsi)|Jóni Péturssyni]] hinum fyrra í [[Elínarhús]]i. Var hann formaður fyrir [[Haffrúin, áraskip|Haffrúnni]]. Árið eftir fór hann á [[Gideon]] til [[Árni Diðriksson|Árna Diðrikssonar]] í [[Stakkagerði]]. Eftir það réri hann á Gideon meðan hann flaut, utan eina vertíð, sem hann réri með [[Ólafur Magnússon í Nýborg|Ólafi Magnússyni]] í [[Nýborg]]. Var hann þá að byrja formennsku, og gekk mjög illa að fá háseta, eins og þá tíðkaðist með alla byrjendur.<br>
Hannes var aðeins ellefu ára gamall, þegar hann réri fyrst á vetrarvertíð. Var hann alltaf að suða í því við móður sína, að hann fengi að róa, en hún var treg til að veita leyfi til þess. Magnús var frá Austasta-Skála, maður [[Guðrún Jónsdóttir (Austasta-Skála)|Guðrúnar]] systur Margrétar, var þá viðliggjari hjá henni. Réri hann með Jóni Guðmundssyni frá Hól undir Eyjafjöllum á landskipi. Mælti Magnús eindregið með því, að Hannes fengi að skreppa með þeim og varð það úr. Réri hann með þeim tvo róðra þessa vertíð. Ekki varð Hannes sjóveikur, og vissi aldrei hvað það var. Næstu vertíð réri hann upp á hálfdrætti hjá [[Jón Pétursson (Elínarhúsi)|Jóni Péturssyni]] hinum fyrra í [[Elínarhús]]i. Var hann formaður fyrir [[Haffrúin, áraskip|Haffrúnni]]. Árið eftir fór hann á [[Gideon]] til [[Árni Diðriksson|Árna Diðrikssonar]] í [[Stakkagerði]]. Eftir það réri hann á Gideon meðan hann flaut, utan eina vertíð, sem hann réri með [[Ólafur Magnússon í Nýborg|Ólafi Magnússyni]] í [[Nýborg]]. Var hann þá að byrja formennsku, og gekk mjög illa að fá háseta, eins og þá tíðkaðist með alla byrjendur.<br>
Fyrstu vertíðina, sem Hannes var til heils hlutar á Gideon, fékk Árni Diðriksson vont fingurmein, svo að hann treysti sér ekki til að róa. Þegar kallað var til fyrsta róðursins, sem Árni réri ekki, sendi hann Hannesi þau skilaboð með [[Ögmundur Ögmundsson|Ögmundi Ögmundssyni]] í [[Landakot]]i, að hann treysti því, að Hannes réri skipinu fyrir sig. Hannes var seytján ára þessa vertíð. Á skipinu voru margir þrautreyndir sjómenn og gamlir formenn, og var Hannes yngstur allra. Fór Hannes nú til skips, og lét færi sitt á venjulegan stað í skipinu. Þegar allir voru komnir til skips og Hannes sá, að enginn bar sig að formannssætinu, spurði hann, hvort enginn ætlaði að láta færi sitt í formanns sætið. Sögðu hásetar þá, að enginn þeirra hefði verið beðinn að taka við skipinu. Tók Hannes þá færi sitt og gekk aftur með skipinu, lagði það í formannssætið og sagði hásetunum að standa að í Jesú nafni, eins og formanna var siður. Settu þeir síðan árflot og fiskuðu vel um daginn. Bar ekki á neinni óánægju. Næstu vertíð tók Hannes alveg við formennsku á Gideon og var síðan formaður fyrir honum í 37 vertíðir.<br>
Fyrstu vertíðina, sem Hannes var til heils hlutar á Gideon, fékk Árni Diðriksson vont fingurmein, svo að hann treysti sér ekki til að róa. Þegar kallað var til fyrsta róðursins, sem Árni réri ekki, sendi hann Hannesi þau skilaboð með [[Ögmundur Ögmundsson|Ögmundi Ögmundssyni]] í [[Landakot]]i, að hann treysti því, að Hannes réri skipinu fyrir sig. Hannes var seytján ára þessa vertíð. Á skipinu voru margir þrautreyndir sjómenn og gamlir formenn, og var Hannes yngstur allra. Fór Hannes nú til skips, og lét færi sitt á venjulegan stað í skipinu. Þegar allir voru komnir til skips og Hannes sá, að enginn bar sig að formannssætinu, spurði hann, hvort enginn ætlaði að láta færi sitt í formanns sætið. Sögðu hásetar þá, að enginn þeirra hefði verið beðinn að taka við skipinu. Tók Hannes þá færi sitt og gekk aftur með skipinu, lagði það í formannssætið og sagði hásetunum að standa að í Jesú nafni, eins og formanna var siður. Settu þeir síðan árflot og fiskuðu vel um daginn. Bar ekki á neinni óánægju. Næstu vertíð tók Hannes alveg við formennsku á Gideon og var síðan formaður fyrir honum í 37 vertíðir.<br>
Margrét móðir Hannesar átti tómthúsið [[Nýi Kastali|Nýjakastala]] og bjó þar. Fylgdi því engin grasnyt fremur en öðrum tómthúsum í Vestmannaeyjum. Höfðu tómthúsmennirnir lífsviðurværi sitt af sjónum, fuglaveiði á vegum jarðabændanna og lausavinnu við verzlanirnar. Samhliða sjómennskunni lagði Hannes stund á öll þessi störf. Milli sumarróðranna fékkst hann mikið við fuglaveiði, enda þótt sú veiði væri honum ekki að skapi. Var hann enn á barnsaldri, þegar hann byrjaði að leggja stund á fuglaveiði, og henti hann þá áfall, sem hann beið aldrei bætur af meðan hann lifði. <br>
Margrét móðir Hannesar átti tómthúsið [[Nýi Kastali|Nýjakastala]] og bjó þar. Fylgdi því engin grasnyt fremur en öðrum tómthúsum í Vestmannaeyjum. Höfðu tómthúsmennirnir lífsviðurværi sitt af sjónum, fuglaveiði á vegum jarðabændanna og lausavinnu við verzlanirnar. Samhliða sjómennskunni lagði Hannes stund á öll þessi störf. Milli sumarróðranna fékkst hann mikið við fuglaveiði, enda þótt sú veiði væri honum ekki að skapi. Var hann enn á barnsaldri, þegar hann byrjaði að leggja stund á fuglaveiði, og henti hann þá áfall, sem hann beið aldrei bætur af meðan hann lifði. <br>

Leiðsagnarval