„Ritverk Árna Árnasonar/Samúel Bjarnason mormónaprestur“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 3: Lína 3:


'''Samúel Bjarnason''' bóndi í [[Garðar við Kirkjubæ|Görðum við Kirkjubæ]], fæddist 22. apríl 1823 og lést 16. ágúst 1890 í Spanish Fork, Utah.  <br>
'''Samúel Bjarnason''' bóndi í [[Garðar við Kirkjubæ|Görðum við Kirkjubæ]], fæddist 22. apríl 1823 og lést 16. ágúst 1890 í Spanish Fork, Utah.  <br>
Faðir hans var Bjarni  bóndi á Strönd og Keldnaseli á Rangárvöllum, Helgusöndum og Efri-Kvíhólma undir Eyjafjöllum, f. 21. febrúar 1799 í Keldnaseli (mt. 1816: á Reyðarvatni), d. 25. apríl 1877 í Efri-Holtum, [[Jón Jónsson (Háagarði)|Jónsson]] (um skeið í [[Háigarður|Háagarði]]), bónda í Keldnaseli, f. 1768 á Ægissíðu, skírður 3. apríl það ár, d. 28. febrúar 1845 á Galtalæk, og fyrri konu, (24. maí 1798), Jóns, Valgerðar Guðbrandsdóttur, f. 1761, d. 16. apríl 1801. (Sjá ætt hennar á síðu Jóns í Háagarði). <br>
Faðir hans var Bjarni  bóndi á Strönd og Keldnaseli á Rangárvöllum, Helgusöndum og Efri-Kvíhólma undir Eyjafjöllum, f. 21. febrúar 1799 í Keldnaseli (mt. 1816: á Reyðarvatni), d. 25. apríl 1877 í Efri-Holtum, [[Jón Jónsson (Háagarði)|Jónsson]] bónda í Keldnaseli, f. 1768 á Ægissíðu, skírður 3. apríl það ár, d. 28. febrúar 1845 á Galtalæk, og fyrri konu, (24. maí 1798), Jóns, Valgerðar Guðbrandsdóttur, f. 1761, d. 16. apríl 1801. (Sjá ætt hennar á síðu Jóns í Háagarði). <br>
 
Móðir Samúels mormóna og barnsmóðir Bjarna á Strönd var [[Margrét Gísladóttir (Jónshúsi)|Margrét]], f. 6. maí 1797, d. 16. september 1860, Gísladóttir bónda í Hólshúsum í Höfnum, f. 1750, d. 12. maí 1807, Kjartanssonar bónda í Vorsabæ í Ölfusi, f. 1719, Helgasonar. Móðir Margrétar og kona Gísla var Guðrún, skírð 30. ágúst 1765, d. 27. apríl 1836, Hansdóttir bónda í Kotmúla í Fljótshlíð, f. 1730, d. 22. október 1791, Bergsteinssonar.<br>
Móðir Samúels mormóna og barnsmóðir Bjarna á Strönd var Margrét, f. 6. maí 1797, d. 15. maí 1837, Gísladóttir bónda í Hólshúsum í Höfnum, f. 1750, d. 12. maí 1807, Kjartanssonar bónda í Vorsabæ í Ölfusi, f. 1719, Helgasonar. Móðir Margrétar og kona Gísla var Guðrún, skírð 30. ágúst 1765, d. 27. apríl 1836, Hansdóttir bónda í Kotmúla í Fljótshlíð, f. 1730, d. 22. október 1791, Bergsteinssonar.<br>


I. Barnsmóðir Samúels:<br>
I. Barnsmóðir Samúels:<br>
[[Kristín Pálsdóttir (Kirkjubæ)|Kristín Pálsdóttir]] á Kirkjubæ, dóttir sr. Páls Jónssonar og konu hans Guðrúnar Jónsdóttur húsfreyju og ljósmóður.<br>
[[Kristín Pálsdóttir (Kirkjubæ)|Kristín Pálsdóttir]] á Kirkjubæ, dóttir sr. [[Páll Jónsson|Páls Jónssonar]] og konu hans [[Guðrún Jónsdóttir (ljósmóðir)|Guðrúnar Jónsdóttur]] húsfreyju og ljósmóður.<br>
Barn þeirra var<br>
Barn þeirra var<br>
1. Kristín Samúelsdóttir, f. 24. apríl 1843, d. 3. maí 1843.<br>
1. Kristín Samúelsdóttir, f. 24. apríl 1843, d. 3. maí 1843.<br>


II. Barnsmóðir hans var<br>
II. Barnsmóðir Samúels:<br>
[[Halldóra Jónsdóttir (Steinsstöðum)|Halldóra Jónsdóttir]] frá Söndum í Meðallandi, V-Skaft., síðar húsfreyja á [[Steinsstaðir|Steinsstöðum]], kona  [[Sigurður Vigfússon (Steinsstöðum)|Sigurðar Vigfússonar]] bónda.<br>
[[Halldóra Jónsdóttir (Steinsstöðum)|Halldóra Jónsdóttir]] frá Söndum í Meðallandi, V-Skaft., síðar húsfreyja á [[Steinsstaðir|Steinsstöðum]], kona  [[Sigurður Vigfússon (Steinsstöðum)|Sigurðar Vigfússonar]] bónda:<br>
Barnið var<br>
Barnið var<br>
2. [[Halldóra Samúelsdóttir (Vesturhúsum)|Halldóra Samúelsdóttir]], f. 1844. Hún var hjá Margréti föðurmóður sinni á [[Vesturhús]]um 1845, með móður sinni og fósturföður á Steinsstöðum 1850, vinnukona í [[Godthaab]] 1860, var sjálfrar sín í Grímshjalli 1870. Hún fór á því ári til Vesturheims. Maður hennar var Friðrik G. Hansen frá Danmörku.<br>
2. [[Halldóra Samúelsdóttir (Vesturhúsum)|Halldóra Samúelsdóttir]], f. 19. september 1844. <br>
Hún var hjá Margréti föðurmóður sinni á [[Vesturhús]]um 1845, með móður sinni og fósturföður á Steinsstöðum 1850, vinnukona í [[Godthaab]] 1860, var sjálfrar sín í [[Grímshjallur|Grímshjalli]] 1870, fór á því ári til Vesturheims. Maður hennar var Friðrik G. Hansen frá Danmörku.<br>


III. Kona Samúels var:<br>
III. Kona Samúels var:<br>
[[Margrét Gísladóttir (Görðum við Kirkjubæ)|Margrét Gísladóttir]] húsfreyja, f. 20. nóvember 1822, d. í Spanish Fork 14. júní 1914. <br>
[[Margrét Gísladóttir (Görðum við Kirkjubæ)|Margrét Gísladóttir]] húsfreyja, f. 20. nóvember 1822, d. í Spanish Fork 14. júní 1914. <br>
Hún var hálfsystir, (af sama föður), [[Þorgerður Gísladóttir|Þorgerðar Gísladóttur]], fyrri konu [[Sigurður Sigurfinnsson|Sigurðar Sigurfinnssonar]] hreppstjóra. Móðir Margrétar var [[Sigríður Guðmundsdóttir (Kokkhúsi)|Sigríður Guðmundsdóttir]] fyrsta kona [[Gísli Andrésson (Görðum)|Gísla Andréssonar]], síðar í [[Garðar við Kirkjubæ|Görðum]]. <br>
Hún var hálfsystir, (samfeðra), [[Þorgerður Gísladóttir|Þorgerðar Gísladóttur]], fyrri konu [[Sigurður Sigurfinnsson|Sigurðar Sigurfinnssonar]] hreppstjóra. Móðir Margrétar var [[Sigríður Guðmundsdóttir (Kokkhúsi)|Sigríður Guðmundsdóttir]] fyrsta kona [[Gísli Andrésson (Kokkhúsi)|Gísla Andréssonar]], síðar í [[Garðar við Kirkjubæ|Görðum við Kirkjubæ]] <br>
Barn þeirra Margrétar var<br>
Barn þeirra Margrétar var<br>
3. Sigríður Samúelsdóttir, skírð í Eyjum 14. júlí 1850, d. 24. nóvember 1851.<br>
3. Sigríður Samúelsdóttir, skírð í Eyjum 14. júlí 1850, d. 24. nóvember 1851.<br>


Árið 1835 var Samúel Bjarnason 12 ára með móður sinni Margréti Gísladóttur 38 ára, á Teigi í Fljótshlíð. <br>
Árið 1835 var Samúel Bjarnason 12 ára með móður sinni Margréti Gísladóttur 38 ára, á Teigi í Fljótshlíð. <br>
Hann mun hafa komið ungur til Eyja og alist um skeið upp á [[Miðhús]]um.<br>
Hann mun hafa komið ungur til Eyja og alist um skeið upp á [[Miðhús]]um, fermdur þaðan 1836.<br>
Var hann vinnumaður í Eyjum, bjó meðal annars í [[Nöjsomhed]].<br>
Hann tók mormónatrú í Eyjum fyrir áhrif frá íslenskum trúboðum, sem tekið höfðu trú í Danmörku og fékk prestvígslu hjá Lorensen sendiboða dönsku mormónasamtakanna.<br>  
Hann tók mormónatrú í Eyjum fyrir áhrif frá íslenskum trúboðum, sem tekið höfðu trú í Danmörku og fékk prestvígslu hjá Lorensen sendiboða dönsku mormónasamtakanna. <br>
Samúel skírði fólk til mormónatrúar og olli það yfirvöldum miklum áhyggjum og hlutust af starfseminni kærur og málaferli. (Vísast á greinar [[Sigfús M. Johnsen|Sigfúsar M. Johnsen]] í [[Blik|Bliki]] og kafla um mormónana í [[Saga Vestmannaeyja|Sögu Vestmannaeyja]]).<br>
Samúel skírði fólk til mormónatrúar og olli það yfirvöldum miklum áhyggjum og hlutust af starfseminni kærur og málaferli. (Vísast á greinar [[Sigfús M. Johnsen|Sigfúsar M. Johnsen]] í [[Blik|Bliki]] og kafla um mormónana í [[Saga Vestmannaeyja|Sögu Vestmannaeyja]]).<br>
Árið 1850 eru þau Margrét skráð í [[Jónshús]]i, bæði 28 ára.  Þar eru einnig [[Margrét Gísladóttir (Jónshúsi)|Margrét Gísladóttir]] 53 ára, sem mun vera móðir hans, og maður hennar [[Guðmundur Guðmundsson (Jónshúsi)|Guðmundur Guðmundsson]] 55 ára, f. í Sigluvíkursókn.<br>
Árið 1850 voru þau Margrét skráð í [[Jónshús]]i, bæði 28 ára.  Þar voru einnig [[Margrét Gísladóttir (Jónshúsi)|Margrét Gísladóttir]] 53 ára, móðir Samúels, og maður hennar [[Guðmundur Guðmundsson (Jónshúsi)|Guðmundur Guðmundsson]] 55 ára, f. í Sigluvíkursókn í Landeyjum.<br>
Þau Samúel og Margrét lögðu upp til Utah 1854. Í Utah nam Samúel stórt land, 160 ekrur, og bjuggu þau hjón þar góðu búi í 34 ár. Þar andaðist Samúel nær sjötugur 1890, en kona hans lifði hann lengi og varð háöldruð, dó 1914. Þau voru að sögn [[Sigfús M. Johnsen|Sigfúsar M. Johnsen]] fyrstu íslensku hjónin, sem fluttust til Utah. <br>
Þau Samúel og Margrét lögðu upp til Utah 1854. Í Utah nam Samúel stórt land, 160 ekrur, og bjuggu þau hjón þar góðu búi í 34 ár. Hann kom í trúboðsferð til Íslands 1872. Hann andaðist í Utah 1890, nær sjötugur, en kona hans lifði hann lengi og varð háöldruð, dó 1914. Þau voru að sögn [[Sigfús M. Johnsen|Sigfúsar M. Johnsen]] fyrstu íslensku hjónin, sem fluttust til Utah. <br>
Yfir gröf hvors þeirra í Spanish Fork er minnisvarði með skrift: 1st Icelander 1855. <br>
Yfir gröf hvors þeirra í Spanish Fork er minnisvarði með skrift: 1st Icelander 1855. <br>


[[Árni Árnason (símritari)|Árni Árnason]] nefnir hann, en án sérstakrar umsagnar í skrifum sínum um bjargveiðar.<br>
[[Árni Árnason (símritari)|Árni Árnason]] nefnir hann í skrifum sínum, en án sérstakrar umsagnar.<br>
Umsögn [[Sigfús M. Johnsen|SMJ]]: „Varð Samúel frægur lundaveiðimaður, svo að fáir voru honum fremri.“<br>
Umsögn [[Sigfús M. Johnsen|SMJ]]: „Varð Samúel frægur lundaveiðimaður, svo að fáir voru honum fremri.“<br>
{{Árni Árnason}}


Sjá frekara efni um mormónana í Vestmannaeyjum í ritum [[Sigfús M. Johnsen|Sigfúsar M. Johnsen]]: [[Saga Vestmannaeyja|Sögu Vestmannaeyja]]: <br>
Sjá frekara efni um mormónana í Vestmannaeyjum í ritum [[Sigfús M. Johnsen|Sigfúsar M. Johnsen]]: [[Saga Vestmannaeyja|Sögu Vestmannaeyja]]: <br>
Lína 47: Lína 45:


{{Heimildir|
{{Heimildir|
*Samantekt: [[Víglundur Þór Þorsteinsson]].
*[[Blik]].
*[[Blik]].
* Eyjar og úteyjalíf – Úrval verka [[Árni Árnason (símritari)|Árna Árnasonar]] símritara frá [[Grund]]. Sögufélag Vestmannaeyja í samstarfi við Safnahús Vestmannaeyja 2012.
* Eyjar og úteyjalíf – Úrval verka [[Árni Árnason (símritari)|Árna Árnasonar]] símritara frá [[Grund]]. Sögufélag Vestmannaeyja í samstarfi við Safnahús Vestmannaeyja 2012.
Lína 53: Lína 50:
*Holtamannabók I–Holtahreppur. Valgeir Sigurðsson og fleiri. Ritstjórn: Ragnar Böðvarsson. Rangárþing ytra, Hellu 2006.
*Holtamannabók I–Holtahreppur. Valgeir Sigurðsson og fleiri. Ritstjórn: Ragnar Böðvarsson. Rangárþing ytra, Hellu 2006.
*Manntöl.
*Manntöl.
*Prestþjónustubækur.
*Rangvellingabók. Valgeir Sigurðsson. Rangárvallahreppur, Hellu 1982.
*Rangvellingabók. Valgeir Sigurðsson. Rangárvallahreppur, Hellu 1982.
*[[Saga Vestmannaeyja]]. Sigfús M. Johnsen. Ísafoldarprentsmiðja H.F. 1946.}}
*[[Saga Vestmannaeyja]]. Sigfús M. Johnsen. Ísafoldarprentsmiðja H.F. 1946.}}
[[Flokkur: Bændur]]
[[Flokkur: Bændur]]
[[Flokkur: Mormónar]]
[[Flokkur: Mormónar]]
Lína 64: Lína 58:
[[Flokkur: Íbúar í Jónshúsi]]
[[Flokkur: Íbúar í Jónshúsi]]
[[Flokkur: Íbúar á Miðhúsum]]
[[Flokkur: Íbúar á Miðhúsum]]
[[Flokkur: Íbúar í Nöjsomhed]]

Leiðsagnarval