„Sögur og sagnir úr Vestmannaeyjum/Þurfalingsslysið“: Munur á milli breytinga

Eitt með sviplegustu slysum, sem orðið hefur í Vestmannaeyjum, bar að höndum, þegar tíæringurinn [[Þurfalingur, áraskip|Þurfalingur]] hvolfdi á [[Hnykill|Hnyklinum]] 5. marz 1834. Drukknuðu þar þrettán menn af skipshöfninni, en fjórum varð bjargað með óvenjulegu snarræði. Þennan dag höfðu flest skip í Vestmannaeyjum verið á sjó í sæmilegu sjóveðri, en brim hafði verið svo mikið, að [[Leið]]in mátti heita ófær, þegar þau komu að. Biðu mörg skip lags fyrir utan Leiðina, eins og venja var, þegar svo stóð á. Lágsjávað hafði verið og var Leiðin þá miklu aðgæzluverðari og lengra milli laga.<br> Þurfalingur lagði fyrstur á Leiðina og heppnaðist honum vel Leiðarróðurinn. En þegar hann kom inn á móts við Hnykilinn, sem var sandgrynning skammt undan [[Nausthamar|Nausthamri]], fékk skipið svo mikinn brotsjó, að því hvolfdi samstundis. Í bréfi til Kriegers, stiftamtmanns, sem skrifað var nokkrum dögum eftir að slysið varð, segir [[Johan Nikolai Abel|Abel sýslumaður]], að skipið hafi ekki verið meira en 16—20 faðma frá venjulegri lendingu, þegar þetta bar að, og hafi slysið því verið miklu sorglegra. Talið var að skipið mundi hafa tekið niðri á Hnyklinum og því stafnstungist. [[Jón Gíslason í Stakkagerði|Jón Gíslason]] bóndi í [[Stakkagerði]], sem um þessar mundir var með færustu formönnum í Eyjum, var næstur Leiðinni á skipi sínu. Einhver háseta hans hafði hvatt hann til þess að reyna björgun og nota fyrsta lagið, sem kom eftir að Þurfaling hvolfdi. Hann hafði svarað því til, að hann mundi ekki nota dauðalagið, og fór hvergi, og ekkert þeirra skipa, sem biðu lags, enda var svo brimmikið að líkindi eru til, að ekki hefði farið betur fyrir þeim en Þurfaling. Lágu þau það, sem eftir var dags, fyrir utan Leiðina, en fóru inn með flóðinu um kvöldið.<br>

Jónas var alinn upp hjá [[Bjarni Björnsson (Miðhúsum)|Bjarna Björnssyni]] snikkara og bónda á [[Miðhús]]um í Vestmannaeyjum, og lærði hann trésmíði hjá honum. Bjarni (f. 1754) dó 27. nóvember 1827, og tók Jónas þá við búi á Miðhúsum, ásamt þremur fóstursystrum sínum, [[Þuríður Bjarnadóttir  (Miðhúsum)|Þuríði]], [[Hólmfríður Bjarnadóttir (Miðhúsum)|Hólmfríði]] og [[Elín Bjarnadóttir (Miðhúsum)|Elínu]] dætrum Bjarna. Árið eftir reisti hann bú á Vesturhúsum og kvæntist þá [[Ingibjörg Jakobsdóttir (Vesturhúsum)|Ingibjörgu Jakobsdóttur]] frá Kaupangi í Eyjafirði, ekkju séra [[Snæbjörn Björnsson| Snæbjarnar Björnssonar Benediktsen]], (d. 1827), prests á [[Ofanleiti]] í Vestmannaeyjum. <br>

Var þeim bjargað með þeim hætti, að [[Ólafur Guðmundsson (Kirkjubæ)|Ólafur Guðmundsson]] bóndi á Kirkjubæ fór vaðbundinn út í [[Brúnkolla|Brúnkollu]], sem var sker norður af [[Nausthamar|Nausthamri]], og náði í mennina, þar sem þeir veltust í briminu. Ólafur var dugnaðar maður og þjóðhagasmiður. Síðari kona hans var [[Guðrún Pálsdóttir yngri]], dóttir [[Páll Jónsson|Páls skálda]], og skildu þau samvistir. Ólafur dó 14. júlí 1869, sjötugur að aldri, og var hann þá orðinn örvasa. <br>

Fyrsti formaður með Þurfaling var [[Magnús Ólafsson Bergmann]], bróðir Björns Olsens á Þingeyrum. Árið 1812 varð hann verzlunarstjóri í [[Garðurinn|Garðinum]] hjá [[Westy Petreus|Westy Petræusi]], eftir [[Grímur Pálsson verslunarstjóri|Grím Pálsson]] [[Páll Magnússon|Magnússonar]] prests á Ofanleiti. En árið 1821 er Magnús orðinn bóndi á [[Gjábakki|Gjábakka]], og þá er hann lögsagnari Vigfúsar Thorarensen sýslumanns í Rangárvallasýslu, sem þá hafði einnig sýslu á Vestmannaeyjum. Þá vertíð var Magnús formaður í Eyjum, sennilega með Þurfaling. Um hann eru þessar vísur í formannatali [[Jón  Jónsson skáldi eða Torfabróðir|Jón skálda Jónssonar]].<br>

¹) Leiðr.: Einar var Þorvarðarson samkv. mt 1801. (Heimaslóð).